موضوع #مقاله یا #پایان_نامه
بررسی شیوه مقایسه دو جریان مثبت و منفی در سیر نزول سوره های قرآن
نمونه ای از پیگیری این موضوع
در نکات روش شناختی سوره فجر (مکی 10)
پروردگار متعال درمقام توصیهی مردم به رفتار انسانی، و تلاش برای خروج آنها از تاریکیها و تیرگیها و بهجهت شکوفایی استعدادهای انسانی، ابتدا در سورهی اعلی (8/ 14 تا 17) به نقش تهذیب نفس در رشد و شکوفایی انسانی، تا تحقق رستگاری توجه داد و دنیازدگی را مانع حرکت بهسمت کمال و رستگاری دانست.
در سورهی لیل (9/ 1 تا 11) رفتارِ موجب تهذیب و عامل رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی بهسمت رستگاری و بهشت نعمتها را، بخشش از داشتهها، خویشتنداری و تقوا، و تصدیق نیکیها شمرد و برای ایجاد انگیزه، از آن به آسان شدگی انسان برای رسیدن به آسانیها یاد کرد. چنانکه عوامل فعال شدن استعدادها بهسمت شقاوت را بر شمرد.
سورهی فجر (10/ 1 تا 26) رفتار نامناسب اهل استغنا در تکذیب نیکیها را، درقالب مثالهایی روشن کرد و پیامدهای عملی آن، که انسان را دچار سختیهای دنیا و یا آخرت میکند، درقالب نمونههای تاریخی و تجربههای شخصی افراد گزارش کرد؛ چنانکه رسیدن به کمال انسانی و اطمینان نفس را عامل رسیدن به رضایت، داخل شدن در بندگان برگزیده، و بهشت و رضوان شمرد.
ملاحظه میکنید که در تمام این موارد، از شیوهی مقایسهی دو جریان مثبت و منفی نیز بهره گرفته شده است.
این مهم در سوره های دیگر هم پیگیری شده است.
در این خصوص نکته نابی که ذیل آیه 1 سوره فرقان (مکی 42) در جلد سوم تفسیر همگام هست را نیز ملاحظه نمایید.
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
موضوع #مقاله و یا حتی #پایان_نامه
مشروط به گذراندن مباحث تفسیر تنزیلی و تسلط بر 18 سوره ابتدای نزول
نکته ای که خدمتتان تقدیم می شود، ظرفیت یک مقاله و حتی پایان نامه را دارد.
👇👇👇
در نکات روش شناختی سوره کافرون در تفسیر همگام باوحی، استاد بهجتپور می فرمایند:
💐امروزه در مباحث فرهنگی، بحث گفتمانسازی بهعنوان یکی از کلیدیترین روشهای فرهنگسازی مطرح است؛
🌷 چگونه و از کجا به طرح بنیادین اندیشهی هویتبخش اسلام بپردازیم؟؟
🌷با چه مقدماتی غیریّت فرهنگ اسلامی را از فرهنگ جاهلی بیان کنیم؟
🌷چه کسی باید این تمایز و جدایی را علنی کند، و با چه کسانی باید این غیریّت و جدایی در امور هویتبخش را اعلام کرد؟
💐 اینها سؤالات مهمی است که با استفاده از روش ترتیب نزول و سیر نزول سورهها قابل شناسایی است.
بر پایهی هجده سورهی نازلشده، روشن میشود که خدای متعال، ابتدا گفتمان اسلامی را با بیان مهمترین عامل هویتبخش مسلمانان، یعنی توحید ربوبی آغاز کرد: 👇👇
- توجه به خالقیت مطلق هستی و انسان، و ربوبیت تکوینی انسان در علمآموزی: (ر.ک: علق 1/ 1 تا 5).
- توسعهی ابعاد ربوبیت پروردگار و تشریح مالکیت بر نتایج اعمال، علم، قدرت و عدالت پروردگار: (ر.ک: قلم 2/ 1 تا 47 و مزمل 3/ 15 و 16).
- بیان نقشهای پروردگار در ارسال رسولان و حمایت قطعی از آنان دربرابر سرکشان قدرتمند: (ر.ک: مزمل 3/ 14 و 15).
- بیان کبریایی و عظمت پروردگار: (ر.ک: مدثر 4/ 2).
- اعلام رابطهی صحیح انسان با خدا و تأکید بر نقش پروردگار در هستی، از آغاز تا انجام: (حمد 5/ 1 تا 7).
- بیان فایدهی این رابطه، در قوام گرفتن شخصیت انسانی از راه پیروی از قرآن: (ر.ک: تکویر 7/ 26 تا 28).
- تسبیح پروردگار از جنبهی تدبیر کامل امور مخلوقات و فقدان هرگونه نقص در فرایند آفرینش: (ر.ک: اعلی 8/ 1 تا 5).
- اعلام پیامد یادکرد پروردگار و پرستش او در رهایی از شقاوت و رستگاری: (ر.ک: اعلی 8/ 14 و 15)
ـ بیان نقش شتابدهندهی پروردگار در سیر بهسمت برنامههای دینی و بهشت، و برنامههای ضد دین و جهنم: (ر.ک: لیل 9/ 4 تا 10)
ـ بیان بازتاب رفتار انسان در تبدیل آسانیهای نعمت به سختیهای نقمت در دنیا و آخرت، و بالعکس، و معرفی نقش پروردگار در واکنش به این رفتار: (ر. ک: فجر 10/ 1 تا 30)
ـ یادآوری نگاه مهربان پروردگار در رسیدگیهای متعدد به امور انسان و نعمتبخشیها: (ر. ک: سورههای ضحی 11/ 1 تا 8 و شرح 12/ 1تا 3).
ـ تبیین نقش ایمان به پروردگار و دیگر امور مرتبط با آن، در رهایی از زیاندیدگی شخصیت انسان: (ر. ک: عصر 13/ 1 تا 3)
ـ هشدار دربارهی استفاده از نعمتها بدون توجه به صاحب نعمتها و قدرناشناسی وی: (ر.ک: عادیات 14/ 5 تا 11 و تکاثر 16/ 1 تا 11)
ـ هشدار به انسان دربارهی بیاعتنایی، تکذیب و خضوع نکردن دربرابر معارف و دستورات الهی: (ر.ک: ماعون 17/ 1 تا 7).
🌹با این مقدمات،
انسانهایی تربیت میشوند که
در مرحله اول، معبود خود را پروردگار میدانند و دربرابر وی خضوع دارند،
و در مرحلهی دوم، در برابر معارف و دستورات اسلامی، خاضع و مطیع هستند.
🌸سرآمد این انسانها، پیامبر اکرم است که الگوی کامل عابدان و خاضعان دربرابر دستورات الهی است و بهعنوان نماد اسلام و مسئول نسبت به دیگران، باید غیریت خود را از کسانی که توحید عبودی و خضوع دربرابر معارف و دستورات و برنامههای نازلشده را انکار میکنند، بهروشنی بیان کرده و در برابر آنان موضع بگیرد و با این عمل خود، برائت گروه مؤمن از گروه کافر را در اصلیترین موضوعات، یعنی معبود و دین، علنی سازد.
البته پس از ابلاغ روشن و آشکار مواضع دربارهی ربوبیت و عبودیت، و معارف و دستورات اصلی دین، مورد انکار کفار قرار گرفت.
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
#موضوع #مقاله یا #پایان_نامه
طرح شده در کتاب سیر تربیت توحیدی در قرآن استاد بهجت پور
روش قران در تسهیل فهم حقایق غیبی از راه بیان نمونه ها و نمودهای اقدام ربوبی در عالم طبیعت
نمونه عینی : شواهدی از سلطه و پادشاهی خدا بر پدیده های طبیعی در آیات 45 تا 55 سوره فرقان
مدار مباحث سوره فرقان بر مسائل مربوط به رسالت پیامبر اکرم ص و تکذیب الهی بودن قران دور می زند و به همین مناسبت مباحث توحیدی در مضامین سوره تشریح می شود.
آیات این بخش خطاب به پیامبر و در مقام تثبیت قلب و تقویت استقامت ایشان است.
در این آیات با یادآوری نمونه هایی از پادشاهی و سلطه ملکوتی خدای متعال بر پدیده های مشهود زندگی، زمینه را برای آرامش خاطر آن حضرت نسبت به تحولات مربوط به رسالت وی فراهم می کند.
این نمونه ها عبارتند از:
نمونه اول، پدیده گسترش و کاهش سایه ها است. (آیه 45 و 46)
نمونه دوم کارکرد های شب و خواب و پدیده ی روز است (آیه 47)
نمونه سوم فرستادن بادهای باران زا است (آیه 48 و 49)
نمونه چهارم قرارگرفتن دریای شیرین و گوارا در کنار دریای تلخ و شور است، بدون آنکه با هم مخلوط شوند (آیه 53)
نمونه پنجمی که برای تثبیت قلب پیامبر اکرم 7 بیان شده است، موضوع گسترش دعوت اسلام است. آن حضرت نگران تهمت های فراوان و فشارهایی است که در آغاز نهضت اسلامی به مرکز دعوت اسلامی که هنوز قوت لازم را نگرفته، وارد می شود. خدای حکیم با یادآوری نطفه که مرحله بسیار ضعیف و نازل حیات انسان است و گسترشی که از همین نطفه در نسل انسان اتفاق می افتد، یاد آور قدرت الهی در گسترش جامعه مومنان و دعوت اسلامی به روش های گوناگون می شود (آیه 54).
بیان این مطالب در آن زمان خاص از نزول
اولا: روش قران را در تسهیل فهم حقایق غیبی از راه بیان نمونه ها و نمودهای اقدام ربوبی در عالم طبیعت و قابل مشاهده روشن می کند.
ثانیاً: واکنش مثبت آرامش قلوب و ثبات قدم مومنان تحت فشار اکثریت را به دنبال دارد؛ آرامشی که با چشم اندازهای روشن، ایشان را برای گذر از مرحله شانتاژهای تبلیغاتی و فشارهای ضد فرهنگی علیه رهبر اسلام و الهی بودن قران راهبری می کند.
این موضوع و بازکردن این پنج شاهد و تحلیل آن جای کار به عنوان حداقل یک مقاله زیبا را دارد.
محمد سلطانی
https://eitaa.com/mtamhid