eitaa logo
استاد هاشمی طباطبایی
68 دنبال‌کننده
32 عکس
0 ویدیو
0 فایل
🔹لیست دروس استاد سید محمد باقر هاشمی طباطبایی: خارج اصول، خارج فقه(خمس)، نفاق در قرآن و نهج‌البلاغه 🔹مکان: قم_ میدان روح‌الله. دفتر مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی. دو ساعت به اذان ظهر مدیر: @MR0696
مشاهده در ایتا
دانلود
🔺تطهیر تکوینی اهل بیت(ع) 🔻إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا 🔹این قسمت از آیه ۳۳ احزاب درباره پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) است و به دستور رسول اکرم(ص) در این آیه قرار داده شد. 🔹حدود ۷۰ روایت از طریق شیعه و اهل سنت وجود دارد که می‌گویند این بخش از آیه مستقلا برای پیامبر(ص) نازل شد و درباره زنان ایشان نیست. 🔹اما برخی اهل سنت گفته‌اند چون این قسمت از آیه در سیاق عبارات مربوط به زنان پیامبر است پس باید آنان را هم شامل شود. 🔹این نظر قابل قبول نیست چون: ۱. ضمایر و سایر اسلوب از نظر معنایی تناسب ندارند. ۲. آیه درباره زنان پیامبر به گونه‌ای سخن می‌گوید که کانّه اقتضای عمل خلاف درباره آنها وجود دارد اما این قسمت از آیه بیانگر "تطهیر تکوینی" است چون می‌گوید "یرید الله" و همچنین در این قسمت "حصر" وجود دارد که نشان از عصمت است. 🆔 @ostad_hashemi
🔻وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ وَ أَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَ آتِينَ الزَّكَاةَ وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ/ احزاب آیه ۳۳ 🔹وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَه: اطاعت زنان پیامبر(ص) هم در مسائل حکومتی و سیاسی اجتماعی است و هم در مسائل داخل خانه رسول اکرم. 🔹زیرا با توجه به جایگاهی که دارند، اطلاعات فراوانی در اختیار دارند که باید نسبت به آنها تحفّظ داشته باشند. 🔹بنابراین زنان نیز مانند مردان باید از احکام ولایی و حاکمیتی تبعیت کنند. 🆔 @ostad_hashemi
🔻وَ اذْكُرْنَ مَا يُتْلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا/ احزاب آیه ۳۴ 🔹حکمت به دو معناست: ۱. معانی و داده‌های آیات؛ تمام اقتضائات و لوازم و پیامدهایی که مترتب بر آیات است. ۲. رفتار، سیره و سخنان پیامبر اکرم(ص) 🔹همه مفسرین گفته‌اند مراد از آیات، قرآن کریم است. پس تلاوت قرآن در خانه بسیار مهم است و آثار فراوان دارد. 🔹در روایات آمده خانه‌ای که در آن قرآن تلاوت می‌شود، شیطان در آن راه ندارد، این خانه مانند ستارگان آسممان نور دارد، مورد لطف خداست و ... 🆔 @ostad_hashemi
🔻و مَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا/ احزاب آیه 36 🔹ترجمه: هيچ مرد و زن با ايمانى حقّ ندارد هنگامى كه خدا و رسولش امرى را مقرّر كنند، از سوى خود امر ديگرى را اختيار كند و هر كس خدا و رسولش را نافرمانى نمايد، بدون شك به گمراهى آشكارى گرفتار شده است. 🔹بر اساس شان نزول این آیه، پیامبر اکرم(ص) زینب، دختر عمه‌اش، را به زیدبن حارثه، غلام آزاد کرده خود تزویج کرد که زینب گفت: من از اشراف قریشم غلامی را به شوهری نمی‌پذیرم که این آیه نازل شد و او پذیرفت. 🔹این آیه بسیار مهم است و در رابطه با مساله ولایت فقیه نیز مطرح می‌شود. 🔹پیام آیه: اگر فردی به دستور پیامبر(ص) و امام جامعه تمکین نکند، 1. مومن نیست 2. عصیان کرده 3. گمراهی آشکار دارد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺معنای دقیق ابلاغ دین 🔻الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لَايَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ ۗ وَ كَفَىٰ بِاللَّهِ حَسِيبًا/ احزاب ۳۹ 🔹تبلیغ دو جنبه دارد؛ جنبه فاعل که مبلّغ است و جنبه قابل، که جامعه و مخاطب است. 🔹برخی می‌گویند وظیفه حضرت رسول(ص) فقط رساندن پیام است و بس(مانند کشیشان) که نتیجه آن جدایی دین از سیاست است. 🔹اما معنای (ابلاغ) و (تبلیغ) خلاف این دیدگاه است. ابلاغ یعنی رساندن پیام و فراهم کردن بستر برای به ثمر رسیدن آن. 🔹مهم‌ترین و بهترین حالت برای فراهم کردن بستر و شرایط ابلاغ، تشکیل حکومت اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد و ... است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺دین با آگاهی جامعه باید پیش برود 🔺ابلاغ دین هزینه دارد 🔹دین اهل شبیخون و غافلگیری نیست که از غفلت مردم سوء استفاده کند و بر جامعه و مردم مسلط شود بلکه از همان ابتدا به مردم آگاهی می‌دهد تا با التفات، دین را بپذیرند. 🔹به همین دلیل از همان اول، نزاع و درگیری بین جبهه حق و جبهه باطل پیش می‌آید. انتقال حال جامعه به حال دیگر، چالش دارد. 🔹 بنابراین ابلاغ دین هزینه دارد لذا قرآن کریم می‌فرماید مبلّغ دین در این مسیر از کسی غیر از خداوند نباید بترسد: الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لَايَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ ۗ وَ كَفَىٰ بِاللَّهِ حَسِيبًا/ احزاب ۳۹ 🔹کسی که در مقابل سختی‌ها و موانع، عقب‌نشینی می‌کند "مبلّغ" نیست بلکه صرفا مُعلِن(اعلام کننده) است. 🆔 @ostad_hashemi
🔺رابطه جامعه با امام جامعه، فراتر از رابطه پدری است 🔻ما كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِكُمْ وَ لَٰكِن رَّسُولَ اللَّهِ وَ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ كَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا/احزاب آیه ۴۰ 🔹ترجمه: محمّد (ص) پدر هیچ یک از مردان شما (زید یا دیگری) نیست (پس زینب زن فرزند پیغمبر نبود و پس از طلاق، او را می‌تواند بگیرد). او رسول خدا و خاتم انبیاست، و خدا همیشه (حکمش وفق حکمت و مصلحت است) و بر همه امور عالم آگاه است. 🔹بنابراین پسرخوانده هرگز پسر نيست‌ و پدرخوانده نيز پدر نيست تا ازدواج او با همسر مطلّقه‌ پسرخوانده‌اش جايز نباشد: «ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ» 🔹از این آیه معنای مهم دیگری هم می‌توان استفاده کرد و آن اینکه جایگاه رسول‌الله(ص) بسیار بالاتر از رابطه است، او رسول الله و پیامبر الهی است و جامعه اسلامی باید آن جایگاه را مد نظر داشته باشد و تبعیتش از امام جامعه با این بینش باشد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺شرط داشتن رهبر الهی 🔻يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا/احزاب آیه ۴۱ 🔹در آیه قبل خداوند جایگاه بالای رسول‌الله را به مومنین گوشزد کرد که باید برای پذیرش این جایگاه آمادگی و صلاحیت داشته باشند. 🔹 در آیه ۴۱ یکی از علل آمادگی و صلاحیت پیدا کردن را، ذکر الله و ذکر کثیر می‌داند. 🔹اینکه فرد مسلمان و جامعه اسلامی توجه داشته باشند که خداوند بر آنها نظارت دارد و آنها در محضر خدا هستند موجب می‌شود مقیّد شوند و هر عملی را انجام ندهند. 🔹اگر این حالت در افراد و جامعه ایجاد شد، خدا به آنها صلاحیتی می‌دهد که لیاقت داشتن رهبر الهی را خواهند داشت. 🆔 @ostad_hashemi
🔺عنایت الهی برای رسیدن به کمال ضروری است. 🔻هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا/احزاب آیه ۴۳ 🔹صلاه از سوی خداوند یعنی تمامی انواع رحمت. بالاتر از رحمت، "عنایت" است یعنی خداوند هوای فرد را دارد. 🔹هُوَ الَّذِي يُصَلِّي‌ ... لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ‌: انسان در خارج شدن از ظلمات، به امداد الهى و دعای ملائکه نياز دارد و عقل و علم بشر به تنهایی كافى نيست. 🔹لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ: هدف خلقت است که فقط با عنایت الهی حاصل می‌شود. حتی پیامبر اکرم(ص) فرمود اگر فضل و عنایت الهی نباشد، به مراحل کمال نمی‌رسم. 🆔 @ostad_hashemi
🔺اطاعت نکردن حاکمیت اسلامی از کفار و منافقین 🔻و لَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَ الْمُنَافِقِينَ وَ دَعْ أَذَاهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَ كَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا/ احزاب آیه 48 🔹مراد از اطاعت نکردن از کفار و منافقین چیست؟ منظور اطاعت نکردن از آنها در و است. کفار و منافقین با نام دین به دنبال این هستند که حاکمیت اسلامی و مسوولین حکومت را در تصمیمات و مسیر خود دچار و کنند و دستگاه محاسباتی آنها را به هم بریزند. 🔹بیشترین اذیت حکومت اسلامی از ناحیه منافقین است. نفاق در اینجا هم نفاق را شامل می‌شود و هم نفاق و را. با این معنا موضوع اذیت پیامبر(ص) معنا پیدا می‌کند. منافقین به دنبال منافع خود هستند و حاکمیت اسلامی را به بی‌منطقی و غیر عقلانیت و یک‌دندگی متهم می‌کنند که این موجب آزار و اذیت حاکمیت می‌شود. 🔹خداوند می‌فرماید این سخنان و رفتار و توصیه‌های منافقین و کفار را رها کن و به آنها و به اذیت آنها توجه نکن و در راه خدا به او توکل کن و به مسیر خود ادامه بده، خداوند در وقت مناسب آنها را معاقبه می‌کند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺اذیت خداوند یعنی نافرمانی و عدم تبعیت از امام جامعه 🔻إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا/ احزاب آیه ۵۷ 🔹ترجمه: ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﺳﻮﻟﺶ ﺭﺍ ﺍﺫﻳﺖ ﻣﻲ‌ﻛﻨﻨﺪ، ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﻟﻌﻨﺘﺸﺎﻥ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﻋﺬﺍﺑﻲ ﺧﻔﺖ‌ﺑﺎﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. 🔹این آیه در مقام بیان این نکته است که اگر انسان تبعیت کامل از رسول‌ خدا(ص) نداشت، رفتار و عملکرد او موجبات آزار ایشان و در نتیجه آزار خداوند را فراهم می‌کند. 🔹بنابراین اذیت خداوند یعنی نافرمانی و عدم تبعیت از امام جامعه. 🔹 لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا: یعنی اینکه خداوند توفیق ایمان و هدایت را در این دنیا از این افراد سلب می‌کند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺تهدید منافقین توسط خداوند متعال 🔻لئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا/ احزاب آیه 60 🔹ترجمه: اگر منافقان و كسانى كه در دل‌هايشان بيمارى است و آنان كه در مدينه شايعه پراكنى مى‌كنند، (از رفتارشان) دست بر ندارند، حتماً تو را بر ضّد آنان مى‌شورانيم، آنگاه جز مدّت كوتاهى نمى‌توانند در كنار تو در اين شهر بمانند. 🔹این آیه تهدید منافقین است، آیه می‌گوید اگر منافقین از رفتار و عملکرد خود دست نکشند، با آنها برخورد شدید می‌شود. 🔹برخی مفسرین گفته‌اند این افراد «الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ» 3 گروه بودند و برخی نیز گفته‌اند یک گروه بودند که 3 نوع عملکرد داشتند. 🔹«مرجفون» از «ارجاف»، به كسانى گفته مى‌شود كه با شايعه‌سازى، در جامعه‌ اسلامى دلهره ايجاد مى‌كنند. منافقین کارشان جنگ روانی بود و امنیت روانی جامعه را به هم می‌ریختند و همچنین اقدام به ترور شخصیت پیامبر(ص) می‌کردند. 🔹لايُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا: یعنی از زمان تصمیم حمله تا نابودی آنها، زمان اندکی خواهد بود. به عبارت دیگر حکومت اسلامی یک حمله غافلگیرانه و هجمه همه جانبه به آنها خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺همه انبیاء با پدیده نفاق مواجه بودند 🔻سُنَّةَ ٱللَّهِ فِي ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبل وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تبدیلاً/ احزاب آیه 62 🔹مسائلی که پیامبر اکرم(ص) با جریان نفاق داشت، سیر طبیعی عالم است چون سنّت الهی است و تخلف‌ناپذیر است لذا همه انبیاء الهی با چالش مواجه بودند و این مساله برای همه مصلحین و اولیاء الهی که در آینده می‌آیند، وجود خواهد داشت. 🔹روش برخورد با پدیده نفاق را آیات قبل سوره احزاب بیان می‌کنند که گذشت. 🔻يَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا/ احزاب ۶۳ 🔹"الناس" در این آیه نشان می‌دهد که این افراد بی‌ایمان بودند چون قیامت را مسخره می‌کردند. این احتمال قابل قبول است. 🔹احتمال دوم این است که بخشی از این "الناس" مومنین بودند که می‌خواستند بدانند قیامت چه روزی است تا برای آن آماده شوند. پیامبر(ص) می‌فرمود علم آن نزد خداست. خداوند می‌خواهد ایمان از روی اختیار باشد و این ارزش دارد، وگرنه اگر کسی بداند قیامت به زودی اتفاق می‌افتد، اجبارا مومن می‌شود نه اختیارا. 🆔 @ostad_hashemi
🔻يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَا أَطَعْنَا الله وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا/ احزاب آیه ۶۶ 🔹«أَطَعْنَا الله وَ أَطَعْنَا الرَّسُولَا»: یعنی اطاعت از خدا به همراه اطاعت از رسول نجات‌بخش و كارساز است. 🔹پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله علاوه بر ابلاغ فرمان الهى و احکام تشریعی، خود نيز دستوراتی را براى جامعه صادر مى‌کردند که همان احکام ولایی و حکومتی است. 🔻وَ قَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَ كُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا/ احزاب آیه ۶۷ 🔹سادتنا: یعنی حکام غیر مشروع 🔹کبراءنا: سرمایه‌داران و صاحب‌نفوذان مرتبط با حکام غیر مشروع که همان "ملا" هستند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺گناه ظالمین و تابیعن آنها یکسان است 🔻ربَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا/ احزاب آیه 68 🔹این جمله را منحرفین و گمراهان درباره «سَادَتَنَا وَ كُبَرَاءَنَا» که در آیه قبل ذکر شد، بیان می‌کنند. یعنی کسانی که گمراه شده‌اند، می‌گویند حکام و سرمایه‌داران و صاحب‌نفوذان فاسد، ما را گمراه ساختند. 🔹اما از منظر قرآن کریم این سخن گمراهان نوعی توجیه و فرار از عملکرد خودشان است به دلیل اینکه خود این افراد مقصرند چون از حاکمان جائر و ثروتمندان فاسد تبعیت کردند. 🔹قرآن کریم در جای دیگر می‌فرماید این افراد منحرف نیز مانند حاکمان جائر و مفسدین، معصیت‌کارند و دو برابر عذاب می‌شوند چون اگر از مفسدین تبعیت نمی‌کردند، آنان نمی‌توانستند ظلم و فساد کنند. پشت گرمی آنان به همین پیاده نظام و سیاهی لشکرهاست تا بیشتر ظلم کنند. 🆔 @ostad_hashemi
🔻يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسَىٰ فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا ۚ وَ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهًا/ احزاب آیه ۶۹ 🔹ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! مانند كسانى نباشيد كه موسى را آزار دادند، پس خداوند او را از آنچه (درباره‌اش به افترا) مى‌گفتند، تبرئه فرمود و او نزد خداوند آبرومند بود. 🔹این آیه منافقین زمان حضرت رسول(ص) که ایشان را اذیت می‌کردند، به ماجرای یهودیان زمان حضرت موسی(ع) تشبیه می‌کند و می‌گوید هر دو گروه دو پیامبر الهی را مورد آزار قرار می‌دادند و به آنها تهمت می‌زدند. 🔹همانطور که خداوند حضرت موسی(ع) را از تهمت‌های یهودیان تبرئه کرد، پیامبر اکرم(ص) را نیز از تهمت‌های متافقین تبرئه نمود. 🆔 @ostad_hashemi
بعد از سال 6 هجری جریان نفاق در زمان پیامبر اکرم(ص) نهادینه شده بود و رفتار این جریان برای جامعه مسلمین مشخص شده بود لذا خداوند در قرآن کریم مکرّر می فرماید مواظب این جریان باشید. 🔻إذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ/ منافقون آیه 1 🔹درباره این آیه چند احتمال دارد: 1. منافقین اساسا مشکل اعتقادی دارند بنابراین تو نزد آنها رسول‌الله نیستی و آنان تو را قبول ندارند. 2. منافقین قبول دارند تو رسول الله هستی ولی در عمل آماده پذیرش سخنان تو نیستند یعنی انکار عملی دارند که منجر به انکار اعتقادی می‌شود. 3. منافقین حتی اگر تو را اطاعت کنند، از روی ایمان نیست بلکه از روی ترس و برای ظاهرسازی نزد مردم است تا پایگاه اجتماعی خود را حفظ کنند. 4. این احتمال را فقط مفسرین شیعه مطرح کرده‌اند و آن اینکه منافقین کاذب هستند و ولایت امام علی(ع) را قبول ندارند. ولایت امام علی(ع) از همان ابتدای بعثت پیامبر اکرم(ص) مطرح بوده و منافقین از همان ابتدا با ولایت ایشان مشکل داشتند. 🆔 @ostad_hashemi
🔺منافقین از مقدسات برای اهداف خود استفاده می‌کنند 🔻اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۚ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ/ منافقون آیه ۲ 🔹اتّخذ: چیزی را از روی عمد، اختیار، اراده و علم کسب کردن 🔹پس معنای آیه این است که منافقین اقداماتشان کاملا سازمان‌دهی شده و از روی علم و اراده است و اینگونه نیست که کارشان اتفاقی باشد. بنابراین باید در مقابل آنها کار سازمانی انجام داد. 🔹اَیمان: قَسَم، هر نوع قرار و میثاق. جُنّه: پوشش، حفاظ 🔹منافق هیچ تقوایی ندارد لذا همه مقدسات را پوشش قرار می‌دهد برای پیشبرد اهداف خود. 🔹نتیجه جُنّه و پوشش قرار دادن مقدسات، این است که منافقین "صدّ عن سبیل الله" می‌کنند. 🔹آنها در ظاهر به عنوان مومن، انسان‌های دیگر را فریب می‌دهند. از ظواهر دین استفاده می‌کنند برای فریب جامعه و دور کردن آن از راه حق. 🆔 @ostad_hashemi
🔺تغییر منافقین از ایمان واقعی به مرحله کفر 🔻ذلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ/ منافقون آیه 3 🔹درباره «آمنوا» دو نظر وجود دارد: 1. بسیاری از مفسرین: احتمال زیاد ایمان واقعی مراد نیست بلکه ایمان ظاهری است و فقط اظهار ایمان به زبان است. 2. مرحوم علامه: با بررسی سایر آیات مشابه به این نتیجه می‌رسیم که مراد از ایمان در این آیه، ایمان واقعی است. 🔹پس بر اساس دیدگاه مرحوم علامه 2 نکته قابل توجه است: 1. امکان دارد انسان ایمان واقعی داشته باشد اما به تدریج کافر شود. پس انسان هیچ‌گاه نباید به خود مطمئن و مغرور شود بلکه همیشه باید به خداوند پناه ببرد و از او کمک بخواهد. 2. «ثمّ» برای تراخی است یعنی ورود منافقین به کفر، تدریجی است. آنان از انحرافات گذشته توبه نمی‌کنند تا سرانجام به کفر می‌رسند بنابراین در نهایت، «فَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ» اتفاق می‌افتد. 🆔 @ostad_hashemi
🔻ذلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ/ منافقون آیه ۳ 🔹منافقین علنا اعلام نکردند که رسول‌الله را قبول ندارند بلکه بسیاری از آنان ظاهرالصلاح بودند و حتی در صف اول نماز می‌ایستادند. 🔹هر چند آنان صریحا کفر را اعلام نکردند، اما اعمال آنان ملازمه با کفر داشت و کفر را در پی‌ داشت. 🔹انحرافات معمولا ابتدا با شبهه ایجاد می‌شوند که زمینه انحراف فراهم می‌شود. شیطان هم که زمینه را فراهم می‌بیند کمک می‌کند به انحراف بیشتر. 🔹گاهی به جایی می‌رسد که انسان دیگر توفیق برگشتن ندارد که در این صورت ایمان از بین می‌رود و انسان دیگر حیات معنوی ندارد و مورد لعنت خدا و ملائکه قرار می‌گیرد. 🆔 @ostad_hashemi
🔺دشمنی منافقین علیه حاکمیت اسلام بسیار شدید است 🔻وَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَ إِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ/ منافقون آیه ۴ 🔹وَ إِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ: ظاهر منافقین بسیار فریبنده است، هر کس آنان را ببیند، دلبسته آنان می‌شود. منافقین ظاهر جذابی دارند، خوش‌بیان هستند اما در واقع مانند چوب‌های خشک، توخالی، پوک، بی‌مایه و بی‌هویت هستند که از خودشان چیزی ندارند بلکه به دیگران تکیه دارند. 🔹يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ: منافقین به دلیل فریبکاری، بسیار ترسو هستند و همیشه در رعب و اضطراب هستند و کوچکترین مساله‌ای پیش بیاید، دچار نگرانی می‌شوند. 🔹هُمُ العَدُوّ: تقدم ضمیر "هم"، حصر را می‌رساند و به این معناست که منافقین در مقایسه با سایر دشمنان اسلام(یهود و نصاری)، برای حکومت اسلامی و حاکمیت اسلام بیشتر مزاحمت ایجاد می‌کنند و بیشتر دشمنی می‌کنند. به گونه‌ای که حتی یهود و نصاری بسیاری اوقات به وسیله منافقین علیه اسلام دشمنی می‌کنند. 🆔 @ostad_hashemi
🔹یکی از کارهای طراحی شده و حساب شده جریان نفاق در زمان پیامبر اکرم(ص) این بود که هنگامی که پیروزی نصیب لشکر اسلام می‌شد، این جریان ماجرایی را راه‌اندازی می‌کرد تا ذهنها متوجه آن شوند و شیرینی پیروزی برای مسلمانان باقی نماند. 🔹به همین جهت در آیه ۲ منافقون درباره جریان نفاق آمده که آنان "صدّ عن سبیل الله" می‌کنند. این تعبیر نمی‌خواهد بگوید منافقین صرفا منحرف هستند بلکه می‌خواهد بگوید منافقین کارشان ایجاد انحراف در جامعه و گمراه کردن مردم و بر هم زدن امنیت نظام اسلامی است. 🆔 @ostad_hashemi
🔹وَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَ إِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ. اینکه ضمیر "تسمع" به پیامبر اکرم(ص) برمی‌گردد، چگونه توجیه می‌شود؟ ۳ احتمال دارد: ۱. هر چند ضمیر خطاب به پیامبر اکرم(ص) است اما حقیقتا جامعه مسلمین مورد خطاب است. ۲. منافقین قدرت جذب افراد را دارند، البته اگر مانعی پیش بیاید، مانند اینکه مخاطب آنها پیامبر(ص) باشد، قادر بر تاثیرگذاری نیستند. ۳. پیامبر اکرم(ص) ناچار بود به سخنان منافقین گوش دهد تا بتواند جامعه را مدیریت کند. در این صورت باید گفت جریان نفاق، برای جامعه خطرناک است به همین جهت حکومت اسلامی باید آنها را به طور دقیق زیر نظر داشته باشد. 🆔 @ostad_hashemi
🔻هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ 🔹جبهه حق باید تلاش کند، جریان‌سازی کند و اجازه ندهد جریان نفاق در جامعه جایگاهی پیدا کند و پله‌کان ترقی را طی کرده، مسوولیت بگیرد. 🔹هُمُ العَدُو: تقدّم ضمیر نشان می‌دهد این جریان مهم‌ترین و بزرگترین دشمنان حکومت اسلامی هستند. 🔹فَاحذَرهُم: این امر به معنای این است که همه امکانات حکومت را باید به کار برد تا شرّ منافقین از حکومت و جامعه اسلامی دور شود لذا تمام کانال‌های رسیدن آنها به قدرت و حکومت باید بسته شود. 🆔 @ostad_hashemi
🔹فَاحذَرهُم: یعنی حکومت اسلامی باید تمام امکانات خود را به کار ببرد تا شرّ منافقین را از حکومت و جامعه اسلامی دور کند و تمام کانال‌های رسیدن آنها به قدرت و مسوولیت را ببندد. 🔹قاتَلَهُم اللهُ: "قاتَلَ" بالاتر از "قَتَلَ" است و شدت در قتل است. به عنوان مثال قتل تدریجی و چشاندن مرگ به شکل تدریجی است. پس معنایش این است که خداوند با انواع و اقسام شدائد و ابزارها و به دست مومنین، مرگ را به آنها می‌چشاند. 🔹برخی از مفسرین گفته‌اند این تعبیر نفرین است برای دوری از رحمت الهی 🆔 @ostad_hashemi