ای صبا گر به جوانان چمن بازرسی خدمت ما برسان سرو و گل و ریحان را ┈┄┅═✾ معنای کلمات ✾═┅┄┈ [ صبا ] باد صبحگاهی بهاری، بادی که به وقت صبح و در فصل بهار می وزد [ چمن ] باغ، بوستان، گلزار [ بازرسی ] از ریشه ی "باز رسیدن" یعنی دوباره رسیدن، دوباره دیدار کرد، باز هم دیدن [ خدمت رساندن ] یک ترکیب و تعبیری بود که در گذشته بکار می رفت؛ اما امروز استعمال ندارد. این تعبیر دقیقا مرادف "سلام رساندن" امروز است. ما امروز می گوییم: «سلام ما را به فلانی برسان» و در زمان حافظ می گفتند: «خدمت ما را به فلانی برسان» [ گل ] وقتی در ادبیات ما لفظ "گل" بکار می رود مقصود گل رز است [ ریحان ] "ریحان" علاوه بر سبزی خوردنی، به انواع گل ها جزء گل سرخ(رز) گفته می شود؛ یعنی وقتی "ریحان" گفته می شود مقصود هر گیاه معطر و خوشبویی است، البته بجزء گل سرخ و به همین خاطر گل را کنار ریحان قرار می دهد؛ چرا که اگر تنها "ریحان" می گفت شامل گل سرخ نمی شد و در نتیجه اشاره به تمام گل ها نکرده بود؛ ولی وقتی "گل و ریحان" می گوید مقصود گل سرخ به همراه همه ی گل های دیگر است ┄┅═✾ شرح ✾═┅┄┈ حافظ از سرو و گل سرخ و انواع گل های دیگر به جوانان باغ تعبیر و توصیف می کند و این هم بخاطر آن طراوت و شادابی و خرمی است که در آنها وجود دارد، همانطور که جوانان چنین ویژگی را دارند و هر کسی چنین ویژگی هایی داشته باشد ولو پیر هم باشد به او جوان گفته می شود. حافظ به نسیم صبحگاهی می گوید: تو که به باغ می روی، تو که در باغ می وزی. اگر سرو و گل و ریحان را مثل روزی های قبل باز هم دیدی، سلام من را به آنها که جوانان چمن و باغ اند برسان. سلام نشانه ی دوستی است و در حقیقت حافظ می خواهد بگوید که به آنها بگو من شما را دوست دارم، شما ها دوست داشتنی های من هستید، من شوق دیدار شما را در سَر دارم، دوست دارم شما را ببینم. ولی عرض کردیم که حافظ شاعری عارف است و قاموس و فرهنگ یک عارف کاملا با قاموس و فرهنگ ما متفاوت است. جوانانی که در فرهنگ ما معنایی دارد، در فرهنگ و معنای یک عارف یک معنای دیگری دارد که سرو و گل و ریحان هم همین‌طور است. حافظ وقتی جوانان می گوید؛ یعنی جوان بختان و بالغان؛ کسانی که به بلوغ رسیده اند و از این عالم طفولیت پَر کشیدند. گفت: خلق اطفال اند جزء مست خدا در حقیت حافظ جوانی و حیات و سرزندگی را در سن و سال نمی داند، جوان در مسلک او کسی نیست که یک سن و سال خاصی داشته باشد، مربوط به دهه ی خاصی باشد و بلکه از نظر حافظ جوان کسی است که هموار در یاد حق باشد چون یاد حق است که به آدمی نیرو و نشاط و سرزندگی و طراوت می بخشد که همه ی اینها از ویژگی های جوان است. حافظ در جایی می گوید: هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدم هر گَه که یادِ رویِ تو کردم جوان شدم پس حافظ جوان شدن و جوانی یافتن را در ذکر و یاد حق می بیند و بر همین اساس چه بسا پیران سالخورده ای که در نگاه او جوان باشند و ای بسا جوانان چابک و چالاکی که در نگاه او پیران سالخورده باشند. حافظ می گوید: گر چه پیرم تو شبی تنگ در آغوشم کَش تا سحرگه ز کنارِ تو جوان برخیزم قبول دارم که من پیرم! ولی اگر در آغوش رحمت تو قرار گیرم جوان می شوم؛ یعنی جوانی و نشان و حیاط وقتی است که آدمی در دامان تو باشد، در آغوش رحمت تو باشد و این هم البته بدون معرفت امکان پذیر نیست و لذا در جایی می گوید: به یک جرعه جوانم کن که پیرم یعنی یک جرعه از باده ی معرفت به من بنوشانی، مَنِ پیر جوان می شوم، پس جوان کسی است که جرعه ای از معرفت نوشیده باشند. حالا کسانی که در این باغ و چمن عالم از این جرعه نوشیده باشند و به معرفتی رسیده باشند و در نتیجه فکر و ذهن آنها تنها خدا شده باشد، اینها جوانان چمن می شوند؛ جوانانی که مثال سرو دارند؛ یعنی مثل سرو قد کشیده اند و آسمانی شده اند و راستی پیشه کرده اند و یک وقار و طمأنینه ای پیدا کرده اند که اینها از ویژگی ها سرو است. سرو وقتی بلند تر می شوند دامانش را جمع می کند و شاخه هایش از پراکندگی خارج می شود و صاف قد می کشد، جوانان چمن یعنی کسانی که به معرفتی رسیده اند و از جمله ویژگی های آنها همین سرو گونه بودن است. و آنها مثال گل سرخ دارند و مانند گل سرخ لطیف و زیبا هستند. و مثال ریحان(گل های معطر و خوشبو) را دارند چون وقتی کناز آنها می نشینید، بوی خوش خدا را احساس می کنید. بوی مروت، عطوفت، جوانمردی، انصاف، احساس و عاطفه با تمام وجود لمس و حس می کنید حافظ سخت دلداده و دلباخته ی این جماعت است و به همین خاطر به نسیم صبحگاهی که در منتهای طراوت و لطافت و پاکیزگی است می گوید: ما که توفیق بار یافتن به بارگاه آن نازنینان عالم و آدم نداریم و اما اگر گذار تو باز هم به آنها افتاد، سلام ما را به آنها برسان چون اگر سلام و تحیتی است باید نثار آنها بشود، آنها هستند که ارزش سلام و لیاقت تحیت را دارند.

معنای زیبای صلوات هم همین است؛ وقتی که ما می گوییم: اللهم صل علی محمد و آل محمد در حقیقت همین خدمت رساندن به جوانان چمن است چون آنها هستند که سزاوار سلام و صلوات و تهیت و درود اند؛ ولی البته در صلوات یک نکته ی بسیار لطیفی وجود دارد و آن هم این است که ما صبا(نسیم صبحگاهی) را واسطه قرار نمی دهیم چون حتی صبا و نسیم صبحگاهی بهاری هم با همه ی لطافت و طراوت و پاکیزگی که دارد لایق آن بارگاه نیست و لذا خداوند را واسطه قرار می دهیم و بجای اینکه «ای صبا» بگوییم، می گوییم: «ای الله» چون اللهم یعنی ای خدا که تو تهیت بفرست بر آن نازنین ها؛ یعنی هیچ چیزی و هیچ کس لایق این نیست که واسطه ی تهیت به آن انوار پاک باشد. #نور_ماه #غزلیات_حافظ ________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________

یاربِّ

🔶 تو برادر موضع ناکِشته باش مولوی می گوید: بر نوشته هیچ بنویسد کسی یا نهاله کارَد اَندر مَغرَسی هیچ گاه و هیچ کس روی نوشته نمی نویسد، هیچ گاه و هیچ کشاورزی در باغ و باغچه ای که نهالی کاشته باشند، دیگر نهالی نمی کارد کاغذی جوید که آن بنوشته نیست تخم کارد موضعی که کشته نیست کسی که می خواهد بنویسد، یک کاغذ سفید پیدا می کند و کسی که می خواهد نهال و بذری بکارد، یک قطعه زمینی پیدا می کند که در آنجا چیزی نکاشته باشند تو برادر موضع ناکِشته باش کاغذ اسپید نابنوشته باش پس تو هم کاغذ نانوشته و سفید باش که بر روی تو هم بنویسند! ________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________

🔶 مـــحـــشـــور شــــدن وحــــوش "محشر" به معنای محل اجتماع است؛ اما اجتماعی که به اجبار خواهد بود. برخلاف "مجمع" که به اجتماع اختیاری و با اراده اطلاق می شود: خداوند سبحان می فرماید: وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ حیوانات وحشی را (به زور) گرد هم خواهیم آورد؛ حیواناتی که به ظاهر انسان بوده اند ولی اینک با سیرت ظاهر می شوند و حیوانات وجودی آنها آشکار خواهد شد. فإنهما أهلها کلاب عاویه و سباع ضارب، یهر بعضها علی بعض، و یأکل عزیزها ذلیلها، و یقهر کبیرها صغیرها همانا اهل دنیا مانند سگ های درنده پارس می کنند و برای دریدن صید درشتابند، برخی به برخی دیگر هجوم می آوردند، و نیرومندشان ناتوان و بزرگ تر ها کوچک تر ها را می خورند! ____ نـــــــورمـــــــاه | @normah _____

+ اینجا مدرسه گربه ها است، فقط چیزی نمونده زنگ مدرسشون بخوره 😁