✳️ #نگاشته_های_معرفت_دینی نگاه_درس_آموز #حافظ_به_بهار_و_نوروز ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی چو امکان خلود ای دل در این فیروزه ایوان نیست مجال عیش فرصت دان به فیروزی و بهروزی طریق کام بخشی چیست ترک کام خود کردن کلاه سروری آن است کز این ترک بردوزی سخن در پرده می‌گویم چو گل از غنچه بیرون آی که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی ندانم نوحه قمری به طرف جویباران چیست مگر او نیز همچون من غمی دارد شبانروزی شرح غزل ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی حافظ به زیبایی تمام نسیم باد نوروزی را که پیام آور طراوت و تازگی نوروز است، نسیمی می داند که از کوی یار می آید که می توان با آن چراغ دل را برفروخت. مگر چنان نیست که قرآن بهار و باران بهاری را جلوه ای از لطف حق دانسته که سرزمین های تشنه و بلکه سرزمین تشنه جان آدمیان را زنده می سازد: وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ (فاطر، 9 ) وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ (حج، 5 )؛ و تو زمين را فسرده مىبينى . چون باران بر آن بفرستيم ، در اهتزاز آيد و نمو كند و از هر گونه گياه بهجت انگيز بروياند . به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی نمی دانم خداوند چه رمز و رازی را در طبیعت و صحرا گذاشته که اگر آدمی لبریز از غم و اندوه باشد، وقتی پای بدان می گذارد، از خاطرش می رود که چه اندوه ها در دل نهفته دارد! شاید دیدن عظمت، زیبایی، بزرگی و مهر گسترده خداوند در عالم با زبان بی زبانی به انسان می آموزد، که مسائل مهم تر و با ارزش تر در جهان وجود دارد، که اندوه انسان در برابر آن خُرد و ناچیز است. چو امکان خلود ای دل در این فیروزه ایوان نیست مجال عیش فرصت دان به فیروزی و بهروزی حافظ در این بیت و در بیت پسین «سخن در پرده می‌گویم چو گل از غنچه بیرون آی؛ که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی» از عدم امکان خلود سخن می گوید: « وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِنْ قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَفَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخَالِدُونَ» (انبیاء، 34) وقتی قرار است عمر انسان بسان گل کوتاه باشد که غنچه کمال او چند روزی بیرون آمده و به زودی به پژمردگی منتهی خواهد شد، پس باید مجال عیش و عشرت را مغتنم شمرد! اما حافظ به زیبایی برای آن که نشان دهد مقصود او از عیش و عشرت، فروغلتیدن در انواع لذایذ زودگذار زندگی و غرق شدن در انواع گناهان نیست؛ چنان که رسم بسیاری از گناه آلودان در ایامی همچون عید و بهار است، بلافاصله توضیح می دهد که طریق کام بخشی، ترک کام است نه استغراق در آن: «طریق کام بخشی چیست ترک کام خود کردن» که گفته اند: اگر لذت ترک لذت بدانی دگر لذت نفس، لذت نخوانی و این نیز خود سرّی از اسرار الهی است که لذت واقعی و حقیقی را در این دنیا ترک مشتهیات آن قرار داده است. طریق کام بخشی چیست ترک کام خود کردن کلاه سروری آن است کز این ترک بردوزی سخن در پرده می‌گویم چو گل از غنچه بیرون آی که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی ندانم نوحه قمری به طرف جویباران چیست مگر او نیز همچون من غمی دارد شبانروزی حافظ از شادی باغ، باد و بهار سخن می گوید، اما در درون این شادی از اندوهی جانکاه و پنهانی نیز پرده بر می دارد؛ اندوهی که گویا قمری نیز با نوحه خود، پیام آور آن است. چرا حافظ بسان قمری غم مستدام شبانه روزی دارد «مگر او نیز همچون من غمی دارد شبانروزی»؟! شاید آن چه در باره سیره فردی رسول خدا (ص) ذکر شده تا حدی پاسخ این پرسش را ارایه کند: كان متواصل الأحزان، دائم الفكر، ليس له راحة، طويل السكت، لا يتكلم في غير حاجة؛ پیامبر هماره محزون بود و دائماً به تفکر می‌پرداخت، راحتی نداشت، سکوت او طولانی بود، بدون ضرورت سخن نمی‌گفت. 🔸 این متن در شب جمعه ساعت یک بامداد به تاریخ ۹۵/۱۲/۲۷ نگاشته شد و در کانال تلگرام انتشار یافته بود و اینک مجدداً بازنشر داده می شود. 🆔 eitaa.com/alinasirigilani