#معرفی_کتاب
عنوان کتاب: ابنابیالحدید و فهم نهجالبلاغه
نگارنده: محسن رفعت
👇👇👇
#معرفی_کتاب
📗کتاب «ابنابیالحدید و فهم نهجالبلاغه» اثر محسن رفعت در ۵۵۲ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
ابن ابیالحدید، ادیب و شاعر، از آن دسته افرادی است که با التفاط به دریای معانی و مفاهیم نهجالبلاغه در برابر آن سر تعظیم فرود آورده، آنگاه در قامت بزرگترین و مشهورترین شارح این کتاب ارزشمند و ماندگار، مجذوب کلام امیر -علیهالسّلام- بیان شده و کتاب ارزشمند شرح نهجالبلاغه را نگاشته است.
📗کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش شرح تفسیری ابنابیالحدید و میکوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را دریابد و منابع او را برای تفسیر این گوهر مکتوب اعتبارسنجی کند و لغزشهای احتمالی شارح را بر اساس رجوع به منابع توضیح دهد.
📗این کتاب در پنج بخش تألیف شده است؛
1⃣ بخش اول به بررسی کلیاتی درباره سیره و شخصیت علمی ابن ابیالحدید، جایگاه و منزلت ویژه و مسئولیتهای شارح معتزلی در دولت عباسی و نیز آثار و مصنفات وی که میراث کتابخانه بزرگ عربی و اسلامی است، اختصاص دارد. ضمن این که نکاتی در مورد نهج البلاغه، گردآورنده آن، شروح نهج و رفع اوهام مشککین در صحت انتساب آن و امیرمؤمنان -علیه السّلام- و… ارائه شده است.
2⃣ بخش دوم در مورد «روش فقهالحدیثی ابنابیالحدید در شرح نهج البلاغه» میباشد که در قالب چهار مبحث ساختار کلی، دورنمای شرح، عناصر مهم مشترک در شرح کلام امام -عليه السّلام- و استخراج روشهای شارح برای شرح کلام امام -عليه السّلام- تبیین شده است.
3⃣ بخش سوم «منابع شارح در فهم روایات» است که در قالب منابع روایی، حدیثی، تاریخی، لغوی، فلسفی، کلامی و عرفانی و دیگر منابع متفرقهای که شارح از آن بهره جسته است، بررسی شدهاند.
4⃣ بخش چهارم ویژه «اصول نقد حدیث از نظرگاه شارح معتزلی» است که در طی مباحثی بررسی شده که عبارتند از: رویکرد نقدی و نقدگرایی ابنابیالحدید، روشها و ملاکهای نقد حدیث از دیدگاه ابن ابیالحدید، موضع شارح به روایات مختلف و تعامل وی با آنها و نقد ابنابیالحدید به شارحان پیش از خود.
5⃣ بخش پنجم که با عنوان «بررسی آسیبشناسی فهم حدیث ابنابیالحدید» به رشته نگارش درآمده است، طی سه فصل به نقادی شارحان به ابنابیالحدید، ارزیابی نقدها و دفاع از ابنابیالحدید و در نهایت نقد مؤلف به ابنابیالحدید پرداخته شده است.
📗گزیدهای از کتاب
برای فهم متن ادیبانه و پُر واژهای چون نهج البلاغه، به ناچار تسلط نسبتاً بالایی بر اکثر علوم ادبی عربی لازم میباشد که بدون چنین ابزاری بیشک برداشتهای ناصحیح و ناقص فراوانی را شاهد خواهیم بود.
در نزد ابنابیالحدید فضیلت خطیب و ادیب ماهر مبتنی بر دو امر است: ابتدا دامنه و شیوه به کارگیری مفردات و واژگان، دوم ترکیبات استفاده شده در کلام وی.
ابنابیالحدید چارچوب اصلی به کارگیری الفاظ را آسان و به دور از غموض و پیچیدگی بودن آن میداند که الفاظ سخت، ناهمگون و پیچیده در آن جایگاهی ندارند و همین اساس است که کلام را دلنشین و اثرپذیر خواهد کرد.
وی کلام علی -علیهالسّلام- در نهجالبلاغه را مبتنی بر رعایت همین چارچوب میداند که سبب اثرگذاری آن بر خطیبان و ادیبان شده، تا آنجا که خود را وامدار به کلام ایشان میدانند. از همین روست که شارح، بیان واژگان را بنیان و سنگ بنای شرح گذارده و در بسیاری موارد پیش از ورود به اصل موضوع مورد بحث به بیان الفاظ غریب و واژگان مشکل میپردازد.
📚علاقه مندان برای تهیه این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www. bustaneketab. ir مراجعه کنند.
🆔 @nahjalbalaghah_ir
🍃 فرازی از خطبه پیامبر اکرم -صلیاللهعلیهوآلهوسلم- در روز عیدغدیرخم🍃
"مَعاشِرَالنّاسِ، تَدَبَّرُوا الْقُرْآنَ وَ افْهَمُوا آیاتِهِ وَانْظُرُوا إِلی مُحْکَماتِهِ وَلاتَتَّبِعوا مُتَشابِهَهُ، فَوَالله لَنْ یُبَیِّنَ لَکُمْ زواجِرَهُ وَلَنْ یُوضِحَ لَکُمْ تَفْسیرَهُ إِلاَّ الَّذی أَنَا آخِذٌ بِیَدِهِ وَمُصْعِدُهُ إِلی وَشائلٌ بِعَضُدِهِ (وَ رافِعُهُ بِیَدَی) وَ مُعْلِمُکُمْ: أَنَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِی مَوْلاهُ، وَ هُوَ عَلِی بْنُ أَبی طالِبٍ أَخی وَ وَصِیّی، وَ مُوالاتُهُ مِنَ الله عَزَّوَجَلَّ أَنْزَلَها عَلَی."
هان مردمان! در قرآن اندیشه کنید و ژرفی آیات آن را دریابید و بر محکماتش نظر کنید و از متشابهاتش پیروی ننمایید. پس به خدا سوگند که باطنها و تفسیر آن را آشکار نمیکند مگر همین که دست و بازوی او را گرفته و بالا آوردهام و اعلام میدارم که: هر آن که من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست. و او علیبنابیطالب است؛ برادر و وصی من که سرپرستی و ولایت او حکمی است از سوی خدا که بر من فرستاده شده است.
#خطبه_غدیر
روز شمار غدیر
۱۲ روز تا بزرگترين عید شیعیان
🆔 @nahjalbalaghah_ir
امام باقر -علیه السلام- فرمودند:
"عَالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ خَیْرٌ مِنْ سَبْعِیْنَ اَلْفَ عَابِد"
عالمی که مردم از علم او بهره بگیرند، از هفتاد هزار عابد بهتر است.
📚بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۷۳
#شهادت_امام_محمد_باقر_علیهالسّلام
🆔 @nahjalbalaghah_ir
▪️وصیت امام باقر به امام صادق -علیهماالسّلام-
#آیتالله_جوادی_آملی
▪️برای شهادت امام باقر -علیهالسّلام- جامه مشکی پوشیدن خوب است، عزاداری خوب است، گریه کردن خوب است و ثواب دارد اما ما باید به اصل فرمایش حضرت عمل کنیم. فرمود: خودتان را، چه در مسائل فردی، چه در مسائل جمعی بر قرآن عرضه کنید و با قرآن بسنجید. این از آن وصایای برجسته وجود مبارک امام باقر -علیهالسّلام- است.
▪️ما باید در دوران کنونی این فکر را زنده نگه داریم. امام صادق -علیهالسّلام- اولین شخصیتی بود که این فکر و روش را احیا کرد. به دستور امام صادق -علیهالسّلام- آن اتاق مخصوص امام باقر -علیهالسّلام- را هر شب با چراغ روشن میکردند. امام صادق -علیهالسّلام- تا زمانی که شهید شد نگذاشت آن اتاق تاریک بماند.
▪️این یک نماد است وگرنه اتاقی که در آن کسی نیست؛ چه روشن، چه تاریک؛ چه اثری دارد؟! امام در واقع میفرماید: این فکر باید همیشه روشن باشد. خانهای را که در آن وجود مبارک امام باقر -علیهالسّلام- بود، تا من زندهام، باید روشن نگهدارم. یعنی این فکر را، این طرح را، این رهنمود را، این ارائه طریق را همیشه زنده نگه دارید. امام باقر -علیهالسّلام- به وجود مبارک امام صادق -علیهالسّلام- دستور داد و فرمود: "اُوقِف لِی مِن مالِی کَذا و کَذا؛" از مال من فلان مبلغ را برگیر و وقف بکن.
▪️ برای اینکه برای من به مدت ۱۰ سال در منا روضهخوانی و عزاداری کنند. فرمود: مردم (شیعه و سنی) از راههای دور در منا جمع میشوند. در مکه هر کس مشغول اعمال خودش و به فکر رفتن به عرفات و مشعر و مناست؛ آن دلهرهای که دارد، او را آرام نمیگذارد، اما وقتی که این دلهره و اضطراب رفع شد و حجاج آمدند به عرفات و مشعر و منا و رمی جمره و حلق کردند و از لباس احرام به درآمدند، به فراغتی میرسند.
▪️فرمود: ۱۰ سال در منا برای من ندبه کنند. این نه برای آن است که اینها جمع بشوند آنجا و اشک بریزند! خب بسیاری از آنها غیر شیعه بودند. شیعه در آنجا مثل الان در اقلیت بود. فرمود: آن سخنران میرود، میگوید: امام باقر -علیهالسّلام- درباره فلان آیه چنین فرمود، درباره فلان حدیث چنین فرمود، درباره فلان مطلب کلامی چنین فرمود، درباره فلان مطلب فقهی چنین فرمود، نام مرا در منا زنده نگه دارید. خب، ما نیز که شیعیان آنهاییم باید این نام و این مرام را حفظ کنیم.
📚الکافی، ج ۵، ص ۱۱۷
#شهادت_امام_باقر_علیهالسّلام
🆔 @nahjalbalaghah_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
پیامبر -صلیاللهعلیهوآله- فرمودند:
من و علی -سلاماللهعلیه- پدران این امت هستیم.
#بحارالانوار_ج۳۶_ص۱۱
روز شمار غدیر
۱۱ روز تا بزرگترین عید شیعیان
🆔 @nahjalbalaghah_ir
🌀"سلسله نشست های پرسمان اندیشه در نهجالبلاغه”
نشست چهارم با موضوع:
🔹 «بازخوانی مفهوم "أمَل" در نهج البلاغه»
🔹گزیدهای از آنچه در این گفتگو به آن خواهیم پرداخت:
🔹معرفی:
جایگاه ویژه واژه "أمل" در اندیشه اخلاقی امام علی -علیهالسّلام-
برای فهم و ترجمه بینا زبانی این واژه اغلب با دشواریهایی روبه رو هستیم؛
این واژه در زبان فارسی به "امید" یا "آرزو" ترجمه میشود، اما روشن است که مفهوم امید با آرزو در جزئیات معنایی متفاوت است و نمیتوان هر دو را معادل دقیق مفهوم امل دانست. این در حالی است که عبارتهایی همچون "طول الأمل" اغلب به "آرزوهای دور و دراز" ترجمه می شود.
سؤالی اینجا مطرح هست که امل چه نسبتی با امید و آرزو دارد و چگونه می توان به تبیین روشنتری از آموزههایی اخلاقی همچون
"إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اثْنَتَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ" (خطبه ۲۸ و ۴۲) دست یافت؟.......
در نشستی که پیشرو داریم با تحلیل متن های مرتبط با واژه "أمل" در نهج البلاغه، سعی داریم به تبیینی جامع و دقیق تر از مفهوم واژه أمل دست یابیم.”
شما مخاطبين گرامی با طرح سوالات خود ما را در این هماندیشی همراهی بفرمایید.
🔹زمانبرگزاری نشست:
متعاقبا اعلام میشود.
🔹براي ارسال سوالات و نظرات با آيدي
@Be_safe (ایتا)
با ما در ارتباط باشيد.
🆔 @nahjalbalaghah_ir
6.39M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
روز شمار غدیر
۱۰ روز تا بزرگترين عید شیعیان
🆔 @nahjalbalaghah_ir
🍃 فرازی از خطبه پیامبر اکرم -صلیاللهعلیهوآلهوسلم- در روز عیدغدیرخم
"مَعاشِرَالنّاسِ، هذا عَلِی، أَنْصَرُکُمْ لی وَأَحَقُّکُمْ بی وَأَقْرَبُکُمْ إِلَی وَأَعَزُّکُمْ عَلَی، وَالله عَزَّوَجَلَّ وَأَنَاعَنْهُ راضِیانِ. وَ مانَزَلَتْ آیَةُ رِضاً (فی الْقُرْآنِ) إِلاّ فیهِ، وَلا خاطَبَ الله الَّذینَ آمَنُوا إِلاّبَدَأ بِهِ، وَلانَزَلَتْ آیَةُ مَدْحٍ فِی الْقُرْآنِ إِلاّ فیهِ، وَلاشَهِدَ الله بِالْجَنَّةِ فی (هَلْ أَتی عَلَی الْاِنْسانِ) إِلاّلَهُ، وَلا أَنْزَلَها فی سِواهُ وَلامَدَحَ بِها غَیْرَهُ."
هان مردمان! این علی یاورترین، سزاوارترین و نزدیکترین و عزیزترین شما نسبت به من است. خداوند عزّوجلّ و من از او خشنودیم. آیه رضایتی در قرآن نیست مگر این که دربارهی اوست. و خدا هرگاه ایمان آورندگان را خطاب نموده به او آغاز کرده [و او اولین شخص مورد نظر خدای متعال بوده است.] و آیهی ستایشی نازل نگشته مگر دربارهی او. و خداوند در سورهی «هل أتی علی الإنسان» گواهی بر بهشت [رفتن ] نداده مگر برای او، و آن را در حق غیر او نازل نکرده و به آن جز او را نستوده است.
#خطبه_غدیر
روز شمار غدیر
۱۰ روز تا بزرگترين عید شیعیان
🆔 @nahjalbalaghah_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌠 امشب را ساده از دست ندهید
📌سه خصوصیت مهم شب عرفه
🎙مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی
#شب_عرفه
🆔 @nahjalbalaghah_ir
🕋 حج در کلام علی -علیه السّلام-
"جَعَلَهُ سُبْحانَهُ و تَعالى لِلاِسْلامِ عَلَماً وَ لِلْعائِذینَ حَرَما..."
خداوند سبحان، حج و زیارت خانهاش را نشانهای برای اسلام و حریمی امن برای پناه آورندگان به آن قرار داد.
#نهجالبلاغه_خطبه۱
⚡️علَم در اینجا مثل علَم در میدان جنگ است که انسان به وسیلهی آن، جبهه خودی را تفکیک میکند. حج هم نشانهی اسلام است و هر کس قصد حج ندارد، اسلام ندارد.
⚡️ در حقیقت روح بندگی و شور لقاء الهی از طریق حجاج بیتالله در کل جامعه جریان می یابد و ابعاد باطنی انسانها را نورانی میکند. چنان که وقتی انسان وارد قبر شد و حجاب های دنیوی که او را از با طنش غافل میکرد، کنار رفت، میبیند چقدر حج بیت الله کارساز بوده است؛ آن وقت است که به فرمودهی امام صادق -علیه السّلام- آرزو میکند:
⚡️ ای کاش از کل دنیا و آنچه در آن است یک حج میداشت! چون با حج، اسلامش نور دیگری میگرفت. تا آنجا که اگر میتوانسته حج برود، و نرفته و سپس از دنیا رفته، یهودی یا نصرانی مرده؛ یعنی خود را به مرحلهی اسلام نرسانده است.
🔻منابع
۱- من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۲۶
۲- الکافی، ج۴، ص۲۶۸
🆔 @nahjalbalaghah_ir