✅ شمه‌ای از سیره درخشان حضرت زینب (س) حضرت زینب كبری دختر حضرت علی و حضرت فاطمه سلام‌الله علیهم اجمعین در روز پنجم جمادی‌الاولی سال پنجم یا ششم هجری قمری در شهر مدینه منوّره متولّد شد. معروف‌ترین نام وی زینب است که در لغت، به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» آمده و معنای دیگر آن «زینت پدر» است. بر اساس روایات متعدد، نام‌گذاری حضرت زینب سلام‌الله علیها، توسط پیامبر اسلام صلوات‌الله علیه صورت گرفت. نقل است که جبرییل از سوی خداوند این نام را به پیامبر صلوات‌الله علیه رسانده است. هنگامی که پیامبر اسلام قنداقه وی را طلبید، او را بوسید و فرمود: «به حاضران و غایبان امّتم وصیت می‌کنم که حرمت این دختر را پاس بدارند. همانا وی مانند خدیجه کبری سلام‌الله علیهاست.» كنیه گرامی حضرت زینب، ام‌الحسن و ام‌كلثوم است و القاب متعددی دارد. به عنوان نمونه، عالمه غيرمعلمه (عالمی که معلمی نداشته) فهمه غيرمفهمه (فهميده بی‌آموزگار) نائبةالزهراء، نائبة‌الحسين، عقيله بنی‌هاشم (خردمند بنی‌هاشم)، سلالةالولايه (چكيده ولايت) رضيعه ثدی‌الولايه (كسی كه از پستان ولايت شير خورده)، فصيحه، بلیغه، صديقةالصغری، صابره محتسبه، بطلهء كربلاء (قهرمان كربلا). وی را به سبب مصایب بسیاری که در زندگی دید (شهادت جدش پیامبر صلوات‌الله علیه، شهادت توام با مصایب متعدد مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین علیه‌السلام، شهادت برادرش امام مجتبی علیه‌السلام، حادثه کربلا و شهادت برادرش امام حسین علیه‌السلام و دو فرزندش و دیگر بستگان و سایر شهدا و به اسارت رفتن در کوفه و شام) ام‌المصائب نیز لقب داده‌اند. همسر گرامی آن حضرت، عبداللّه فرزند جعفر بن ابیطالب بود. در كتاب اعلام‌الوری برای آن بانوی بزرگوار سه پسر به نام‌های علی، عون و جعفر و یك دختر به نام ام‌كلثوم ذكر شده است. سخنان و خطبه‌های وی در کوفه و همچنین در دربار یزید که همراه با استدلال به آیات قرآن بود، بیانگر دانش اوست. امام سجاد علیه‌السّلام در حق ایشان فرمودند: «اَنْتِ بِحَمدِاللّهِ عالِمَةٌ غَیرَ مُعَلَّمَة وَ فَهِمَةٌ غَیرَ مُفَهَّمَة» یعنی «شما الحمد للّه بانوی دانشمندی هستید كه تعلیم ندیده و بانوی فهمیده‌ای هستی كه بشری تو را تفهیم ننموده است». وی احادیثی از حضرت علی علیه‌السلام و مادرش حضرت زهرا سلام‌الله علیها نقل کرده است. محمّد بن عمرو، عطاء بن سائب، فاطمه بنت‌الحسین و دیگران از وی حدیث نقل کرده‌اند. زینب هنگام حضور امیرالمؤمنین علیه‌السلام در کوفه برای زنان آنجا قرآن تفسیر می‌کرد. در اهمیت هوش و ذكاوت آن بانوی بزرگوار، همین بس كه خطبه طولانی و بلندی را كه حضرت صدیقه كبری فاطمه زهرا صلوات‌اللّه و سلامه علیها در دفاع از حق امیرالمؤمنین علیه‌السّلام و غصب فدك در حضور اصحاب پیغمبر اكرم صلّی‌اللّه علیه وآله وسلّم ایراد فرمودند، حضرت زینب علیها السلام روایت فرموده است. همچنین ابن عباس با آن جلالت قدر و علو مرتبه در حدیث و علم، از آن حضرت روایت کرده و از آن حضرت به عقیله تعبیر می‌كند. چنانچه ابوالفرج اصفهانی در مقاتل می‌نویسد: ابن عباس، خطبه حضرت فاطمه سلام‌اللّه علیها را از حضرت زینب سلام‌اللّه علیها روایت كرده و می‌گوید: حدثتنی عقیلتنا زینب بنت علی علیه‌السّلام.» در عبادت ایشان گفته‌اند که حضرت زینب کبری سلام‌الله علیها شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجّد را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به «عابده آل علی» شد. شب‌زنده‌داری وی حتی در شب دهم و یازدهم محرم، ترک نشد. فاطمه دختر امام حسین علیه‌السلام می‌گوید: «در شب عاشورا، عمّه‌ام پیوسته به عبادت مشغول بود، نماز و نیایش داشت و پیوسته اشک‌هایش سرازیر می‌شد.» ارتباط حضرت زینب سلام‌الله علیها با خداوند آن‌گونه بود که امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا هنگام وداع، به خواهرش فرمود: «یا اختی لا تنسینی فی نافلةاللیل»، خواهرم! مرا در نمازهای شب، فراموش نکن. جلوه‌ای از صبر و استقامت و شجاعت ایشان، حادثه عاشوراست. در روز عاشورا، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت: «بار خدایا! این اندک قربانی و کشته در راه خودت را از ما (خاندان پیامبر) بپذیر.» وی بارها جان امام سجّاد علیه‌السلام را از مرگ نجات داد؛ از جمله در مجلس ابن زیاد، پس از احتجاج امام سجاد علیه‌السلام با ابن زیاد، وی دستور کشتن امام را صادر کرد. در این هنگام، حضرت زینب سلام‌الله علیها دست در گردن فرزند برادر انداخت و فرمود: «تا زنده‌ام، نخواهم گذاشت او را بکشید.» تهیه و تدوین: #هیات_علمی_جرعه #حضرت_زینب 👈 منابع: اعلام النسا/ ابن عساکر خصایص‌الزینبیه/ سیدنورالدین جزایری اعیان الشیعه ج 7/ سیدمحسن امین ریاحین الشریعه ج 3/ ذبیح‌الله محلاتی بحارالانوار ج 45/ علامه مجلسی