رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه گفت: در زمینه استفاده از ظرفیت های طلاب مستعد نیز شرایط خوبی فراهم نشده است؛ اولین انتظار طلاب مستعد آن است که مسیر تدریس این طلاب در حوزه فراهم شود؛ در این زمینه باید مهارت های کلاس داری نیز به آنها آموزش داده شود؛ بسیاری از طلاب فرصت لازم را برای تحصیل ندارند؛ اگر استادی چند فرصت تحصیلی در یک مقطع آموزشی دارد و طلاب مستعد ما فرصتی برای تدریس ندارند؛ مشکلی است که باید حل شود. وی تصریح کرد: تبلیغ، لبه تماس استعدادهای برتر حوزه با جامعه است که امیدواریم این قشر، در معرض استفاده بیشتر مردم قرار گیرند؛ نبود بانک های اطلاعاتی در زمینه استعدادهای برتر و همچنین نبود دسترسی به طلاب مستعد از دیگر مشکلات ما است. حجت الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: امروزه استان هایی داریم که هیچ استعداد برتری در آنها شناسایی نشده است و استان هایی هم داریم که فعالیت های خوبی در این مجموعه ها شکل گرفته است و باید حمایت شوند.

حجت الاسلام والمسلمین عماد در نشست صمیمی نخبگان و استعدادهای جوان برتر حوزه با آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه، گفت: امروز تعدادی از استعداد برتر حوزه در این محفل حضور دارند؛ 840 طلبه در دوره اول تا ششم به عنوان نخبه انتخاب شدند که از این میزان 144 نفر در رتبه استعدادی الف و ب در این نشست حضور پیدا کرده اند. وی افزود: تا این نقطه از اجرای مرحله ششم شناسایی استعدادهای حوزه 1729 استعداد برتر خواهر و برادر شناسایی شدند که 1289 نفر مرتبط به حضور برادرو حوزه علمیه اصفهان هستند؛ در مجموع، 345 نفر نیز استعداد برتر در حوزه علمیه خواهران داریم که در چهار مرحله شناسایی شدند. حجت الاسلام و المسلمین عماد بیان کرد: درمرحله اخیر شناسایی اولین نوبت شناسایی استعدادهای برتر جامعه الزهرا(س) انجام شد که 95 نفر در این دور، انتخاب شدند. رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه گفت: 1198 نفر در حوزه برادران شامل استعداد برتر آموزشی، 32 نفر استعداد پژوهشی و 59 نفر نیز استعداد برتر تبلیغی هستند؛ در عرصه تعلیم و تربیت، هنوز شناسایی آغاز نشده است. وی تصریح کرد: در میان خواهران نیز 325 نفر نخبه آموزشی و 20 نفر نخبه پژوهشی هستند؛ نخبگان شناسایی شدند وی افزود: 11306 نفر تا کنون تشکیل پرونده داده اند و 3207 نفر وارد چرخه مصاحبه شده اند؛ تعداد افرادی که پس از نتایج مصاحبه های علمی، برای آنها تشکیل پرونده شده است 1472 هستند؛ از این میان 1289 نفر واجد شرایط شدند. حجت الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: البته در پایش های سالانه و هر مقطع، متاسفانه با تعدادی ریزش مواجه هستیم که جای تحلیل و رسیدگی جدی دارد؛ د راین مدت 3297 نفر مورد مصاحبه علمی قرار گرفتند که مجموعا 9112 نفر مصاحبه انجام شده است که در این زمینه 187 نفر از اساتید، به عنوان مصاحبه گیرنده حضور و فعالیت داشتند. رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه گفت: سه ماموریت در این مرکز وجود دارد که اولین آن شناسایی، دوم، زمینه سازی رشد و ارتقا و افزایش مهارت ها است و سوم، بهره برداری از توان نخبگان در حل مشکلات حوزه و جامعه و نظام اسلامی است. وی تصریح کرد: در زمینه شناسایی نخبگان، تا کنون هیچگونه خروجی اعلامی نداشته ایم و تمام شناسایی ها تا هیئت امنا وارد شد و با ادله احتیاطات منطقی که در این هیئت مطرح شد، این بخش متوقف شد. رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه افزود: علل و عواملی نیز در این زمینه وجوددارد که از جمله آن است که خود نخبگان تمایل چندانی برای ارایه اطلاعات و تشکیل پرونده ندارند وآن را نوعی ریا تلقی می کنند؛ عدم همکاری استان ها هم وجوددارد، ولی مشکل اصلی آن است که اطلاعات ثبتی از نخبگان در مرکزی ثبت نشده است. حجت الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: در بخش استعدادهای برتر که توفیق بیشتری داشته ایم، نکته کلیدی و اصلی وجود دارد که از دو نوبت نسبت سنجی میان مدل ارزشیابی تحصیلی و خروجی مصاحبه های علمی، رابطه مستقیم و معناداری را مشاهده نمی کنیم؛ یعنی درصد استعداد برتر الف افرادی که نمره 19 دارند چندان اختلاف معنا داری با افرادی که معدل پایین تر دارند مشاهده نمی شود. رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه گفت: مدل شناسایی موجود در عین مصاحبه های علمی، دچار برخی از اشکالات است و هم دارای خطای عدم جامعیت است و هم عدم مانعیت؛ یعنی احیانا افرادی از نقطه قلم ما می افتند در حالی که این افراد، جزو استعدادهای جدی هستند؛ عدم ثبت اطلاعات در سامانه نجاح و عدم ثبت اطلاعات تدریسی و تبلیغی و پژوهشی نیز مشکلات ما را بیشتر کرده است. وی تصریح کرد: از دیگر مشکلات دیگر آن است که نظم و انظباط وپایش لازم در میان پایه های علمی در میان طلاب ما مورد تامل است؛ کارگاه ها و اردوها و دوره های آموزشی در این زمینه برگزار شده است ولی این دوره ها به ادله مختلف اگر کار درست انجام نشود با دغدغه های بزرگتری مواجه می شویم زیرا نزدیک به 10 درصد استعدادهای برتر حوزه های علمیه، وقتی به مقطع بعد می رسند نمی توانند در چارچوب های استعداد برتر قرار گیرند، زیرا مشکلاتی چون معیشت و نظام هدایت علمی و... آنها را تحت فشار قرار می دهد. وی افزود:افتخار می کنیم که از استعدادهای برترشناسایی شده که از 854 استعداد برتری که در این دوره پایش شده اند، در 159مرکز تخصصی مشغول تحصیل هستند و از این میان 23 نفر در دانشگاه مشغول به تحصیل هستند. حجت الاسلام والمسلمین عماد بیان کرد: نکته مهم این است که چه در قالب طرح استاد راهنما و هدایت تحصیلی، استعدادهای تحصیلی حوزه باید در بخش خودشان، مباحث حمایتی را دریافت کنند.

در دیدار صمیمی طلاب استعداد برتر با آیت الله اعرافی هفت نفر از طلاب مباحث خود را درموضوعات مختلف مطرح کردند.

حجت الاسلام مهدی رهنما،استعداد برتر الف

حوزه علمیه بر اساس منویات رهبری باید نیازهای اسلامی را تامین کند؛ با گسترش دانش بشری و پیشرفت جوامع، دایره مذهب در جهان افزایش یافته و وظیفه روحانیت شیعه در زمینه پاسخگویی به شبهات و آموزش این مباحث روز به روز سخت تر شده است. انقلاب اسلامی و استقرار نظام اسلامی که ثمره شهدای گلگون کفن است عرصه هایی را پیش روی فقه شیعه گذاشته است که در تاریخ شیعه بی نظیر است. حوزه نیز باید سکان دار جامعه باشد، نخبگان و استعدادهای برتر در راستای تلاش هایی که به برکت تلاش اساتید خود داشتند وظایف سنگین تری در این زمینه دارند. برای تبدیل رابطه امروزه حوزه و نظام به یک رابطه قوی تر و هدفمند تر، باید شرایطی را ایجاد کنیم؛ ایجاد انگیزه و دغدغه لازم بین طلاب و نخبگان در زمینه نیازهای جامعه، تعریف کارکردهای اجتماعی روحانیت بر اساس نیازهای فعلی نظام و جامعه و تربیت طلاب متناسب با کارکردها و نیاز از جمله این شرایط است. ابهام در ماموریت اصلی نخبگان و حوزه، ابهام در عرصه سند چشم انداز حوزه های علمیه، عدم استقبال و ارتباط از سوی مسئولان نظام، استفاده نشدن از ظرفیت علمی حوزه در سامان دهی و جهت دهی طلاب، عدم تطبیق آموزش ها و نیازهای جامعه و ... از موانع این مسیر است. در این زمینه می توان مراکز نخبگانی درون حوزوی در خصوص هفمکری در حل مشکلات جامعه و نظام را تاسیس کرد؛ مرکز امور نخبگان می تواند در سامان دهی امور به شکلی عمل کند که مشکلات بیشتری را حل کند.

حجت الاسلام سید هادی سیادت ،استعداد برتر الف

معتقد هستیم که مسئولین حوزه از هیچ تلاشی برای رشد و بالندگی حوزه فروگذار نمی کنند و همچنین متوجه کاستی ها هستند و برای رفع آنها تلاش می کنند و بیشتر پیشنهادات نخبگان به ذهن مدیران هم رسیده و در مرحله اجرا است. این احتمال را باید داد که گاهی ممکن است پیشنهاداتی به ذهن بدنه طلاب برسد که به ذهن برخی از مسئولان حوزه نرسیده باشد؛ دفتر جذب و ساماندهی ایده ها تحت اشراف مدیر حوزه می تواند در این عرصه کارگشا باشد. ایده، فاصله بین نظر و عمل است که باید دفتری برای جذب ایده همه طلاب ایجاد شود و پس از بررسی کارشناسی اولیه و ارجاع و رفع نواقص، این مباحث در جلسات کارشناسی با اساتید و مسئولان مربوطه مطرح شود و در صورت تایید نهایی، این طرح ها به مدیر حوزه ارایه شود. مقام معظم رهبری بر تشکیل یک مرکز مطالعات راهبردی حوزه تاکید کردند؛ اگر این مرکز، تشکیل شده است باید ثمرات آن به بدنه حوزویان برسد و اگر نشده است باید این دفتر را تشکیل دهیم؛ اگر این کار انجام شود بهانه تراشی های بی مورد از بین می رود؛ تشکیل این دفتر موجب رشد بدنه و خود حوزه می شود. تشکیل چنین دفتری، دغدغه طلاب را مرتفع می کنند که بدانند اگر پیشنهاداتی مطرح می شود به گوش مدیران می رسد؛ ایده های جدید، ساختار شکن هستند و کسی جز مدیر حوزه نمی تواند در زمینه اصلاحات اثرگذار باشد و به همین دلیل این مرکز باید زیر نظر مدیر حوزه باشد. پیشنهاد دوم این است که تطبیق نظریات استعداد، شخصیت شناسی و هوش ها و سوق دهی طلاب به عرصه های مختلف انجام شود؛ یعنی هوش کلامی و زبانی و میان فردی برای کسی که به دنبال تدریس در حوزه است یک نیاز مهم است به خلاف کسی که می خواهد در عرصه پژوهش کار کند؛ به همین ترتیب اگر اینمسایل به شکل جزیی و عددی مطرح شود قطعا نتایج اثربخشی دریافت می کنیم. تشکیل بانک جامع اطلاعات تخصص ها، توانمندی ها و مهارت های نیروهای حوزوی در بخش های مختلف از دیگر پیشنهاداتی است که به نظر می رسد کارگشا باشد. پیشنهاد چهارم آن است که اعضای شورای عالی با طلاب و به خصوص استعدادهای برتر حوزه ارتباط بیشتری داشته باشند. استفاده از ترفندهای رسانه ای و جلوگیری از تهدیدات رسانه ای علیه حوزه و تبدیل آنها به فرصت از دیگر پیشنهادات است. جذب جوانان مستعد و ورود جوانان به عرصه های مختلف کارکردی در حوزه و همچنین سهمیه خاص برای دیدار طلاب با مقام معظم رهبری از دیگر مسایل و پیشنهاداتی است که امیدواریم نسبت به آن رسیدگی شود.

حجت الاسلام حامد احمدی،استعدادبرتر الف

در برنامه دروس سطح، شاهد مظلومیت علوم عقلی و عرفانی و ذوقی هستیم؛ بیش از 85 درصد وقت مفید طلاب به فقه و اصول پرداخته می شود. برگزاری مصاحبه تخصصی ویژه فلسفه و کلام در درس خارج، برگزاری دروس ویژه و تخصصی برای نخبگان و استعدادهای برتر، توجه به مباحث روشی و مهارتی در آموزش های حوزه، اصلاح نظام ارزشیابی طلاب(کاهش فشار روانی مصاحبه های علمی و واگذاری امور این حوزه به مدارس)، برگزاری کرسی های دروس خارج غیر از فقه و اصول، ایجاد واحد آموزشی ویژه بصیرت افزایی در دروس حوزه، از جمله پیشنهاداتی است که به مدیریت عرضه می شود. می توان از استعدادهای برتر در جامعه المصطفی بهره بود؛ همچنین حوزه و مدارس باید به فضای آزاد گذشته برگردد و اساتید نیز به شکل آزاد خود را برای تدریس معرفی کنند؛ بهره وری از نخبگان نباید در عرصه تدریس محصور شود و زمینه های دیگری در زمینه بهره وری از نخبگان فراهم شود. نظام آموزشی، مجموعه و شبکه ای از امور به هم پیوسته است که تعلیم و تعلم در ضمن آن رخ می دهد؛ تاثیر شگرف نظام آموزشی بر علم و پژوهش بر همگان هویدا است؛ ولی سوال مهم این است که آیا نظام آموزشی، شامل نظام آموزش اسلامی و غیر اسلامی است؟ آیا اسلام متعالی ما دارای یک نظام آموزشی نیست؟ مگر می شود این اصول آموزشی دینی مورد غفلت قرار گیرد؟ آیا دینی که ادعای متعالی ترین برنامه برای بشر را دارد، یک نظام آموزشی نداشته باشد؟ چرا نظام آموزشی موجود در کشور اسلامی و در حوزه ای که در ام القری جهان اسلام است هیچ رتبه ای در مراکز آموزشی جهان نداشته باشد؟ این نظام آموزشی، تقریبا بدترین مدل آموزشی جهان است که وارد دانشگاه و سپس وارد حوزه شده است و امروزه دانشگاه های مطرح جهان همان سبک های قدیم ما را اجرا می کنند. تحول در حوزه از دهه 40 آغاز شد و در اواخر دهه 60 نظام فعلی مدرسه ای کلید خورد و عملا تمام طلاب در این سیستم قرار گرفتند؛ مرحوم آیت الله العظمی فاضل فرمودند، در گذشته یک شیخ انصاری تربیت شد ولی ما می خواهیم ده ها شیخ انصاری تربیت کنیم که در آن زمان، یکی از طلاب بیان کرد که با این برنامه هیچ شیخ انصاری تربیت نمی شود که چند سال بعد این مرجع عظام تقلید به آن طلبه فرمودند که آنچه شما گفتید درست بود و این شکل سیستم مدرسه ای اشتباه بود.

حجت الاسلام مهدی جلیلی خامنه،استعدادبرتر الف

تبلیغ از رئوس مسایل حوزه علمیه است؛ در سال 1374 که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شکل گرفت، تبلیغ در عرصه بین الملل به این سازمان واگذار شد ولی بعدها بارانی از مشکلات شکل گرفت. نکته اول تا زمانی که رایزن فرهنگی در یک کشور خارجی اعلام نیاز نکند، هیچ مبلغی اعزام نمی شود؛ تا زمانی که انگیزه حضور در کشورهای خارجی در میان برخی از این نیروها وجود دارد، چندان شوقی برای کار در این عرصه ها باقی نمی ماند؛ نکته دیگر این که مبلغان اعزامی فقط برای ایرانیان خارج نشین کار می کنند و به آن مناطق اعزام می شوند؛ نکته دیگر آنکه همان افراد نادری از طلاب نخبه ای که برای حضور در مراکز علمی در خارج از کشور فعالیت می کنند مورد عتاب این رایزنان قرار می گیرند. با توجه به چشم اندازی که در حوزه انجام شده است، امیدواریم تمام این موازی کاری ها از بین برود زیرا امروز شاهد 80 نهاد بین المللی در این عرصه فعالیت دارند که همه آنها باید تحت لوای حوزه فعالیت کنند. مشکل دیگر، آن است که افرادی که از سوی دفاتر رهبری و جامعه المصطفی به خارج از کشور اعزام می شوند، شئونات و شرایط خاص مناطق مختلف جهان را رعایت نمی کنند که گاهی تبلیغ عکس دارند و گاهی نیز اتحاد بین مسلمانان را نیز بر هم می زنند. مشکل دیگر، فقر آماری و اطلاعاتی مرتبط به ادیان و مذاهب در 5 قاره جهان، است؛ هنوز نمی دانیم که مثلا سعودی ها در کشوری مثل سوئد چه فعالیت هایی دارند و چه تعدادی را جذب کرده اند؛ امروزه مبلغان وهابی در اروپا فعالیت گسترده دارند و بسیاری از جوانان اروپایی به داعش پیوستند و اگر شیعه در اروپا فعالیت دارد اروپا به سمت هدایت پیش می رفت نه اینکه قاتلان جهادی تولید شود. امروزه پناهندگان بسیاری در خارج از کشور دارند مساله خروج از دین را مطرح می کنند تا پناهنده شود که متاسفانه در خارج از کشور رها می شوند؛ حوزه علمیه می تواند این افراد را هدایت کند نه رایزن فرهنگی. متاسفانه موازی کاری در عرصه تبلیغ بین الملل بیداد می کند؛ باید یک فرماندهی کامل جامع در یک کشور یا یک قاره با همکاری و همفکری حوزه و سازمان فرهنگ و ارتباطات و دفتر رهبری تعیین شود.

حجت الاسلام محمد حسین رجبی استعداد برتر الف