#اخلاق_فطری 🔴۳. صفت نفسانی خوب یا بد هر صفت نفسانی که در انسان پدید می‌آید و به حد ملکه می‌رسد، خلق نامیده نمی شود، بلکه خلق به صفاتی از نفس گفته می‌شود که منشأ صدور فعل خیر یا شر باشد و مدح و ذم عقلا و خردمندان را همراه داشته باشد. بنابراین اگر شخصی در کار مباحی - که نزد عقلا و خردمندان، عامل آن نه مدح می‌شود و نه ذم - تمرین و ممارست کند تا آن کار از او به آسانی صادر شود، این صفت نفسانی، که به واسطه تکرار کار در او پدید آمده، خلق نامیده نمی شود. اخلاق فطری ، ص ۴۴ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

🔴صوت درس #شناخت_قرآن #جلسه_نوزدهم استاد محمد #بیابانی_اسکوئی کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴۴. منشأ صفت نفسانی بعد از بیان اینکه خلق، صفتی است که در نفس رسوخ پیدا کرده باشد و منشأ کردار و رفتار خوب یا بد در انسان شود، این سؤال مطرح می‌شود که منشأ به وجود آمدن این صفت در نفس انسان چیست؟ ابن مسکویه می‌گوید: منشأ این صفات نفسانی (اخلاق) دو چیز است: اول: اصل طبیعت و مزاج انسانی؛ مانند انسانی که با اندک خشمی منقلب می‌شود و همچون ترسویی که با هر صدایی به هراس افتد و با هر خبری که به او می‌رسد به وحشت می‌افتد و مثل کسی که با هر سخن تعجب آوری می‌خندد و همین طور است کسی که با هر ناملایمی که برخورد کند، ناراحت می‌شود. دوم: عادت، تمرین، فکر و استمرار بر آن. [۱] منظور این است که انسان با تمرین، فکر و استمرار بر یک فعل می‌تواند، یک حالت نفسانی مثل شجاعت یا ترسویی را در خود تقویت یا تضعیف کند. 📚[۱]: تهذیب الاخلاق، ص ۵۱ اخلاق فطری ، ص ۴۵ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴احمد امین مصری نیز، منشأ اخلاق را در چند امر خلاصه می‌کند [۱] اول: غریزه؛ دوم: عادت و تمرین؛ سوم: وراثت و محیط زندگی. در ذیل به اختصار به این سه عامل اشاره می‌کنیم. وی غریزه را سه قسم می‌کند: یک. غریزه حفظ ذات: همه حیوانات غريزه رشد و تکامل را دارند و از مرگ و نیستی فرار می‌کنند. دو. غریزه حفظ نوع: یعنی تمایلات جنسی بین حیوانات و عواطف پدری و مادری میان آنها؛ سه. غریزه خوف: امری ریشه دار در انسان است که در تمام حالات زندگیش حضور دارد. [۲] 📚[۱]: ر. ک: الاخلاق، ص۲۳ - ۵۰ 📌[۲]: وی معتقد است که خیلی از امور ترس آور برای انسان به جهت تکامل علمی او دیگر وحشتی برای او نمی آورند، ولی با وجود این امور زیادی وجود دارد که برای انسان متمدن هم هراس انگیز است. رعد و برق، ستاره‌های دنباله دار، خسوف و کسوف و امور دیگر از این قبیل، برای انسان امروزی - به اندازه ای که برای انسان‌های اعصار گذشته هراس آور بود - ترسناک نیست، ولی امور دیگری به واسطه پیشرفت علم برای انسان امروز روشن شده که پیشینیان به جهت عدم آشنایی از آنها نمی ترسیدند، ولی انسان امروزی چون به حقیقت آنها تا اندازه ای دست یافته، از آنها می‌ترسد؛ مانند برخی میکروب‌ها و امراض ناعلاج. اخلاق فطری ، ص ۴۵ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴آنگاه او غرایز دیگری را هم نام می‌برد و بعد درباره حقیقت غریزه و تربیت آن می‌نویسد: غرایز، مادۀ نخستین ساخته شدن اخلاق هستند، ولی ماده ای بسیط و ساده هستند که نه می‌توان آنها را به حال خود رها کرد و نه می‌شود سرکوب و لگد مالشان کرد، بلکه لازم است تربیت و تهذیب شوند. [۱] احمد امین عامل دیگر تکوین اخلاق را همچون ابن مسکویه عادت و تمرین بر شمرده، آنگاه کیفیت به وجود آمدن و قابل تغییر بودن آن را بررسی می‌کند. او بیشتر خلقیات انسان را ناشی از عادات او می‌داند و می‌گوید: انسان با عاداتش شقی، سعید، امین، خائن، شجاع و ترسو است، بلکه حتى صحت و سلامتی جسمانی انسان هم به عادات او برمی گردد و می‌تواند به واسطه ملاحظه اعتدال در خوردن و آشامیدن و رعایت بهداشت خیلی از امراض را از میان ببرد. [۲] [۱]: الاخلاق، ص ۲۳- ۵۰. [۲]: همان اخلاق فطری ، ص ۴۶ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

🔻محل نشر و فروش آثار استاد محمد بیابانی اسکوئی: جهت اطلاع از اثار مکتوب استاد به سایت معظم له مراجعه بفرمایید. https://tinyurl.com/5cc3w8tx 1- کتاب ما | 02537842443 | www.ketabema.com قم، خیابان معلم، مجتمع ناشران، طبقه همکف، واحد 11 2-نشر نبأ | 02175504683 تهران، خیابان شریعتی، روبروی ملک، خیابان شبستری،خیابان ادیبی، پلاک 26   3- انتشارات ولایت | 05138555947 مشهد، خیابان آخوند خراسانی 1/20، جنب مسجد الزهرا علیها سلام. کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_شصت_هفت #نبوت #معرفت_الله_بالله 🔴نبوت عام نبی در لغت، هم به معنای «صاحب خبر » و هم به معنای « مرتفع » است. اگرچه معنای اوّل نبی، مفهومی عام داشته و شامل هر صاحب خبر و یا آورندۀ خبری می شود، لکن در کلام عرب و آیات و روایات، تنها دربارۀ صاحبان خبر خاص از ناحیۀ خدای تعالی به کار رفته است. رسول در لغت به کسی گفته میشود که از سوی فرد دیگری برای رساندن پیامی فرستاده میشود و بدین ترتیب، نقش واسطه میان فرستنده و اشخاصی که به سوی آنها فرستاده شده را ایفا می نماید. اگر از نبی و رسول معنای خاصّ آن دو، یعنی فرستادۀ خدای تعالی مورد نظر باشد، این پرسش پیش می آید که نبی و رسول چه فرقی با هم دارند و چه نسبتی میان این دو وجود دارد؟ در روایات اهل بیت علیهم السلام این دو مقام از هم تفکیک شده و نسبت میان آن ها همانند نسبت میان ایمان و اسلام بیان گشته است. به این معنی که تمام رسولان الهی نبی هم هستند، ولی چنین نیست که تمام انبیای الهی رسول هم باشند، بلکه تنها برخی از انبیا، رسول هم هستند. به همین جهت است که رسول خدا صل الله علیه و آله انبیای الهی را صد و بیست و چهار هزار نفر معرّفی نموده و بیان می فرمایند که از میان آنان تنها سیصد و سیزده نفر علاوه بر مقام نبوّت، مقام رسالت نیز داشته اند. در روایات دیگر، توضیح بیش تری در مورد تفاوت نبی و رسول آمده است. از جمله این که نبی صدای فرشتۀ وحی را میشنود و او را در خواب می بیند، ولی در بیداری شخص او را مشاهده نمی کند؛ در حالی که رسول علاوه بر آن که صدای فرشتۀ وحی را میشنود و او را در خواب می بیند، در بیداری هم توانایی مشاهدۀ فرشتۀ وحی را دارد. نکتۀ دیگری که در اینجا لازم است متذکّر گردیدم آن که: اگرچه معنای لغوی رسول، «مأمور به تبلیغ بودن » را نیز در بردارد، امّا از نظر قرآن و روایات این مطلب اختصاصی به رسول نداشته و در معنای نبی و رسول چنین چیزی لحاظ نگشته است، بلکه در استعمال قرآن و روایات، هر دو واژۀ نبی و رسول متعلَّق «بعث » و «ارسال » قرار گرفته اند. ——————————————- [ نبوت، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه ۲۰-۳] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴وی وراثت و محیط زندگی را سومین منشأ اخلاق بر می‌شمارد و تأثیر وراثت و جامعه را در برخی از عواطف و اخلاقیات انسان قطعی می‌داند و آیهء زیر را به عنوان شاهدی بر مدعای خود بیان می‌کند: «وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ ۖ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًا» [۱] سرزمین پاک گیاهش به اذن پروردگار می‌روید، اما سرزمین‌های بد جز گیاه ناچیز از آن نمی روید. بنابراین بر اساس نظر ابن مسکویه و احمد امین، بلکه بیشتر دانشمندان اخلاق انسان در تكون برخی از صفات اخلاقی خود، نقش سازنده ای ایفا نمی کند، بلکه وراثت، جامعه و غرایز طبیعی موجب پدید آمدن آنها می‌شوند. [۲] اما از آنجا که بشر قدرت و اراده تغییر همهء آنها را دارد، می‌تواند با اراده محکم و پشتکار آنها را تغییر دهد. پس گرچه انسان در تكون برخی صفات نقش ندارد، ولی در بقا و تداوم آنها نقش مهمی دارد و می‌تواند در وجود آنها تأثیرگذار باشد. 📚[۱]: اعراف (۷)، آیهء ۵۸. 📌[۲]: از آیات و روایات نیز استفاده می‌شود که عوامل بسیاری در اخلاق انسان مؤثر هستند که برخی از این عوامل ریشه در عوالم پیشین دارد. این عوامل در آینده بررسی خواهد شد. اخلاق فطری ، ص ۴۶ و ۴۷ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_شصت_هشت #نبوت #معرفت_الله_بالله 🔴نبوت عام ایمان و اقرار به انبیا و رسل روشن است که لازمۀ پذیرفتن رسالت و نبوّت رسول خدا صل الله علیه و آله ایمان و اقرار به همۀ آن چیزی است که آن حضرت از ناحیۀ خدای تعالی آورده است. یکی از این موارد که در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام نیز به آن اشاره شده است، تصدیق و ایمان به پیامبران الهی دیگر و اموری است که بر آن ها نازل شده است. معلوم م یشود که از نظر خدای تعالی ایمان به هیچ پیامبری بدون ایمان به پیامبران دیگر تمام و کامل نیست. امام رضا علیه السلام نیز در جواب مأمون که از آن حضرت خواسته بود اسلام را به اختصار بیان نمایند، به خطّ مبارک خویش چنین نوشتند: ... حقیقت اسلام عبارت است از شهادت به اینكه خدایی جز الله نیست و او یگانه است و شریكی ندارد... و اینكه محمّد صل الله علیه و آله بنده و رسول و امین اوست... و اینكه جمیع آنچه محمّد بن عبدالله  صل الله علیه و آله آورده است حقّ آشكاری است، و تصدیق به او و به همۀ رسولان خدا و پیامبرانش و حجّت های او كه پیش از پیامبر اسلام آمده اند... . بدین ترتیب روشن می شود که اقرار و شهادت به نبوّت و رسالت همۀ انبیا و رسولان الهی از اصول دین اسلام بوده و تکذیب یکی از پیامبران، تکذیب همۀ آ ن ها میباشد. به عبارت دیگر، کسی که یکی از پیامبران الهی را انکار نماید، همانند کسی است که پیامبر گرامی اسلام صل الله علیه و آله را انکار نموده باشد و جزو مسلمانان محسوب نمی گردد. [ برای دریافت روایات؛ توضیحات و شرح این بخش به کتاب  نبوت، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۲۴-۲۰ مراجعه فرمائید. ] ——————————————- [ نبوت، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه ۲۴-۲۰] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴با توجه به این مطلب می‌توان گفت بین سخن احمد امین، ابن مسکویه و دیگران و آنچه مرحوم طبرسی در معنای اخلاق بیان کرده است، تنافی و تعارضی وجود ندارد. ایشان می‌فرماید: حقيقة الخلق ما يأخذ به الإنسان نفسه من الآداب و إنما سمي خلقا لأنه يصير كالخلقة فيه ؛ فأما ما طبع عليه من الآداب فائه «الخيم» فالخلق هو الطبع المكتسب والخيم الطبع الغريزی؛ [۱] حقیقت خلق، آدابی است که انسان نفس خویش را با آنها نگهداری می‌کند. خلق نامیدن آنها به جهت آن است که مانند اموری می‌شوند که انسان با آنها خلق شده است. اما آدابی که به صورت طبیعی در انسان وجود دارد، «خیم» نامیده می‌شود. پس خلق، سرشتی است که انسان آن را کسب می‌کند و «خیم» طبیعت و سرشت غریزی است. 📚[۱]: مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۸۶ اخلاق فطری ، ص ۴۷ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴۵. رابطهء فعل و اخلاق با توضیحی که دربارهء اخلاق داده شد تا حدودی رابطه اخلاق و افعال انسانی روشن گردید. اما صفات نفسانی انسان به طور مستقیم قابل دستیابی نیست، و تنها راه پی بردن به وجود یا عدم آنها در انسان، رفتار و کردار اوست. همچنین باید توجه داشت که منشأ همه افعال انسان، صفات نفسانی اخلاقی نیست. بدین روی در بحث حاضر به بررسی افعالی خواهیم پرداخت که سر منشأ آنها صفات نفسانی است و درباره ویژگی‌هایی از افعال توضیح خواهیم داد که وجود آنها نشانگر وجود خلق و صفتی نفسانی در انسان است. بر اساس آنچه گذشت، تنها صفات نفسانی که منشأ صدور فعل خوب یا بد از انسان باشند، خلق نامیده می‌شوند. در این صورت تنها افعالی می‌توانند نشانگر تحقق یا عدم تحقق آن صفات در انسان باشند که عنوان خوب یا بد داشته باشند. در اینجا سؤالی مطرح می‌شود که مگر همه افعال انسان موصوف به خوب یا بد نمی شوند [۱] 📌[۱]: این بحث مربوط به افعال اختیاری انسان است، لذا همهء افعالی که بدون اختیار و اراده از انسان صادر می‌شود، از محدوده بحث خارج است؛ زیرا در این افعال انسان تنها نقش آلیت دارد و در حقیقت، فعل به خود او منسوب نیست. اخلاق فطری ، ص ۴۸ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

🔴صوت درس #شناخت_قرآن #جلسه_بیست_و_هفتم استاد محمد #بیابانی_اسکوئی کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴یکی از نویسندگان در این باره می‌گوید: افعال دو نوع اند: اول: افعال اخلاقی و آنها افعالی هستند که ناشی از صفت نفسانی و قابل مدح و ذم می‌باشند. مانند بخشش به فقیر و انفاق در امور خیر، در صورتی که ناشی از صفت جود و کرم باشد و همین طور تهور و دلاوری برای دفاع از حق و ابطال باطل در صورتی که ناشی از شجاعت باشد... و همچون امساک و سختگیری که ناشی از بخل و تنگ نظری باشد. دوم: افعال غیر اخلاقی مانند افعالی که برای ارضای غرایز جسمانی صادر می‌شود، مثل خوردن و آشامیدنی مباح به دنبال گرسنگی و تشنگی؛ و مانند افعالی که برای ارضای غرایز نفسانی است، مثل گوش دادن و خواندن کتاب داستان برای ارضای غریزۀ حب مطالعه؛ و مانند جمع کردن مال از راه‌های شرعی برای ارضای غریزه حب تملک؛ و نیز مانند آداب شخصی و اجتماعی، مثل آداب خوردن و آشامیدن و پوشیدن و نظافت و نظام.. ؛ و مانند اطاعت از اوامر، مثل مواظبت بر مسواک زدن پیش از نماز و حضور در صف اول نماز جماعت بدین ترتیب افعال ارادی انسان، یا افعالی اخلاقی هستند و یا غیر اخلاقی و افعال ارادي غیر اخلاقی که برای ارضای غرایز است، در صورتی غیر اخلاقی است که به اندازه نیاز باشد، نه کم و نه زیاد. مثلا خوردن به اندازه نیاز فعل ارادی غیر اخلاقی است. به طور کلی برای افعال اخلاقی دو ویژگی وجود دارد: اول این که ناشی از صفت نفسانی خوب یا بد باشد. دوم این که همراه با نیتی خوب یا بد باشد که به خاطر آن مورد مدح یا ذم قرار گیرد. [۱] 📚[۱]: فصول من الأخلاق الإسلامية، ص اخلاق فطری ، ص ۴۸ و ۴۹ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴دربارهء خوبی و بدی افعال و همین طور تأثیر نیت در اخلاقی بودن فعل در آینده بحث خواهیم کرد. منظور از طرح این بحث در اینجا به جهت بیان حدود افعال اخلاقی و نزدیک شدن به خلق به معنی صفات نفسانی بود. با توضیحی که داده شد، روشن گردید که چون خلق و خوی انسانها نفسانی هستند، اطلاع از آنها تنها برای خود اشخاص میسور است و هیچ انسانی نمی تواند ادعا کند که فلانی دارای چنین خلق و خویی است؛ زیرا تنها راه رسیدن به صفات نفسانی افعال انسان است، و حال آن که صدور فعل از انسان جهات مختلفی دارد و تنها یکی از آن جهات، صفت نفسانی است. لذا تشخیص جهات صدور فعل از دیگران یا ممکن نیست و یا سخت و دشوار است. ج. معنای اخلاق در قرآن و روایات معصومین: هدف اصلی این نوشتار بیان اخلاق از دیدگاه قرآن کریم و آثار رسیده از خاندان وحی است، لذا پس از بررسی معنای اخلاق از نظر دانشمندان علم اخلاق، لازم است معنای اخلاق را از نظر منابع اصیل اسلامی نیز مورد توجه قرار دهیم و ببینیم مطالبی که از عالمان و پژوهشگران در این باره نقل شد، با آثار و منابع دینی تا چه اندازه همخوانی دارد. [۱] 📌[۱]: در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام اخلاق به عنوان علمی خاص مطرح نشده است. به ناچار باید از موارد جزئی و بحث‌های اخلاقی در مقاطع مختلف و ابواب گوناگون کاوش نموده، با ریشه یابی و برگرداندن فروع به اصول، مطالب اخلاقی موجود در روایات را با ساختاری منظم و هماهنگ عرضه کنیم. اخلاق فطری ، ص ۴۹ ، ۵۰ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴امام صادق علیه السلام می‌فرماید: إِنَّ اَلْخُلُقَ مَنِيحَةٌ يَمْنَحُهَا اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ خَلْقَهُ فَمِنْهُ سَجِيَّةٌ وَ مِنْهُ نِيَّةٌ فَقُلْتُ فَأَيَّتُهُمَا أَفْضَلُ؟ فَقَالَ: صَاحِبُ اَلسَّجِيَّةِ هُوَ مَجْبُولٌ لاَ يَسْتَطِيعُ غَيْرَهُ وَ صَاحِبُ اَلنِّيَّةِ يَصْبِرُ عَلَى اَلطَّاعَةِ تَصَبُّراً فَهُوَ أَفْضَلُهُمَا [۱] همانا خلق عطایی الهی است که به آفریدگانش عطا می‌فرماید. برخی از آن طبیعی و فطری انسان است و برخی به قصد و نیت حاصل می‌شود. (راوی می‌گوید: ) پرسیدم: کدام یک بهتر است؟ فرمود: سرشت صاحب خلق طبیعی، با آن آمیخته شده است، لذا بر غیر آن قدرت ندارد، ولی صاحب خلقی که به نیت و قصد کسب می‌شود به سختی بر طاعت شکیبایی می‌کند. بنابراین او بهترین آن دو است. از حدیث فوق سه نکته را می‌توان استفاده کرد: اول آنکه اخلاق منحصر در افعال اختیاری نیست، بلکه امام علیه السلام آن را به افعال غیر اختیاری هم تعمیم داده است. دوم آنکه ظاهر روایت دلالت دارد که صاحب هر دو نوع خلق، مورد تمجید و ستایش است، ولی خلقی که به نیت و قصد اکتساب می‌شود، سزاوار ستایشی بالا و تمجیدی بهتر است؛ زیرا صاحب آن کاری می‌کند که بر اساس سرشت اولیه اش نیست و به همین جهت برای انجام آن به زحمت می‌افتد و از خود شکیبایی به خرج می‌دهد. بر خلاف صاحب خلقی که به اقتضای طبع اوست، و او در به وجود آوردن آن نقشی ایفا نمی کند. [۲] سومین نکته این است که بر اساس این روایت همهء انواع اخلاق خوب و بد، اعم از اختیاری و غیر اختیاری، بخشش خداوند متعال است. [۳] 📚[۱]: الكافی، ج ۲، ص ۱۰۱؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۳۷۷. 📚[۲]: اگر حیوانی رام و دارای خوی و طبیعتی نیکو باشد، مورد مدح و ثنا واقع می‌شود و اگر چموش، سرکش و بد خوی باشد، مورد ذم ونکوهش قرار می‌گیرد. در روایات نیز به این امر اشاره شده است. خالد بن نجيح می‌گوید: نزد امام صادق علیه السلام صحبت از شوم و نحس شد، حضرت فرمود: «الشَّؤمُ في ثَلاثَةٍ: فِي المَرأَةِ وَالدّابَّةِ وَالدّارِ؛ فَأمّا شُؤمُ المَرأةِ فَكَثرَةُ مَهرِها وَ عُقوقُ زَوجِها، وَ أمَّا الدّابَّةُ فَسوءُ خُلُقِها ومَنعُها ظَهرَها، وَ أمَّا الدّارُ فَضيقُ ساحَتِها وَ سوءُ جيرانِها وَ كَثرَةُ عُيوبِها» نحوست در چیز است: در زن و مرکب و خانه. اما نحوست زن به زیادی مهریه و نافرمانی از شوهرش است و نحوست مرکب در بدخلقی و سواری ندادنش است و نحوست خانه در تنگی و بدی همسایگان و زیادی عیوب آن است. » (بحارالانوار، ج ۷۶، ص ۱۴۹؛ خصال، ص ۱۰۰). 📚[۳]: اعطایی بودن خلق انسان دلالت می‌کند که انسان علت تامه (به معنای فلسفی آن) در ایجاد خلق را ندارد، اما بدان معنا هم نیست که او هیچ نقشی در تحقق اخلاق ندارد. اخلاق فطری ، ص ۵۰ ، ۵۱ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a