#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_دو #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴عدل الهی در روایات اهل بیت علیهم السلام در روایات اهل بیت علیهم السلام، «عدل» دربارۀ خدای تعالی به هر دو صورت اثباتی و سلبی به کار رفته است. به عنوان نمونه، در حدیثی از امیرالمؤمنین سلام الله علیه که بیانگر حوادث قیامت می‌باشد، چنین آمده که خداوند متعال در آن روز خود را این‌گونه معرّفی می‌نماید: أَنَا ... الْعَدْلُ الَّذِي لَا يَجُورُ. من ... عدلى هستم كه ستم نمى‏كند. حال این ۵ مورد را در روایات اهل بیت علیهم السلام بررسی کنیم: ۱-معنای عدل و ظلم در روایات ۲- مراتب عدل و ظلم ۳- قول به جبر، نسبت ظلم بخدا ۴- تساوی میان انسان ها و عدالت ۵- اعطای حق به صاحبان آن ۱- معنای عدل و ظلم در روایات: با بررسی روایات اهل بیت علیهم السلام، به این نتیجه می‌رسیم که آن بزرگواران، معنای لغوی عدل و ظلم را تأیید فرموده‌اند. به عنوان مثال، امیرالمؤمنین سلام الله علیه دربارۀ معنای عدل فرموده‌اند: الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا. عدل هر چيزى را در جايگاه آن قرار مى‏دهد. امام صادق سلام الله علیه نیز در مورد معنای ظلم، در تفسیر آیۀ شریفۀ ﴿لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ﴾   فرموده‌اند: الظُّلْمُ وَضْعُ الشَّيْ‏ءِ فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ. ظلم قرار دادن هر چيزى در غير جايگاهش است. [ برای دریافت توضیحات و شرح این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۲۴-۲۵ مراجعه فرمائید. ] ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۲۱-۲۵] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_سه #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴عدل الهی در روایات اهل بیت علیهم السلام ۲- مراتب عدل و ظلم با توجّه به درجات ارزش و اهمّیّت هر چیز،‌ عدل و ظلم نسبت به آن مراتب مختلفی خواهد داشت و هرچه ارزش چیزی بالاتر و بیش‌تر باشد، ظلم به آن نیز بزرگ‌تر خواهد بود. به نظر می‌رسد خدای تعالی به همین جهت، شرک به خود را ظلمی بسیار بزرگ شمرده و آن را قابل بخشش ندانسته است. بر پایۀ روایات، یکی از مصادیق شرک،‌ نپذیرفتن ولایت امامی است که از سوی خدای تعالی منصوب گشته است. [ برای دریافت توضیحات و شرح این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۲۶ مراجعه فرمائید. ] ۳- قول به جبر، نسبت ظلم به خدا در برخی روایات، قول به جبر و نسبت دادن افعال قبیح بندگان به خدای متعال، ظلم به خداوند محسوب شده است. رسول خدا صل الله علیه و آله در این باره فرموده‌اند: مَا عَرَفَ اللَّهَ مَنْ شَبَّهَهُ بِخَلْقِهِ، وَ لَا وَصَفَهُ بِالْعَدْلِ مَنْ نَسَبَ إِلَيْهِ ذُنُوبَ عِبَادِهِ. كسى كه خدا را به خلق تشبيه كند، او را نشناخته است، و كسى كه گناهان بندگانش را به او نسبت دهد، او را به عدل وصف نكرده است. [ برای دریافت توضیحات و شرح این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۲۷ مراجعه فرمائید. ] در قول به جبر و نسبت دادن معاصی و افعال قبیح به خداوند، از دو جهت به خدای تعالی ظلم شده است: اول: آن‌که خدای متعال از هر گونه فعل قبیح منزّه است، لذا نسبت دادن چنین افعالی به او، عدم رعایت شأن خداوندگاریِ اوست. دوم: آن‌که قول به جبر در افعال عباد و پذیرش عقاب بندگان در مقابل افعال زشتشان، در واقع توصیف خداوند متعال به ظلم است؛ چراکه ما به عقل خویش درمی‌یابیم که معاقَب نمودن بندگان نسبت به افعالی که در انجام آن‌ها اختیاری نداشته‌اند، ظلم به آنان محسوب می‌گردد. ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۲۵-۲۷] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_چهار #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴عدل الهی در روایات اهل بیت علیهم السلام ۴- تساوی میان انسان ها و عدالت در برخی از روایات به این نکته اشاره شده است که رعایت تساوی میان انسان‌ها مصداقی از عدالت می‌باشد. به عنوان نمونه، در روایات فراوانی دربارۀ زمان ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چنین آمده: إِذَا قَامَ قَائِمُ أَهْلِ الْبَيْتِ قَسَمَ بِالسَّوِيَّةِ وَ عَدَلَ فِي الرَّعِيَّةِ. آن‌گاه كه قائم اهل بيت علیهم السلام قيام كند، [اموال عمومى را] به صورت مساوى [بين مردم] تقسيم مى‏كند و عدالت را در بين مردم برقرار مى‏سازد. و یا در روایت دیگری از رسول خدا صل الله علیه و آله نقل شده که فرمودند: أَوَّلُ عَدْلِ الْآخِرَةِ الْقُبُورُ لَا يُعْرَفُ فِيهَا غَنِيٌّ مِنْ فَقِيرٍ. اوّلين عدل آخرت، قبرها هستند كه در آن‏ها غنى و فقير از هم شناخته نمى‏شوند. [ برای دریافت توضیحات و شرح این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، صص ۲۸-۳۰ مراجعه فرمائید. ] ۵- اعطای حق به صاحبان آن در برخی از روایات چنین بیان شده که خداوند عزّوجلّ برای بندگان خود حقوقی قرار داده است و خود را ملزم به رعایت این حقوق نموده است. از امام صادق سلام الله علیه در این رابطه چنین نقل شده که آن حضرت فرمودند: أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى آدَم علیه السلام... . أَمَّا الَّتِي لِي فَتَعْبُدُنِي لَا تُشْرِكُ بِي شَيْئاً وَ أَمَّا الَّتِي لَكَ فَأَجْزِيكَ بِعَمَلِكَ. خداوند عزّوجلّ به آدم علیه السلام وحى كرد... . حقّ من آن است كه مرا عبادت كنى و چيزى را شريک من نسازى. و امّا حقّ تو آن است كه به سبب عملت جزايت دهم. از طرف دیگر، در برخی از روایات، عدل را به معنای «إعطاء کلّ ذی حقٍّ حقّه» دانسته‌اند.  امیرالمؤمنین سلام الله علیه در این رابطه می‌فرمایند: فَإِذَا أَدَّتِ الرَّعِيَّةُ إِلَى الْوَالِي حَقَّهُ وَ أَدَّى إِلَيْهَا الْوَالِي كَذَلِكَ عَزَّ الْحَقُّ بَيْنَهُمْ فَقَامَتْ مَنَاهِجُ الدِّينِ وَ اعْتَدَلَتْ مَعَالِمُ الْعَدْلِ. پس اگر رعيّت حقّ والى و والى حقّ رعيّت را ادا كند، حق در بين ايشان عزّت مى‏يابد و راه‏هاى دين استوار مى‏گردد و پرچم‏هاى عدل راست مى‏شود. [ برای دریافت توضیحات و شرح این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، صص ۲۹-۳۱ مراجعه فرمائید. ] ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۲۷-۳۱] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_پنج #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴تقدّم و عمومیّت عدل الهی بر فضل و احسان الهی همان‌طور که پیش از این نیز بیان شد، خدای متعال در فضل و احسان به بندگان نیز عدل را مراعات کرده است و نعمت‌هایش را با توجّه به جایگاهی که هر کدام از خلایق دارند و به تساوی،‌ میان آنان تقسیم کرده است. در نتیجه، عطای الهی عین عدل است. در دعای بعد از سلام نماز امیرالمؤمنین  سلام الله علیه در روز جمعه آمده است: وَ‌ أَشْهَدُ أَنَّ... عَطَاءَكَ عَدْلٌ. و گواهى مى‏دهم كه... عطاى تو عين عدل است. این عدالت الهی که با فضل و احسان او در هم آمیخته و از آن جدا نمی‌گردد، در مورد همۀ خلق جریان دارد. [ برای دریافت این دست از روایات به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۳۳ مراجعه فرمائید. ] پس هر نعمتی که به هر مخلوقی می‌رسد، فضل و احسان خداست و آن نیز به عدل میان آن‌ها تقسیم می‌شود. نکتۀ قابل توجّه آن‌که بر اساس ظاهر برخی روایات، رابطۀ عدل و فضل با آنچه بیان شد، منافات دارد. به عنوان مثال، امام سجّاد سلام الله علیه به خداوند متعال عرضه می‌دارد: إِلَهَنَا وَ سَيِّدَنَا! إِنْ غَفَرْتَ لَنَا فَبِفَضْلِكَ وَ إِنْ عَذَّبْتَ فَبِعَدْلِكَ. فَيَا مَنْ لَا يُرْجَى إِلَّا فَضْلُهُ وَ لَا يُخْشَى إِلَّا عَدْلُهُ امْنُنْ عَلَيْنَا بِفَضْلِكَ وَ أَجِرْنَا مِنْ عَذَابِكَ. معبود ما و آقاى ما! اگر ما را بيامرزى، به ما فضل و احسان كرده‌اى و اگر عذابمان كنى، به عدالت با ما رفتار كرده‌اى. اى كسى كه تنها به فضلش اميد مى‏رود و فقط از عدلش ترسيده مى‏شود، به فضل خود بر ما منّت گذار و از عذاب خويش رهايمان كن. در این حدیث شریف و برخی دیگر از احادیث مشابه، رحمت و بخشش و گذشت مقتضای فضل الهی و عقاب و گرفتاری مقتضای عدل الهی شمرده شده است. در نگاه نخست، چنین مضمونی با مطالب پیش در تعارض می‌باشد. برای رفع این تعارض، توضیح چند نکته ضروری می‌باشد: ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۳۱-۳۵] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_شش #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴تقدّم و عمومیّت عدل الهی بر فضل و احسان الهی بیان شد که در احادیث جلسه قبل و دیگر احادیث شریف، رحمت و بخشش و گذشت مقتضای فضل الهی و عقاب و گرفتاری مقتضای عدل الهی شمرده شده است. در نگاه نخست، چنین مضمونی با مطالب پیش در تعارض می‌باشد. برای رفع این تعارض، توضیح چند نکته ضروری می‌باشد: نکتۀ اوّل: آن‌که صورت پذیرفتن کیفر به واسطۀ عدل الهی، فضل و احسان الهی در مورد آن را نفی نمی‌کند، و همین‌طور تعلّق نعمت و ثواب به واسطۀ فضل الهی،‌ وجود عدل در آن مورد را نفی نمی‌کند. حدیث زیر این مطلب را تأیید می‌نماید: احمد‌بن‌سلیمان می‌گوید: مردی از امام رضا سلام الله علیه ــ که در حال طواف بودند ــ پرسید: «جواد به چه معناست؟» و آن حضرت در جواب او فرمودند: إِنَّ لِكَلَامِكَ وَجْهَيْنِ. فَإِنْ كُنْتَ تَسْأَلُ عَنِ الْمَخْلُوقِ فَإِنَّ الْجَوَادَ الَّذِي يُؤَدِّي مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ، وَ إِنْ كُنْتَ تَسْأَلُ عَنِ الْخَالِقِ فَهُوَ الْجَوَادُ إِنْ أَعْطَى وَ هُوَ الْجَوَادُ إِنْ مَنَعَ، لِأَنَّهُ إِنْ أَعْطَاكَ أَعْطَاكَ مَا لَيْسَ لَكَ وَ إِنْ مَنَعَكَ مَنَعَكَ مَا لَيْسَ لَكَ. سخن تو دو وجه دارد: اگر منظورت در بين آفريدگان است، جواد كسى است كه آنچه را خدا بر او فرض كرده، ادا كند، و اگر منظورت آفريدگار است، او در هر دو صورتِ عطا و منع جواد است؛ زيرا آنچه خدا به تو مى‏دهد و آنچه از تو منع مى‏كند، هيچ‌يک حقّ تو نيست. [ برای دریافت توضیحات و شرح نکته اول به کتاب عدل، از خلاصه کتب دروس عقاید، انتشارات ولایت، ص ۳۴ مراجعه فرمائید. ] ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۳۱-۳۵] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#درسنامه_اعتقادات #جلسه_سی_هفت #عدل #معرفت_الله_بالله 🔴تقدّم و عمومیّت عدل الهی بر فضل و احسان الهی بیان شد که در احادیث جلسه قبل و دیگر احادیث شریف، رحمت و بخشش و گذشت مقتضای فضل الهی و عقاب و گرفتاری مقتضای عدل الهی شمرده شده است. در نگاه نخست، چنین مضمونی با مطالب پیش در تعارض می‌باشد. برای رفع این تعارض، توضیح چند نکته ضروری می‌باشد: نکتۀ دوم: آن‌که عدل، همیشه در مجازات نیست، بلکه برخی اوقات حقیقت عدل در همان عفو و گذشت است. امیرالمؤمنین سلام الله علیه در وصیّت خویش به امام حسن سلام الله علیه می‌فرمایند: وَ أَقْلِلِ الْغَضَبَ وَ لَا تُكْثِرِ الْعَتْبَ فِي غَيْرِ ذَنْبٍ فَإِذَا اسْتَحَقَّ أَحَدٌ مِنْكَ ذَنْباً فَإِنَّ الْعَفْوَ مَعَ الْعَدْلِ أَشَدُّ مِنَ الضَّرْبِ لِمَنْ كَانَ لَهُ عَقْلٌ. خشم را كم كن و عقاب را در غير گناه زياد نكن. پس آن‌گاه كه شخصی از ناحيۀ تو مستحقّ كيفرى شد، عفو همراه با داد، نسبت به كسى كه خرد داشته باشد، از كيفر كردن شديدتر است. ——————————————- [ عدل، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛انتشارات ولایت؛ صفحه  ۳۱-۳۵] کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a