بسم الله النور
جشنوارۀ نوجوان خوارزمی در رشتۀ زبان و ادبیات پارسی در چهار بخش به شرح زیر برگزار می شود.
بخش نخست: تصویرخوانی (بین7- 13سطر)
1) ابتدا دانش آموز عنوانی کوتاه، به شکل ترکیبی مناسب با تصویر، متفاوت، نو، ادبی، بی تکرار و زیبا برای تصویر انتخاب می کند.
2) توجه به جزئیات: در این مرحله دانش آموز هر آنچه را که از برونه ی تصویر مشاهده می کند و هرآنچه را که از درونه ی تصویر (پس زمینۀ تصویر) می بیند و مخیل می کند، در قالب یک یا دو بند به صورت انشایی و کاملاً آزاد، خردورزانه،:خلاقانه و با؛توجه به ارتباط عناصر و پیکرۀ تصویر؛ بدون توجه به ساختار کتاب (مقدمه، بدنه و نتیجه) می نویسد. (بین 10_8 سطر)
3) پیام تصویر: در این مرحله دانش آموز پیام و یا پیام هایی را که از تصویر برداشت می کند در یک بند( بین 5_3 سطر ) می نویسد.
پیام تصویر: المانی است که از تصویر بر زندگی و اجتماع جاری، ساری و عملی می گردد، که دانش آموز آن را به زبان حال خویش می نویسد و نیازی به نگاشت ادبی اش نیست.
بخش دوم: نگارش (در مجموع بین 25_15 سطر)
1) ابتدا دانش آموز از تصویر ارائه شده، یک «موضوع کلی» انتخاب می کند: موضوع می تواند یک جمله باشد، می تواند یک جمله ی بی فعل باشد، می تواند تعدادی از کلیدواژه های خوشه های متن باشد؛ می تواند از دل پیام ها استخراج شده باشد، می تواند بر مضامین اجتماعی، روز و .. تکیه نماید.
2) دانش آموز برای موضوع انتخابی خود، به روش بارش مغزی، با توجه به تصویر (برونه و درونۀ ی تصویر) معناسازی و خوشه سازی می کند.
3) نوشتن بند مقدمه: دانش آموز آن چه که قرار است در بند تنه بنویسد؛یعنی بخشی از خوشه سازی ها و معناسازی ها را در بند مقدمه، یک معرفی کلی می کند.
در واقع دانش آموز ، در این بخش، مقدمۀ متن خود را می نویسد، به بیانی دیگر نویسنده؛ بخش مقدمه را به معرفی موضوع و بیان ایدۀ اصلی خود از موضوع اختصاص می دهد. می توان گفت؛ نویسنده در بند مقدمه طرز تفکر و برداشت خود را از موضوع می نویسد.( بین 3_2 سطر)
4) نوشتن بند تنه/بدنه: بند تنه، بخش اصلی نوشته است.
در این بخش نیازی نیست که دانش آموز هر آنچه در تصویر می بیند؛ یعنی تمامی اجزا را بنویسد، زیرا مشاهدات خود را از تمام اجزا و عناصر در بخش تصویرخوانی (توجه به جزئیات) نوشته است.
آنچه ارزش دارد؛ این است که دانش آموز، آن سه یا چهار مورد را که از تصویر، معناسازی ایی کلی انجام داده است و در واقع بخش یا بخش هایی از تصویر، ریز موضوع های نوشته اش در بند های تنه قرار گرفته است؛ را در بند بدنه، به صورت جملۀ موضوع می نویسد و جملات موضوع را با شرح، تفسیر، توضیح، دلیل و تأیید و... تقویت ، پشتیبانی و حمایت می کند.
در واقع هریک از معناسازی های کلی، موضوع نوشتۀ فرد در بخش تنه خواهد بود.
به طور مثال اگر دانش آموزی یک موضوع کلی انتخابی از تصویر را، به قدر چهار واژه خوشه سازی و معناسازی کرده باشد، هریک از آن واژه ها؛ موضوع یک بند در بخش بدنه خواهد بود.(بین9- 13سطر)
5) بند نتیجه: آخرین بخش نوشتۀ دانش آموز، بند نتیجه است.
در این مرحله دانش آموز می بایست از نوشته اش جمع بندی ایی تأثیرگذار و تفکر برانگیز داشته باشد.
متن تولیدی فرد در پایان می بایست فرجامی خوش، تفکربرانگیز و تأثیرگذار باشد.(2- 4 سطر)
بخش سوم: خوانش
دانش آموز فقط بخش نگارش را اجرای خوانش داشته باشد و نیازی نیست که بخش اول نوشته (تصویرنویسی: انتخاب عنوان،توجه به جزئیات و پیام را) بخواند.
بخش چهارم: ارایه و دفاع: دانش آموز در این مرحله انشایی را که خلق کرده است با زبان خویش ارایه می نماید، و جهت تثبیت یافته های خویش از اثر خویش دفاع کرده به پرسش های داوران پاسخ می دهد.
شایان یاد است، در مرحله ی مدرسه ای و منطقه ای سه بخش اول عملیاتی می گردد و در مرحله ی استانی و کشوری هر چهار مرحله.
در مرحله ی استانی و کشوری، دانش آموز پس از خلق اثر؛ یکی از بندهای کلیدی بدنه را جهت خوانش آماده کرده و می خواند و پس از آن اثر خویش را ارایه و به دفاع از آن می پردازد.
با سپاس: اسد ناظر کشوری محور زبان و ادبیات پارسی