💠 تکمله‌های نهج البلاغه/۱
تکملهها و مستدرکات نهجالبلاغه (اعم از تکمله‌های متنی یا سندی) از جمله کتابهایی درباره نهج البلاغه است که در صدد برآمده‌اند تعداد این خطب، نامه‌ها و حکمت‌ها و محتوای آن را تکمیل و اسناد آن را توثیق کنند.
«تکمله» و «مستدرک»، کتابی است که به هدف تکمیل و تتمیم کتابی خاص، توسط مؤلف یا دیگری نوشته شده است؛ مانند مستدرکات در کتاب‌های حدیثی که مشتمل بر تکمیل احادیث یک کتاب دیگر، که با شروط همان کتاب گردآوری و نگاشته شده باشد (مانند مستدرک الوسائل).
تکمله‌های نهجالبلاغه با افزودن پیشوندهای زیر بر نام نهجالبلاغه نگاشته شده است:
مستدرک (مانند: مستدرک نهج‌البلاغة، هادی کاشف‌الغطاء)؛
تذییل (مانند: تذییل نهج‌البلاغة، ابن جلى)؛
ملحق (مانند: ملحق نهج‌البلاغة، ابن ناقه)؛
تمام (مانند: تمام نهج‌البلاغة، سیّد صادق موسوی شیرازی)؛
استناد (مانند: استناد نهج‌البلاغة، امتیاز علیخان عرشی)؛
مصادر و اسانید (مانند: مصادر نهج‌البلاغة و أسانیده، عبدالزهراء حسینی خطیب) .
#شرح #تکمیل
┄═┄══•ஜ📖ஜ•══┄
📳 در نشر #معارف_علوی و #نهج_البلاغه کوشا باشیم.
@NahjAlblaghah👈🏻عضویت
💠 تکمله‌های نهج البلاغه/۲
نخستین تکمله‌نویس، خودِ سید رضی مؤلف نهجالبلاغه است، کاتب بنا بر توصیه سیّد رضی در انتهای هر سه بخش خطب، نامه‌ها و کلمات قصار، اوراق سفیدی قرارداده بود تا استدراکات را ملحق کند؛ زیرا سیّد مصمم بود، روایاتی که پس از اتمام نهجالبلاغه به دست آورده و با گزینش و موضوع کتابش هماهنگ است، به آن بیفزاید؛ همان‌گونه که در برخی نسخ مؤلف مشاهده می‌شود.
بخشی از تکمله‌هایی که بر نهجالبلاغه نگاشته شده، به دست ما نرسیده و فقط نام آنها در کتابها ذکر شده است؛ مانند: «تذییل نهجالبلاغه»، « قلائد الحکم و فرائد الکلم من کلام امیرالمومنین علی‌بن‌ابی طالب علیه السلام»، «ملحق نهجالبلاغه»، «تاریخ الشهور و الدهور» و «النهج القدیم في کلام امیرالمؤمین علیه السلام».
بخشی از تکمله‌های نهجالبلاغه در طی فرایند نگارش شروح اتفاق افتاده است؛ شروحی مانند: شرح ابن ابي الحدید، منهاج البراعة وبهج الصباغة از آن جمله هستند.
#شرح #تکمیل
┄══•ஜ📖ஜ•══┄
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#من_نهج_البلاغه_می_خوانم
#امام_علی_علیه_السلام
#امیرمؤمنان_علی_علیه_السلام
#الإمام_علي_بن_أبي_طالب_عليه_السلام
📳 در نشر #معارف_علوی و #نهج_البلاغه کوشا باشیم.
@NahjAlblaghah👈🏻عضویت
💠 تکمله‌های نهج البلاغه/۳
از آثار مستقلی که در صدد استدراک نویسی بر اسناد نهجالبلاغه برآمده‌اند، نگاشته‌های زیر شناسایی شده است:
۱- التذییل علی نهج‌البلاغة (ابن‌جلی، م۴۴۷ق)
۲- قلائد الحکم و فرائد الکلم من کلام امیرالمومنین علی‌بن‌ابی طالب علیه السلام (اسفراینی، م۴۹۸ق)
۳- ملحق نهج‌البلاغة (ابن‌ناقه، م۵۵۹ق)
۴- تاریخ الشهور و الدهور (ناشناس، م ق۶)
۵- النهج القویم فی کلم امیرالمؤمنین علیه السلام (مشعشعی، م۱۰۷۴ق)
۶- مستدرک نهجالبلاغه (کاشف‌الغطاء، م۱۳۶۱ق)
۷- مصباح‌البلاغة في مشکوة الصیاغة (میرجهانی، م۱۴۱۳ق)
۸- نهج السعاده في مستدرک نهج‌البلاغة (محمودی، م۱۴۲۵ق)
۹- نهج‌البلاغة الثاني (حائری، م ق)
۱۰- تمام نهج‌البلاغة (موسوی، ت۱۳۳۳ش)
۱۱- مدارک نهج‌البلاغة و دفع الشبهات عنه (کاشف‌الغطاء، م۱۳۶۱ق)
۱۲- ماهو نهج‌البلاغة (هبه‌الدین شهرستانی، م۱۳۸۶ق)
۱۳- استناد نهج‌البلاغة (عرشی، م۱۴۰۱ق)
۱۴- مصادر نهج‌البلاغة و أسانیده (خطیب، م ۱۴۱۴ق)
۱۵- مصادر نهج‌البلاغة (نعمه، م ۱۴۱۵ق)
۱۶- بحثى کوتاه پیرامون «مدارک نهج‌البلاغة» (رضا استادی، ت۱۳۱۶ش؛ ۱۳۵۶ق)
۱۷- پژوهشی در اسناد و مدارک نهجالبلاغه (جعفری، ت۱۳۱۸ش؛۱۳۵۸ق)
۱۸- مسندُ نهج‌البلاغة (جلالی، ت۱۳۲۱ش؛۱۳۶۱ق)
۱۹- اسناد و مدارک نهجالبلاغه (دشتی، م۱۳۸۰ش؛۱۴۲۲ق)
۲۰- روات و محدثین نهجالبلاغه (محمد دشتی، م ۱۳۸۰ش)
#شرح #تکمیل
┄══•ஜ📖ஜ•══┄
#نهج_البلاغه
#من_نهج_البلاغه_می_خوانم
#امام_علی_ع
#امیرمؤمنان_علی_ع
#الإمام_علي_بن_أبي_طالب_عليه_السلام
📳 در نشر #معارف_علوی و #نهج_البلاغه کوشا باشیم.
@NahjAlblaghah👈🏻عضویت
💠 تکمله‌های نهج البلاغه/۴
اغلب تکمله‌های نهجالبلاغه، حاوی هر دو قسم تکمیل متنی و اسنادی است و مؤلفان آنها تلاش کرده‌اند تا تکمیل و توسعۀ نهجالبلاغه در جامع‌ترین شکل، صورت پذیرد، اما وجه غالب آنها یا استدراک متنی است و یا سندی.
از مقدمۀ سیّدرضی بر نهجالبلاغه و بررسی محتوای آن، چنین برمی‌آید که هدف وی، معلوم ساختنِ پیشتازی امیرمؤمنان(ع) در میدان فصاحت و بلاغت، و نشان دادن علم و خِرَد و فضایل جامع ایشان برای استفاده عموم بوده است، و برای رعایت زیبایی و اختصار و با منابع فراوانی که در دسترس ایشان و دیگران بوده، نیازی به ذکر سند نداشته است.
باتوجه به تعریف مستدرک و ارزیابی مستدرکات نهجالبلاغه بر اساس هدف یادشدۀ سید رضی از نهجالبلاغه، هیچ کدام از تکملهها و مستدرک‌ها به اعتراف مؤلفان آنها، نتوانسته اند کتابشان را بر محور فصاحت و بلاغت امام تألیف کنند و در انتخاب متون، شاخص و نگاه ادبی سیّد را دقت نکرده و تقریباً هیچکدام از ویژگی‌های نهجالبلاغه را نداشته‌اند.
#شرح
#تکمیل
┄══•ஜ📖ஜ•══┄
#نهج_البلاغه
#امام_علی_ع
#امیرمؤمنان_علی_ع
#الإمام_علي_بن_أبي_طالب_عليه_السلام
📳 در نشر #معارف_علوی و #نهج_البلاغه کوشا باشیم.
@NahjAlblaghah👈🏻عضویت