هدایت شده از منابع و آثار تولید شده در تفسیر تنزیلی
توحید ربوبی و عبودی در جامعه عرب عربی و روش قرآن در برخورد با آن محمد سلطانی.PDF
951.1K
#مقاله #توحید ربوبی و بندگی از دیدگاه عرب جاهلی و روش قرآن در برخورد با آن
ـتفسیرـموضوعیـتنزیلی
در این کانال منابع و آثار تولیدی و اخبار در حیطه تخصصی تفسیر تنزیلی برای علاقه مندان بارگذاری و اطلاع رسانی می شود.
http://eitaa.com/joinchat/2551119898Ce44d0df9bc
Bahjatpoor_Morsalat_ir_11.mp3
4.27M
سلسله جلسات سیر تحول دینی در قرآن کریم
استاد بهجت پور
جلسه یازدهم
زمان: 28:09
برگشت استاد به گام ششم (راه رستگاری به آن است که از چیزهایی که نباید پاک کنیم تا بال پروازمان بتواند بدون هیچ مانعی رشد و ترقی انسان را رقم بزند قدافلح من تزکی)
سوال: انسان از چه چیزی باید خودش را تزکیه کند؟ تا 15 سوره بعد دایما خدا از آسیبهایی که مانع رشد انسان است یاد می کند و برای رهایی از آن، برنامه ارائه می کند تا ما بتوانیم قدرت تزکیه پیدا کنیم.
مساله دارایی ها و برخورداری هاست مخصوصا مال که میتواند راه تزکیه را به روی انسان ببندد. اما کسی که در سیر وسلوک رستگاران قرار می گیرند، به خوبی می توانند این مال را تبدیل به فرصت کنند. (سوره لیل)
اول رستگاران چطور دارایی هایشان را زمینه ای قرار می دهند برای قرب الی الله و در برابر چه کسانی هنگامی که مال دارند، آن را وسیله ای قرار می دهند برای ایجاد شکن در لطف الهی (سوره فجر)
حتما گوش کنید.
#مقاله یا پایان نامه ای زیبا می تواند در این زمینه تولید شود و عظمت قرآن را نشان دهد.
بسم الله https://eitaa.com/mtamhid
موضوع #مقاله یا #پایان_نامه
بررسی شیوه مقایسه دو جریان مثبت و منفی در سیر نزول سوره های قرآن
نمونه ای از پیگیری این موضوع
در نکات روش شناختی سوره فجر (مکی 10)
پروردگار متعال درمقام توصیهی مردم به رفتار انسانی، و تلاش برای خروج آنها از تاریکیها و تیرگیها و بهجهت شکوفایی استعدادهای انسانی، ابتدا در سورهی اعلی (8/ 14 تا 17) به نقش تهذیب نفس در رشد و شکوفایی انسانی، تا تحقق رستگاری توجه داد و دنیازدگی را مانع حرکت بهسمت کمال و رستگاری دانست.
در سورهی لیل (9/ 1 تا 11) رفتارِ موجب تهذیب و عامل رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی بهسمت رستگاری و بهشت نعمتها را، بخشش از داشتهها، خویشتنداری و تقوا، و تصدیق نیکیها شمرد و برای ایجاد انگیزه، از آن به آسان شدگی انسان برای رسیدن به آسانیها یاد کرد. چنانکه عوامل فعال شدن استعدادها بهسمت شقاوت را بر شمرد.
سورهی فجر (10/ 1 تا 26) رفتار نامناسب اهل استغنا در تکذیب نیکیها را، درقالب مثالهایی روشن کرد و پیامدهای عملی آن، که انسان را دچار سختیهای دنیا و یا آخرت میکند، درقالب نمونههای تاریخی و تجربههای شخصی افراد گزارش کرد؛ چنانکه رسیدن به کمال انسانی و اطمینان نفس را عامل رسیدن به رضایت، داخل شدن در بندگان برگزیده، و بهشت و رضوان شمرد.
ملاحظه میکنید که در تمام این موارد، از شیوهی مقایسهی دو جریان مثبت و منفی نیز بهره گرفته شده است.
این مهم در سوره های دیگر هم پیگیری شده است.
در این خصوص نکته نابی که ذیل آیه 1 سوره فرقان (مکی 42) در جلد سوم تفسیر همگام هست را نیز ملاحظه نمایید.
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
موضوع #مقاله یا #پایانـنامه
چگونگی تحقق "تحمل سختی ها" "وضعنا عنک وزرک" یا موضوعی مشابه این در سیر نزول قرآن در مرحله اول تحول
برگرفته از آیات ابتدایی سوره شرح در جلد اول تفسیر همگام با وحی ، ویراست جدید
(وَ وَضَعْنَا عَنْکَ وِزْرَکَ) «وَضَعْنَا» یعنی برداشتیم. از ریشهی «وَضْع» بهمعنی گذاشتن، در اصل به قرار دادن چیزی در جایی گفته میشود، مانند گذاشتن بار بر زمين.
«وِزْر» بهمعني ثقل و سنگيني است و منظور از آن، مجموعهای از سختیهاست که همراه با گشایش سینه در زندگی آن حضرت پدید میآیند؛
سختیهایی مانند: سنگینی تبلیغ توحید و هشدار و تذکر به دیگران و تحمل آزارها و اذیت جاهلان و تکذیبگران.
خدای متعال با بیان تصویر پیروز از رسالت پیامبر در آینده، و گسترش اسلام و جهانی شدن قرآن: (ر. ک: قلم 2/ 52)،
برعهده گرفتن مقابله با دشمنان رسول اکرم و سرفکندگی، هلاکت، و نابودی آنان در دنیا یا آخرت: (ر. ک: علق 1/ 14 تا 18، قلم 2/ 31 تا 47، مزمل 3/ 11 تا 19، مدثر 4/ 11 تا 31 و مسد 6/ 1 تا 5 و دیگر موارد)،
و توجیه و آمادهسازی آن حضرت برای انواع مراحلی که در تبلیغ به آن ورود میکرد: (ر. ک: علق 1/ 19، قلم 2/ 1 تا 15، مزمل3/ 1-10، مدثر 4/ 1 تا 7، اعلی 8/ 1 تا 10، فجر 10/ 1 تا 14، ضحی 11/ 1 تا 5)،
تحمل این سختیها را بر حضرت آسان کرد.
بیتردید مواردی از وحی غیرقرآنی نیز دراینباره مؤثر بوده است.
بههرحال، این حمایتها، هدایتها، بیان چشماندازها و وعدهها، سینهی آن حضرت را برای پیشبرد برنامههای تبلیغ، فراخ میکرد و اطمینان وی را برای پیروزی و گذر از دوران سخت، بالا میبرد و به وی قدرت تحمل مشکلات تبلیغ دین را میداد.
این موضوع شیرین و راهبردی برای مبلغین، از موضوعات نابی است که با توجه به سیر نزول می توان آن را تعقیب و موارد آن را مانند نمونه فوق بیرون آورد و در مقاله یا پایان نامه ای ارائه داد.
بسم الله
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
#موضوع #مقاله یا #پایانـنامه
روش تواناسازی و حمایت مبلغان دین در منظومه هدایتی ـ تربیتی دینی
#سوال
چرا برخی آیات و سوره های قرآن خطاب به پیامبر اکرم ص است.
در نکته های روش شناختی سوره انشراح در تفسیر همگام با وحی
تاکنون بخش عمدهای از میان دوازده سورهای که در ترتیب نزول بررسی شد، خطاب به پیامبر اکرم بود.
این موضوع نقش تواناسازی، حمایت، هشدار، تربیت و آموزش سخنگویان و مُبَلّغان دین را در منظومهی هدایتی ـ تربیتی دینی بهخوبی نمایان میسازد.
در اینجا محتوای سورههای گذشته را جهت یادآوری، مرور میکنیم:
الف) در سورهی علق (مکی 1) خدای تعالی پس از آنکه پیامبر را مأمور به خواندن نام پروردگار و بیان ویژگی خالقیت او بر هستی و انسان و ربوبیت او بر مردم نمود، حضرت را از اتفاقات آینده، آگاه، و موضعی را که باید داشته باشد، اعلام میکند.
ب) خدای متعال در سورهی قلم (مکی 2) حضرت را که دربرابر تهمتها و فشارهای کافرانِ صاحب قدرت و ثروت قرار گرفته، تسلی داده، تشویق میکند، و از بیصبری و یا انفعال دربرابر آنان برحذر میدارد.
ج) سورهی مزّمّل (مکی 3) با دستوراتی آن حضرت را برای تلقی و دریافت گفتاری سنگین ـ قرآن یا دستوری خاص و ویژه، مانند انذار عموم، چنانکه از سورهی مدّثّر استفاده میشود ـ آماده، و وی را به فارغ کردن دل برای خدا، توکل بر او و صبر، امر میکند.
د) خدای متعال در سورهی مدّثّر (مکی 4) آن حضرت را به مراقبت از لباس، اجتناب از پلیدیها و دوری از منتگذاری و زیادهطلبی امر کرده و از او میخواهد تا دربرابر مشکلاتِ انذارِ مردم، شکیبا باشد.
ﻫ) در سورهی مسد (مکی 6) نیز، خدای متعال از آن حضرت دلجویی کرده، ابولهب و همسرش را که اسباب اذیت و آزار آن حضرت هستند، به عذاب، تهدید مینماید.
و) خدای متعال در سورهی تکویر (مکی 7) در حمایت از پیامبر با مردم سخن گفته و شبههی جنون، بخل ایشان و تأثیرات شیطان بر آن حضرت را منتفی اعلام میکند.
ز) سورهی اعلی (مکی 8) از رفع دلواپسیهای آن حضرت درمورد فراموشی آیات، یاد کرده و عنایت خدای متعال را برای تحمل آسان آیات الهی، باتوجه به تحولی که در شخصیت حضرت ایجاد میشود، متذکر میشود.
ح) خدای متعال در سورهی فجر (مکی 10) درمقام تسلای خاطر آن حضرت، نمونههایی از عذابهای دنیوی و اخروی را که مخصوص اقوام مفسد است، ذکر میکند.
ط) سورهی ضحی (مکی 11) از الطاف گذشته و مستمر خدای متعال بر آن حضرت یاد میکند و بر آن اساس، وی را به انجام رفتارهای شایستهی اجتماعی درمورد یتیمان، فقرا و سؤالکنندگان، و یادآوری نعمتهای پروردگار امر میکند.
ی) در سورهی انشراح (مکی 12) نیز خداوند با بیان اصل شکفته شدنِ آسانی از دل سختیها، حضرت را برای پذیرش سختیهای جدید آماده کرد.
اهتمام زیاد به تربیت مُبَلِّغان و مُرَوِّجان دینی در آغاز دعوت دینی، از آن جهت است که اين گروه پیش از هر كس ديگری بايد نمونه و مدل كاملی از دینداری و ارزشهاي موجود در فرهنگ اسلامی باشند، و برای بهعهدهگرفتن بار دعوت اسلامی متناسب با پیشرفت آن، توانا شوند.
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
#پیشنهاد
#مقاله
#کارورزیـتفسیر
اگر کسی قصد دارد اختلافات مفسران در تفسیر آیاتی از کلام خدا و مصداق آن را ملاحظه کند، یکی از پربحث ترین آیات، آیات 17 تا 28 سوره مبارکه قاف است. از نظر واژه ها و مفردات هم این آیات خیلی واژه جدید دارد.
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نحَْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ(16)
إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ(17)
مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ(18)
وَ جَاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالحَْقِّ ذَالِكَ مَا كُنتَ مِنْهُ تحَِيدُ(19)
وَ نُفِخَ فىِ الصُّورِ ذَالِكَ يَوْمُ الْوَعِيدِ(20)
وَ جَاءَتْ كلُُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائقٌ وَ شهَِيدٌ(21)
لَّقَدْ كُنتَ فىِ غَفْلَةٍ مِّنْ هَاذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ(22)
وَ قَالَ قَرِينُهُ هَاذَا مَا لَدَىَّ عَتِيدٌ(23)
أَلْقِيَا فىِ جَهَنَّمَ كلَُّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ(24)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَيرِْ مُعْتَدٍ مُّرِيبٍ(25)
الَّذِى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فىِ الْعَذَابِ الشَّدِيدِ(26)
* قَالَ قَرِينُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَيْتُهُ وَ لَاكِن كاَنَ فىِ ضَلَالِ بَعِيدٍ(27)
درباره این سوالات، تفاسیر را ملاحظه کنید.
حتی در برخی از این سوالات، دو دسته روایت داریم که کار را برای مفسر سخت می کند.
متلقیان (دو نشسته) در آیه 17 که هستند؟ دو مأمور ثبت اعمال یا یک فرشته و یک شیطان؟
رقیب و عتید صفات یک فرشته است یا دو فرشته یا چند فرشته؟
سائق و شهید که هستند؟ آیا دو نفرند یا یک نفر که دو کار می کند؟ از جنس فرشته اند؟ یا پیامبر و علی علیهماالسلام هستند یا پیامبر و وصی هر امتی؟
قال قرینه، این قرین کیست؟
کفار در اینجا مراد بسیار ناسپاس است یا بسیار کافر؟
آمر در دو عبارت القیا فی جهنم و القیاه فی العذاب الشدید، یکی است یا دو تا؟ آیا فرشته ثبت گناهان است یا خدای متعال؟
ارتباط شش صفت کفار و... با هم چیست؟ آیا می شود که از آن مراحل را در آورد یا نه و ترتیبشان نکته ای را برساند؟
این آیات واژه ها و مفردات زیادی هم دارد که برای کارورزی بسیار مناسب است.
https://eitaa.com/mtamhid
#مهارت_افزاییـتفسیر
#کارورزیـتفسیر
#مقاله
#اختصاصی گروه نشست های تخصصی قرآنی
کسانی که به دنبال جاهای سخت و اختلافی تفسیر قرآن هستند، یکی از موارد آیات 31 تا 33 سوره صاد است که نظرات مفسرین و پذیرش نظر مشهور که در روایات بسیاری هم آمده است (البته شاید خیلی از آنها ضعیف باشند) بسیار سخت است.
إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشىِِّ الصَّافِنَاتُ الجِْيَادُ(31)
فَقَالَ إِنىِّ أَحْبَبْتُ حُبَّ الخَْيرِْ عَن ذِكْرِ رَبىِّ حَتىَ تَوَارَتْ بِالحِْجَابِ(32)
رُدُّوهَا عَلىََّ فَطَفِقَ مَسْحَا بِالسُّوقِ وَ الْأَعْنَاقِ(33)
این تفاسیر راملاحظه نمایید.
نظر مفسرین»
طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج8، ص: 740؛ طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، ج17، ص: 203؛ طبری، جامع البيان في تفسير القرآن، ج23، ص: 98؛ ابن عاشور، التحرير و التنوير، ج23، ص: 152و 153.
روایات:
. قمی، تفسير القمي، ج2، ص: 234 و 235؛ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج8، ص: 741؛ مشهدی قمی، تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج11، ص: 231 ـ233؛ سیوطی، الدر المنثور في تفسير المأثور، ج5، ص: 308.
اکثر این مفسرین و روایات (البته با هم متفاوتند) قائل به غفلت حضرت سلیمان از نماز و حتی برخی ، قضا شدن آن و بالاتر، درخواست بازگرداندن شمس برای خواندن نماز او شده اند.
اما حقیقت ماجرا شایدبه گونه دیگری باشد که اصلا مرتبط با نماز و ... نباشد و مراد را چنین بیان کرد که»
نمونهی رجوع او به پروردگار، در جريان سانديدن و بازديد وي از اسبان تيزرُوي جهادي، تجلي يافت. در فاصلهی عصر تا شب، اين اسبان تندرو را که براي جهاد در راه خداوند آماده کرده بودند، به وی عرضه نمودند.
هنگام نگاه به قطار اسبان که از جلوی او ميگذشتند، گفت: محبت من به اين اموال از سر يادکرد پروردگارم است. اگر اينها را دوست دارم، به علت آن است که اينها مرا به ياد پروردگارم مياندازد. اين جريان ادامه داشت تا آنکه خیل اسبان از جلوي چشمها محو شدند و از جلوی دیدهی او غائب شدند.
سپس سلیمان امر فرمود: آنان را بر من برگردانيد و بياوريد تا دوباره مشاهده کنم، پس آوردند. با دست مبارکش شروع به مسح ساقها و گردنهاي آنان کرد.
والامر الیکم
شاید برای یک مقاله قوی علمی پژوهشی موردی مناسب باشد.
گروه نشست های تخصصی قرآنی
https://eitaa.com/joinchat/285737025C2b011c5f64
موضوع #مقاله و یا حتی #پایان_نامه
مشروط به گذراندن مباحث تفسیر تنزیلی و تسلط بر 18 سوره ابتدای نزول
نکته ای که خدمتتان تقدیم می شود، ظرفیت یک مقاله و حتی پایان نامه را دارد.
👇👇👇
در نکات روش شناختی سوره کافرون در تفسیر همگام باوحی، استاد بهجتپور می فرمایند:
💐امروزه در مباحث فرهنگی، بحث گفتمانسازی بهعنوان یکی از کلیدیترین روشهای فرهنگسازی مطرح است؛
🌷 چگونه و از کجا به طرح بنیادین اندیشهی هویتبخش اسلام بپردازیم؟؟
🌷با چه مقدماتی غیریّت فرهنگ اسلامی را از فرهنگ جاهلی بیان کنیم؟
🌷چه کسی باید این تمایز و جدایی را علنی کند، و با چه کسانی باید این غیریّت و جدایی در امور هویتبخش را اعلام کرد؟
💐 اینها سؤالات مهمی است که با استفاده از روش ترتیب نزول و سیر نزول سورهها قابل شناسایی است.
بر پایهی هجده سورهی نازلشده، روشن میشود که خدای متعال، ابتدا گفتمان اسلامی را با بیان مهمترین عامل هویتبخش مسلمانان، یعنی توحید ربوبی آغاز کرد: 👇👇
- توجه به خالقیت مطلق هستی و انسان، و ربوبیت تکوینی انسان در علمآموزی: (ر.ک: علق 1/ 1 تا 5).
- توسعهی ابعاد ربوبیت پروردگار و تشریح مالکیت بر نتایج اعمال، علم، قدرت و عدالت پروردگار: (ر.ک: قلم 2/ 1 تا 47 و مزمل 3/ 15 و 16).
- بیان نقشهای پروردگار در ارسال رسولان و حمایت قطعی از آنان دربرابر سرکشان قدرتمند: (ر.ک: مزمل 3/ 14 و 15).
- بیان کبریایی و عظمت پروردگار: (ر.ک: مدثر 4/ 2).
- اعلام رابطهی صحیح انسان با خدا و تأکید بر نقش پروردگار در هستی، از آغاز تا انجام: (حمد 5/ 1 تا 7).
- بیان فایدهی این رابطه، در قوام گرفتن شخصیت انسانی از راه پیروی از قرآن: (ر.ک: تکویر 7/ 26 تا 28).
- تسبیح پروردگار از جنبهی تدبیر کامل امور مخلوقات و فقدان هرگونه نقص در فرایند آفرینش: (ر.ک: اعلی 8/ 1 تا 5).
- اعلام پیامد یادکرد پروردگار و پرستش او در رهایی از شقاوت و رستگاری: (ر.ک: اعلی 8/ 14 و 15)
ـ بیان نقش شتابدهندهی پروردگار در سیر بهسمت برنامههای دینی و بهشت، و برنامههای ضد دین و جهنم: (ر.ک: لیل 9/ 4 تا 10)
ـ بیان بازتاب رفتار انسان در تبدیل آسانیهای نعمت به سختیهای نقمت در دنیا و آخرت، و بالعکس، و معرفی نقش پروردگار در واکنش به این رفتار: (ر. ک: فجر 10/ 1 تا 30)
ـ یادآوری نگاه مهربان پروردگار در رسیدگیهای متعدد به امور انسان و نعمتبخشیها: (ر. ک: سورههای ضحی 11/ 1 تا 8 و شرح 12/ 1تا 3).
ـ تبیین نقش ایمان به پروردگار و دیگر امور مرتبط با آن، در رهایی از زیاندیدگی شخصیت انسان: (ر. ک: عصر 13/ 1 تا 3)
ـ هشدار دربارهی استفاده از نعمتها بدون توجه به صاحب نعمتها و قدرناشناسی وی: (ر.ک: عادیات 14/ 5 تا 11 و تکاثر 16/ 1 تا 11)
ـ هشدار به انسان دربارهی بیاعتنایی، تکذیب و خضوع نکردن دربرابر معارف و دستورات الهی: (ر.ک: ماعون 17/ 1 تا 7).
🌹با این مقدمات،
انسانهایی تربیت میشوند که
در مرحله اول، معبود خود را پروردگار میدانند و دربرابر وی خضوع دارند،
و در مرحلهی دوم، در برابر معارف و دستورات اسلامی، خاضع و مطیع هستند.
🌸سرآمد این انسانها، پیامبر اکرم است که الگوی کامل عابدان و خاضعان دربرابر دستورات الهی است و بهعنوان نماد اسلام و مسئول نسبت به دیگران، باید غیریت خود را از کسانی که توحید عبودی و خضوع دربرابر معارف و دستورات و برنامههای نازلشده را انکار میکنند، بهروشنی بیان کرده و در برابر آنان موضع بگیرد و با این عمل خود، برائت گروه مؤمن از گروه کافر را در اصلیترین موضوعات، یعنی معبود و دین، علنی سازد.
البته پس از ابلاغ روشن و آشکار مواضع دربارهی ربوبیت و عبودیت، و معارف و دستورات اصلی دین، مورد انکار کفار قرار گرفت.
ما در اینجا می نگاریم:
https://eitaa.com/mtamhid
موضوع #مقاله
مشروط به گذراندن بحث آیات استثنایی در کتاب مهارت بیان تفسیر و تسلط بر این بحث
برخی بهنقل از ابنعباس و قتاده، بخشی از سوره قلم را مدنی دانستهاند؛ به این ترتیب: از ابتدای سوره تا آیهی 16، مکی، و از آیهی 17 تا آیهی 33، مدنی، از آیهی 34 تا آیهی 47 مکی و از آیهی 48 تا انتهای سوره، مدنی.
از طرفی با توجه به مبنای انسجام ساختاری سوره های قرآن و دیگر فاکتورهایی که در مقدمه این سوره در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی آمده است، استاد بهجتپور و بعضی از دیگر مفسرین از یکپارچگی سوره دفاع می کنند.
این موضوع و گردآوری اقوال در مساله و نحوه تحلیل صحیح یکپارچگی این سوره می تواند دست مایه یک مقاله علمی پژوهشی شود.
در ادامه به لب مطلب و نگاشته استاد بهجتپور اشاره می کنم:
محتوای سوره از انسجام و یکپارچگی نزول، و مکی بودن تمام سوره حکایت دارد.
علت استثنایی شمردن آیات 16 تا 33 روشن نیست!
در آیهی شانزدهم با تهدید افرادی مواجه هستیم که آیات الهی را تکذیب، و آنها را اسطوره و غیرواقعی قلمداد میکنند.
آیهی هفدهم به پیوستگی داستان اصحاب باغ با افراد تکذیبکنندهی آیات الهی تصریح میکند؛
چند برادر که پس از مرگ پدر مسیحی و مؤمنشان، بنا را بر اجرا نکردن حکم الهی دربارهی دادن سهم فقرا از درآمدهای حاصل از چیدن میوهی باغ گذاشتند و خدای متعال بههمین جهت آنها را تنبیه کرد.
پایان داستان (آیهی 33) با اشارهی دوباره به تکذیبکنندگان آیات الهی در زمان پیامبر، بیان میکند که تنبیه در دنیا، پایان عذاب تکذیبکنندگان آیات الهی نیست؛ بلکه عذاب بالاتر در رستاخیز، منتظر آنها میباشد: «كَذلِكَ الْعَذابُ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ».
ازاینرو، پیوستگی آیات 16 تا 33 با آیات پیش از آن، قابل انکار نیست.
استثنا شدن آیات 47 تا انتهای سوره و الحاق آنها به آیات مدنی نیز وجهی ندارد؛
در آیات پیش از آیهی 47، پیامبر اکرم دربارهی بیدلیل بودن مواضع مجرمان علیه دعوت وی توجیه میشود. سپس بهعنوان جمعبندی مباحث سوره، مأمور میشود که دربرابر چالشهایی که تکذیبکنندگان با وی دارند، از انجام وظیفه سر باز نزند و باید بداند که موضع خشم جریان معاند با وی، تا زمانی که از توحید و قرآن، ذکر میشود، ادامه خواهد داشت.
درصورتیکه آیات انتهایی سوره، بعدها و در مدینه نازل شده باشند، سوره به فرجام نرسیده و مباحث سوره عاقبتی روشن ندارد.
علامه طباطبایی نیز در اینباره نوشتهاند: «سیاق آیات با سورههای مکی سازگاری بیشتری دارد.»
محمد سلطانی
ما در اینجا می نگاریم:
👇👇👇
https://eitaa.com/mtamhid
موضوع #مقاله و #رساله یا #پایانـنامه
رفتار شناسی قوم مؤمن بنی اسراییل وچرایی نقل آن در هر سوره
مثال کلی:
سوره اعراف
آسیب ولایت پذیران از خدا عدم ثبات قدم و انحراف از راه مستقیم به دره ولایت شیطان است. یکی از اقوامی که در فرایند ایمان دچار آسیب شد و در مواردی از جاده ولایت الهی منحرف شد، بنی اسرائیل بود. سرگذشت این گروه برای گروه اندک مومن در مکه درس آموز بود؛ از این رو در این بخش به رفتار شناسی این قوم مؤمن پرداخته می شود.
آیاتِ این بخش، به بیان داستان حضرت موسی و مراحل نجات بنیاسرائیل از دست فرعونیان و عزت دوبارۀ آنان و آفات و خطرهایی که در مسیر ولایت پروردگار با آن مواجه شدند، پرداخته است. هرگاه بنیاسرائیل ولایت الهی را پذیرفتند، رشد کردند و هر موقع از ولایت الهی بیرون رفتند، دچار آسیب شدند. این ماجرا بشارت و هشداری برای جامعۀ مؤمنان مکی است. این داستان که به تفصیل در سوره اعراف بیان شده است، در پنج قسمت تنظیم می شود:
قسمت اول: در این قسمت تلاش موسی برای نجات بنی اسرائیل از دست فرعونیان بیان می شود. و هزینه های زیادی که پنجه در پنجه شدن موسی 7 با فرعون و سحره ودستگاه پادشاهی تحمل کرد: ( آیات 103 تا 126 )
قسمت دوم: واکنش های تند فرعون با مردم بنی اسرائیل تا نابودی فرعونیان و نجات بنی اسرائیل (127 تا 136 )
قسمت سوم: خروج های موردی بنی اسرائیل از جریان ولایت الهی درست پس از ماجرای گذر از دریا و نیز در ایام غیبت حضرت برای دریافت تورات ( 137 تا 154)
قسمت چهارم: وعده رحمت به کسانی که پیروی از اوامر الهی باشند و ولایت اولیای الهی حتی رسول خاتم را پذیرا شوند و نمایش سقوط های دیگر بنی اسرائیل از اصل ولایت و تبعات آن: ( 154- 168)
قسمت پنجم: بیان وضعیت جانشینان بنی اسرائیل ودو دسته شدن انها در برخورد با کتاب و میثاق های الهی : ( 169 تا 171)
این داستان در سوره هایی دیگر با توجه به غرض آن سوره هم مطرح شده است که در جای خود قابل بحث است، همچون سوره بقره و ...
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
موسسه تمهید
مؤسسه تخصصی در زمینه تفسیر تنزیلی
ایتا: @mtamhid
ادمین: @mtamhid1
سایت مباحث علمی: hamgambavahy.ir
#مقاله
نقش فهم تنزیلی در کشف مراد از متعلقات آیات
نمونه: سوره اعراف و مراد از آمنوا و اتقوا
ج 2 همگام
(وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى ءَامَنُواْ وَ اتَّقَوْاْ) منظور، مردم قریه هایی است که بر اثر انکار و سرکشی به هلاکت رسیدند. اشاره «اهل القری» دلیل بر این است که ایمان و تقوای جمعیتها و نه یک فرد و دو فرد است که موجب باز شدن درهای برکات الهی است. علت آن هم این است که کفر و فسق جمعیت، با وجود ایمان و تقوای جمعیت باز هم کار خودش را کرده و اثرش را-که بسته شدن برکات الهی است- میگذارد. 🌸🌸🌸 منظور از «ءامنوا» ایمان به پیامبران و تصدیق آنها و منظور از «اتقوا» پرهیز از انکار آیات الهی و نقش پروردگار متعال در تحولات زندگی است.🌸🌸🌸
نمونه دیگر در ادامه همان متن و در همان آیه:
(وَ لَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُون) این عبارت دلالت دارد بر اینکه عذابی که بر جمعیتها نازل میشده، در حقیقت اثر خود اعمال مردم و به عنوان مجازات آنان بوده است. 🌺🌺🌺متعلق «کذّبوا»، تکذیب پیامبران و زیرپا گذاشتن برنامههای اصلاحی آنان است.🌺🌺🌺🌺
این موارد در تفسیر همگام با وحی فراوان است و در مقایسه ای تطبیقی با دیگر مفسران که غرض تنزیلی سوره را کشف نکرده و بدون توجه به جایگاه سوره در سیر نزول، به تحلیل سوره پرداخته اند، دقت نظر مولف در کشف دقیقتر مراد جدی خدای متعال را می توان کشف نمود.
ــــــــــــــــــــــــــ
موسسه تمهید
مؤسسه تخصصی در زمینه تفسیر تنزیلی
ایتا: @mtamhid
ادمین: @mtamhid1
تلفن موسسه: 02532920244
#موضوع #مقاله یا #پایان_نامه
طرح شده در کتاب سیر تربیت توحیدی در قرآن استاد بهجت پور
روش قران در تسهیل فهم حقایق غیبی از راه بیان نمونه ها و نمودهای اقدام ربوبی در عالم طبیعت
نمونه عینی : شواهدی از سلطه و پادشاهی خدا بر پدیده های طبیعی در آیات 45 تا 55 سوره فرقان
مدار مباحث سوره فرقان بر مسائل مربوط به رسالت پیامبر اکرم ص و تکذیب الهی بودن قران دور می زند و به همین مناسبت مباحث توحیدی در مضامین سوره تشریح می شود.
آیات این بخش خطاب به پیامبر و در مقام تثبیت قلب و تقویت استقامت ایشان است.
در این آیات با یادآوری نمونه هایی از پادشاهی و سلطه ملکوتی خدای متعال بر پدیده های مشهود زندگی، زمینه را برای آرامش خاطر آن حضرت نسبت به تحولات مربوط به رسالت وی فراهم می کند.
این نمونه ها عبارتند از:
نمونه اول، پدیده گسترش و کاهش سایه ها است. (آیه 45 و 46)
نمونه دوم کارکرد های شب و خواب و پدیده ی روز است (آیه 47)
نمونه سوم فرستادن بادهای باران زا است (آیه 48 و 49)
نمونه چهارم قرارگرفتن دریای شیرین و گوارا در کنار دریای تلخ و شور است، بدون آنکه با هم مخلوط شوند (آیه 53)
نمونه پنجمی که برای تثبیت قلب پیامبر اکرم 7 بیان شده است، موضوع گسترش دعوت اسلام است. آن حضرت نگران تهمت های فراوان و فشارهایی است که در آغاز نهضت اسلامی به مرکز دعوت اسلامی که هنوز قوت لازم را نگرفته، وارد می شود. خدای حکیم با یادآوری نطفه که مرحله بسیار ضعیف و نازل حیات انسان است و گسترشی که از همین نطفه در نسل انسان اتفاق می افتد، یاد آور قدرت الهی در گسترش جامعه مومنان و دعوت اسلامی به روش های گوناگون می شود (آیه 54).
بیان این مطالب در آن زمان خاص از نزول
اولا: روش قران را در تسهیل فهم حقایق غیبی از راه بیان نمونه ها و نمودهای اقدام ربوبی در عالم طبیعت و قابل مشاهده روشن می کند.
ثانیاً: واکنش مثبت آرامش قلوب و ثبات قدم مومنان تحت فشار اکثریت را به دنبال دارد؛ آرامشی که با چشم اندازهای روشن، ایشان را برای گذر از مرحله شانتاژهای تبلیغاتی و فشارهای ضد فرهنگی علیه رهبر اسلام و الهی بودن قران راهبری می کند.
این موضوع و بازکردن این پنج شاهد و تحلیل آن جای کار به عنوان حداقل یک مقاله زیبا را دارد.
محمد سلطانی
https://eitaa.com/mtamhid