╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 4 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(حُسن خلق) ⚜ مولا علی (علیه السلام) در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ نهج البلاغه می فرمایند : « لَا قَرِينَ كَحُسْنِ الْخُلُقِ » ؛ " هیچ همنشینی مانند خوش اخلاقی نیست " 🔻 اولاً باید دانست اینکه خوش اخلاقی را با توجه به اینکه یک صفت است نه یک شخص ، به عنوان قرین و همنشین مطرح می فرمایند ، از باب استعاره یا کنایه است و اینکه انسان چطور با همنشین خوب احساس لذّت ، احساس آرامش و احساس شخصیت بالاتر می کند در نزد مردم ، اگر اخلاق نیکو داشته باشد بهترین این اوصاف را درک خواهد کرد ؛ یعنی بیشترین لذت ، بیشترین آرامش و بیشترین شخصیت و عزت و کرامت نفس را در نظر مردم خواهد داشت. 🔻 آقا امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهج البلاغه شریف ، در حکمت ۳۸ فرمود : « اَکْرَمُ الْحَسَبِ حُسْنُ الخُلُقِ » ؛ " با ارزش ترین حَسَب و ریشه و پیوند خانوادگی و طایفه ای ، داشتن اخلاق نیکو است. " 🔻یعنی حسن خلق همان قدری که یک انسان به طایفهٔ با ارزش خودش تکیه می کند، اعتبار از آن می گیرد ، به همان مقدار ، بلکه بیش از آن از حسن خلق می تواند اعتبار کسب بکند . 🔻همچنین مولا علی (علیه السلام) در نهج البلاغه شریف می فرمایند : « کَفَی بالْقَنَاعَةِ مُلْکاً وَ بحُسْنِ الْخُلُقِ نَعِیماً » ؛ این در حکمت ۲۲۹ نهج البلاغه است. می فرمایند : " برای انسان اگر می خواهد به مُلک برسد ، یعنی به قدرت برسد ، قناعت کافی است و برای اینکه به نعمت های فراوان ماندگار برسد، داشتن حسن خلق کفایت می کند ." 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 5 ) 🔹ارزشهاى والاى اخلاقى(ادب) 🔰 در ادامهٔ حکمت ١١٣ ، امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) می‌فرمایند: « لَا مِیراثَ کَالأَدَب » ؛ " هیچ ارثی بهتر از ادب کردن نیست. " 🔻همین عبارت در حکمت ۵۴ هم عیناً تکرار شده است. ماجرای ادب از نگاه حضرت علی (علیه‌السلام) آنقدر مهم و ارزشمند است که در حکمت ۵ فرمودند : « الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ » ؛ " آداب مانند زینتی هستند که دائماً تجدید می‌شوند، نو به نو می‌شوند." یعنی انسان هرگز با رعایت آداب از امور زندگی خودش، احساس افسردگی و روزمرگی نخواهد کرد. 🔻در نهج‌البلاغه شریف، اولویت اول خودسازی است و ادب کردن خود؛ در حکمت ٧٣ نهج‌البلاغه، مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: " کسی که خود را رهبر مردم قرار می‌دهد، باید پیش از آنکه به تعلیم مردم بپردازد، خود را تعلیم دهد و پیش از آنکه به گفتار ، دیگران را تربیت کند با کردار آنها را تربیت نماید." 🔻همچنین مولا علی (علیه‌السلام)، در حکمت ٣۵٩ نهج‌البلاغه هم، به همه ما توصیه می‌کنند: " ای اسیران آرزوها! بس کنید. صاحبان مقامات دنیا را تنها دندان حوادث روزگار به هراس افکند. ای مردم! کار تربیت خود را ، خود به عهده بگیرید و نفس را از عادت هایی که به آن حرص دارد باز گردانید. " 🔻یکی از تکالیف پدرها نسبت به فرزندان شان ، که نوعی حقّ فرزند بر پدر محسوب می‌شود هم، در حکمت ٣٩٩ این است که: « یُحَسِّنَ اَدَبَه » ؛ " خوب و نیکو ادبش بکند. " 🔻همچنین مولا علی (علیه‌السلام)، یکی از وظایف و تکالیف حاکمان جامعه را تأدیب مردم معرفی کرده اند؛ لذا وقتی که در خطبه ٣۴ نهج‌البلاغه نظر می‌کنیم، در بند آخر اینگونه می‌فرمایند که: " ای مردم! مرا بر شما و شما را بر من حقّی واجب شده است؛ حقّ شما بر من آنکه از خیرخواهی شما دریغ نورزم، بیت المال را میان شما عادلانه تقسیم کنم و شما را آموزش بدهم تا بی‌سواد نمانید و شما را ادب و تربیت کنم تا راه و رسم زندگی را بدانید. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 5⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(ادب) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 6⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(توفیق) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 6 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی( توفیق) 🔰 در ادامه حکمت ١١٣ نهج‌البلاغه، حضرت می‌ فرمایند : « وَ لَا قَائِدَ كَالتَّوْفِيقِ » ؛ قائد یعنی رهبر؛ یعنی کسی که با تبعیت از او، پیروی از او، دنباله روی او انسان به مقصد و مقصود می‌رسد ، حضرت می فرمایند : " هیچ رهبر و قائدی چون توفیق نیست. " 🔻درباره این مطلب در نهج‌البلاغه، نکات جالبی هست؛ 1⃣ مولا علی (علیه‌السلام) اولین شرط توفیق انسان برای اهداف بلند الهی را پذیرش خیرخواهی خدا می‌دانند ؛ 🔻 و در خطبه ١۴٧ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: « أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ مَنِ اسْتَنْصَحَ اللَّهَ وُفِّقَ » ؛ " ای مردم! هر کس خیری را که خدا تعیین کرده است را بپذیرد، موفق خواهد شد. " 2⃣ شرط دومی که در نهج‌البلاغه برای توفیقات معین شده، آزاد شدن انسان از دست ریسمان های دنیا طلبی است؛ 🔻 حضرت در نامه ۴۵ نهج‌البلاغه، که خطاب به عثمان بن حنیف -استاندار یا فرماندار بصره بوده- می‌نویسند: « وَ مَنِ ازْوَرَّ عَنْ حَبَائِلِكِ وُفِّقَ » ؛ " هر کس ای دنیا، از دست ریسمان های تو خودش را آزاد کند، موفق خواهد شد. " 3⃣ و نکته سومی هم که در نهج‌البلاغه، پیرامون مقدّمات یا لوازم توفیق برای ما معرفی شده حفظ تجربیات است؛ انسان وقتی یک بار، خودش یا دیگران مسیری را تجربه کردند، این تجربه را باید به اصطلاح امروزی ها مستند سازی بکند و در دفعهٔ بعد با توجه به این تجربه، اقدام خودش را تنظیم کند تا موفق و پیروز بشود. 🔻 در این رابطه مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ٣١١ می‌فرمایند: « وَ مِنَ التَّوْفِيقِ حِفْظُ التَّجْرِبَةِ » ؛ " یکی از نشانه های توفیق یا یکی از راه های توفیق، این است که انسان تجربیات را حفظ و ثبت و ضبط کند. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 7 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(عمل صالح) 🔰 در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ نهج‌البلاغه، حضرت می‌فرمایند: « لاَ تِجَارَةَ كَالْعَمَلِ الصَّالِحِ » ؛ " هیچ تجارتی، سودمندتر از عمل صالح نیست. " 🔻در نهج‌البلاغه شریف، در خطبه ۷۶ مولا علی (علیه‌السلام) در عبارت « رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً عَمِلَ صالِحاً » ؛ ″ خدا رحمت کند کسی را که عمل صالح انجام بدهد ″، اهمیت عمل صالح را در تقرّب به خدا و نجات در آخرت بیان می‌کنند. 🔻همچنان که همین امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، در نامه ۵۳، خطاب به مالک اشتر می‌نویسند: « فَلْیکُن اَحَبَّ الذَّخائِرِ اِلَیکَ ذَخیرةُ العَمَلِ الصّالِحِ » ؛ " باید برای تو بهترین ذخیره ها، ذخیره کردن عمل صالح باشد ، نه مال و ثروت " ؛ چرا؟ چون در خطبه ۲۳، مولا علی (علیه‌السلام) فرمود: « إِنَّ الْمَالَ وَ الْبَنِينَ حَرْثُ الدُّنْيَا وَ الْعَمَلَ الصَّالِحَ حَرْثُ الْآخِرَةِ وَ قَدْ يَجْمَعُهُمَا اللَّهُ لِأَقْوَامٍ » ؛ " همانا مال و فرزند، کشت و زرع و زراعت دنیاست؛ ولی عمل صالح زراعت و حاصل آخرت است. اگر چه خدا گاهی هر دو را برای بعضی ها جمع می‌کند." 🔻مولا علی (علیه‌السلام)، اساساً نشانهٔ ایمان را عمل صالح و ریشهٔ عمل صالح را ایمان می‌دانند؛ در خطبه ۱۵۶ می‌فرمایند: « فَبِالْإِيمَانِ يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحَاتِ وَ بِالصَّالِحَاتِ يُسْتَدَلُّ عَلَى الْإِيمَانِ » ؛ " به برکت ایمان است که انسان به سمت عمل صالح راهنمایی می‌شود و به برکت اعمال صالح است که انسان به سمت ایمان برتر و عمیق تر هدایت می‌شود. " 🔻مولا علی (علیه‌السلام)، در نامه ۵۳ دو نشانه برای عمل صالح بیان می‌کنند؛ یعنی اگر از ما بپرسند چگونه متوجه بشویم که چه کاری صالح است، چه نیست؟ می‌فرمایند: « وَ إِنْ کَانَتْ کُلُّهَا لِلَّهِ إِذَا صَلَحَتْ فِيهَا النِّيَّةُ وَ سَلِمَتْ مِنْهَا الرَّعِيَّةُ» ؛ " همهٔ اعمال می‌تواند اعمال صالح باشد، وقتی دو شرط را داشته باشد؛ اولاً نیت صالح باشد و ثانیاً به برکت آن عمل رعیت در سلامت و سِلم زندگی کنند." 🔻اما در نهایت اهل تقوا می‌دانند هر چقدر هم که اعمال صالح انجام بدهند، مواجههٔ با خداوند در قیامت و محشر انسان را به لرزه می اندازد؛ لذا در خطبه ۱۹۳ فرمود: « يَعْمَلُ الْأَعْمَالَ الصَّالِحَةَ وَ هُوَ عَلَى وَجَلٍ » ؛ " انسان متّقی درحالیکه عمل صالح انجام می‌دهد، ترسان و نگران است. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 7⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(عمل صالح) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 8 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(ثواب) ⚜ امیرالمؤمنین در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ می فرمایند : « وَ لاَ رِبْحَ کَالثَّوَابِ » ؛ " هیچ سودی مانند ثواب اعمال صالح نیست. " 🔻در خطبه ۱۱۴ نهج البلاغه می خوانیم : « لَيسَ شَيءٌ بِخَيرٍ مِنَ الخَيرِ إلّا ثَوابَهُ » " چیزی از کار خیر بهتر نیست، مگر ثواب کار خیر." پس معلوم می شود ثواب کار خیر خیلی عظمت دارد ، حتی از خود کار خیر هم بالاتر است. 🔰 در نهج البلاغه شریف مصادیق زیادی برای ثواب کارهای خیر ذکر شده؛ 🔻 مثلاً مولا علی (علیه السلام) در خطبه ۸۳ می فرماید: « کَفَی بالْجَنَّةِ ثَوَاباً وَ نَوَالًا » ؛ " برای انسانی که عمل صالح انجام می دهد و ایمان دارد، بهشت به عنوان ثواب و نتیجه کافی است. " 🔻آنقدر بهشت و ثواب بهشت و ثواب آخرت عظمت دارد که خود مولا در خطبه ۱۹۳ ، معروف به خطبه متّقین ، می فرمایند : اگر اجلی که خداوند برای هر کسی قرار داده و تا پیش از رسیدن آن اجل امکان مرگ وجود ندارد نبود ، متّقین دوست نداشتند حتی به اندازه یک چشم به هم زدن جان شان در قفس تن شان باقی بماند ، بعد در بیان دلیل این رغبت به رفتن از دنیا می فرماید : « شَوْقاً إِلَى الثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ »؛ " آنقدر این اهل تقوا شوق ثواب آخرت دارند و خوف از عقاب که دوست داشتند هرگز روحشان در تن شان ماندگار نشود. " 🔻در حکمت ۳۶۸ ، مولا علی (علیه السلام) می فرمایند : « إِنَّ اللّهَ سُبْحَانَهُ وَضَعَ الثَّوَابَ عَلَى طَاعَتِهِ وَ الْعِقَابَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ » ؛ معیار را در ثواب و عقاب ، طاعت و معصیت معرفی کردند . " خداوند سبحان ثواب را بر طاعت خودش وضع کرد و قرار داد و عقاب را بر معصیتش." لذا کسی نگوید دلت اگر پاک باشد ، همیشه کارهایت درست است ؛ نه باید عمل هم منطبق بر طاعت الهی باشد تا ثواب داشته باشد. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 8⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(ثواب) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 9 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(ورع) 🔰 در ادامه حکمت ١١٣، مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « لَا وَرَعَ كَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ » ؛ " هیچ ورع و اجتناب از محرّماتی مانند توقّف و احتیاط نزد شبهه نیست. " 🔻گاهی حرامی بیّن و روشن و آشکار است، تکلیف دربارهٔ آن روشن است؛ اما گاهی مسأله و امری مشکوک است که آیا حرام است یا نیست ؛ اینجا شبهه است. 🔻 عالی ترین نوع ورع این است که انسان حتی از احتمال حرام هم اجتناب کند. 🔻 مولا علی (علیه‌السلام) گاهی در نهج‌البلاغه، ورع را جُنَّه و سپر معرفی کردند؛ در حکمت ۴ می‌فرمایند: « الوَرَعُ جُنَّهٌ » ؛ 🔻و گاهی هم سنگر خوبی معرفی کرده اند؛ در حکمت ٣٧١ می‌فرمایند: « لَا مَعْقِلَ أَحْسَنُ مِنَ الْوَرَعِ » ؛ " هیچ سنگری نیکوتر از ورع و دوری از محرمات نیست. " 🔻به همین جهت و به خاطر همین ارزش ورع است که در نامه ۴۵ حضرت خطاب به عثمان بن حنیف می‌نویسند: " اگر چه نمی‌توانید مثل علی باشید در ساده زیستی ، « وَ لَکِنْ أَعِینُونِی بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَاد » ؛ لااقل مرا کمک کنید؛ (از چه راهی؟ اولاً) با ورع و دوری از محرّمات. " 🔻مولا علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه معتقدند، کم شدن ورع انسان نتیجهٔ کم حیایی انسان است؛ در حکمت ٣۴٩ نهج‌البلاغه، مولا علی (علیه‌السلام) اینگونه اشاره می‌کنند: « مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ » ؛ " هر کس حیایش کم بشود، ورعش کم می‌شود. " 🔻در ادامه هم نتیجه کم شدن ورع را، مرگ قلب معرفی می‌کنند و می‌فرمایند: «مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ» 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 9⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(ورع) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 10 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(زهد) 🔰 در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ می‌خوانیم: « لَا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرَامِ » ؛ " هیچ زهدی مانند بی رغبتی در حرام نیست. " 🔵 مولا علی (علیه‌السلام) در دو جای نهج‌البلاغه، زهد را تعریف کرده اند؛ 🔸۱. ابتدا در خطبه ۸۱ می‌فرمایند: « أَیُّهَاالنَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الاَْمَلِ » ؛ " ای مردم! معنای واقعی زهد کوتاه کردن آرزو هاست. " 🔸۲. و دوم در حکمت ۴۳۹ که می فرمایند: " من زهد را بین دو جمله در قرآن پیدا کرده ام؛ آنجا که خداوند سبحان می فرماید: « لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ » ؛ زهد این است که بر آنچه از دست داده اید تأسف نخورید و نسبت به آنچه که به دست آورده اید شاد نباشید." در ادامه حضرت می‌فرمایند: «وَ مَنْ لَمْ يَأْسَ عَلَى الْمَاضِي وَ لَمْ يَفْرَحْ بِالْآتِي فَقَدْ أَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَيْهِ » ؛ " کسی که بر گذشته تأسف نخورد و نسبت به آنچه الان هم به دست آورده، شاد و فرحناک نشود، همه دو طرف و جوانب زهد را به دست آورده است. " 🔵 مسأله دیگری که باید به آن بپردازیم، ارزش زهد است؛ مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ۴ نهج‌البلاغه، زهد را ثروت و سرمایه می‌دانند و می‌فرمایند: « الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ » . 🔵 مسأله سوم آثار زهد است؛ یعنی زهد و بی رغبتی به دنیا (مخصوصاً حرام) چه اثراتی دارد؟ 1⃣ در حکمت ۳۱ حضرت می‌فرمایند: " کسی که نسبت به دنیای حرام زهد بورزد، مصیبت های دنیا را سبک می‌شمارد" ؛ « إسْتَهَانَ بِالْمُصِيبَاتِ ». 2⃣ در حکمت ۳۹۱ مولا علی (علیه‌السلام) امر می‌کنند که نسبت به دنیا، زهد بورز تا خدا چشم تو را نسبت به عیوب دنیا باز کند؛ بنابراین اثر دوم، چشم بصیرت نسبت به عیوب دنیاست. 3⃣ سومین اثر، از بین بردن و میراندن هوای نفس است؛ در نامه ۳۱ مولا علی (علیه‌السلام) خطاب به فرزندشان می‌نویسند: « وَ أَمِتْهُ بِالزَّهَادَةِ » ؛ " هوای نفس فوران کرده را با زهد و زهادت بمیران. " 4⃣ چهارم ؛ کنده شدن شهوات از انسان است؛ مولا علی (علیه‌السلام) در خطبه ۸۳ می‌فرمایند: « ظَلَفَ الزُّهْدُ شَهَوَاتِهِ » ؛ " بروید مانند انسان عاقلی تقوا پیشه کنید که زهد باعث شده شهواتش از او کنده شود." 🔵 مطلب آخر هم مراتب زهد است؛ 🔻 مولا در حکمت ۱۱۳ می‌فرماید: « لَا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرَامِ » ؛ " هیچ زهدی مانند زهد در حرام نیست. " 🔻و در حکمت ۲۸ هم درجهٔ برتر زهد را اینگونه معرفی می‌فرمایند که: « أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ »؛ " برترین زهد ها مخفی ترین آنهاست. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 🔟 ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(زهد) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 11 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(تفکّر) 🔰 در ادامهٔ حکمت ١١٣، مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ »؛ " هیچ علمی ارزشمند تر از تفکر نیست. " در واقع مقصود این است که بهترین راه برای رسیدن به حقیقت و خارج شدن از جهالت تفکر است؛ چرا؟ چون مولا علی (علیه‌السلام) هم در حکمت ۵، هم در حکمت ٣۶۵ می‌فرمایند: «اَلفِکرُ مِرآةٌ صافِیَه»؛ " فکر کردن، یک آیینه صاف و بی خط و خش است. " یعنی می‌شود به راحتی، در آن تمام ریزه کاری ها و جزئیات حقیقت را دید. 🔻 لذا مولا علی (علیه‌السلام) ، مؤمن را در حکمت ٣٣٣، "مَغمورٌ بِفِکرَتِه" می‌دانند؛ یعنی کسی که دائماً در افکار عمیق هست و ژرف اندیش است. 🔻مولا علی (علیه‌السلام) ، خودشان هم دانش تربیتی که برای امام حسن (علیه‌السلام) در نامه ٣١ ارائه کردند، محصول تفکر می‌دانند؛ آنجا می‌فرمایند: «فَکَّرتُ فی اَخبارِهِم »؛ " من در اخبار و حالات گذشتگان فکر کردم "(و توانستم بهترین آموزه های تربیتی را استخراج کنم). 🔻و همچنین مولا علی (علیه‌السلام) ، یکی از راههای رسیدن به توحید و خداشناسی را تفکر در نعمت ها و صنایع خدا می‌دانند؛ در خطبه ١٨۵ می‌فرمایند : « وَ لَوْ فَكَّرُوا فِي عَظِيمِ الْقُدْرَةِ وَ جَسِيمِ النِّعْمَةِ لَرَجَعُوا إِلَى الطَّرِيقِ »؛ " اگر انسان ها در قدرت عظیم خدا و نعمت جسیم خدا فکر کنند، حتماً به راه هدایت و طریق مستقیم برمی‌گردند." 🔻مولا علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه شریف، راه رسیدن به بصیرت را تفکر می‌دانند؛ در خطبه ١۵٣ می‌فرمایند: « فَإِنَّمَا الْبَصِيرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ »؛ " این است و جز این نیست که بصیر واقعی کسی است که حرف حق را بشنود و درباره آن تفکر کند. " و در نامه ٣١ هم می‌نویسند: «مَن تَفَكَّرَ أبصَرَ»؛ " هر کس تفکر کند، به بصیرت می‌رسد. " 🔻لذا اینگونه در خطبه ٨٣ توصیه می‌کنند: «فاتَّقُوا اللّه عِبادَ اللّه تَقِيَّةَ ذِي لُبٍّ شَغَلَ التَّفَكُّرُ قَلبَهُ» " ای بندگان خدا! به گونه ای تقوا داشته باشید، شبیه کسی که صاحب اندیشه است و قلبش را تفکر به خود مشغول داشته است. " 🔻آنقدر تفکر مهم است که مولا علی (علیه‌السلام)، دربارهٔ کسی که در ساعات احتضار است و آماده مرگ است، می‌فرماید: «مَن یُشرِف عَلَی المَوت يُفَکِّرُ فِيمَ أَفْنَى عُمْرَهُ وَ فِيمَ أَذْهَبَ دَهْرَه » ؛ " کسی که مشرف بر موت می‌شود، همیشه فکر می‌کند عمرش را کجا فانی کرد و روزگارش را کجا سپری نمود. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 1⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(تفکّر) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 12 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(فرائض) 🔰 در ادامه حکمت ١١٣، حضرت می‌فرمایند: « لَا عِبَادَةَ كَأَدَاءِ الْفَرَائِضِ» ؛ " هیچ عبادتی ارزشمندتر از انجام واجبات نیست. " 🔻در نهج‌البلاغه شریف، پیرامون فرائض و واجبات سه مطلب کلی است؛ 1⃣ اول ، جایگاه فرائض؛ مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ٣٨٢ می‌فرمایند: " همانا خداوند متعال، بر بدن و اعضا و جوارح شما چیزهایی را واجب کرده که به واسطه آنها در قیامت بر شما احتجاج خواهد کرد. " 🔻در حکمت ١٠۵ هم مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « إِنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَيِّعُوهَا » ؛ " خدا یک واجباتی را بر شما قرار داده که باید این واجبات را ضایع نکنید. " 🔻و در نامه ۴۵ هم می‌نویسند: « طُوبى لِنَفسٍ أدَّت إلى رَبِّها فَرضَها » ؛ " خوش به سعادت کسی که واجباتی را که خدا بر او تکلیف کرده، در محضر خدا انجام داده باشد. " 2⃣ مطلب دوم، اثر و فایده انجام فرائض است؛ در خطبه ١۶٧ می‌خوانیم: «الْفَرَائِضَ أَدُّوهَا إِلَى اللَّهِ تُؤَدِّكُمْ إِلَى الْجَنَّه» ؛ " واجبات را ادا کنید، تا شما را به بهشت برساند. " 3⃣ اما مطلب سوم، نحوهٔ مدیریت نفس در بحث انجام واجبات و فرائض است؛ 🔸 ۱. اولاً مولا علی (علیه‌السلام)، در حکمت ٣٩ می‌فرمایند: « لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ » ؛ "اگر مستحبّاتی به واجبات ضرر برسانند، اصلاً مایهٔ نزدیکی ما به خدا نمی‌شوند. " 🔻لذا در حکمت ٣٧٩ می‌فرمایند: « إِذَا أَضَرَّتِ النَّوَافِلُ بِالْفَرَائِضِ فَارْفُضُوهَا » ؛ " هر وقت دیدید مستحبّی دارد به واجبی ضرر می‌زند، آن مستحب را ترک کنید. " 🔻و باز هم مولا علی (علیه‌السلام) ، در نامه ۶٩ می‌نویسند: « خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلَّا مَا كَانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِيضَةِ » ؛ " در عبادت ها آن مقداری را که با لذت و نشاط می توانی انجام بده، مگر عبادات واجب که آنها بر تو واجب هستند و اصلاً شرطش نشاط نیست و باید در هر حالتی انجام دهی." 🔸 ۲. مطلب دوم در این نحوهٔ مدیریت این است که « وَلْيَکُنْ فِي خَاصَّةِ مَا تُخْلِصُ بِهِ لِلَّهِ دِينَکَ إِقَامَةُ فَرَائِضِهِ الَّتِي هِيَ لَهُ خَاصَّةً » ، در نامه ۵۳ خطاب به مالک اشتر می نویسند : "در آن بخش خالصی که برای خداوند متعال دینت را خالص می کنی ، اقامهٔ واجبات را قرار بده که این اقامهٔ واجبات فقط برای خداست." 🔻و در نامه ۵۹ حضرت می نویسند از اینکه در انجام واجبات بدنت فرسوده می شود نگران نباش ؛ «وَ ابْتَذِلْ نَفْسَكَ فِيمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكَ رَاجِياً ثَوَابَهُ وَ مُتَخَوِّفاً عِقَابَهُ» ؛ چرا ؟ چون امید ثوابش را داری و از آن طرف هم ترس از عقاب ترک واجبات داری. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 2⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (فرائض) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 13 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(حیاء) {بخش اول} 🔰 در ادامه حکمت ۱۱۳ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند : « لَا إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَ الصَّبْرِ » ؛" هیچ ایمانی به درجهٔ ارزش حیاء و صبر نمی رسد. " 🔻در نهج البلاغه ما در حکمت ۳۱ بحث صبر را باز کردیم ، لذا در این حکمت فقط به بحث حیاء می پردازیم . 🔵 مطلب اول دربارهٔ حیاء در نهج البلاغه ؛ تقسیم حیاء به حیاء خوب و بد است . 🔰 درباره حیاء خوب، مولا علی (علیه السلام) را بیان کردند ؛ 1⃣ اولین مصداق خجالت کشیدن از فرار از میدان جنگ است ؛ 🔻در خطبه ۶۶ می خوانیم : « فَعَاوِدُوا الْكَرَّ وَ اسْتَحْيُوا مِنَ الْفَرِّ » ؛ یعنی " حمله را تکرار کنید و از فرار خجالت بکشید. " 2⃣ مصداق دوّمی که مولا علی (علیه السلام) آوردند ، خجالت کشیدن از افشا شدن عمل زشت خلوت انسان است. 🔻مولا علی (علیه السلام) در نامه ۶۹ خطاب به حارث همْدان می نویسند : « وَ احْذَر کُلّ عَمَلٍ یُعمَلُ بِهِ فِی السّرّ وَ یُستَحَی مِنهُ فِی العَلَانِیَهِ » ؛ " از هر کاری که در خلوت انجام می دهند ، ولی از آشکار شدنش خجالت می کشند (و علنی خجالت می کشند انجام دهند) بر حذر باش و دوری کن. " 🔰 اما دربارهٔ حیاء مذموم و بد هم ، مولا علی (علیه السلام) چند مصداق بیان کردند ؛ 🔸 ۱. یکی خجالت کشیدن از بخشش اندک است؛ 🔻در حکمت ۶٧ می‌فرمایند: « لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ » ؛ " از بخشیدن و اعطای چیز کم خجالت نکش؛ چون محروم کردن و محروم شدن از انفاق، خیلی بدتر از ندادن همان اندک است. " 🔸۲. دومی گفتن نمی‌دانم است؛ خجالت کشیدن از چیزی که نمی‌دانی و بگویی نمی‌دانم، زشت است ؛ 🔻 مولا در حکمت ٨٢ می‌فرمایند: « وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا يَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ لَا أَعْلَمُ » ؛ " کسی از شما خجالت نکشد، وقتی از او درباره چیزی سؤال کردند که نمی‌دانست، به راحتی بگوید نمی‌دانم. " 🔸۳. سومین مصداق در نهج‌البلاغه، خجالت کشیدن از یادگیری است؛ 🔻در همان حکمت ٨٢ می‌خوانیم: « وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ منِْکُم إِذَا لَمْ يَعْلَمِ الشَّيْءَ أَنْ يَتَعَلَّمَهُ »؛ " کسی از شما خجالت نکشد اگر چیزی را بلد نیست، راحت بگوید من نمی‌دانم و یاد بگیرد. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 3⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (حیاء) {بخش اول} 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 14 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(حیاء) {بخش دوم} 🔰 در ادامه مطلب حیاء از حکمت ۱۱۳، موضوع دیگری که باید مطرح بشود ، آثار و نتایج حیاء مذموم است؛ 🔻 مولا علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند که وقتی انسان حیاء بیجا داشته باشد، حتی وقتی کار خیر می‌کند، اعطاء به فقیر می‌کند ارزش کارش پایین می‌آید؛ 🔻در حکمت ۵۳ می‌خوانیم: « السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ » ؛ " سخاوت آن است که همان ابتدا قبل از آنکه نیازمند درخواست کند ببخشید . اما اگر بعد از درخواست فقیر به او بخشیدی، دیگر از روی خجالت و این است که می‌ترسی تو را مذمّت کنند به بخل و خساست. " 🔻مطلب دوم در این موضوع این است که حضرت علی (علیه‌السلام) در حکمت ۲۱ می فرمایند: « قُرِنَتِ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ »؛ " اساساً حیاء بیجا و خجالت بیجا، همنشین با حرمان و محرومیت است؛ یعنی انسان خجالتی در جایی که نباید خجالت بکشد و حیاء داشته باشد ، خودش با این وضعیت خودش را از خیلی از توفیقات محروم می کند." 🔰 مسأله بعدی که باید در بحث حیا به آن توجه کنیم، عواقب کمبود حیاء مثبت است؛ 🔻 در حکمت ۳۴۹ ، مولا علی (علیه السلام) می فرمایند: « مَنْ كَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَيَاؤُهُ وَ مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ وَ مَنْ مَاتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ » ؛ " کسی که زیاد اشتباه می کند، حیایش کم می شود و کسی که حیایش کم شود، اجتنابش از محرّمات کم می شود و کسی هم که ورع و اجتناب از محرّمات در او کاهش پیدا کند، قلبش می میرد و کسی که قلبش بمیرد داخل جهنم خواهد شد. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 4⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (حیاء){بخش دوم} 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 5⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (تواضع) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 15 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(تواضع) 🔰 در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند : « لَا حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ » ؛ " هیچ پیشینهٔ خانوادگی ارزشمندتر از تواضع نیست. " 🔻ابتدا باید اهمیت حسَب و پیشینهٔ خانوادگی را دانست. خانواده و طایفهٔ نیک و صالح آنقدر ارزشمند است که حضرت در نامه ۵۳ خطاب به مالک اشتر می نویسند: " بچسب به صاحبان مروّت و صاحبان حَسَب ها و پیشینهٔ فامیلیِ پاک از اهل خانه های صالح ." 🔻 اما از طرفی در نامهٔ ۳۲ می نویسند : " مردم به حسَب هایشان تکیه می کنند ، مگر کسی که اهل بصیرت باشد. " 🔻و در حکمت ۳۸۹ هم می فرمایند : " کسی که ارزش خود را از دست بدهد ، حَسَب و ارزش خانوادگی به دردش نمی خورد. " 🔻و بلکه گاهی بالاتر ، در خطبه ۱۹۲ مولا علی (علیه السلام) می فرمایند : " ابلیس در حَسَب انسان های متکبر شراکت می کند . " 🔻بر این اساس مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۳۸ معتقدند : « أَكْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ » ؛ " با ارزش ترین حَسَب حسن خلق است . " 🔰 از طرفی تواضع هم مطلب بسیار مهمی است در نهج البلاغه. در نهج‌البلاغه تواضع به دو نوع مثبت و منفی، تقسیم شده است؛ 🔵 تواضع منفی در حکمت ۲۲۸ اینگونه آمده است: " کسی که نزد ثروتمندی برود و به خاطر ثروتش به او تواضع کند، دو سوم دینش از دست رفته است. " 🔵 اما در مورد تواضع خوب، مولا علی (علیه‌السلام) سه مصداق در نهج‌البلاغه بیان کرده اند: 1⃣ مصداق اول، تواضع حاکم و مسؤولین نسبت به حاجتمندان از مردم است؛ در نامه ۵۳ می‌نویسند: " با حاجتمندان در مجلس عمومی بنشین و به خاطر خدایی که تو را آفریده است، نسبت به آنان تواضع داشته باش." 2⃣ دوم تواضع ثروتمندان نسبت به فقرا؛ در حکمت ۴۰۶ می‌فرماید: " چه زیباست تواضع ثروتمندان برای فقرا به امید طلب آنچه در نزد خداست. " 3⃣ مصداق سوم، روش متواضعانه اهل تقواست؛ در خطبه ۱۹۳ می‌فرماید: « مَشْیُهُمُ التَّواضُع »؛" اصلاً مشی و روش و راه رفتن و زندگی اهل تقوا بر اساس تواضع است. " 🔰 مطلب پایانی، ارزش و آثار تواضع است؛ دو نکته در این باره در نهج البلاغه وجود دارد: 🔸 ۱. نکته اول اینکه با تواضع نعمتهای الهی تمام می‌شود؛ (حکمت ۲۲۴). 🔸 ۲. نکته دوم اینکه تواضع، اسلحه خوبی است بین انسان و شیطان و سربازانش ؛ (خطبه ۱۹۲). 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

┄═❁❀••••❈◦🦋◦❈••••❀❁═┄ 📜 #خطبه78 🔹نيايش امام خدايا! از من درگذر آنچه را از من بدان داناتری و اگر بار ديگر به آن بازگردم تو نيز به بخشايش باز گرد. خدايا! آنچه از اعمال نيکو که تصميم گرفتم و انجام ندادم ببخشای. خدايا! ببخشای آنچه را که با زبان به تو نزديک شدم، ولی با قلب آن را ترک کردم. خدايا! ببخشای نگاه های اشارت آميز و سخنان بی فايده و خواسته های بی مورد دل و لغزش های زبان را.

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم 🔹 پنج اصل طلایی 💠 امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) در حکمت ۸۲ ، ما را به پنج چیز سفارش می‌کنند که: " اگر برای به دست آوردن این ها، شتران را پر شتاب برانید و رنج سفر را تحمل کنید، سزاوار است. " 1⃣ یکی اینکه کسی نباید به جز به خدا، به هیچکس امیدوار باشد؛ 2⃣ دوم اینکه غیر از گناه خودتان از چیزی نترسید؛ 3⃣ سوم اینکه وقتی از شما سؤالی می‌کنند و جواب آن را نمی‌دانید حیا نکنید، بگویید: " نمی‌دانم " 4⃣ چهارم اینکه وقتی چیزی را نمی‌دانید، شرم نکنید که بروید و یاد بگیرید ؛ 5⃣ و پنجم صبر است که حضرت می‌فرمایند: " نسبت صبر به ایمان، مثل سر به بدن است، همانطور که بدن بی سر جان ندارد و خیری در آن نیست، ایمان بی صبر هم هیچ خیری در آن نیست. " ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯