☀️ مرحوم شهید مطهری در مباحث خود پیرامون «بردگی در اسلام» به مبنای مهمی اشاره کرده است. او مصداق حقوق طبیعی را حق پیشرفت و تکامل انسانی می داند و با نظریه #جان_لاک که حق آزادی را حق طبیعی اولیه انسان دانسته مخالفت می کند. 🔺 شهید مطهری در تلاش است با این مبنا #قبحِ ذاتی برده داری را منتفی کند و بر این اساس واقعه برده داری در صدر اسلام را توضیح دهد. توضیحی که بر اساس آن برده داری (البته با شرایط خاص خود) به نفع حقوق طبیعی انسان نه علیه آن معنا می شود. کل این بحث را می توان ذیل منظومه فکری شهید مطهری در بحث «آزادی معنوی» که ایشان تلاش زیادی برای صورت بندی آن کرده است، طبقه بندی کرد. به نظر می رسد ایشان این تئوری را کلید حل بسیاری از سوالات تاریخی می دانسته است. 🔺 این مباحثه مهم شهید مطهری با غرب، سرنوشت ساز و قابل تفکر و تامل است و خوب است که علاقه مندان به اندیشه اسلامی آن را پیگیری کرده و بیشتر بسط دهند. #شهید_مطهری @ofoqemobin

🎙توضیح زیبای استاد #شهید_مطهری پیرامون همین روایت

🎙 جلسات مبانی مرحله اول دوره #بینش_مطهر 🔰 توفیق شد به دعوت مجموعه بینش مطهر استان یزد جلساتی را پیرامون مبانی اندیشه شهید مطهری در کتاب‌های آزادی انسان، آزادی بندگی و خدا در زندگی انسان (سه کتاب تدوین شده برای مرحله اول دوره بینش مطهر) جهت اساتید بینش مطهر استان، تشکیل شود. 🔰 این جلسات ویژه بزرگوارانی است که بنا دارند مرحله اول بینش مطهر را تدریس کنند. در این جلسات تلاش شده که فرد با اندیشه های بنیادین شهید مطهری که بر اساس آن مطالب این سه کتاب تحریر شده، آشنا شود و فراتر از این سه کتاب بتواند با دانشجویان و دانش پژوهان خود تعامل علمی نماید. 🔰 یکی از آسیب‌های اساسی ترویج اندیشه شهید مطهری، ورود به مرحله تدریس با اکتفا به مطالعه بخش محدودی از آثار ایشان و غفلت از هندسه فکری این متفکر است، در این جلسات تلاش شده بخشی از این مشکل بر طرف شود. 🔰 این جلسات تنها ناظر به همین سه کتاب و بیشتر مشتمل بر مباحث انسان شناختی است و با جلسات مبانی اندیشه شهید مطهری که پیش از این در کانال قرار گرفت تفاوتهای مهمی دارد و آن مجموعه بی شک مقدم بر این جلسات است. 🔶 در ۴ جلسه مبانی کتاب آزادی بندگی فرآیند قوس صعود و نزول حقیقت انسان ‌در حدی توضیح داده شد که مستقلا قابل استفاده است. 🔺 تعداد جلسات: ۱۰ 🎙 دانلود جلسات: https://eitaa.com/ofoqemobinsupport/444 #شهید_مطهری @ofoqemobin

📚 آیا می توان به اَبَر مسائل دوران مدرن به روش استفتایی پاسخ داد؟ 🔸 یکی از ارکان فهم موضوعات جدید و مواجهه اندیشه اسلامی با آنها، فهم کامل و با تمام اجزاء آن موضوع به همراه پیشینه ی اندیشه ای و تاریخی آن است. به همین دلیل پاسخ به برخی مسائل جدید به صورت استفتایی و جزیی مشکلی را حل نمی کند. خصوصا اگر این موضوعات، #ابر_اندیشه های شکل گرفته در یک بستر تاریخی خاص باشند. شهید مطهری در حدود 50 سال پیش به این موضوع بسیار مهم توجه داشته است و همین معنا را در مورد #سرمایه_داری بیان می کند. ایشان معتقد است اساسا این طور نیست که به راحتی سرمایه داری یا سوسیالیسم اقتصادی و ابعاد این دو را ذیل یکی از کتابهای فقهی خودمان مندرج کنیم و با خیال راحت نظر اسلام را درباره آن بیان نماییم. بر این اساس بیان سریع حکم بدون موضوع شناسی دقیق راه به جایی نمی برد و نمی توان آن را به اسلام نسبت داد. 🔸 بلکه باید این موضوع را با تمام پیچیدگی ها و جزییاتش فهم کنیم و بعد از آن نسبت اسلام با این اندیشه را محقق کنیم، ایشان در کتاب «نظری به نظام اقتصادی اسلام» به خوبی به این نکته بسیار مهم می پردازد. این بیان شهید در این کتاب از بهترین بخش های کل آثار ایشان است و به نظر می رسد خود ایشان در تمام مواجهه ها با اندیشه های مدرن چنین مسیری را در پیش گرفته است. متن شهید: 🔺«در باب سرمايه دارى و سوسياليسم از لحاظ انطباق و عدم انطباق آنها با اسلام اين مطلب به ترتيب ذيل بايد بحث شود: سرمايه دارى در دنياى امروز يك پديده نو و بى‏سابقه‏اى است كه دو سه قرن از عمر آن بيشتر نمى‏گذرد، و يك پديده اقتصادى و اجتماعى نوى است كه محصول پيشرفت و ترقى تكنيك جديد است؛ ازاين‏رو مستقلًا به عنوان يك مسئله مستحدث بايد از آن بحث شود. فقهاى عصر از مسائل بانك و بيمه و چك و سفته به عنوان مسائل مستحدث كم و بيش بحثهايى كرده و مى‏كنند ولى توجه ندارند كه رأس و رئيس مسائل مستحدثه خود سرمايه دارى است، زيرا ابتدائاً چنين تصور مى‏رود كه سرمايه دارى يك موضوع كهنه و قديمى است كه شارع اسلام براى آن حدود و موازينى مقرر كرده است؛ تجارت، اجاره، مستغلّات، مزارعه، مضاربه، مساقات، شركتها، همه اينها سرمايه دارى است كه در اسلام براى آنها احكام و مقرراتى تعيين شده است، اما اينكه مقدار سرمايه كمتر يا بيشتر باشد ربطى به مطلب ندارد. ولى حقيقت مطلب اين‏طور نيست؛ سرمايه دارى جديد يك پديده جداگانه و مستقل و بى‏سابقه‏اى است و جداگانه و مستقلًا بايد درباره آن اجتهاد كرد؛ همچنان كه تجارت در دنياى جديد سرمايه دارى با تجارت ساده قديم از لحاظ ماهيت ممكن است متفاوت باشد. اين موضوع از لحاظ اصول‏ علم اقتصاد بايد مورد مطالعه قرار گيرد، زيرا ادعا مى‏شود كه سرمايه دارى جديد يك نوع استثمار بيّن و اكل مال به باطلِ مسلّمى است، معامله‏اى است كه يك طرف محصول زحمت كشيدن ديگرى را مفت و مسلّم مى‏خورد و مى‏برد. در سرمايه دارى جديد بحث در اين نيست كه سرمايه‏دار با انصاف است يا بى‏انصاف، بحث در اين است كه اگر سرمايه‏دار بخواهد حق واقعى كارگر را بدهد بايد از سود مطلقاً صرف نظر كند، و همچو سرمايه دارى هرگز در دنيا پيدا نخواهد شد، و اگر بخواهد سود ببرد، هر اندازه ببرد، دزدى و غصب است.» مجموعه آثار ج 20 ص 480 #علوم_انسانی_اسلامی #شهید_مطهری ادامه پست👇👇👇 @ofoqemobin

📌در جلسه یازدهم از محفل علوم انسانی المرسلات که در سال 97 برگزار می شد به تفصیل به این روش ارزشمند و مغفول مرحوم شهید مطهری در برخورد با اندیشه های مدرن پرداختیم. 💠💠💠💠💠 موضوع : بررسی ظرفیت نوآوری های شهید مطهری در تولید علوم انسانی اسلامی 💢سرفصل مطالب مطرح شده در این جلسه: 👇👇👇 1. سیر سه مرحله ای تولید علم در آثار شهید مطهری 2.شناخت دقیق و اجتهادی تراث اسلامی، نقد گسترده مبانی مدرن بر اساس این شناخت، تولید علم بر اساس آن شناخت و نقد 3. تقریر صورت دقیق مساله در مباحث اسلامی و غربی از جانب شهید 4. بررسی چند مورد از مواجهه های استاد شهید بر اساس سیر سه گانه فوق 5. بررسی برخورد شهید با سوالات هگل، راسل و کنت در موضوع علت نخستین و استفاده از مبحث «مناط احتیاج ممکن به علت» در فلسفه اسلامی برای حل مشکل فلسفه مدرن 6. بررسی جامع مواجهه شهید مطهری با فلسفه مارکسیسم در حوزه های جامعه شناختی، روان شناختی، اقتصادی، دین شناختی و کمال شناختی 7. تاسیس نظریه اصالت جامعه و اصالت فرد در تقابل با فلسفه مارکسیسم 8. تاسیس و تبیین نظریه فطرت در برابر نظریه انسان میان تهی مارکسیستی توسط شهید مطهری 9. استفاده از حرکت جوهری ملاصدرا در نقد نگاه دورکیم به جامعه شناسی توسط شهید مطهری 10. تبیین نظریه مهدویت و سرنوشت توحیدی عالم در برابر جبر ماتریالیستی مارکسیسم توسط شهید مطهری #شهید_مطهری #علوم_انسانی_اسلامی 📌 صوت جلسه 👇👇 @ofoqemobin

☀️ شهید مرتضی #مطهری؛ مجاهدِ شجاعِ عرصه علم ⭕️ #شجاعت فقط مفهومی در عرصه نبرد و جنگ نظامی نیست، ورود به عرصه علم نیز شجاعت می خواهد و چه بسا گاهی سختی و مشقت آن از دشواری جنگ نظامی نیز بیش تر باشد. ⭕️ شهید مرتضی مطهری مصداق اصیل شجاعت علمی است. او در طول زندگی خود دست به خطر بزرگی زد و به تمامی مرزهای اندیشه ی اسلامی که توسط هر نحله ای تهدید می شد رفت و از آنجا حراست نمود. ناشناخته بودن رقیبِ جدید که از غرب آمده بود کار او را به شدت مشکل تر می کرد اما او آسودگی نشستن در گوشه ای و «نامدار» شدن را به دفاع حقیقی از اسلام ترجیح نداد. ⭕️ کسانی که با فضاهای علمی آشنا هستند می دانند که این فضا گاهی با نوعی از ملاحظه و احتیاط همراه است و بسیاری ترجیح می دهند به همان مسیر سابق علمی محیط خود ادامه دهند و چندان خطر نکنند و به سوالات جدیدتر نپردازند. ⭕️ اما استاد شهید مطهری به معنای واقعی کلمه تمام همّ خود را بر معرفی اسلام در قرن بیستم قرار داده بود. او با تلاشی گسترده در برابر امواج جدید اندیشه در غرب ایستاد و به شدت با جریان تحجر درون حوزه ها نیز مبارزه کرد و در عین حال با جریان روشنفکری التقاطی وطنی هم تقابل جدی داشت. ⭕️ جالب است به لیستی از بخشی از تقابل های اساسی #شهید_مطهری با بزرگترین متفکران غرب نگاهی کنیم: - در معرفت شناسی و مقولات استعلایی در برابر کانتی - بحث علت نخستین و مناط احتیاج به علت در برابر راسل و هگل - اصالت جامعه و فرد در مبادی جامعه شناسی دورکیم - نظریه فطرت در برابر نظریه جبر طبقاتی مارکسی - نظریه سنن الهی در برابر نظریه جبر تاریخی در فلسفه تاریخ - تقابل با داروینیسم و تفسیر معنای روح و حیات - توضیح حقیقت علیت در برابر دیوید هیوم - تبیین فلسفه اخلاق اسلامی در برابر فلسفه اخلاق راسل - نقد نظریه اراده آزاد اگزیتانسیالیستی - نقد انسان کامل نیچه و فرانسیس بیکن و بحث ابرمرد نیچه - نقد نظریه تضاد و دیالکتیک هگلی - نقد بر انتقاد هیوم بر برهان نظم - نقد مسئله رابطه ی کار و اقتصاد با فرهنگ و اخلاق انسانی نزد مارکسیسم - پاسخ به اشکال ثابت و ایستا بودن فلسفه اسلامی و نقد فلسفه حرکت مارکسیستی - تعیین تکلیف مسئله قضا و قدر در نسبت با آزادی در اسلام و تقابل با اگزیستانسیالسیم - تبیین نظریه پایان تاریخ مهدوی در برابر پایان تاریخ کمونیستی - نقد نظریه ی وجود گرایی اگزیستانسیالیستی سارتر - نقد نظریه ی سارتر در ارتباط انسان و خدا - تقابل با وجدان اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت - نقد اخلاق جنسی راسل - نقد آگوست کنت در ادوار تاریخی بشر و ... حتی نگاه به این فهرست، رعب آور است چه رسد به اینکه یک متفکر تصمیم بگیرد در تمام این حوزه ها هم اندیشه ی طرف مقابل را درک کند و هم با درکی عمیق از اندیشه اسلامی دست به نقد و بررسی بزند. ⭕️ باید گفت هیچ اندیشمندی در تاریخ اسلامی به این وسعت و گستردگی با اندیشه ی رقیب درگیر نشده است. حتی بررسی های گسترده متکلمین و فقهای شیعه نسبت به اندیشه های اهل سنت چنین تنوع و دشواری ای نداشته است. از این جهت شهید مطهری راهی بسیار بدیع در تاریخ شیعه باز کرده که پیش از او به این شکل وجود نداشته است. به نظر نگارنده تاریخ اندیشه شیعه به قبل و بعد از مطهری تقسیم می شود. به همین دلیل است که به نظر می رسد هنوز و حتی با تمام بزرگداشت ها و همایش ها قدر او به خوبی دانسته نشده است. 🔺 پ.ن: پیرامون توفیق شهید مطهری در برابر غرب و کیفیت استفاده ایشان از منابع آن اندیشه جدیدا بحث هایی وجود دارد که در نوشته ای مجزا ثابت خواهیم کرد او در این مسیر بسیار کامیاب بوده است. 🔰 پیش از این توفیق بود جلساتی برای تبیین برخی ارکان اندیشه ای ایشان داشته باشیم: https://eitaa.com/Ofoqemobin/133 ✏️ سید محمد هاشمی #شهید_مطهری @ofoqemobin

📚 معرفی چند کتاب به مناسبت میلاد حضرت امیر (ع) ⭕️ 1- اگر می خواهید در مورد اثبات ولایت حضرت امیر (ع) و جوهره عقاید شیعه بیشتر بخوانید، کتاب ارزشمند #احقاق_الحقِ قاضی نور الله شوشتری را مطالعه کنید. ایشان به دلیل نوشتن همین کتاب به شهادت رسید. متن کتاب هنوز استوار و بسیار قابل استفاده است. (البته این کتاب با شروحش بسیار مفصل و حدود 34 جلد است). در این باب کتاب #عبقات_الانوار #میر_حامد_حسین هم بسیار عالیست، کتاب #شبهای_پیشاور، و #المراجعات هم از کتابهای آسانتر و مشهورتر هستند که در این موضوع قابل استفاده اند. ⭕️ 2- اگر به دنبال فهم سیره سیاسی و حکومتی حضرت هستید کتاب جاذبه و دافعه علی (ع) و بخش مشکلات علی (ع) که در جلد 16 مجموعه آثار #شهید_مطهری به چاپ رسیده است را مطالعه کنید. در این موضوع کتاب «الصحيح من سيره الامام علي عليه السلام» از مرحوم علامه #جعفر_مرتضی_عاملی نیز مانند سایر آثار ایشان بسیار ارزشمند است. ⭕️ 3- اگر می خواهید پیرامون مقام تکوینی و حقیقی حضرت امیر (ع) مطالعه کنید خوب است به ذیل این آیات در تفسیر شریف المیزان مراجعه کنید: - «و اذ ابتلی ابراهیم ربه بکلمات ...» سوره بقره : 124 - «و جعلناهم ائمه یهدون بامرنا ...» سوره انبیاء : 74 در این موضوع کتاب امام شناسی مرحوم #علامه_طهرانی هم قابل استفاده است. ⭕️4- اگر به دنبال شناخت تاثیر معرفتی و معنوی امیرالمومنین (ع) بر عالم اندیشه و عرفان هستید رساله علی (ع) و فلسفه الهی مرحوم علامه و مباحثات ایشان با هانری کربن در کتاب «رسالت تشیع در دنیای امروز» را به مطالعه بگیرید. ✏️سید محمد هاشمی التماس دعا @ofoqemobin

☀️ شهید مرتضی #مطهری؛ مجاهدِ شجاعِ عرصه علم ⭕️ #شجاعت فقط مفهومی در عرصه نبرد و جنگ نظامی نیست، ورود به عرصه علم نیز شجاعت می خواهد و چه بسا گاهی سختی و مشقت آن از دشواری جنگ نظامی نیز بیش تر باشد. ⭕️ شهید مرتضی مطهری مصداق اصیل شجاعت علمی است. او در طول زندگی خود دست به خطر بزرگی زد و به تمامی مرزهای اندیشه ی اسلامی که توسط هر نحله ای تهدید می شد رفت و از آنجا حراست نمود. ناشناخته بودن رقیبِ جدید که از غرب آمده بود کار او را به شدت مشکل تر می کرد اما او آسودگی نشستن در گوشه ای و «نامدار» شدن را به دفاع حقیقی از اسلام ترجیح نداد. ⭕️ کسانی که با فضاهای علمی آشنا هستند می دانند که این فضا گاهی با نوعی از ملاحظه و احتیاط همراه است و بسیاری ترجیح می دهند به همان مسیر سابق علمی محیط خود ادامه دهند و چندان خطر نکنند و به سوالات جدیدتر نپردازند. ⭕️ اما استاد شهید مطهری به معنای واقعی کلمه تمام همّ خود را بر معرفی اسلام در قرن بیستم قرار داده بود. او با تلاشی گسترده در برابر امواج جدید اندیشه در غرب ایستاد و به شدت با جریان تحجر درون حوزه ها نیز مبارزه کرد و در عین حال با جریان روشنفکری التقاطی وطنی هم تقابل جدی داشت. ⭕️ جالب است به لیستی از بخشی از تقابل های اساسی #شهید_مطهری با بزرگترین متفکران غرب نگاهی کنیم: - در معرفت شناسی و مقولات استعلایی در برابر کانتی - بحث علت نخستین و مناط احتیاج به علت در برابر راسل و هگل - اصالت جامعه و فرد در مبادی جامعه شناسی دورکیم - نظریه فطرت در برابر نظریه جبر طبقاتی مارکسی - نظریه سنن الهی در برابر نظریه جبر تاریخی در فلسفه تاریخ - تقابل با داروینیسم و تفسیر معنای روح و حیات - توضیح حقیقت علیت در برابر دیوید هیوم - تبیین فلسفه اخلاق اسلامی در برابر فلسفه اخلاق راسل - نقد نظریه اراده آزاد اگزیتانسیالیستی - نقد انسان کامل نیچه و فرانسیس بیکن و بحث ابرمرد نیچه - نقد نظریه تضاد و دیالکتیک هگلی - نقد بر انتقاد هیوم بر برهان نظم - نقد مسئله رابطه ی کار و اقتصاد با فرهنگ و اخلاق انسانی نزد مارکسیسم - پاسخ به اشکال ثابت و ایستا بودن فلسفه اسلامی و نقد فلسفه حرکت مارکسیستی - تعیین تکلیف مسئله قضا و قدر در نسبت با آزادی در اسلام و تقابل با اگزیستانسیالسیم - تبیین نظریه پایان تاریخ مهدوی در برابر پایان تاریخ کمونیستی - نقد نظریه ی وجود گرایی اگزیستانسیالیستی سارتر - نقد نظریه ی سارتر در ارتباط انسان و خدا - تقابل با وجدان اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت - نقد اخلاق جنسی راسل - نقد آگوست کنت در ادوار تاریخی بشر و ... حتی نگاه به این فهرست، رعب آور است چه رسد به اینکه یک متفکر تصمیم بگیرد در تمام این حوزه ها هم اندیشه ی طرف مقابل را درک کند و هم با درکی عمیق از اندیشه اسلامی دست به نقد و بررسی بزند. ⭕️ باید گفت هیچ اندیشمندی در تاریخ اسلامی به این وسعت و گستردگی با اندیشه ی رقیب درگیر نشده است. حتی بررسی های گسترده متکلمین و فقهای شیعه نسبت به اندیشه های اهل سنت چنین تنوع و دشواری ای نداشته است. از این جهت شهید مطهری راهی بسیار بدیع در تاریخ شیعه باز کرده که پیش از او به این شکل وجود نداشته است. به نظر نگارنده تاریخ اندیشه شیعه به قبل و بعد از مطهری تقسیم می شود. به همین دلیل است که به نظر می رسد هنوز و حتی با تمام بزرگداشت ها و همایش ها قدر او به خوبی دانسته نشده است. 🔺 پ.ن: پیرامون توفیق شهید مطهری در برابر غرب و کیفیت استفاده ایشان از منابع آن اندیشه جدیدا بحث هایی وجود دارد که در نوشته ای مجزا ثابت خواهیم کرد او در این مسیر بسیار کامیاب بوده است. 🔰 پیش از این توفیق بود جلساتی برای تبیین برخی ارکان اندیشه ای ایشان داشته باشیم: https://eitaa.com/Ofoqemobin/133 ✏️ سید محمد هاشمی #شهید_مطهری @ofoqemobin

📌 ادامه از 👆👆 👈 کتاب چهارم) انسان در قرآن: شهید در این کتاب باز هم به مساله انسان باز می گردد و این بار بر اساس جهان بینی اسلامی که در قرآن و سنت ارائه شده است، نمایی متفاوت از انسان ارائه می کند. این کتاب مطالبی اساسی پیرامون انسان شناسی اسلامی عرضه می کند که در تمام کتب استاد شهید مورد نیاز است. البته این سیر انسان شناسی با سایر کتب ایشان تکمیل می شود. بدون مطالعه و توجه به انسان شناسی اسلامی در آثار شهید مطهری عملا استفاده خاصی از فکر ایشان نمی توان کرد. 👈 کتاب پنجم) جامعه و تاریخ: در این کتاب استاد شهید به بعد دیگری از انسان شناسی اسلامی می پردازد و این بار حقیقت انسان را از حیث اجتماعی و از دریچه اسلام تحلیل می کند. در این کتاب استاد شهید درگیری وسیعی با نگاه های مارکسیستی و موسسان علم جامعه شناسی در حقیقت جامعه، فلسفه تاریخ و سنن حاکم بر تطورات و تحولات اجتماعی دارد. یکی از نوآوری های اساسی استاد شهید به تبع استادش علامه طباطبایی، در این کتاب نمایان شده است. در این کتاب ایشان در برابر مبانی اصالت فردی و اصالت جمعی، مبنای اختصاصی قرآن را اختیار می کند. 👈 کتاب ششم) حیات جاوید: در این کتاب که پایان سیر «مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی» است، شهید مطهری به معرفی حقیقت معاد می پردازد. و زندگی ابدی انسان را به تصویر می کشد. 💠 به استناد مقدمه کتاب انسان و ایمان، شهید مطهری برای تکمیل این سیر مجلدی با موضوع امامت نیز در نظر داشته است که شهادت، مهلت این کار را از ایشان می گیرد. برای این موضوع خوب است به کتاب امامت و رهبری و کتاب بسیار ارزشمند ولاء ها و ولایت ها مراجعه شود. برای درک و فهم بهتر این سیر نیاز است که هر شش کتاب با استاد خوانده شود ... 🔰سید محمد هاشمی 97.10.23 #یادداشت #شهید_مطهری @ofoqemobin

☀️ آیا #عصمت معصومین علیهم السلام از معصیت به اختیار ایشان است یا جبری است؟ یکی از نکات جالب در مساله عصمت، اختیاری یا جبری بودن آن است در عبارات مرحوم #علامه_طباطبایی و #شهید_مطهری به اختیاری بودن این عصمت تصریح شده است: 🔺و من جهة أخرى النبي لا يخطئ في تلقي الوحي و لا في تبليغ الرسالة ففيه هيئة نفسانية لا تخطئ في تلقي المعارف و تبليغها و لا تعصي في العمل و لو فرضنا أن هذه الأفعال و هي على وتيرة واحدة ليس فيها إلا الصواب و الطاعة تحققت منه من غير توسط سبب من الأسباب يكون معه، و لا انضمام من شي‏ء إلى نفس النبي كان معنى ذلك أن تصدر أفعاله الاختيارية على تلك الصفة بإرادة من الله سبحانه من غير دخالة للنبي (ع) فيه، و لازم ذلك إبطال علم النبي ص و إرادته في تأثيرها في أفعاله و في ذلك خروج الأفعال الاختيارية عن كونها اختيارية، و هو ينافي افتراض كونه فردا من أفراد الإنسان الفاعل بالعلم و الإرادة، فالعصمة من الله سبحانه إنما هي بإيجاد سبب في الإنسان النبي يصدر عنه أفعاله الاختيارية صوابا و طاعة و هو نوع من العلم الراسخ و هو الملكة كما مر. 📚 الميزان في تفسير القرآن ج2 ص 139 🔰🔰🔰🔰 🔺 اكنون ببينيم اين مصونيّت به چه صورت است؟ آيا مثلا به اين صورت است كه هر وقت مى‏خواهند مرتكب گناه يا اشتباه شوند يك مأمور غيبى مى‏آيد و مانند پدرى كه مانع لغزش فرزندش مى‏شود جلوى آنها را مى‏گيرد؟ و يا به اين صورت است كه پيامبران سرشت و ساختمانشان طورى است كه نه امكان گناه در آنهاست و نه امكان اشتباه، آن‏چنان‏كه مثلا يك فرشته زنا نمى‏كند به دليل اينكه از شهوت جنسى خالى است و يا يك ماشين حساب اشتباه نمى‏كند به دليل اينكه فاقد ذهن است؟ و يا اينكه گناه نكردن و اشتباه نكردن پيامبران معلول نوع بينش و درجه يقين و ايمان آنهاست؟ البتّه تنها همين شق صحيح است. اكنون هر يك از اين در مصونيّت را جداگانه ذكر مى‏كنيم. امّا مصونيّت از گناه: انسان يك موجود مختار است و كارهاى خويش را بر اساس منافع و مضارّ و مصالح و مفاسدى كه تشخيص مى‏دهد انتخاب مى‏كند، از اين رو «تشخيص» نقش مهمّى در اختيار و انتخاب كارها دارد، محال است كه انسان چيزى را كه بر حسب تشخيص او مفيد هيچ گونه فايده‏اى نيست و از طرف ديگر زيان و ضرر دارد انتخاب كند، مثلا انسان عاقل علاقه‏مند به حيات، دانسته خود را از كوه پرت نمى‏كند و يا زهر كشنده را نمى‏نوشد. افراد مردم از نظر ايمان و توجّه به آثار گناهان متفاوت‏اند، به هر اندازه كه ايمانشان قوى‏تر و توجّه‏شان به آثار گناهان شديدتر باشد، اجتنابشان از گناه بيشتر و ارتكاب آن كمتر مى‏شود. اگر درجه ايمان در حدّ شهود و عيان برسد، به حدّى كه آدمى حالت خود را در حين ارتكاب گناه حالت شخصى ببيند كه مى‏خواهد خود را از كوه پرت كند و يا زهر كشنده‏اى را بنوشد، در اينجا احتمال اختيار گناه به صفر مى‏رسد، يعنى هرگز به طرف گناه نمى‏رود. چنين حالى را «عصمت از گناه» مى‏ناميم. پس عصمت از گناه ناشى از كمال ايمان و شدّت تقواست. ضرورتى ندارد كه براى اينكه انسان به حدّ «مصونيّت» و «معصوميّت» از گناه برسد يك نيروى خارجى جبرا او را از گناه بازدارد و يا شخص معصوم به حسب سرشت و ساختمان، مسلوب القدرة باشد. مجموعه آثار شهيد مطهري (وحى و نبوت)، ج‏2، ص: 161 @ofoqemobin

🔰 مطهری و متحجران ⭕️ یکی از اندیشه هایی که شهید مطهری با اهتمام بسیار زیاد با آن درگیر شد، تحجر و جمود دینی بود. به نظر می رسد شهید مطهری عرضه حقیقی اسلام به جامعه را تنها در نقد مبانی فلسفی و اندیشه ای غرب و روشنفکران وطنی نمی دانست بلکه یکی از موانع بزرگ بر سر راه اسلام شناسی راستین را تحجر می دانست. ⭕️ شهید مطهری البته در این مسیر زخم های بسیاری خورد و هرگز از طعن و حمله مخالفان متحجر بی نصیب نبود تا آنجا که او را به وهابی گری نیز متهم کردند و از بسیاری از مزایای عادی که طلابی به مراتب ضعیف تر از آن بهره مند بودند محروم ماند. ⭕️ شهید مطهری بخشی از فضای تحجر در محیط دینی و حوزه های علمیه را محصول حدود دو قرن سیطره جریان اخباری گری بر اندیشه شیعی می دانست: «البته مكتب اخبارى در اثر اين مقاومتها شكست خورد و الآن جز در گوشه و كنارها پيروانى ندارد، ولى همه افكار اخباريگرى كه به سرعت و شدت بعد از پيدايش ملا امين در مغزها نفوذ كرد و در حدود دويست سال كم و بيش سيادت كرد از مغزها بيرون نرفته، الآن هم مى‏بينيد خيلی‏ها تفسير قرآن را اگر حديثى در كار نباشد جايز نمی‏دانند. جمود اخباريگرى در بسيارى از مسائل اخلاقى و اجتماعى و بلكه پاره‏اى مسائل فقهى هنوز هم حكومت میكند. فعلًا مجال شرح و بسط نيست.» (ج20، ص 171) ⭕️ ایشان جریان همین اشکال را در میان اهل سنت نیز نقد می کرد و همان را عامل بزرگ انحطاط مسلمین می دانست. (مقدمه مقاله 14 اصول فلسفه، مقدمه کتاب انسان و سرنوشت) ⭕️ او خصوصا در زمانی که به برخی مرزهای حساس مباحث روز نزدیک می شد مورد نقد بخشی از این جریان قرار می گرفت یکی از آثار مهم شهید مطهری که در زمان خود بسیار بحث و مناقشه برانگیخت، کتاب «مساله حجاب» است. ایشان پس از نوشتن این کتاب مورد عتاب های مختلفی قرار گرفت که بخشی از آن در کتاب «پاسخ های استاد» که مجموعه پاسخ های ایشان به نقدهای مطرح بر آن کتاب است، منعکس شده است. این نقدها که توسط یکی از شاگردان سابق شهید و سپس منتقد جدی ایشان نوشته شده بسیار تند و گزنده بود تا جایی که در پایان شهید مطهری ناراحتی خود را از این برخورد پنهان نکرد: «چنين فكر مى‏كنم كه اين نسخه را من به شما هبه كرده ‏ام، لهذا به هبه خودم رجوع میكنم. كتاب را پس از مطالعه برگردانيد. آنچه بر اين كتاب ايراد گرفته شده است سه نوع است. يك نوع مناقشه مطلب است از نظر فقهى. من در اين مناقشات هيچ چيز جالب توجهى نيافتم ... نوع ديگر از نوع مصلحت انديشى است كه كتمان، اصلح از اظهار است؛ و چنين مصلحت انديشى‏ها را فقط افرادى مى‏كنند كه از جريان اجتماع بى‏خبرند و شعاع ديدشان چه از نظر مكان و چه از نظر زمان محدود است. نوع سوم نسبتهايى است كه به نويسنده داده شده است، و رسيدن به اين حساب با خداى ربّ العالمين و احكم الحاكمين است.» (ج 19، ص 624) ⭕️ یکی از رهیافت های جدی و کارساز شهید مطهری در مقابله با این جریان خصوصا در میان تشیع، ریشه یابی تاریخی تحجر و همراه ساختن بزرگترین علمای شیعه با جریان تحولی و ضد جمود است. ایشان در مقاله بسیار ارزشمند «الهامی از شیخ الطائفه» به این نکته اشاره می کند که حتی شیخ طوسی که نامدارترین فقیه تاریخ شیعه است از گزند متحجران مصون نبوده و آثار و فعالیت های علمی او هم در زمان خود مورد نقد بوده است: «شيخ طوسى در مقدمه كتاب نفيس مبسوط نيز از گروه جامدفكران گله آغاز مى‏كند، می‏گويد: «من هميشه مى‏شنيدم كه فقهاى اهل جماعت فقه ما شيعيان اماميه را تحقير مى‏كردند ... و من همواره در اشتياق بسر مى‏بردم كه كتابى تأليف كنم متضمن فروع (بدون آنكه نيازى به اعماق قياس پيدا شود) ولى اشتغالات و گرفتاريها مانع بود و از جمله چيزهايى كه عزم مرا مى‏كاست اين بود كه اصحاب ما كمترين رغبت به اين كار نشان نمى‏دادند زيرا با متون اخبار و صريح الفاظ روايات خو گرفته بودند و حتى حاضر نبودند لفظى تغيير كند.كار جمود به آنجا كشيده شده بود كه اگر لفظى به جاى لفظ ديگر قرار مى‏گرفت در شگفت مى‏شدند و فهمشان از درك آن معنى كوتاهى مى‏كرد.» كتاب مبسوط شيخ طوسى يك كتاب تفريعى و اجتهادى است. ظاهراً اولين كتاب فقهى تفريعى است كه فروعى در آن طرح و حكم آنها از اصول استخراج شده است. كلام شيخ در مبسوط مى‏رساند كه شيعه در عصر شيخ يك دوره جمودى را در فقه طى مى‏كرده است.» (ج 20، ص 142) ⭕️ شهید مطهری با شجاعت تمام هرگز در مقابل جریان متحجر کوتاه نیامد و در تمام حوزه های اندیشه ای اسلام همانگونه که در برابر غرب از اسلام دفاع می نمود در برابر برداشت های ظاهرگرایانه و ناصواب متحجران هم می ایستاد. به نظر می رسد برای امتداد اندیشه شهید مطهری باید هم در جبهه نقد غرب حضور داشت و هم در مقابل متحجران ایستاد. ✏️ سید محمد هاشمی #شهید_مطهری #تحجر @ofoqemobin