(آموزش مبانی شعر)«۱»
#به_نام_خدا
#نظم
نظم: در لغت به معنی ترتیب دادن است و در اصطلاح «نظم» سخنی است که دارای وزن و قافیه باشد.
ارکان شعر عبارتند از:
۱- #مصراع :
کوتاه ترین پاره‌ی سخن موزون را (مصراع) گویند. که نصف (بیت) را تشکیل می‌دهد.
خداوند مایی و ما بنده‌ایم
۲- #بیت :
کوچکترین واحد شعر را «بیت» گویند و مرکب از دو مصراع است.
به بیت زیر توجه کنید:
خداوند مایی و ما بنده‌ایم
به نیروی تو یک به یک زنده‌ایم
۳- #قافیه :
به کلمات هماهنگ گفته میشود که آخر همه‌ی اشعار می آید و حرف اصلی آخر آن‌ها یکسان است.
«قافیه» معمولاً در پایان مصراع ها می آید.
در بیت بالا دو کلمه «بنده‌ایم» و «زنده‌ایم» قافیه هستند.
۴- #ردیف :
اگر یک کلمه عینا در آخر همه‌ی ابیات تکرارشود، آن را «ردیف» گویند. به عبارت دیگر کلمه یا کلماتی که بعد از قافیه عیناً تکرار میشود «ردیف» است
مثال: قافیه/ ردیف
توانا بود هر که دانا بود
به دانش دل پیر برنا بود
دانا و برنا : حروف (نا) در هر دو کلمه یکسان است پس هم‌قافیه هستند. بود و بود = ردیف
در درس بعدی به انواع قالب‌های شعری می‌پردازیم.
ضمناً برای آغاز، مثنوی‌سرایی را با توجه به درس 7 پیشنهاد می‌کنم زیرا در هر بیتی قافیه‌ی مجزایی دارد و راحت‌تر می‌توانید پیشرفت کنید.
#آموزش_مبانی_
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
آموزش مبانی شعر (2)
#انواع_قالب_شعر :
دوبيتی، رباعی، غزل، قصیده، مثنوی، قطعه ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط و …
كوچکترین واحد شعر، (بیت) که از دو مصراع متحدالوزن تشکیل شده است.
#دوبیتی :
شعری است دارای چهار مصراع هم وزن كه رعايت قافيه در مصراع های اول ، دوم و چهارم الزامی است.
دوبيتی بر وزن: (بحر هزج) است.
(مفاعيلن، مفاعيلن، مفاعيل)
مانند دوبیتی‌های باباطاهر:
به صحرا بنگرم صحرا ته وینم
به دریا بنگرم دریا ته وینم
به هرجا بنگرم کوه و در و دشت
نشان از قامت رعنا ته وینم
واژه‌های:
صحرا، دریا، رعنا (قافیه) و ته وینم (ردیف) است.
دلم گر قصه گوید، اینک آن گوش
لبم گر بوسه خواهد، این لب نوش
اگر شب زنده دارم، این سر زلف
چو خوابم در رباید، اینک آغوش
در دوبیتی فوق فقط قافیه وجود دارد که واژه‌های: (گوش، نوش، آغوش) قافیه هستند.
#توضیح: البته راجع به اصطلاحات وزن عروضی که معیار اندازه‌گیری و شناخت وزن در شعر است را مفصل پی خواهیم گرفت که در بالا به آن اشاره شده است.
ادامه در جلسه‌ی بعد...
#آموزش_مبانی_دو
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
آموزش مبانی شعر (3)
#رباعی :
رباعی همانند دوبيتی است البته بر وزن:
(لا حول ولا قوة الا بالله)
علایم عروضی
(- - ن/ ن - - ن/ ن - - -/ -)
مفعولُ مفاعيلُ مفاعيلُن فَع
مانند رباعيات خيام
توجه داشته باشید که رباعی یک وزن اصلی دارد اما به علت تنوع‌پذیری در بکارگیری اختیارات وزنی، یازده وزن فرعی نیز دارد.
بهترين تشخيص براى رباعی هجاى آغازين است زيرا با هجاى بلند شروع میشود ( ــ )
و هجاى آغازين دوبيتی كوتاه است ( U )
از آمدنم نبود گردون را سود
وز رفتن من جلال و جاهش نفزود
وز هیچ کسی نیز دو گوشم نشنود
کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود
واژه های (سود، نفزود، بود) قافیه است
پیرانه سرم رنج و غم زندان است
آه از غم پیری که دو صد چندان است
من برخی آن پیر خردمند که گفت
دنیا همه زندان خردمندان است
در رباعی فوق از استاد هوشنگ ابتهاج قافیه و ردیف موجود است و واژه های (زندان، چندان، خردمندان) قافیه و واژه‌ی (است) ردیف است که عیناً تکرار شده
#اوزان_رباعی :
۱- مفعول مفاعیل مفاعیل فعل
مستفعل مستفعل مستفعل فع
دو وزن فوق، از معروف‌ترین وزن‌های رباعی است.
۲- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع
۳- مفعول مفاعلن مفاعیل فعل
۴- مفعول مفاعیل مفاعیلن فع
۵- مفعول مفاعیلن مفعولن فع
۶- مفعول مفاعیلن مفعول فعل
۷- مفعولن فاعلن مفاعیلن فع
۸- مفعولن فاعلن مفاعیل فعل
۹- مفعولن مفعول مفاعیلن فع
۱۰- مفعولن مفعول مفاعیل فعل
۱۱- مفعولن مفعولن مفعولن فع
۱۲- مفعولن مفعولن مفعول فعل
#آموزش_مبانی_سه
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
آموزش مبانی شعر (4)
#عروض
در این‌جا برای آشنایی با قواعد اوزان عروضی که در بخش رباعی مختصراً به آن اشاره شد می‌پردازیم.
قواعد عروض معیار سنجش وزن در شعر است.
#حرف :
همانطور که می‌دانید الفبای زبان فارسی دارای سی و دو حرف است. ا ب پ ت ث...
#مصوت :
صداها که ما به آن (مصوت) می‌گوییم، شش تا هستند که سه مصوت بلند و سه مصوت کوتاه هستند.
#مصوت_بلند :
آ ، ای ، او . مانند «آ» در آب، «ی» در سیب ، «و» در بو
#مصوت_کوتاه :
فتحه ( -َ ) ، کسره ( -ِ ) ، ضمه ( -ُ )
#انواع_هجا :
هجای فارسی از نظر تعداد دو نوع است.
١- #هجای_کوتاه كه یک حرف دارد یعنی (یک حرف + یک مصوت كوتاه) و با علامت [ن] نشان داده میشود.
صامت + مصوت كوتاه ، مانند:
تُ (تو) ، کِ (كه) ، چُ (چو) ، نَ (نه).
۲ - #هجای_بلند که دو حرف دارد و با علامت [ - ] نشان داده میشود.
۱- صامت + مُصَوّتِ کوتاه + صامت.
مانند : دَر ، سَر ، دِل
۲- صامت + مصوّت + مصوّت.
مانند : با، جا، ما، سو، بو، سی، بی
#نمونه :
عَلی ، [ عَ ، لی ] كه میشود: يک مصوّت کوتاه + یک مصوّتِ بلند.
و علامتش : [ ن - ]
اَحمَد ، [ اَح ، مَد ] که میشود دوتا مصوت بلند.
و علامتش : [ - - ]
#توضیح :
توجه داشته باشید که در تقطیع شعر بر اساس خوانش ابیات تقطیع میشود نه نوشتار.
#مانند :
خواهر (خاهر) - (خا - / هر -)
، خویش (خیش) - (خی - / ش u)
خواستن (خاستن) - (خا - / س u /تن -)
(محمّد علی آمد)
مُ، حَم، مَد/ عَ، لی/ آ، مد
#علامت :
مـ حمـ مد (ن - -)
عـ لی ( ن -)
آ مد (- -)
با آنكه در حريم تو بيگانه‌ام هنوز
مَفعولُ/ فاعِلاتُ/ مَفاعیلُ/ فاعِلن *
#خط_عروضی :
( - - ن/ - ن - ن/ ن - - ن/ - ن -)
من اگر نظر حرام است، بسی گناه دارم
چه کنم نمی‌توانم ، که نظر نگاه دارم
#تقطیع
(ن ن - ن/ - ن - -/ ن ن - ن/ - ن - -)
فَعَلاتُ/ فاعلاتن/ فعلات/ فاعلاتن
م/ن/گر/ن/ظر/ح/را/مس/ت/ب/سی/گ/نا/ه/دا/رم
چ/ک/نم/ن/می/ت/وا/نم/ک/ن/ظر/ن/گا/ه/دا/رم
#هجای_آخر_مصراع
* چنانچه هجای پایانی مصراع کوتاه، بلند و یا کشیده باشد، بر حسب قاعده فقط هجای بلند (-) محاسبه میشود.
#آموزش_مبانی_چهار
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
مداحان عزیز:
بامبانی عروض و قافیه ،در اشعارآشنا باشید، یقینأ موفق تربد.🙏
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♦️♦️پنج‌شنبه است
بیاد عزیزان خفته در وادی خاموشان
کسانی که روزی زینت بخش
محفلمان بودند و حالا نیازمند
یاد و خیرات و مبرات شما.
✨بِسْـمِ ٱللهِ ٱلْرَّحْمٰـنِ الْرَّحیـمْ✨
【اَلسَّـلامُ عَـلىٰ اَهْـلِ لا إِلهَ إلاَّ اللهُ
مِـنْ أَهْـلِ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
یـا أَهْـلِ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
بِحَـقِّ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
کَیْفَ وَجَدْتُـمْ قَـوْلَ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
مِـنْ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ، یا لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
بِحَـقِّ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
اِغْفِـرْ لِمَـنْ قالَ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
وَحْشُرْنا فی زُمْـرَةِ مَنْ قالَ لا إِلهَ إِلاّ اللهُ
مُحَمَّـدٌ رَسُـولُ اللهِ عَـلیٌّ وَلِیٌّ الله】
〖اَللّهُـمَّ اغْفِـرْ لِلمُؤمِنیـنَ وَالمُؤمِنَاتِ
وَالمُسلِمیـنَ وَالمُسلِمَـاتِ
اَلاَحیَـاءِ مِنهُـم وَالاَمـوَاتِ
تَابِـع بَینَنَا وَ بَینَهُـم بِالخَیـراتِ
اِنَّکَ مُجیـبُ الدَعَـوَاتِ
اِنَّکَ غافِـرَ الذَنـبِ وَالخَطیئَاتِ
وَ اِنَّکَ عَـلىٰ کُلِّ شَـیءٍ قَدیـرٌ
بِحُرمَـةِ الفَاتِحـةِ مَـعَ الصَّلَـوَاتِ〗
🌷اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ🌷
┅┅┅┅┄❅[﷽❅┄┅┅┅┅┄
#اَللّهُمَّ‌عَجِّلْ‌لِوَلِيِّکَ‌الْفَرَجَ
#اللَّهُمَّاشْفِکُلَّمَرِیض
#کانال_وگروه_تخصصی_نوای_ذاکرین
#اشعار_مذهبی
#نَشـــــــر=صَــــدَقِہ جاریِہ
↙️#خادم_الذاکرین_آرامش↙️
💠کانال وابرگروه نوای ذاکربن💠
Eitaa.com/navayehzakerin2
#ابرگروه⬇️
https://eitaa.com/joinchat/954466766C8b9b885ce9
@Aaramesh42خادم کانال
╚═══💫💎═╝
جستجو درایتا👇
گروه و‌کانالها....
سلام دوستان بزرگوار✋
روش جستجو د کانال و‌گروههای ایتا👇
روش جستجو برای زمانی خوب است که شما به دنبال شعری هستید🤔که آن شعر چند ماه قبل در کانال ارسال شده است و شما با مرور مطالب کانال نمیتوانید آن شعر را در بین هزاران مطلب پیدا کنید ...
👇👇👇
1️⃣ برای جستجو در کانال یا گروه وارد شوید.
در قسمت بالای صفحه سمت راست،
اشاره کنیدروی سه نقطه...
و دربالای صفحه در لیست منو علامت 🔍 یا گزینه search را لمس کرده و در جایی که علامت نشانگر متن نشان داده میشود عبارتی را که به دنبال آن هستید رو تایپ کنید،سعی کنید از کلمات کلیدی استفاده کنید.
👇👇👇
لطفا به مثالهای زیر دقت کنید :
🔹 اگر بدنبال شعری هستید که از استاد حاج غلامرضاسازگار یا هرشاعر
آئینی که میباشد،کلمه " سازگا " را تایپ کنید.یا به دنبال شعری هستید، که از مرحوم( حسان) میباشد کلمه (حسان) را تایپ کنید.یا بدنبال شعری هستید که از جناب ژولیده هست کلمه " ژولیده " را تایپ کنید، و یا کلماتی مانند " مقدم،کریمی،ارضی وووو.....
🔹 اگر بدنبال شعری هستید که از وجود برخی کلمات مطمئن هستید،مانند حجاب،گودال،وهر چیز دیگری، همان کلمه را در محل جستجو تایپ کنید .
2️⃣ در صفحه کلید اینتر رو لمس کرده و منتظر بمانید تا متنهایی که کلمات مورد نظر شما در آن متنها هستند پردازش شوند.
3️⃣ بعد از پردازش و یافتن متنهای مورد نظر توسط نرم افزار تلگرام علامتهای جهت دار در پایین تلگرام فعال میشوند که با لمس آن علامتها شما به متنهای مورد نظر دسترسی دارید...
در ضمن در کانال ایتا هم با کمی دقت و جابجایی به همین شکل عمل خواهیم کرد...
🇮🇷اللّٰهمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّكَ ٱلْفَرَجَ🇮🇷
دعوتید: به کانال ماندگاروبروز #تخصصی_نوای_ذاکرین
#اکبر_آرامش_اشعار_مذهبی
ایتا↙️
╔═💎💫═══╗
Eitaa.com/navayehzakerin2
@Aaramesh42
╚═══💫💎═╝
ابرگروه👇👇
🇮🇷#اللّٰهمَّ_عَجِّلْ_لِوَلِیِّكَ_ٱلْفَرَجَ🇮🇷
انگشت مبارک روی لینک اشاره بفرماییدواردشوید.↙️↙️
#ابرگروه_نوای_ذاکرین
https://eitaa.com/joinchat/954466766C8b9b885ce9
@Aaramesh42
╚═══💫💎═╝
#تبادل_کانال_باابرگروه_نوای_ذاکرین
┅┅┅┅┄❅💠❅┄┅┅┅┅┄
🌹🌹🌹🌹
جمع مداحان و شعرای آئینی در سراسرکشور مبتدی وحرفه ای باگویش های مختلف درخواست،تبادل اشعارو نوحه داشته باشید.
👈اجراهای های باکیفیت و کم حجم خودرادرگروه نشردهید.
👈نشرنکات طلایی آموزش مداحی از زبان اساتید مجرب مداحی...
بزن روی لینک واردشو👇
https://eitaa.com/joinchat/954466766C8b9b885ce9
سلام
مداح آل الله
تبادل ودرخواست اشعار،
گروهی دوطرفه با حضورمداحان
مبتدی وحرفه ای،شعرای آئینی
بارعایت قوانین گروه درخدمتیم🙏
بزن روی لینک واردشو⏬⏬
🌹🌹🌹🌹
https://eitaa.com/joinchat/954466766C8b9b885ce9
خادم کانال و‌گره⬇️
@Aaramesh42
╚═══💫💎═╝