⚡️ درباره تاریخچه و ریشه های انجمن حجتیه (۱) ✍ به قلم: سید نیما موسوی   🔹 در هفته گذشته سید حسن افتخارزاده دومین رهبر انجمن حجتیه درگذشت. وی بعنوان یک سخنران مذهبی و رهبر یک جریان فکری، تا حد زیادی با دولت جمهوری اسلامی زاویه داشت. انجمن حجتیه یکی از مهمترین جریانات فکری ایران در ۸۰ سال گذشته است که در این یادداشت به تاریخچه و ریشه های این انجمن پرداخته خواهد شد. 🔹 موضوع مهدویت و ظهور «مهدی موعود» از مهمترین امور اعتقادی است که کمابیش مورد اتفاق تمامی مذاهب اسلامی است و بسیاری از جنبش های سیاسی - اجتماعی معاصر در جهان تشیع و نیز در جهان اهل سنت متاثر از مسئله مهدویت شکل گرفته است. 1⃣ یکی از مهمترین این جنبش ها، قیام «مهدی سودانی» علیه استعمار بریتانیا در قرن ۱۹ بود که از یکسو تحت تاثیر آموزه مهدویت و از سوی دیگر ریشه در فرقه تصوف سنوسیه و نیز جنبش وهابیت داشت. مهدی سودانی خود را «مهدی موعود» می خواند که در آخرالزمان ظهور می کند. 2⃣ «سید محمد جانپوری» نیز از دیگر مدعیان مهدویت بود که به مذهب حنفی تعلق داشت و در قرن ۱۵ میلادی پیروانی در شبه قاره هند به خود جذب کرد. 3⃣ در دوران جدیدتر نیز «جهیمان العتیبی» در قرن ۲۰ که خود را مهدی موعود می خواند با همکاری برخی از شاگردان «بن باز» قیامی را علیه دولت سعودی در مسجد الحرام انجام داد که سرانجام کشته شد. ✅ در تشیع نیز عقیده آخرالزمانی مهدویت زمینه جنبش های سیاسی و اجتماعی شد. 1⃣ «دولت فاطمیان» در قرن دهم میلادی مهمترین دولت شیعی بود که بصورت مستقیم نسبت به امر مهدویت معنا پیدا می کرد؛ زیرا بنیانگذار آن «عبیدالله مهدی» خود را مهدی موعود خواند و با وجود تعلق به مذهب اسماعیلی از عقاید امامیه نیز وام می گرفت. 2⃣ در قرن ۱۹ دو جنبش «بابیت و بهاییت» در ایران نیز از دل تشیع پدید آمد و به تدریج از اصل اسلام و شریعت نیز عبور کرد. 3⃣ در حال حاضر «جنبش مقتدی صدر» در عراق را می توان مهمترین جنبش شیعی دانست که نسبت محکمی با مقوله مهدویت دارد؛ تاجایی که در سالهای گذشته برخی از مدعیان مهدویت در عراق از دل جنبش صدر بیرون آمده اند. اسامی همچون «جیش المهدی» و «لواء یوم الموعود» که پیشتر شاخه نظامی این جریان محسوب می شدند نیز بدلیل نقش آموزه مهدویت در ایده سران جریان صدر است. 4⃣ یکی از مکاتبی که در ایران در دهه های گذشته نسبت مستقیمی با امر مهدویت داشت؛ «انجمن حجتیه» بود. ⏺ برای فهم ریشه های حجتیه باید به پایان دهه ۱۳۱۰ مراجعه کرد. زمانیکه تبلیغات نازیسم در ایران رشد کرد و رادیو برلین که برنامه های زیادی را به فارسی تولید می کرد مدعی شد که «هیتلر به دین اسلام» گرویده است!!! تا جایی که حتی تبلیغاتی مبنی بر «انطباق هیتلر با مهدی موعود» نیز در برنامه های رادیو برلین مطرح شد. 🔄 آلمان نازی در دوران رضاشاه لابی پررنگی در صنایع ایران داشت و حتی نشریات و انجمنهای متعددی مرتبط با تبلیغات نازیسم در ایران شکل داد؛ ضمن اینکه نازیها با برخی طوایف مانند بختیاری ها و قشقایی ها در جنوب ایران روابط خوبی داشتند و حتی با تاسیس برخی کانون های روشنفکری ارتباط خود را با نویسندگان ایرانی نیز ادامه می دادند. ❌ در این بین برنامه های «رادیو برلین» بعنوان شاخه تبلیغاتی نازیسم در ایران برای همراهی با جامعه مذهبی ایران احتیاج به ارتباط با گروههای مذهبی داشت که در این میان تبلیغ مهدویت در راستای مفاهیم نازیسم، ذیل همین عنوان می گنجید. پس از سقوط رضاشاه از دل تبلیغات مهدویت در رادیو برلین، «کانون تبلیغات اسلامی» شکل گرفت که با توجه به عضویت بسیاری از بهاییان و یهودیان ایرانی در حزب توده (نزدیک به شوروی)، این کانون به تبلیغ همزمان علیه یهودیان، بهاییان و کمونیستها در این دوره پرداخت. 🔹 عمده فعالیت «کانون تبلیغات اسلامی» در شهر کاشان بود که از مراکز بهاییان و یهودیان ایرانی محسوب می شد؛ قتل «سلیمان برجیس» پزشک یهودی در شهر کاشان را برخی به فعالیتهای این انجمن نسبت می دادند. «یهودستیزی» این انجمن که گویا برآمده از نازیسم بود؛ مورد انتقاد برخی از روحانیون ایرانی مانند آیت الله کاشانی قرار گرفت. کاشانی که نخستین گردهمایی ضد اسراییلی در ایران را در ۱۳۲۶ برگزار کرد، از فعالیتهای یهودستیزانه این انجمن ها انتقاد نمود و خواستار امنیت یهودیان ایرانی شد که در جامعه اسلامی زندگی می کنند. ادامه دارد... 🏷 #اسلام_سنتی #انجمن_حجتیه #ضد_فلسفه_سنتی #ضد_عرفان_سنتی #ضد_وحدت_اسلامی #مکتب_تفکیک #ضد_اسلام_سیاسی #جدایی_دین_از_سیاست 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ https://t.me/Muslimair1 ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️درباره تاریخچه و ریشه های انجمن حجتیه (۲) 🔹 پس از کودتا علیه محمد مصدق یکی از روحانیون حامی وی به نام «محمود حلبی» در ارتباط با کانون تبلیغات اسلامی، انجمن جدیدی به نام «حجتیه» تاسیس کرد. وی از شاگردان میرزا مهدی اصفهانی بود و برخلاف امام خمینی مخالف تلفیق عرفان و فلسفه با فقه اسلامی محسوب میشد. در سالهای پس از کودتای ۲۸ مرداد، انجمن حجتیه رشد بسیار زیادی داشت تا جاییکه تنها نهاد مذهبی بود که حق تبلیغ در ارتش سکولار شاه را داشت و همین امر باعث شده بود که بسیاری از مخالفین شاه این انجمن را همسو با نظام سیاسی و ساواک بدانند. ✅ برخی از مخالفین مذهبی شاه همچون محمدرضا مهدوی کنی بعدها در خاطرات خود یادآور شدند که ساواک در بازجویی از ایشان انجمن حجتیه را بعنوان الگوی فعالیت مذهبی بجای تفکرات امام خمینی به ایشان پیشنهاد میداده است. 🔹علاوه بر این روابط خوب شاه با آیت الله میلانی که روحانی عالی در شهر مشهد بود، این ظن را تقویت می کرد؛ چرا که بزرگان حجتیه اکثرا از شاگردان میلانی بودند. این ادعاها زمانی پررنگ شد که پس از انقلاب حتی اسنادی از کمک «پرویز ثابتی» مرد پشت پرده ساواک به گروه حجتیه منتشر شد. 💢 امهات فکری انجمن حجتیه، دوری دین از دولت، حمایت از عرفی سازی (سکولاریسم) فرهنگی، مرزبندی شدید با اهل سنت و مخالفت با شعار وحدت اسلامی، مخالفت و دشمنی با اهل تصوف و فلسفه، حمایت از نظام بازار آزاد در اقتصاد و نیز مقابله با اندیشه های چپ است. 💠 شاید بتوان شبیه ترین گروه به انجمن حجتیه در جهان اسلام را گروه «فتو» متعلق به فتح الله گولن قلمداد کرد. اسلام لیبرال شده که مناسب زیست در جوامع سکولار است؛ در عین حال بشدت فرقه گراست و از اصول بازار آزاد و چپ زدایی از اقتصاد حمایت می کند. در عین حال با دستگاههای امنیتی نیز گره خورده است و با حمایت این دستگاهها مدارس زیادی را برای جذب شاگرد ایجاد می کند. 🔆 این شباهت های بین گروه «فتو» و «حجتیه» می باشد با این تفاوت که گروه فتو بدلیل تاثیری که از افکار سعید نورسی دارد با اندیشه های تصوف همسوتر از انجمن حجتیه است. ✳️ البته افتخارزاده برخلاف حلبی بدلیل اینکه در مقطعی در حلقه انجمن حکمت و فلسفه و سیدحسین نصر بود نسبت به فلسفه و عرفان گارد کمتری داشت. ⚜ در سالهای بعد از انقلاب، پس از مخالفت امام خمینی با این انجمن، حجتیه بصورت رسمی تعلیق فعالیتهای خود را اعلام کرد؛ ولی آنچه که پیداست بسیاری معتقدند این جمعیت در سالهای پس از جنگ مجددا فعالیتهای خود را از سر گرفت. یکی از سیاستمداران ایرانی که همواره متهم به همکاری با انجمن حجتیه بوده است؛ «محمود احمدی نژاد» بود که با توجه به تبلیغات مهدویت در دوران ریاست جمهوری بسیاری وی را متهم به ارتباط با انجمن میکردند؛ ادعاهایی که نگارنده نسبت به صحت و سقم آن بی اطلاع است. ولی آنچه که پیداست بویژه در دهه گذشته انجمن حجتیه در بین اجتماعات مذهبی رشد پیدا کرد. عموم این اجتماعات برخلاف اجتماعات مذهبی نزدیک به دولت سعی در ارائه تصویر «آلترناتیو و غیرحکومتی از مذهب شیعه» داشتند و حتی بسیاری از این اجتماعات از اعتراضات ۱۴۰۱ در ایران حمایت کردند. 🔅 مرگ «حسن افتخارزاده» رهبر معنوی این جمعیت در ابتدای سال ۲۰۲۵ و سیل تسلیت شخصیتهای مذهبی در ایران نشان دهنده پررنگ شدن نقش حجتیه در نشستهای مذهبی در سالهای اخیر دارد. 🏷 #اسلام_سنتی #انجمن_حجتیه #ضد_فلسفه_سنتی #ضد_عرفان_سنتی #ضد_وحدت_اسلامی #مکتب_تفکیک #ضد_اسلام_سیاسی #جدایی_دین_از_سیاست 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ https://t.me/Muslimair1 ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J