قابل توجه تمامی پژوهشگران #تنزیلی
#تذکرـمهم استاد #بهجتـپور در نگاه سیستمی در پژوهش های مساله محور تنزیلی
مطلب بسیار مهمی که باید در پژوهش های تنزیلی مورد توجه قرار داد آنکه تفسیر تنزیلی نگاهی روشی به آیات دارد. این نگاه باید در تمام مراحل پژوهش بازتاب داشته باشد. از این رو نمی توان فصول و یا سوالات پژوهش را صرفا مکانیکی طراحی کرد.
به طور مثال در پژوهش موضوعی #روش احیای #امرـبهـمعروف و #نهیـازـمنکر، نمی توان سوالات فرعی را به این شکل طراحی کرد: اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در قران، ثمرات انجام این دو واجب در قران، تبعات ترک این دو واجب در قران، پاداش اخروی انجام این دو واجب در قران یا آمران به معروف وناهیان از منکر در قران.
این نگاه #مکانیکی حقیقت روش قرانی را نشان نخواهد داد؛ بلکه ابعاد مختلف معرفتی موضوع را در قران نشان می دهد.
در #تفسیرـتنزیلیـموضوعی باید سوالات محقق به گونه ای باشد که در تمام فصول نقش روش و فرایند برجسته باشد.
#مثلا باید بیان کرد که :
خدای متعال در دوره پنهان بودن مسلمانان چه تدابیری به منظور جلب توجه مؤمنان به این دو واجب کرد؟
آیا در این دوره مؤمنان را به انجام این دو واجب ترغیب کرده است؟
آیا در این دوره دستور صریحی به این دو واجب صادر شده است؟ مخاطبان این دستور چه کسانی بوده اند؟
در دوره آشکار شدن جمعیت مسلمانان در مکه و دو قطبی شدن جامعه مکه آیا مؤمنان مأمور به انجام این دو واجب بوده اند؟
راههای ترغیب مؤمنان به انجام این دو واجب چه بوده است؟
موارد معروف و منکری که در این دو دوره بر آنها تأکید شده چه بوده است؟
در دوره سوم و قدرت گرفتن مسلمانان این سوالات مطرح است:
آیا مسلمانان در این دوره به انجام این دو واجب مأمور شده اند؟
آیا همه امت مأمور به این دو شده اند؟
مواردی که باید به آن امر یا نهی می کردند، چه بود؟
راههای ترغیب مسلمانان برای انجام این دو واجب چه بود؟
ترسیم قران از طبقات اجتماعی مخالفان در باره این دو واجب چه بود؟
چگونه قران ترک این دو واجب را تبدیل به ضد ارزش کرد؟
در مرحله انتهایی سوالاتی از این قبیل که :
قرآن چه تدابیری به منظور استمرار عمل به این دو واجب پس از دوره نزول قران تدارک دید؟
آسیب های احتمالی ترک این دو واجب را چگونه پیش بینی و اصلاح کرد ؟
ملاحظه می فرمائید که سوالات تفسیر تنزیلی موضوعی بر پایه نگاهی #سیستمی و نه مکانیکی به پدیده ها شکل می گیرد و دغدغه کشف روش ها و فرایند ها در تمام مراحل پژوهش خودنمایی می کند.
حتی در مثال بالا اگر یکی از ابعاد و اجزاء امر به معروف و نهی از منکر را به شکل مکانیکی و با نگاه کسب معرفت بررسی کند، باز آن را با نگاهی سیستمی مطالعه خواهد کرد و به همین جهت به فرایند مرتبط به آن جزء توجه می کند.
مثلا اگر سوال پژوهش آن باشد که:
راههای تشویق و ترغیب مؤمنان به امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
ابتدا جدولی از آیات مرتبط با ترغیب و تشویق در سیر نزول تهیه می شود. سپس با توجه به مراحل دعوت پیامبر اکرم(ص) نوع ترغیب ها و تشویق ها به تناسب هر دوره ظهور اسلام تا پایان دوره های نزول قران بررسی خواهد شد.
🌺🌺🌺🌺🌺🌺
موسسه تمهید
مؤسسه تخصصی در زمینه تفسیر تنزیلی
ایتا: @mtamhid
ادمین: @mtamhid1
تلفن موسسه: 02532920244
همراه: 09199700163
ایمیل: m.tamhid@chmail.ir