جلسه۶۳_شناخت قرآن.m4a
11.97M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_سوم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴ب. قلب
اشاره یکی دیگر از مبادی و ریشههای اخلاق و صفات نفسانی، قلب انسان است. همهء امور اخلاقی انسان به قلب منتسب است.
پیش از آن که رابطه قلب واخلاق را مورد بحث قرار دهیم، به جاست اندکی درباره قلب و حقیقت آن و نیز ارتباط عقل و قلب تامل کنیم و به آیات قرآن کریم و روایاتی که در این باره وارد شده، نظری بیافکنیم تا جایگاه قلب در انسان و ارتباط آن با علم و عقل به خوبی روشن گردد.
پس از آن به بررسی قلب و نقش آن در اخلاق میپردازیم.
🔴معنا و حقیقت قلب
در روایات قلب به سه مورد اطلاق شده است: ۱. عقل؛ ۲. عضوی که در سینه قرار دارد؛ ۳. روح. قلب در لسان شرع گاهی به معنای نخست، یعنی عقل به کار رفته است. خدای تعالی میفرماید:
«اِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ» [۱]
همانا در این یادآوری است برای کسی که دارای قلب است. امام موسی بن جعفر علیهماالسلام قلب در این آیه را به عقل معنا کرده است. [۲]
📚[۱]: ق (۵۰)، آیهء ۳۶.
📚[۲]: بحارالانوار، ج ۱، ص ۱۳۵، تحف العقول، ص ۳۸۵
اخلاق فطری ، ص ۸۳
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۴_شناخت قرآن.m4a
11.3M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_چهارم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴مرحوم ملا صالح مازندرانی در شرح اصول کافی میگوید: استعمال لفظ قلب به معنای عقل در میان لغویان عرب و عرف عرب شایع است. [۱]
گاهی نیز قلب در لسان شرع به معنای عضو صنوبری شکل - که در داخل سینه انسان قرار گرفته و کارش رساندن خون به تمام اعضای بدن است - به کار رفته است.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
يَا اِبْنَ آدَمَ لَوْ أَكَلَ قَلْبَكَ طَائِرٌ لَمْ يُشْبِعْهُ وَ بَصَرُكَ لَوْ وُضِعَ عَلَيْهِ خَرْقُ إِبْرَةٍ لَغَطَّاهُ تُرِيدُ أَنْ تَعْرِفَ بِهِمَا مَلَكُوتَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ [۲]
ای فرزند آدم دل تو را اگر پرنده ای بخورد، سیر نمی شود و به دیده ات اگر شکاف سر سوزنی وارد شود بینایی آن از بین میرود. با وجود این میخواهی با آن ملکوت آسمانها و زمین را بشناسی؟!
📚[۱]: شرح اصول کافی، ج ۱، ص ۴۳.
📚[۲]: الکافی، ج ۱، ص۹۳؛ توحید صدوق، ص ۴۵۵.
اخلاق فطری ، ص ۸۴
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۵_شناخت قرآن.m4a
11.71M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_پنجم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
فِى الاِْنْسانِ مُضْغَةٌ اِذا هىَ سَلِمَتْ وَ صَحَّتْ سَلِمَ بِها سائرُ الْجَسَدِ، فَاذا سَقِمَتْ سَقِمَ بِها سائرُ الْجَسَدِ وَ فَسَدَ، وَ هِىَ الْقَلْبُ [۳] .
در انسان تکه گوشتی است که با صحت و سلامتی آن اعضای دیگر بدن هم سالم و با مریضی آن سایر اعضا هم مریض خواهد شد و آن قلب است.
گاهی هم قلب به روح انسان اطلاق شده است. خدای تعالی میفرماید:
«وَ إِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ» [۴] ؛
و هنگامی که چشمها حیران شد و جانها به گلو رسید.
📚[۱]: الخصال، ج ۱، ص ۳۱؛ بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۵۰
📚[۲]: احزاب (۳۳)، آیهء ۱۰
اخلاق فطری ، ص ۸۴
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۶_شناخت قرآن.m4a
11.55M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_ششم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
36.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴بیانات حضرت آیت الله علامه سید جعفر سیدان ( حفظه الله ) در خصوص فرمایشات مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی ( حفظه الله ) پیرامون آیت الله العظمی میرزامهدی اصفهانی رحمت الله علیه و مطالب نادرستی که به ایشان نسبت داده شده است.
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴در برخی روایات دربارۀ خلقت ارواح پیش از بدنها، آمده است:
اَلْأَرْوَاحُ جُنُودٌ مُجَنَّدَهٌ فَمَا تَعَارَفَ مِنْهَا اِئْتَلَفَ وَ مَا تَنَاکَرَ مِنْهَا اِخْتَلَفَ [۱]
همانا ارواح لشکریانی جمع شده اند. ارواحی که در میثاق با هم انس و الفت داشتند، در اینجا هم مأنوس اند و ارواحی که در میثاق میان آنها دوری و نفرت بود در اینجا هم از یکدیگر نفرت دارند.
در روایتی دیگر به جای لفظ «ارواح»، «قلوب» آمده است: «إِنَّ اَلْقُلُوبَ جُنُودٌ مُجَنَّدَهٌ... ». [۲]
در روایاتی که در مورد خلقت ارواح و ابدان امامان معصوم علیه السلام و شیعیان آمده است، در برخی از آنها واژهء «روح» به کار رفته است.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
إِنَّ اَللَّهَ خَلَقَنَا مِنْ عِلِّیِّینَ وَ خَلَقَ أَرْوَاحَنَا مِنْ فَوْقِ ذَلِکَ... قُلُوبُهُمْ تَحِنُّ إِلَیْنَا [۳]
همانا خداوند متعال ما را از علیین خلق فرمود و ارواح ما را از فوق آن آفرید و ارواح شیعیان ما را از علیین و اجسادشان را از پایین تر از آن خلق کرد.
به همین جهت است که... دل هایشان به سوی ما تمایل دارد.
📚[۱]: علل الشرایع، ج ۲، ص ۴۲۶؛ بحارالانوار، ج ۵۸، ج ۱۳۹
📚[۲]: بحارالانوار، ج ۶۱، ص ۱۴۹.
📚[۳]: الكافي، ج ۱، ص ۳۸۹؛ بحارالانوار، ج ۵۸، ص ۴۴.
اخلاق فطری ، ص ۸۵
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۷_شناخت قرآن.m4a
11.35M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_هفتم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴در روایتی دیگر به همین مضمون به جای واژهء «ارواح» لفظ «قلوب» به کار گرفته شده است.
امام باقر علیه السلام میفرماید:
اِنَّ اَللَّهَ خَلَقَنَا مِنْ أَعْلَی عِلِّیِّینَ وَ خَلَقَ قُلُوبَ شِیعَتِنَا مِمَّا خَلَقَنَا وَ خَلَقَ أَبْدَانَهُمْ مِنْ دُونِ ذَلِکَ وَ قُلُوبُهُمْ تَهْوَی إِلَیْنَا [۱]
همانا خداوند ما را از اعلى عليين خلق فرمود و دلهای شیعیان ما را از آنچه ما را خلق کرده، آفرید. و بدن هایشان را از پایین تر از آن خلق فرمود. پس دل هایشان به سوی ما تمایل دارد.
حال که با کار برده ای قلب در لسان شرع آشنا شدیم باید ببینیم قلبی که دارای اوصافی همچون حزن و اندوه، شادی، رضا و خشنودی، تسلیم، انکار، ایمان، اقرار، اعتقاد، سعادت و شقاوت و.. است، کدامیک از معانی فوق است. در برخی از روایات به این اوصاف و کارهایی که به قلب مربوط است، اشاره شده است که در ذیل تعدادی از آنها نقل میشود.
امام صادق علیه السلام درباره نقش اعضا و جوارح انسان در ایمان میفرماید:
ایمان در تمام اعضای بدن پخش شده است و هر یک از اعضای بدن جزئی از ایمان را متكفل شده است که عضو دیگر آن را ندارد.
فَمِنْهَا قَلْبُهُ الَّذِی بِهِ یَعْقِلُ وَ یَفْقَهُ وَ یَفْهَمُ وَ هُوَ أَمِیرُ بَدَنِهِ اَلَّذِي لاَ تَرِدُ اَلْجَوَارِحُ وَ لاَ تَصْدُرُ إِلاَّ عَنْ رَأْيِهِ وَ أَمْرِهِ [۲] ؛
یکی از آنها قلب اوست که به واسطه آن خرد میورزد و میفهمد. و او امیر و فرمانده بدن است که همه اعضای بدن با امر و نظر او حرکت کرده و باز میایستند.
📚[۱]: بحارالانوار، ج ۵، ص ۲۳۵.
📚[۲]: الكافی، ج ۲، ص ۳۳؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۱۵۷؛ بحارالانوار، ج ۶۶، ص۲۳.
اخلاق فطری ، ص ۸۵ ، ۸۶
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۸_شناخت قرآن.m4a
12.16M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_هشتم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴فَفَرَضَ عَلَی القَلبِ غَیرَ ما فَرَضَ عَلَی السَّمعِ... فَأَمَّا مَا فَرَضَ عَلَی اَلْقَلْبِ مِنَ اَلْإِیمَانِ: فَالْإِقْرَارُ، وَ اَلْمَعْرِفَهُ، وَ اَلْعَقْدُ، وَ اَلرِّضَا، وَ اَلتَّسْلِیمُ بِأَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ إِلَهاً وَاحِداً لَمْ یَتَّخِذْ صَاحِبَهً وَ لاَ وَلَداً، وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَی آلِهِ، وَ اَلْإِقْرَارُ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ مِنْ نَبِیٍّ أَوْ کِتَابٍ، فَذَلِکَ مَا فَرَضَ اَللَّهُ عَلَی اَلْقَلْبِ مِنَ اَلْإِقْرَارِ وَ اَلْمَعْرِفَهِ وَ هُوَ عَمَلُهُ
پس آنچه که بر قلب واجب شده است غیر از چیزی است که بر گوش واجب گردیده است... اما ایمانی که بر قلب واجب شده اقرار و معرفت و اعتقاد و رضا و تسلیم به این است که خدایی جز الله نیست؛ یگانه است و شریکی ندارد. خدایی یگانه که نه هم صحبتی برای اوست و نه فرزندی، و این که محمد بنده و رسول اوست و نیز اقرار به همه پیامبران و کتبی که از سوی خدای تعالی نازل شده است. اقرار و معرفتی که بر قلب فرض شده، همین است. و این عمل قلب است.
📚الكافي، ج ۲، ص ۳۳؛ وسائل الشيعة، ج ۱۵، ص ۱۶۴؛ بحارالانوار، ج ۶۶، ص۲۳.
اخلاق فطری ، ص ۸۶ ، ۸۷
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۶۹_شناخت قرآن.m4a
10.73M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_شصت_و_نهم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴قلب انسان چیزی است که همه اعضای بدن به دستور و فرمان او به عمل خوانده میشوند. بنابراین انتخاب و گزینش، اراده و تصمیم و عزم بر فعل یا ترک، همه کار قلب است. اختیار، حریت و آزادی نیز از آن قلب انسان است واعضا و جوارح دیگر هیچ کدام برای انسان حریت، آزادی و اختیار به ارمغان نمی آورند، بلکه همه آنها تحت تسخیر قلب کار خویش را انجام میدهند. با توجه به این که قلب رئیس و امیر همه اعضاست و از ریاست و امارت بر بدن برخوردار است، معلوم میشود افعال قلب هم نسبت به افعال سایر اعضای بدن دارای رتبه و درجه ای بالا خواهد بود؛
از این رو پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید:
اَلْقَصْدُ إِلَی اَللَّهِ تَعَالَی بِالْقُلُوبِ أَبْلَغُ مِنْ إِتْعَابِ اَلْجَوَارِحِ بِالْأَعْمَالِ [۱] ؛
قصد به سوی خدای تعالی با دلها رساتر است از به زحمت انداختن جوارح با اعمال.
و نیز امام صادق علیه السلام میفرماید:
الْعَمَلُ الْخَالِصُ الَّذِی لَا تُرِیدُ اَنْ یَحْمَدَکَ عَلَیْهِ أَحَدٌ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَل وَ اَلنِّیَّهُ افْضَلُ مِنَ اَلْعَمَلِ، أَلاَ إِنَّ اَلنِّیَّهَ هِیَ اَلْعَمَلُ ثُمَّ تَلاَ قَوْلَهُ عَزَّ وَ جَلَّ: (قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ) [۲] یَعنی عَلی نِیَّتِهِ [۳] ؛
عمل خالص عملی است که ثنای احدی را بر آن جز خدای تعالی دوست نداشته باشی و نیت بهتر از عمل است. آگاه باش که نیت همان عمل است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: «بگو هر کسی طبق سرشت خویش عمل میکند»؛ یعنی طبق نیتش.
هیچ تردیدی نیست که نیت بهتر از عمل است؛ زیرا نیت ۔ چنان که گفته شد - از اعمال قلب است و عمل قلب در مقایسه با اعمال دیگر بر همه آنها تقدم و برتری دارد.
📚[۱]: کشف الغمة، ج ۲، ص ۳۶۸؛ بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۶۰
📚[۲]: اسراء (۱۷)، آیهء ۸۴.
📚[۳]: الکافی، ج ۲، ص ۱۶؛ بحارالانوار، ج ۶۷، ص ۲۳۰.
اخلاق فطری ، ص ۸۷ ، ۸۸
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۷۰_شناخت قرآن.m4a
11.78M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_هفتاد
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴در روایتی دیگر- که به برتری عمل قلب بر سایر اعمال اشاره دارد - نقل شده است که روزی حضرت سلیمان شنید، گنجشگی به عیالش میگفت: ما دیگر پیر شده ایم، پیش آی تا با هم نزدیکی کنیم، شاید خدای تعالی فرزندی به ما عطا کند که ذکر خدای سبحان گوید. حضرت سلیمان از این سخن گنجشگ در شگفت شد و فرمود: نیت این گنجشگ از همهء دارایی مملکت من بهتر است. [۱]
با توجه به این روایات و توضیحات دیگری که در مباحث آینده خواهد آمد، معلوم میشود که قلب در انسان جایگاه مهم و اساسی دارد و نه تنها خود بر همه اعضا ریاست و امارت دارد، بلکه افعالش هم بر همه افعال بدن برتری و فضیلت دارد. بدیهی است که مراد از قلب با این ویژگیها نمی تواند تکه گوشت صنوبری شکل - که در داخل سینه انسان است - باشد؛ زیرا پیداست که کار مهم این عضو رساندن خون به اعضای بدن است و اگر چیز دیگری این کار را انجام دهد، هیچ مشکلی در انسان از جهت فهم و شعور و صفات نفسانی رخ نخواهد داد، چنان که امروزه با به کار گرفتن قلب مصنوعی این امر به اثبات رسیده است. و نیز مراد از قلب عقل و خرد انسانی نیست؛ زیرا در روایت امام صادق علیه السلام گذشت که حضرت تعقل و فهم را فعل قلب دانستند و روشن است که خرد ورزی و فهم غیر از خرد و عقل است.[۲]
📚[۱]: بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۹۵.
📚[۲]: رابطهء میان عقل و قلب در ادامه به تفصیل مورد بحث قرار خواهد گرفت.
اخلاق فطری ، ص ۸۸ ، ۸۹
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۷۱_شناخت قرآن.m4a
10.51M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_هفتاد_و_یکم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
#اخلاق_فطری
🔴قلب و عقل
چنان که گفتیم عقل نوری است که انسان به واسطهء آن حسن و قبح، زشتی و زیبایی و وجوب و حرمت را درک میکند. همچنین روشن شد که مراد از قلب در این بحث روح و نفس انسان است. حال در اینجا درباره ارتباط میان این دو بحث خواهیم کرد.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
الْعَقْلُ مَسْکَنُهُ فِی الْقَلْبِ [۱]
دل انسان محل سکنای عقل و خرد اوست. و نیز میفرماید:
اَلْعَقْلُ مِنَ اَلْقَلْبِ [۲]
عقل از قلب است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم هم میفرماید:
أَلَا وَ مَثَلُ الْعَقْلِ فِي الْقَلْبِ كَمَثَلِ السِّرَاجِ فِي الْبَيْتِ [۳]
آگاه باش که عقل در قلب چون چراغی است در وسط اتاق.
در حدیث اهليلجه امام صادق علیه السلام میفرماید:
فَعَرَفَ الْقَلْبُ بِعَقْلِهِ أَنَّ مُمْسِکَ الْأَرْضِ... هُوَ الَّذِی یُمْسِکُ السَّمَاءَ الَّتِی فَوْقَهَ... أَنَّ الْقَلْبَ یُفَکِّرُ بِالْعَقْلِ الَّذِی فِیه [۴] ؛
قلب با عقلش میشناسد که نگهدارنده زمین... هموست که آسمان بالای زمین را نگهداشته است... همانا قلب با عقلی که در اوست فکر میکند.
و نیز میفرماید:
أَنَّهُ لَیْسَ یَقْدِرُ شَیْءٌ مِنَ الْحَوَاسِّ أَنْ یَفْعَلَ بِشَیْءٍ مِنَ الْجَسَدِ شَیْئاً بِغَیْرِ إِذْنِ الْقَلْبِ وَ دَلاَلَتِهِ وَ تَدْبِیرِهِ لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی جَعَلَ الْقَلْبَ مُدَبِّراً لِلْجَسَدِ بِهِ یَسْمَعُ وَ بِهِ یُبْصِرُ وَ هُوَ الْقَاضِی وَ الْأَمِیرُ عَلَیْهِ وَ لاَ یَتَقَدَّمُ الْجَسَدُ إِنْ هُوَ تَأَخَّرَ وَ لاَ یَتَأَخَّرُ إِنْ هُوَ تَقَدَّمَ وَ بِهِ سَمِعَتِ الْحَوَاسُّ وَ أَبْصَرَتْ إِنْ أَمَرَهَا ائْتَمَرَتْ وَ إِنْ نَهَاهَا انْتَهَتْ وَ بِهِ یَنْزِلُ الْفَرَحُ وَ الْحَزَنُ وَ بِهِ یَنْزِلُ الْأَلَمُ [۵] ؛
همانا هیچ کدام از حواس بدون اذن قلبو راهنمایی و تدبیر آن در بدن کاری را نمی توانند بکنند؛ زیرا که خدای تبارک و تعالی قلب را مدبر بدن قرار داده است. به وسیله قلب بدن میشنود و میبیند، و قلب قاضی و فرمانده بدن است. آن گاه که قلب عقب مانده است، بدن پا پیش نمی نهد و آنگاه که قلب پیش رفته است، بدن عقب نمی ماند. شنوایی و بینایی حواس به واسطه قلب است. هرگاه قلب آنها را فرمان دهد اطاعت میکنند و آنگاه که نهی شان کند باز میایستند. به واسطه قلب شادی و غم و درد بر بدن فرو میریزد.
📚[۱]: الكافی، ج ۸، ص ۱۹۰؛ بحارالانوار، ج ۵۸، ص ۳۰۴ - ۳۰۵.
📚[۲]: بحارالانوار، ج ۵۸، ص۳۰۵؛ كفاية الاثر، ص ۲۵۳.
📚[۳]: علل الشرایع، ص ۹۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۸۱؛ بحارالانوار، ج ۱، ص ۹۹.
📚[۴]: بحارالانوار، ج ۳، ص ۱۶۲ - ۱۶۳.
📚[۵]: بحارالانوار، ج ۳، ص ۱۶۹.
اخلاق فطری ، ص ۸۹ ، ۹۰
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a
جلسه۷۲_شناخت قرآن.m4a
11.57M
🔴صوت درس #شناخت_قرآن
#جلسه_هفتاد_و_دوم
استاد محمد #بیابانی_اسکوئی
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a