روزی همیشه به دست خداست، از راه عادی هم به انسان برسد باز به دست خداست، اما فرق است میان اینکه انسان طوری زندگی کند که دست خدا را و لطف خدا را در مورد خودش حس و مشاهده کند، و اینکه آن را حس و مشاهده نکند. آدم متقی و پرهیزکار، در روزی گرفتن از خدا دست خدا را مشاهده می‌کند، می‌بیند که او چطور آن محرومیت‌های از راه نامشروع را تحمل کرد و چگونه خداوند درِ دیگری به روی او گشود و باز کرد. (آشنایی‌باقرآن، ج۸، ص۲۴) @motahari_nab

ما در راه ایمان، برای حفظ و تقویت ایمان مردم، در راه دعوت مردم به حق و حقیقت و اسلام، نباید از باطل استفاده کنیم؛ یعنی ایمان و دعوت به راه حق، طبیعتش یک طبیعتی است که وسیله پوچ و باطل نمی‌پذیرد. (سیری‌درسیره‌نبوی، ص۱۴۷) @motahari_nab

مؤمن باید همیشه، هم امیدوار باشد و هم خائف، هم خوشبین باشد و هم نگران، مقصود این است که مؤمن همواره باید نسبت به طغیان نفس امّاره و تمایلات سرکش خود خائف باشد که زمام را از کف عقل و ایمان نگیرد و نسبت به ذات خداوند اعتماد و اطمینان و امیدواری داشته باشد که همواره به او مدد خواهد کرد. (ده‌گفتار، ص۲۲) @motahari_nab

یکی از گناهان، استخفاف نماز یعنی سبک شمردن نماز است. نماز نخواندن یک گناه بزرگ است، و نماز خواندن اما نماز را خفیف شمردن، استخفاف کردن، بی‌اهمیت تلقی کردن گناه دیگری است. (آزادی‌معنوی، ص۸۵) @motahari_nab

در منطق اسلام هدف فقط یک چیز است و آن خداست. اصولا توحید اسلام جز این اقتضا نمی‌کند، اگر هم هدف دیگری معرفی می‌کند مانند بهشت و یا فرار از جهنم، هدفهای درجه دوم است برای انسان‌هایی که از این هدف‌های خیلی پست جهنمی باید رهایی پیدا کنند. (هدف‌زندگی، ص۹۸) @motahari_nab

مبرم‌‏ترین نیاز بشرِ امروز به یک ایمان صحیح است. اشتباه کرد قرن نوزدهم که خیال می‌کرد علم و عقل و صنعت و فن و تکنیک می‌تواند جای دین و ایمان را بگیرد. اشتباه کرد که خیال کرد ایدئولوژی‌هایی که بشر از مغز خودش بیرون می‌دهد می‌تواند بشر را رهبری و هدایت کند. (پانزده‌گفتار، ص۱۷) @motahari_nab

انسانیت به درد داشتن است. گفت: الهی سینه‌ای درد آشنا ده غم از هر دل که بستانی به ما ده خداوندا دلی ده دردپرور کَرَم کن اشک سرخ و چهره‌ی زرد الهی سینه‌ای ده آتش‌افروز در آن سینه دلی، و آن دل همه سوز (میرسنجر کاشی) شک برای درد روح است. شک تنبل‌ها را نمی گویم که اگر در مسئله‌ ای شک می کند چهل سال در شکش می ماند؛ همیشه در خانه اش خوابیده یک خلجانی هم در ذهنش هست؛ بلکه شک افراد باغیرت، شک آدم غیور که تا حقیقت را کشف نکند از پای نمی‌نشیند. این شک را خوب است انسان داشته باشد. (پانزده‌گفتار، ص۲۲۰) @motahari_nab

بشر هر اندازه عالم بشود علم نمی‌تواند جلو تجاوز افراد بشر را بعضی به بعضی، بگیرد. (پانزده‌گفتار، ص۱۰۴) @motahari_nab

این خود حقیقتی غیرقابل انکار است و فقط برای اولیاءالله است که مرگ به صورت یک آرزوی واقعی درمی‌آید. مرگِ به‌صورت شهادت برای اولیاءالله، دیگر به صورت یک مرگ آرزویی غیرمشروط است که هرگز با آن مبارزه نمی‌کنند. شهادت، هم انتقال از جهانی به جهان دیگر است و هم خودش درجه است، خودش بالا رفتن است. (آشنایی‌باقرآن، ج۷، ص۸۰،۸۱) @motahari_nab

انسان عبد و معبّد یعنی کسی که رام و تسلیم و مطیع است و هیچ گونه عصیانی ندارد. این‏گونه بودن یعنی رام و مطیع بودن، یک ذره عاصی نبودن، حالتی است که انسان باید فقط نسبت به خداوند داشته باشد. عبد خدا بودن یعنی این حالت را نسبت به ذات حق و فرمان‌های ذات حق داشتن. و اما توحید در عبد بودن و در عبادت به معنی این است که در مقابل هیچ موجود دیگر و هیچ فرمان دیگری این حالت را نداشته باشد، بلکه نسبت به غیر خدا حالت عصیان و تمرد داشته باشد. پس همواره انسان باید دو حالت متضاد داشته باشد: تسلیم محض خدا، و عصیان محض غیر خدا. این است معنی‏ ایاک نَعْبُدُ خدایا تنها تو را می‌پرستیم و غیر تو را نمی‌پرستیم. (آشنایی‌باقرآن، ج۲، ص۳۶) @motahari_nab

یکی از اصول اسلام این است که هیچ‏‌وقت نمی‌خواهد یک مسلمان جیره‌‏خوار یک غیرمسلمان باشد و یا جامعه اسلامی دستش به طرف یک جامعه دیگر دراز باشد و به همین دلیل مقلد جامعه دیگر باشد. اسلام روی این مسئله‌ حساسیتی دارد. (پانزده‌گفتار، ص۱۹۵) @motahari_nab

این تعبیر در قرآن آمده است، می‌فرماید که در وجود پیغمبر یک الگو وجود دارد. البته مقصود این است که خود پیغمبر الگوی شماست اما به این تعبیر می‌فرماید که‏ در وجود پیغمبر یک الگو وجود دارد. کأنّه این پیغمبر دو شخصیت است: شخصیتی که شما الآن به طور سطحی دارید می‌بینید، و شخصیت دیگری که به آن پی نبرده‌اید، که آن شخصیتی که شما به آن پی نبرده‌اید و باید او را بشناسید در این شخصیت پنهان است و آن شخصیت است که اگر به آن پی ببرید و آن را بشناسید باید الگوی شما قرار بگیرد. (آشنایی‌باقرآن، ج۶، ص۲۴۲) @motahari_nab