1. در برنامه‌های مسجد، هیچ‌گونه تحقیری نسبت به نسل نو نشود و گاهی مسئولیتی از جمله گفتن اذان و اقامه یا اعلام برنامه به آنان سپرده شود. همین که کودک دید با اذان و اقامة او صدها نفر رکوع و سجود می‌کنند، احساس کرامت خواهد كرد. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 146)

5 ـ شیوه آسان سازی 1. در قرآن کریم می‌خوانیم: خداوند متعال نسبت به شما ارادة سخت¬گیری ندارد، بلکه ارادة آسان¬گیری دارد: «يُريدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُريدُ بِكُمُ الْعُسْر». (بقره: 185) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 34)

1. در آموزش و در دعوت به حق، ما باید اساس را بر آسان¬گیری و آسان‌سازی قرار دهیم. مثلاً در آموزش به واجبات بسنده کنیم ( و مستحبات را وارد نکنیم) . حتی در آموزش مستحبات هم تمام ابعاد مستحبی را در نظر نگیریم؛ مثلاً اگر کسی می‌خواهد دربارة نماز شب صحبت کند، بگوید: نماز شب یازده رکعت است، (پنج تا دو رکعتی و یک، یک رکعتی؛ که می‌توان بدون سوره، نشسته یا ایستاده هم به جا آورد). پس مستحبات نماز شب را نباید در آغاز کار مطرح کنیم و بلکه به تدریج آنها را بیان می‌کنیم. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 34)

1. باید آداب و رسوم و قوانینی که نه بر اساس عقل است و نه بر اساس وحی، از بین برود تا مانع حرکت نشود. مثلاً اگر مساجد ما کوچک، محکم، متعدد و در دسترس باشند، افراد بسیاری نمازشان را در مساجد خواهند خواند. ولی اگر مساجد مجلل و بزرگ و دور از دسترس باشند، برای اقامه نماز در آن، مردم احساس سنگینی خواهند کرد. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 34)

1. یکی دیگر از وظایف، در دسترس بودن امکانات برای اقامة نماز است. مثل مساجد و نماز خانه های زیبا و مجهز و... با کمال تأسف، اگر انسان در هر خیابانی تصمیم به خوردن چیزی بگیرد، انواع غذاها، ساندویچ‌ها، آب‌میوه‌ها، شکلات‌ها، بستنی‌ها، فالوده‌ها، آجیل‌ها، بیسکویت‌ها، با چند متر راه رفتن همه در اختیار انسان است؛ اما گاهی در بعضی مناطق باید چند کیلومتر رفت تا به مسجد رسید! با کمال تأسف انواع سیگارها در دسترس است تا بتوانیم ریة خود را با دود تلخ از بین ببریم، ولی مسجد و نمازخانه که بتوانیم در آنجا روح خود را با خدا آشنا کنیم در دسترس نیست! چرا باید هر چند قدم به یک بانک برسیم، ولی هر چند خیابان، یک مسجد پيدا نكنيم!؟ مگر خداوند متعال اولین بنای زمین را مکه، قبله‌گاه عالم قرار نداد!؟ «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذي بِبَكَّةَ مُبارَكا». (آل عمران: 96) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 181)

1. مراد ما از دسترسی به مساجد و امکانات، مساجد بزرگ، مجلل و پرهزینه نیست، بلکه مساجد ساده، محکم و کوچک، ولی در دسترس. امام خمینی فرمود: مسجد سنگر است؛ سنگر باید محکم و در دسترس باشد. ناگفته پیداست که در دسترس بودن امکانات، افزون بر مسجد، وجود فرش و امکان سرد و گرم کردن، امکان پارکینگ، و نیازهای اولیه نیز می‌باشد. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 181)

6 ـ شیوه تحکیم و تصحیح اعتقادات 1. قبل از دعوت دیگران به نماز، به تقویت اعتقاد به مبدأ و معاد بپردازیم. قرآن مي‌فرمايد اگر می‌خواهید مردم نسبت به نماز سر سنگین نباشند، آنها را با قیامت آشنا کنید: « وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِين‏ ؛ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُون‏». (بقره: 45 و 46) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 69)

1. اگر بدانيم که اين خانه صاحب و حسابي دارد (مبدأ و معادي دارد) و تمام هستي و اعضاي بدن و فرشتگان و اولياي خدا همه بر كار ما نظاره‌گر هستند، رفتار و گفتارمان را اصلاح خواهیم کرد. لذا در آيات بسياري از قرآن، قبل از مسأله نماز، خداوند به مسأله ايمان به مبدأ و معاد اشاره كرده است. لقمان هم قبل از توصية نماز به فرزندش، به مسأله توحيد و معاد اشاره مي‌كند. در خود نماز و در سوره حمد، اول با خدا و صفات او آشنا مي‌شويم (رحمن، رحيم، رب‌العالمين، مالك يوم الدين) و بعد مي‌گوييم: اين‌چنين خدايي شایستة پرستش و یاری‌جویی است: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعين‏» (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 68)

7 ـ شیوه احساسات فطری 1. اولین مایه برای دعوت به نماز، استفاده از احساسات و فطرت است. در انسان احساساتی وجود دارد که اگر بیدار شوند، انسان به سمت تشکر از خدا می‌رود. احساس تشکر: بهترین راه برای زنده‌کردن احساسات انسان‌ها نسبت به خدا، توجه به نعمت¬هاست. امام سجاد می فرماید خداوند به موسی وحی فرمود: «حَبِّبْنِي إِلَى خَلْقِي، وَ حَبِّبْ خَلْقِي إِلَيَّ» : ای موسی مرا دوست بدار و کاری بکن که مردم مرا نیز دوست داشته باشد. موسی عرض کرد: چگونه محبت تو را در دل بندگان ایجاد نموده و تقویت نمایم؟ خداوند پاسخ داد: «ذَكِّرْهُمْ آلَائِي وَ نَعْمَائِي لِيُحِبُّونِي‏» برای آنها نعمت ها و الطافم را بازگو کن تا مرا دوست داشته باشند. (مستدرک الوسائل ؛ ج 12؛ ص 240) اگر انسان به یاد خدا و نعمت‌های او باشد، از بی‌اعتنایی، غفلت و ترک نماز خود شرمنده می¬شود. اگر فرزندی نسبت به والدین بی‌اعتنا باشد، بهترین راه آن است که خدمات والدین به او گوشزد شود؛ چرا كه یاد خدمات، فرزند را شرمنده مي‌كند و به اطاعت از پدر و مادر وا می¬دارد. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 80 و 84)

1. احساس نیاز: انسان اگر نیاز خود را به چیزی احساس کند، به سراغش می‌رود. ما چون به نور احساس نیاز داشتیم، به سراغ تولید برق رفتيم؛ چون به سلامتی نیاز داریم، به سراغ پزشک و دارو می‌رویم؛ چون به آب، نان، همسر و اتومبیل نیاز داریم، به سراغ آنها می‌رویم. اما آیا ما نسبت به خدا احساس نیاز نداریم!؟ قرآن در اين‌باره می‌فرماید: «آنگاه که در کشتی گرفتار موج شدید، خالصانه خدا را می‌خوانید؛ ولی همین که کشتی به ساحل نشست و احساس نیاز شما تمام شد، آن ناله‌های خالصانه فراموش می¬شود: «فَإِذا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذا هُمْ يُشْرِكُون‏». (عنکبوت: 65) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 86)

8 ـ شیوه آگاه سازی و پاسخ به شبهات 1. امام رضا علیه السلام فرمودند: «فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ‏ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا» «اگر مردم زیبایی¬های کلام ما را بدانند، از ما پیروی خواهند کرد». (عيون أخبار الرضا، ج‏1، ص307) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 20) 2. کسانی که نماز نمی خوانند افراد متفاوتی هستند، عده ای در عقیده به خدا مشکل دارند که باید عقایدشان درست شود، عده در عقیده به خدا مشکل ندارند بلکه از اهمیت و جایگاه نماز آگاه نیستند که باید اهمیت نماز به آنها گفته شود، عده ای اهمیت نماز را می دانند ولی تنبل اند که باید تنبلی آنها مداوا شود. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 49)

9 ـ شیوه دوستی 1. يكي از بسترهاي غفلت از نماز، دوستان ناباب هستند. قرآن فلسفه نماز را ياد خدا «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري» بیان می‌کند و در جاي ديگر در مورد دوست ناباب از قول انسان گنهکار مي‌فرمايد: او مرا از ياد خدا گمراه كرد: «لَقَدْ أَضَلَّني‏ عَنِ الذِّكْر». (فرقان: 29) (و نماز بزرگترین یاد خداست) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 77)

1. افرادی که دوست نا اهل بگیرند، در قیامت نه نوک یک انگشت و تمام یک انگشت و نه انگشتان یک دست، بلکه انگشتان دو دست خود را گاز می‌گیرند و می‌گویند: ای کاش با فلانی رفیق نمی‌شدیم: «يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‏ يَدَيْه ... يا وَيْلَتى‏ لَيْتَني‏ لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلاً » دوست بد ممکن است در یک لحظه اثر نگذارد، ولی مثل دود می¬ماند که اگر در اتاقی ماند، اتاق را کم‌کم سیاه می-کند. شاعر می‌گوید: تـا توانی می‌گریز از یار بد یار بد بدتر بود از مار بد مار بد تنها تو را بر جان زند یار بد بر دین و بر ایمان زند (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 118)

10 ـ شیوه تکرار 1. گاهی مخاطب ما با یکی دو بار تذکر حرفي را نمي‌پذيرد؛ مثل چوب محكمي که با یکی دو ضربة تبر نمی¬شکند؛ ولی ما نه از چوب دست برمی‌داریم و نه از تبر! یا اگر در شیشة آب¬لیمو را نتوانیم باز کنیم، نه از شیشه دست برمی‌داریم و نه از آب‌لیمو! بلکه آن را دست به دست می‌چرخانیم تا بالاخره یکی بتواند بازش کند! برخي افراد پس از چندین بار تذکر تأثیر می‌پذیرند؛ همان¬گونه که خرما، پس از تابش‌های پی‌در‌پی و مکرر خورشید می‌رسد. در قرآن هم می‌خوانیم: «وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ» که در این آیه، عبارت «کان یأمر» دلالت بر استمرار دارد. در جایی دیگر نیز می‌خوانیم که خداوند متعال سفارش می‌کند که اهل خود را به نماز سفارش کن و مقاومت داشته باش: « وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا»؛ (طه: 132) اگر چند بار گفتی و گوش نکردند، خسته نشو! (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 31)

1. اگر دعوت‌ها لحظه‌اي باشد و استمرار نداشته باشد اثر خوبي نخواهد داشت. در قرآن آن‌جا كه به والدين سفارش مي‌كند كه «خاندان خود را به نماز امر كنيد» مي‌فرمايد سفارش مستمر را رها نكنيد: «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها». (طه: 132) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 205)

11 ـ شیوه زمینه سازی 1. باید والدین در تغذیة فرزندان به فکر لقمة حلال باشند؛ زیرا اگر بدن از لقمة حلال تغذیه نکند، حتی سخنان امام معصوم هم در او اثر نخواهد کرد. امام حسین در روز عاشورا، سه بار با مردم گفتگو فرمود. آنان گوش ندادند و امام فرمود: به طور قطع شکم شما از حرام پر شده است: «مُلِئَت بُطونُکُم مِنَ الحَرامِ». در روایت می‌خوانیم که مال حرام در نسل اثر می‌گذارد: «كَسْبُ الْحَرَامِ يَبِينُ فِي الذُّرِّيَّة». (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 148)

12 ـ شیوه اخلاق زیبا 1. آیت الله خامنه‌ای می‌فرمودند: من در مشهد اقامة نماز مسجدی را برعهده داشتم. جوانی با لباسی رنگارنگ در صف اول نماز نشسته بود که سالمندی به او طعنه زد که آیا خجالت نمی‌کشی با این لباس جلف در صف اول نشسته‌ای؟ او شرمنده شد و رفت در صف دیگر نشست. من به آن پیرمرد گفتم: چه حقی داشتی این جوان را از سر جایش بلند کردی؟ مگر شرط حضور در صف اول رنگ لباس است؟ او هم از جوان عذرخواهی کرد و خواست تا در جای اولش بنشیند. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 146)

1. نوجوانی می‌گفت که با لباس‌های شیک به مسجد رفتم؛ اما خادم مسجد به من گفت: مگر اینجا عروسی عمه‌ات است و مرا تحقیر کرد! یکی از راه‌های دعوت عملی به نماز اخلاق خادم و هیئت امنا و شیوة برخورد آنهاست. با کمال تأسف سال‌ها از انقلاب می‌گذرد، ولی از سوي مسئولان برای خادمین و هیئت امنا جلسة توجیهی و آموزشی گذاشته نمی-شود. انسان به طور فطری دوست دارد محبوب باشد؛ محبوب خدا و محبوب مردم و از برخورد های سرد ناراحت می شود. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 168)

1. تشویق شاگرد اول‌های مدارس در مسجد به دست امام جماعت و متولیان مسجد، عاملی مهم برای جذب افراد است. فرستادن هدیه برای عروس و دامادهای اطراف مسجد با امضای امام جماعت و هیئت امنا، عیادت بیماران از سوي مسجد و تفقد از غايبین، جادادن به افرادی که وارد می‌شوند و قیام کردن به احترام ورودشان نیز از دیگر عوامل جذب هستند. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 170)

13 ـ شیوه تدریجی 1. در اسلام مي‌خوانيم كودك را از كودكي گام‌به‌گام با وضو و قبله و نماز و سجاده و... آشنا كنيد. تا هنگام بلوغ، نماز براي او روان باشد. اما ما گاهي فرزند خود را رها مي‌كنيم و مي‌‌گوييم هنوز به تكليف نرسيده نتيجه اين رهايي آن است كه به هنگام بلوغ نماز براي او سنگين است. تعجب است ما براي دبستان مرحله پيش‌دبستاني مي‌گذاريم تا به رفتن به مدرسه عادت کنند ولي حاضر نيستيم براي نماز، فرزندان را قبل از تكليف با نماز آشنا كنيم. آري اگر كسي قبل از وقت وضو بگيرد هنگام نماز، نماز براي او روان است اما اگر هنگام اذان نياز به تطهير و وضو و تغيير لباس و شرايط ديگر داشت نماز براي او سخت است. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 204)

14 ـ شیوه تقویت استقامت 1. ممکن است در دعوت به حق، مورد تمسخر هم قرار بگیریم؛ همان‌گونه که پیامبران (علیه السلام) مورد تمسخر قرار گرفتند، ولی از دعوت خسته نشدند: «مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كاَنُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُون » (یس: 30) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 32)

1. یکی از برنامه مجرمان آن است که به مؤمنان بخندند و کارها و عبادات آنها را مسخره می کنند: «إِنَّ الَّذينَ أَجْرَمُوا كانُوا مِنَ الَّذينَ آمَنُوا يَضْحَكُون ‏» (مطففین: 29) یکی از راه‌های ایجاد جرئت، مقایسة جرئت خود با جرئت دیگران است. چرا باید افرادی آشكارا گناه کنند، ولی ما از اقامة نماز خجالت بکشیم!؟ چرا افرادی که در جلسه‌ای نشسته¬اند، اگر نیاز به دستشویی پیدا کردند، برمی¬خیزند و می‌روند، اما اگر یادشان افتاد نماز نخوانده‌اند، خجالت می‌کشند!؟ چرا افرادی برای فروش جنس خود با بیان و نوار و... تبلیغ می‌کنند و ما از فریاد زدن اذان خجالت می‌کشیم!؟ حضرت علی (علیه السلام) می‌فرماید: چرا دیگران در باطل محکم هستند و شما در راه حق ضعیف هستید؟ (الغارات ؛ ج2؛ ص335) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 39 و 42)

1. برای دعوت به نماز باید جرئت و شهامت خود و فرزندانمان را زیاد کنیم. بهترین راه هم برای ایجاد جرئت، اذان گفتن است. کسی که روی بام برود و با صدای بلند فریاد بزند و اذان بگوید، ضمن دریافت پاداش اذان، امر به معروف، موعظه، تذکر، غفلت زدایی از جامعه و تکبیر و تهلیل، یک عیب مهم خود را که خجالت نابه‌جاست، از خودش دور مي‌كند. مؤذن باید بداند که اگر فضای سکوت را شکست و نام خدا را در میان غافلان مطرح کرد، بهترین حرف‌ها را زده است. زیرا قرآن کریم می¬فرماید: «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّه»‏؛ (فصلت: 33) حرف چه کسی بهتر از آن است که مردم را به سوي خدا دعوت کند؟! (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 45)

1. متأسفانه بسیارند کسانی که در مسیر جاده‌ها، اگر به مسجد و رستورانی نرسند، جرئت آنکه در کنار جاده نماز بخوانند را ندارند و می‌گویند: مردم ما را می¬بینند! در حالی‌که گاهی یک نماز آنان در جاده افزون بر اینکه تکلیف خود را انجام می¬دهند، برای تمام مسافران، نوعی تذکر و برای خود انسان، نشانة اهتمام و عشق به مکتب، گفتگو با خدا و اهمیت دادن به نماز است. (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 22)

1. تاریخ گواهی می‌دهد که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در برابر چشم هزاران مشرک، نماز جماعت سه نفره اقامه می‌کرد. امام جماعت، رسول الله (صلی الله علیه و آله)؛ و مأموم از مردان، حضرت علی علیه السلام و از زنان، حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) (الإرشاد للمفيد، ترجمۀ رسولى محلاتى، ج‏1، ص27) (شیوه های دعوت به نماز؛ استاد قرائتی ، ص 22)