✳️ منابع درسي کلام اسلامي در حوزه
شالوده علم کلام شيعي در سده دوم، در عصر امامان شيعه گذاشته شد. از قديميترين منابع درسي کلام شيعي، کتاب ياقوت، اثر ابواسحاق ابراهيم بن نوبخت يا ابواسحاق اسماعيل بن اسحاق بن ابي سهل بن نوبخت است که آن را در قرن دوم نوشته است.
کلام، در عصر آل بويه که از حکمرانان شيعي بودند، رو به کمال رفت. در اين عصر، مجالس مناظره مذهبي، با حضور شيخ مفيد و سپس شيخ طوسي تشکيل ميشد. تجريد الاعتقاد، نوشته خواجه نصيرالدين طوسي، کلام شيعي را به صورت مدرسهاي مستدلّ ارائه داد. اين کتاب، به تدريج، چنان جايگاه بلندي يافت که بيش از چهارصد شرح و تعليقه به دست برجستهترين انديشهوران جهان اسلام بر آن نوشته شد و محور تعليم و تعلّم قرار گرفت.
از شرحهاي شناخته شده تجريد الاعتقاد، کشف المراد علامه حلّي (م:726ه.ق.) و شرح تجريد ملاعلي قوشچي، شوارق ملاعبدالرزاق لاهيجي قمي (م:1072ه.ق.) است که همگي از متنهاي درسي حوزهها در سدههاي گذشته بودهاند و برخي از آنها هنوز هم تدريس ميشوند.
در کنار تجريدالکلام، قواعد المرام في علم الکلام، نوشته کمال الدين ميثم بن علي بن ميثم البحراني (636 ـ 699ه.ق.) تدريس ميشده است. اين کتاب به خواهش امير عزالدين عبدالعزيز نيشابوري (م:672ه.ق.) در بغداد نوشته شده است.
باب حادي عشر علامه حلي و شرح فاضل مقداد (م:826ه.ق.) به نام النافع يوم الحشر و المناهج في علم الکلام، انوار الملکوت في شرح الياقوت و نهج المسترشدين که همگي از آثار کلامي علامه هستند و نيز مواقف قاضي عضدالدين ايجي و شرح مواقف ميرسيد شريف جرجاني (740 ـ 816ه.ق.) از اساتيد خواجه حافظ شيرازي، از همان عصر نگارش تدريس ميشدهاند.
در دوران معاصر در حوزههاي علميه، افزون بر برخي از منابع پيشگفته، دو کتاب محاضرات في الالهيات از آيت الله سبحاني و بداية المعارف الإلهية في شرح عقائد الإمامية از آيت الله خرازي در زمينه کلام تدريس ميشود.
برگرفته از کتاب «راهنمای تحصیل در حوزه» اثر استاد علی نصیری
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۲۶ دی ۱۴۰۱
✳️ پرسشی در باره حکم پخش تلاوت قرآن از رهگذر آوای گوشی همراه
سلام و ارادت ویژه خدمت استاد عزیز و بزرگوارم!
نظر شما در این باره مطلب ذیل چیست؟
«نظر آیت الله مکارم درباره حکم قرار دادن صوت قرآن برای زنگ موبایل
پرسش: استفاده از آیات قرآن به عنوان زنگ موبایل چه حکمی دارد؟
پاسخ: احتیاط آن است که از این کار بپرهیزید.»
علیکم السلام
دلیل فتوای آیت الله مکارم (دامت افاضاته) را نمی دانم، لابد ایشان دلایل روشنی بر این فتوا دارند.
از نظر این ناچیز افزون بر آن که هیچ محذور آشکاری در این بین به نظر نمی رسد، بلکه جوانبی از ترجیح را به همراه دارد:
1. شنیدن تلاوت قرآن موکدا مورد توصیه به ویژه در روایات است.
2. تلاوت قرآن به ویژه تلاوت های مجلسی عموماً در ابتهاج روحی و ارتقای معنوی تاثیر مثبت می گذارند و گاه اشک انسان را جاری می سازند.
3. پخش صوت قرآن که به طور طبیعی در پی تماس افراد و فعال شدن آوای تلفن همراه، رخ می دهد، فضای معنوی به جمع و افراد حاضر می بخشد و به تعبیری خود نوعی معطر ساختن یک محیط و رفعت نام و یاد خداوند محسوب می گردد. این اثر در آوای انتظار نیز جاری است.
4. در فضای کنونی برخی از محیط های اجتماعی که بیش از هر چیز دیگر آواهای گناه آلود به گوش می رسد، بهره جستن از روش های طبیعی که حساسیتی را بر نمی انگیزد، به منظور اشاعه دعوت دینی از هر جهت مطلوب است.
با همه این امتیازات باید مراقب بود تا هنگام پخش تلاوت قرآن زمینه ای برای جسارت به قرآن فراهم نگردد. به عنوان نمونه اجازه پخش قرآن در بیت الخلاء یا در حضور جمعی که قرآن را مورد استهزاء قرار می دهند، به مصلحت نیست.
موفق باشید.
http://eitaa.com/alinasirigilani
۲۷ دی ۱۴۰۱
✳️ آقای رائفی پور کمی آرام تر!
دامن اهل بیت (ع) از انتساب سخنان رکیک به آنان بسی پیراسته است!
🔹 در این چند سال که فضای مجازی و کارکردهای آن توسعه یافته به مناسبت های مختلف مجال پیگیری سخنرانی ها و اظهار نظرهای آقای رایفی پور فراهم آمد. در عموم موارد ایشان را (که ان شاء الله تعالی قصدشان خیر و خدمت به دین است) مورد تحسین قرار دادم؛ زیرا به رغم جوانی و البته اینک میان سالی و به رغم عدم برخورداری از مدارج تخصصی حوزوی یا دانشگاهیِ متعارف، با بیان تاثیر گذار و توان برقراری ارتباط خوب با جوانان، با غیرت و کوشش زیاد معارف دین را تبلیغ و در برابر شبهات و کژاندیشی ها به نیکی ایستاده و در برخی از موارد جای خالی امثال ما حوزویان را پر کرده است.
برخی از خطابه های ایشان از این جهت حقاً قابل تحسین است. اما پیداست که محدودیت مطالعات تخصصی و به تعبیر رایج؛ خاک نخوردن در درس و مدرسه و در سایه چراغ حجره و پای بحث استاد، گاه زمینه را برای ابراز مطالبی غلوّ آمیز، فاقد پشتوانه علمی و گاه همراه با خطای فاحش فراهم می آورد.
🔸 آخرین مورد آن ابراز این نکته بسیار نادرست است که اهل بیت (ع) آن چنان شوخی های تند و زننده جنسی داشتند که امکان گفتن آنها حتی در میان جمع پیرمردان و پیرزنان نود ساله فراهم نیست!! (نقل به مضمون)
در این بین برخی از اساتید محترم حوزه البته از سر دلسوزی و ارادت به اهل بیت (ع) تعابیر نسبتا تند در باره ایشان بکار بردند.
در نگاه این ناچیز در نقد افراد و اندیشه ها باید جانب انصاف را نگاه داشت و در کنار ذکر محاسن و خدمات، نقد نظر آنان را ارایه کرد.
💠 در نقد سخنان مورد اشاره آقای رایفی پور تذکار چهار نکته لازم به نظر می رسد:
🔹 یک؛ در اعلام نظر در همه امور به ویژه در امور بسیار حساس دینی باید روش های علمی را شناخت و مطالب را از منابع مورد اعتماد و اتقان ارایه کرد. متاسفانه بخش قابل توجهی از مباحث دینی که در تریبون های زیادی ارایه می گردد، به خاطر تکیه به منابع موهون و ضعیف باطل بوده و به جای تقویت دین داری، به تضعیف دین و دین داری منتهی می گردد که اینک مجال پرداختن به نمونه های آن نیست. مطلب ارایه شده از آقای رائفی پور دچار همین کاستی بنیادین شده است. باید از ایشان پرسید که مستند و منبع جنابعالی در انتساب صدور شوخی های جنسی بسیار زننده! از اهل بیت (ع) چیست و کتاب مورد نظر که این شوخی ها در آن آمده کدام کتاب است؟!
احتمال می رود که منبع و مقصود ایشان کتاب زَهْرُ الرَّبیع (گلهای بهاری)، اثر سید نعمتالله جزایری شوشتری (م 1112) باشد؛ کتابی کشکول مانند مشتمل بر حکایات، لطایف، افسانهها و خاطرات که متاسفانه با اخبار و احادیث فراوان عموما بدون سند و بدون اعتبار آمیخته شده است. در بخش آخر این کتاب توضیحات و توصیفات مفصل در باره مسایل جنسی بازتاب یافته است.
باید دانست که افزون بر عدم التزام سید نعمت الله جزائری در این کتاب بسان عموم دیگر آثار ایشان به ذکر اسناد و عدم رعایت اصل اتقان منابع که بخشی از آن ناشی از مشرب اخباری گری ایشان است، تدوین چنین کتابی لبریز از هجویات و مطالب سخیف و خلاف شؤونات اخلاقی و ادب دینی به ویژه در زمینه مسایل جنسی که برخی از مطالب آن به عنوان استهزای عالمان شیعی مورد استفاده معاندان قرار گرفته، دون شأن مولف محترم آن بوده و وجود آن از هر جهت برای حوزه های علمیه خسارت تلقی می گردد. صدور چنین کتابی را باید جزو رخدادهای تاسف بار تاریخ عالمان شیعه دانست!
نیز محتمل است آقای رایفی پور در انتساب مدعای خود به اهل بیت (ع) از کتاب «المستطرف في كل فن مستظرف» از شهابالدين محمد بن احمد ابوالفتح ابشيهى شافعی (م 850) بهره گرفته باشد که در این صورت باید تاکید کرد اساساً مطالب آن برای جامعه شیعه فاقد ارزش است. از نمونه روایات بی اساس و بسی زشت در زمینه مسایل جنسی که در این کتاب آمده و متاسفانه پای اهل بیت (ع) نیز در آن به میان کشیده شده است، روایت گونه ذیل است: «روي أنه جاء رجل إلى علي (ع) فقال له إن لي إمرأة كلما جامعتها تقول قتلتني. فقال اقتلها بهذه القتلة و علي إثمها»(المستطرف في كل فن مستظرف، ج 2، ص 789)
پیداست که این دست از منابع و روایات باطل مورد ادعایی در آنها، نباید تکیه گاه انتساب مطالب ناروا به اهل بیت (ع) قرار گیرند.
👇👇👇
۲۸ دی ۱۴۰۱
🔹 دو؛ در این که اهل بیت (ع) شوخی و مزاح را پسندیده و حتی آن را برای تلطیف خاطر جمع دین داران مورد تاکید قرار دادند؛ مشروط به آن که از یک سو محدود و از سویی دیگر از مرز شرع، ادب و اخلاق خارج نشود، جای تردید وجود ندارد.
دو نمونه آشکار مدعا دو روایت ذیل است:
1. «عنْ يُونُسَ الشَّيْبَانِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّه ع كَيْفَ مُدَاعَبَةُ بَعْضِكُمْ بَعْضاً قُلْتُ قَلِيلٌ قَالَ فَلَا تَفْعَلُوا فَإِنَّ الْمُدَاعَبَةَ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ وإِنَّكَ لَتُدْخِلُ بِهَا السُّرُورَ عَلَى أَخِيكَ ولَقَدْ كَانَ رَسُولُ اللَّه ص يُدَاعِبُ الرَّجُلَ يُرِيدُ أَنْ يَسُرَّه» (الکافی، ج 2، ص 663) «باب الدعابة و الضحک»
2. صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّه بْنِ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ إِنَّ اللَّه عَزَّ وجَلَّ يُحِبُّ الْمُدَاعِبَ فِي الْجَمَاعَةِ بِلَا رَفَثٍ (همان) رفث را این گونه معنا کرده اند: «به معناي تصريح به هر سخن زشتي است که تنها در بستر زناشوئي به زبان مي آيد و در غير آن مورد گفتنش نفرت آور و قبيح است.» مفهوم این روایت آن است که حتی در موارد شوخیِ مجاز، باید از سخنان زشت، قبیح و ناروا پرهیز کرد.
نیز در همین کتاب در باره نکوهش بدزبانی و کاربست کلمات زشت و قبیح بر زبان چنین آمده است: «عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّه ص إِنَّ اللَّه حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى كُلِّ فَحَّاشٍ بَذِيءٍ قَلِيلِ الْحَيَاءِ - لَا يُبَالِي مَا قَالَ ولَا مَا قِيلَ لَه فَإِنَّكَ إِنْ فَتَّشْتَه لَمْ تَجِدْه إِلَّا لِغَيَّةٍ أَوْ شِرْكِ شَيْطَانٍ» (همان، ص 333) «باب البذاء»
آیا معنا دارد که اهل بیت (ع) این چنین از راندن سخنان زشت و ناروا بر زبان نهی کنند، آن گاه العیاذ بالله خود مطالب زشت جنسی آن چنانی بر زبان جاری کنند که ما حتی نتوانیم آنها را برای پیرمردان نودساله بیان کنیم؟! حاشا و کلا از جایگاه رفیع و نزیه اهل بیت (ع)!!
🔹 سه؛ ما اهل بیت (ع) را آیینه تمام نمای خداوند و تجلی اسمای جمال و جلال او می دانیم. یکی از صفات ستودنی خداوند که بارها در قرآن تجلی یافته، رعایت ادب و آزرم در عرصه مسایل و اندام جنسی است. بر همین اساس، قرآن به مناسبتهاي مختلف از مسأله همبستري با زنان سخن به ميان آورده و بيآن به آن تصريح کند، در تمام آنها از تعابير کنايي همچون: مسّ، لمس، اتيان، مباشرت، رفَث، طَمث و غشيان بهره جسته است. روایت ذیل گواه مدعا است: «مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ الْعَيَّاشِيُّ فِي تَفْسِيرِهِ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: (اللَّمْسُ) هُوَ الْجِمَاعُ وَ لَكِنَّ اللَّهَ سَتِيرٌ يُحِبُّ السَّتْرَ فَلَمْ يُسَمِّ كَمَا تُسَمُّونَ.»
طبق این روایت مراد خداوند از واژه «لامستم» در آیه شریفه «أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ» (نساء، 43) همبستری با زنان است که در پی آن غسل جنابت واجب می شود، اما خداوند از روی ادب و پوشیده سخنی، از تعبیر «لمس» که خود مقدمه همبستری است، بهره گرفته است؛ چنان که در ترسیم جنسی ترین صحنه تلاقی یوسف و با زلیخا از تعبیرِ غیر صریح «هیت لک» استفاده کرده است.
خداوند متعال که هیچ کس در ادب و اخلاق به پایه او نمی رسد، پیامبر و اهل بیت (ع) را بر اساس همین ادب و اخلاق تربیت کرده است: «إِنَّ اللَّه عَزَّ وجَلَّ أَدَّبَ نَبِيَّه فَأَحْسَنَ أَدَبَه فَلَمَّا أَكْمَلَ لَه الأَدَبَ قَالَ: إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ ثُمَّ فَوَّضَ إِلَيْه أَمْرَ الدِّينِ والأُمَّةِ لِيَسُوسَ عِبَادَه ..» (الکافی، ج 1، ص 266) «باب التفويض إلى رسول الله و إلى الأئمة (ع) في أمر الدين» با این حال چگونه شنیدنی است که شاگردان مکتب ادب و اخلاق خداوندی در مقام شوخی رکیک ترین مطالب جنسی را بر زبان جاری کنند؟!
👇👇👇
۲۸ دی ۱۴۰۱
🔹 چهار؛ با بررسی مواردی از روایات اهل بیت (ع) بدست می آید که آنان نیز هر جا که لازم بوده در باره مسایل یا اندام جنسی سخن بگویند، با نهایت ادب و آزرم آن را بیان می کردند.
دو نمونه را مورد اشاره قرار می دهیم:
یک؛ «عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ النَّبِيَّ (ص) قَالَ لِبَعْضِ نِسَائِهِ مُرِي نِسَاءَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْ يَسْتَنْجِينَ بِالْمَاءِ وَ يُبَالِغْنَ فَإِنَّهُ مَطْهَرَةٌ لِلْحَوَاشِي وَ مَذْهَبَةٌ لِلْبَوَاسِيرِ.» (الکافی، ج 3، ص 18) «باب القول عند دخول الخلاء» بر اساس این روایت رسول اکرم (ص) از طریق همسران خود به زنان پیام داد که به زنان مسلمان ابلاغ کند تا آنان در شستن اندام جنسی خود به هنگام استنجاء دقت و مراقبت بیشتر داشته باشند. آن حضرت به عنوان پیامبر امت و پدر معنوی جامعه دین داران، می توانست خود مستقیماً با زنان در این باره سخن بگوید، اما ترجیح داد که این پیام از طریق یکی از همسران ایشان به زنان مسلمان ابلاغ گردد تا بدین طریق نهایت ادب و آزرم رعایت گردد.
دو؛ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَذْيِ فَقَالَ إِنَّ عَلِيّاً ع كَانَ رَجُلًا مَذَّاءً فَاسْتَحْيَا أَنْ يَسْأَلَ رَسُولَ اللَّهِ ص لِمَكَانِ فَاطِمَةَ ع- فَأَمَرَ الْمِقْدَادَ أَنْ يَسْأَلَهُ وَ هُوَ جَالِسٌ فَسَأَلَهُ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ ص لَيْسَ بِشَيْءٍ.» (تهذیب الاحکام، ج 1، ص 17)
به استناد این روایت حضرت امیر (ع)، به رغم ابتلاء به «مذی» که مربوط به خروج آب شبیه منی قبل از جنابت و به نوعی ناظر به مساله جنسی است، از روی شرم و ادب مستقیماً با پیامبر اکرم (ص) وارد سخن نشد و پرسش خود را در باره حکم آن از طریق دوست خود؛ مقداد پیجویی کرد.
🔹 حال باید پرسید:
وقتی خداوند در مقام بیان احکام شرعی (جنابت در پی همبستری) یا در مقام تبیین داستان برخورد جنسی زلیخا با یوسف (ع)، آن چنان با اشاره و کنایه سخن می گوید، و رسول اکرم (ص) در مقام ابلاغ یکی از رهنمون های دینیِ نسبت به مساله استنجای زنان و نیز حضرت امیر (ع) برای دریافت حکم شرعی مذی از طریق دوست خود؛ یعنی مقداد کمک می گیرد تا مرزهای ادب، شرم و اخلاقِ نزیه به صورت شایسته رعایت گردد، چگونه می توان پذیرفت که اهل بیت (ع) در مقام مزاح در زمینه مسایل جنسی مطالبی بس زشت و زننده را بر زبان جاری کنند که نتوان آنها را حتی برای کهنسالان بازگو کرد؟!
از این جهت باید تاکید کرد که ابراز مطالب ناصواب هر چند از روی خیرخواهی باشد، مصداق این روایت نبوی است: «من أفتى الناس بغير علم كان ما يفسده أكثر مما يصلحه»
🔹 در پایان به عنوان یک برادر خیرخواه دینی به فاضل محترم جناب آقای رائفی پور توصیه می کنم که در موسسه خود به ویژه در طرح مباحث دینی از شماری از فاضلان متضلع حوزه بهره گیرد تا این دست از اشتباهات به کمترین نصاب خود منتهی گردد. پیداست که تنها خداوند و اولیای او هستند که از گونه خبط و خطا به طور کامل دوراند!
از خداوند مهر گستر می طلبیم که به توفیقات روز افزون امثال ایشان و همه کسانی که در مسیر تبلیغ دین و فرهنگ دینی تلاش می کنند، بیافزاید! بمنه و کرمه
علی نصیری
قم، موسسه معارف وحی و خرد
سه شنبه
بیست و هفتم دی ماه 1401
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۲۸ دی ۱۴۰۱
سلام علیکم
از تحلیل عالمانه استاد محترم درباره مطالب آقای رائفی پور بسیار استفاده کردم.
از خداوند توفیق بیشتر حضرتعالی را در ترویج و تبلیغ سیره اهل بیت علیهم السلام خواهانم.
علیکم السلام
درود و سپاس وافر بابت بذل محبت
توفیقات این عزیز نیز افزون باد!
از خداوند می خواهیم که به ما توفیق و سعادت خدمت خالصانه و بی شایبه به مکتب ارزانی فرماید! بمنه و کرمه
۲۸ دی ۱۴۰۱
✳️ شماری از پیام های تقدیر مخاطبان فاضل در باره نقد آقای رائفی پور
🔹 از مباحث بسیار عالمانه و دقیق استاد ارجمند که در صدق و صفا و طهارت باطن ایشان تردیدی نیست ، کمال استفاده را کردیم . بی تردید هر شخص و جریانی که خواهان آن است در آینده ی زیست دینی خود دچار انحراف و افراط و تفریط نگردد ، باید به این توصیه های هوشمندانه استاد ارجمند گوش هوش فرا دهد و این سخنان را جدی بگیرد .
اما خطاب به برخی که باب هتاکی را باز کرده اند و بنا دارند امثال رائفی پور را لِه کنند ، با زبان رسا عرض می کنم که آقایان همان طور که استاد نصیری هم اشاره کردند ، امثال رائفی پور در غیبت امثال شما رشد کردند و البته خوشبختانه در کنار ولایت قرار گرفتند ، نه مثل برخی حوزویان به دوران رسیده در تقابل با ولایت. بپذیرید و بپذیریم که گاه اگر دنیا را آب ببرد ، برخی آقایان هتاک را خواب می برد .
برخی از این هتاکان کجا هستند وقتی به امام و رهبری و همه آرمانهای نظام توهین می شود . مثلا شما کجایید وقتی امثال کدیور همین الان در کانال تلگرامی خود دارد می گوید پشت سر همه اعدام های این روزها ، شخص رهبری قرار دارد و قس علیهذا ...
اگر هم بگویید اهل بیت علیهم السلام کجا و رهبری کجا ، قیاس مع الفارق نکنید ، باز می گویم چرا آن موقع که رئیس آن دولت جاسوس پرور ، نصحیت امام حسین ع به عمر سعد را مذاکره جلوه داد ، صلح امام حسن ع و ... را مصادره به مطلوب کرد ، شما آقایان هتاک کجا بودید ؟!!! و ...
🔹 از تحلیل عالمانه استاد محترم درباره مطالب آقای رائفی پور بسیار استفاده کردم.
از خداوند توفیق بیشتر حضرتعالی را در ترویج و تبلیغ سیره اهل بیت علیهم السلام خواهانم.
🔹 متنتون درباره ی آقای رائفی پور بسیار عالی بود؛ مودبانه، استدلالی، ناصحانه و در مجموع هدایتگرانه. خدا امثال شمارو زیاد کنه
🔹 مطلب شما درباره آقای رائفیپور خیلی جامع و محترمانه و منصفانه بود.
۲۹ دی ۱۴۰۱
✳️ منابع درسي فلسفه در حوزه
از جمله منابع اصلي فلسفه کتاب الاشارات و التنبيهات است که از اهميت ويژهاي برخوردار است. اين کتاب، به عنوان يکي از آخرين نوشتههاي ابوعلي سينا، خلاصه فلسفه بوعلي و يکي از مهمترين کتابهاي درسي حکمت و فلسفه است. اين کتاب به فارسي ترجمه شده و چندين شرح بر آن نگارش يافته است.
از جمله شرحهاي اشارات، شرح امام فخرالدين رازي، (م:606ه.ق.) و شرح علي الآمدي (م:641ه.ق.) و مشکلات الاشارات خواجه نصيرالدين طوسي (م:672ه.ق.) و شرح ابن کمونه (م:676ه.ق.) است. از ميان شرحهاي ياد شده، شرح خواجه به عنوان متن درس درآمد.
در طول هشت قرن گذشته، هميشه توانمندترين انديشهوران و فلاسفه شيعي و غيرشيعي، اشارات را در حوزه تدريس کردهاند. از آن ميان ميتوان خواجه نصيرالدين طوسي و شاگردش قطب الدين شيرازي (766 ـ 634ه.ق.) را نام برد. در سدههاي اخير نيز اشارات در مدارس ديني حوزههاي قم، مشهد، تهران و اصفهان مورد توجه مدرسان حکمت و فلسفه بوده است.
حوزويان در کنار اهتمام به نظام فلسفي مشاء، به فراگيري و نقد و بررسي حکمت اشراق پرداختند. فلسفهاي که شيخ اشراق در آن حکمت فرزانگان پارسي را با شرح آن بر شالوده دستاوردهاي انديشههاي هرمسي و نوافلاطوني ايران، به ايران اسلامي باز گرداند.
حکمة الاشراق، التلويجات، المطارحات، هياکل النور و شرحهاي حکمة الاشراق از جمله شرح قطب الدين شيرازي و شمس الدين شهرزوري از متنهاي درسي حوزههاي شيعي در فلسفه اشراق بودهاند و در طول هزاره گذشته، توسط اساتيد نامداري تدريس شدهاند. ميرزا محمد علي ميرزا مظفر (م:1198ه.ق.)، آخوند ملاعلي نوري (م:1246ه.ق.) ملاعبداللّه زنوزي صاحب لمعات الهيه (م:1257ه.ق.) از مدرسان نامي حکمت اشراق در چند قرن اخير بودهاند.
پس از ظهور حکيم ملاصدرا (م:1050ه.ق.) حکمت متعاليه، که جامع فلسفه و کلام و عرفان است، مورد توجه اساتيد برجسته و نامدار حوزههاي علمي شيراز، اصفهان، قم، تهران و مشهد قرار گرفت.
بيشتر آثار او، از جمله: مبدأ و معاد، المشاعر الالهيه، الاسفار الاربعه، الشواهد الربوبيه و شرح الهداية الاثيريه بخصوص از زمان آخوند ملاعلي نوري، به عنوان متن درسي، مورد استفاده طلاب حکمت و فلسفه قرار گرفت. از آن ميان، شواهد الرّبوبيه به دليل اختصار و پيچيدگي، از زماني به عنوان کتاب درسي حوزه درآمد که فيلسوف ربّاني، حکيم ملاهادي سبزواري (1212 ـ 1289ه.ق.) بر آن تعليقيه نوشت.
حاج ملاهادي سبزواري، از شارحان و مدرسان برجسته حکمت متعاليه شمرده ميشود. وي شرح غررالفرائد، معروف به شرح منظومه را بر اساس اين مکتب نوشت و از عصر خود، يعني سده سيزدهم، تاکنون يکي از عمدهترين متون درسي حوزه در زمينه حکمت متعاليه است و پيش از اسفار تدريس ميشود و شرحها و حواشي زيادي بر آن نوشته شده است.
در دوران معاصر افزون بر برخي از منابع پيشگفته، کتاب آشنايي با فلسفه از آيت الله مصباح و دو کتاب البداية في الفلسفة و النهاية في الفلسفة از علامه طباطبايي تدريس ميشود.
برگرفته از کتاب «راهنمای تحصیل در حوزه» اثر استاد علی نصیری
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۲۹ دی ۱۴۰۱
✳️ کتاب های عرضه شده #استاد_علی_نصیری در #سایت_طاقچه
به اطلاع همه دوستان و همراهان مکرم می رساند کتب الکترونیکیِ استاد علی نصیری که توسط انتشارات #وحی_و_خرد وابسته به موسسه «معارف وحی و خرد» و نیز سایر انتشارات، انتشار یافته در سایت #طاقچه به آدرس های ذیل بارگزاری شده است.
🔸علاقهمندان می توانند برای تهیه کتب استاد به سایت مذکور مراجعه فرمایند:
1. روش شناسی تفسیر قرآن:
https://taaghche.com/book/38697
2. روش شناسی تفسیر آیات:
https://taaghche.com/book/101940
3. تعامل متقابل کتاب و سنت:
https://taaghche.com/book/118924
4. اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار:
https://taaghche.com/book/101074
5. مکتب تفسیری صدرالمتالهین (ویراست جدید):
https://taaghche.com/book/116720
6. هنر و زیبا شناسی از منظر قرآن:
https://taaghche.com/book/29026
7. راز جاودانگی قرآن:
https://taaghche.com/book/12483
8. قرآن گفتار الاهی:
https://taaghche.com/book/29027
9. پیراستگی قرآن از تحریف:
https://taaghche.com/book/94585
10. قرآن کتاب شور و شیدایی:
https://taaghche.com/book/29028
11. قرآن شناسی:
https://taaghche.com/book/57469
12. بهشت وعده گاه نیکوکاران:
https://taaghche.com/book/110607/
13. معرفت قرآنی (پنج جلد):
https://taaghche.com/book/15286
14. استاد معرفت احیاگر علوم قرآنی:
https://taaghche.com/book/12473
15. روششناسی نقد احادیث (ویراست جدید):
https://taaghche.com/book/29030
16. شرح گزیده روایات کافی:
https://taaghche.com/book/106691
17. درسنامه علم حدیث:
https://taaghche.com/book/81545
18. آشنایی با علوم حدیث:
https://taaghche.com/book/81543
19. راهنمای تحصیل در حوزه (ج 1):
https://taaghche.com/book/38698
20. راهنمای تحصیل در حوزه (ج 2):
https://taaghche.com/book/38699
21. درسنامه اخلاق اسلامی:
https://taaghche.com/book/12478
22. سلوک اخلاقی:
https://taaghche.com/book/116719
23. بیست درس اخلاقی:
https://taaghche.com/book/111100/
24. آیین همسرگزینی:
https://taaghche.com/book/29024
25. نقد پدیده اباحه گری:
https://taaghche.com/book/12480
26. سیمای حضرت امیر (ع) در نهج البلاغه:
https://taaghche.com/book/29051
27. فاطمه (س) بانوی بیمثال:
https://taaghche.com/book/29023
28. امام حسین (ع) پیشوای روشناییها:
https://taaghche.com/book/6205
29. پیشوای روشنایی:
https://taaghche.com/book/4927
30. انتظار موعود:
https://taaghche.com/book/12476
31. آموزه های مهدوی:
https://taaghche.com/book/119222
32. آموزه های رضوی:
https://taaghche.com/book/121444/
33. درایة الحدیث:
https://taaghche.com/book/122031
34. کلیات علوم حدیث:
https://taaghche.com/book/133593
35. تفسیر موضوعی قرآن (به صورت گروهی):
https://taaghche.com/book/133002
🔹 سایر کتب استاد که تا کنون توسط انتشارات مختلف به زیور طبع آراسته شده به شرح ذیل است:
1. حدیث شناسی (۲ جلد)، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، ۱۳۸۳
2. درسنامه علم حدیث، انتشارات هاجر، 1384
3. آشنایی با علوم حدیث، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1385
4. آشنایی با علوم حدیث (ویراست جدید)، نشر هاجر، 1397
5. درآمدی بر علوم حدیث، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1398
6. تفسیر موضوعی قرآن (گروهی)، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۴
7. آشنایی با جوامع حدیثی شیعه واهل سنت، جامعه المصطفی، ۱۳۸۵
8. آشنایی با تاریخ و منابع حدیثی، جامعه المصطفی، ۱۳۸۵
9. رابطه متقابل کتاب و سنت، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386
10. مکتب تفسیری صدرالمتالهین، بنیاد حکمت ملاصدرا، 1386
11. قرآن و هنر، مرکز تحقیقاتی المهدی، 1389
12. تفسیر موضوعی قرآن، نشر معارف، ۱۳۹۵
13. تفسیر موضوعی نهج البلاغه، نشر معارف، ۱۳۹۶
14. رابطه قرآن و سنت، دانشگاه قرآن و حدیث و سمت، ۱۳۹۷
15. تفسیر موضوعی قرآن (گروهی) (ویراست جدید)، دفتر نشر معارف، 1400
16. نزاهت قرآن از تحریف، (تحقیق و تنظیم)، موسسه اسراء، 1387
17. تحریف ناپذیری قرآن، (ترجمه)، انتشارات سمت، 1379
18. تبلیغ بر پایه کتاب و سنت، (ترجمه)، انتشارات دارالحدیث، 1376
19. وفاق اجتماعی در سخن و سیره معصومان (ع) ، (ترجمه)، دارالحدیث، 1379
20. تاریخ سیاسی فرهنگی اسلام، (ترجمه به صورت مشترک)، مرکز الغدیر، 1389
21. التمهید فی علوم القرآن، (ج 5)، (ترجمه به صورت مشترک)، موسسه المتهید، 1395
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۲۹ دی ۱۴۰۱
✳️ اعمال شب های جمعه را مغتنم بدانیم!
🔹 زیارت سالار شهیدان (ع)
🔹 زیارت حضرت حجت (ع)
🔹 دعای پر نور کمیل
🔹 استغفار از همه گناهان و لغرش ها
🔹 طلب بخشش برای گذشتگان
🔹 تلاوت سوره مبارکه یس
🔸 حضرت امیر (ع) فرمود:
«اعْمَلُوا رَحِمَكُمُ اللَّهُ عَلَى أَعْلَامٍ بَيِّنَةٍ، فَالطَّرِيقُ نَهْجٌ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ وَ أَنْتُمْ فِي دَارِ مُسْتَعْتَبٍ، عَلَى مَهَلٍ وَ فَرَاغٍ، وَ الصُّحُفُ مَنْشُورَةٌ وَ الْأَقْلَامُ جَارِيَةٌ وَ الْأَبْدَانُ صَحِيحَةٌ وَ الْأَلْسُنُ مُطْلَقَةٌ وَ التَّوْبَةُ مَسْمُوعَةٌ وَ الْأَعْمَالُ مَقْبُولَة»
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۲۹ دی ۱۴۰۱
✳️ شاد کردن یکدیگر با رعایت مرزهای شرعی و اخلاقی را مغتنم بدانیم!
عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ الرَّجُلُ يَكُونُ مَعَ الْقَوْمِ فَيَجْرِي بَيْنَهُمْ كَلَامٌ يَمْزَحُونَ وَ يَضْحَكُونَ فَقَالَ لَا بَأْسَ مَا لَمْ يَكُنْ فَظَنَنْتُ أَنَّهُ عَنَى الْفُحْشَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يَأْتِيهِ الْأَعْرَابِيُّ فَيُهْدِي لَهُ الْهَدِيَّةَ ثُمَّ يَقُولُ مَكَانَهُ أَعْطِنَا ثَمَنَ هَدِيَّتِنَا فَيَضْحَكُ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ كَانَ إِذَا اغْتَمَّ يَقُولُ مَا فَعَلَ الْأَعْرَابِيُّ لَيْتَهُ أَتَانَا.
متن:
سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ الرَّجُلُ يَكُونُ مَعَ الْقَوْمِ فَيَجْرِي بَيْنَهُمْ كَلَامٌ يَمْزَحُونَ وَ يَضْحَكُونَ فَقَالَ لَا بَأْسَ مَا لَمْ يَكُنْ فَظَنَنْتُ أَنَّهُ عَنَى الْفُحْشَ؛ همسویی و همراهی با برادران دینی و دوستان مومن برای تقویت ارتباطات جامعه دینی از هر جهت مورد تاکید اسلام است. یکی از مصادیق همسویی و همرایی مزاح و خنده همصدا با آنان است. البته امام به نیکی بر شرط مهمی تاکید فرمود که آن اجتناب از گفتار زشت است.
ثُمَّ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يَأْتِيهِ الْأَعْرَابِيُّ فَيُهْدِي لَهُ الْهَدِيَّةَ ثُمَّ يَقُولُ مَكَانَهُ أَعْطِنَا ثَمَنَ هَدِيَّتِنَا فَيَضْحَكُ رَسُولُ اللَّهِ ص؛ شوخی اعرابی بسیار جالب و بدون هیچ پیامد نامناسبی بود و در عین حال به اندازه کافی مایه مزاح داشت که رسول خدا (ص) را با آن جایگاه نزیه و جدی می خنداند. اینک که ما این صحنه را یاد می کنیم، هم چنان از قدرت خنداندن ما برخوردار است.
وَ كَانَ إِذَا اغْتَمَّ يَقُولُ مَا فَعَلَ الْأَعْرَابِيُّ لَيْتَهُ أَتَانَا؛ همان گونه که قرآن با جمله «ما انا الا بشر یوحی الی» رسول خدا (ص) در کنار مقام رفیع رسالت، انسان و بشری بسان سایر مردم بود و طبق روال عادی ابنای انسانی گاه به خاطر مواجه شدن با انواع ابتلائات غم و اندوه به سراغ ایشان می آمد.
مهم آن است که آن حضرت آن چنان برای آن اعرابی ارزش و اهمیت قائل بود که در چنین مواردی با حسرت می فرمود کاش او بیاید و ما را شادمان کند.
از این روایت درمی یابیم که از یک سو اسلام با باقی ماندن و استمرار و رسوخ اندوه در دل و ذهن مومنان به خاطر پیامدهای منفی آن موافق نیست و از سویی دیگر توصیه می کند تا مجالس و محافل شادی و سرور با رعایت اصول شرعی و اخلاقی برقرار شود تا گرد غم و اندوه از پرده دل زدوده گردد.
برگرفته از کتاب شرح کافی شریف، اثر استاد علی نصیری
🆔 eitaa.com/alinasirigilani
🌐 www.maref.ir
۳۰ دی ۱۴۰۱
خارج فقه جلسه ۱۱۵۹.mp3
20.29M
✳️ #خارج_فقه (جلسه ۱۱۵۹)
مباحث این جلسه:
۱. آغاز بررسی روایی و فقهی کتاب الشهادات از کتاب شریف وسائل الشیعه
۲. مروری بر ابواب روایات کتاب الشهادات و تبیین حاکمیت عقلانیت بر فقه اهل بیت (ع)
http://eitaa.com/alinasirigilani
۱ بهمن ۱۴۰۱