#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
🔑نکته طلایی:
در مجاز دو قرینه لازم است، یکی قرینه مانعه و دیگری قرینه معینه.
🔸قرینه مانعه:
دلالت میکند که معنای حقیقی مراد نیست.
❎فایده:
کنایه را از تعریف خارج میکند.
🔸قرینه معینه در مجاز لازم است تا بیاید و بگوید از این لفظ حال که معنای حقیقی اراده نشده، پس کدام معنا اراده شده است.
❎فایده قرینه معینه:
با نبود قرینه معینه، مطلب به سامع منتقل نمیشود و لذا نبود آن خلاف بلاغت است.
🛑توجه:
در صورت نبود قرینه معینه، کلام از مجاز نمی افتد.
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
📚صفحه: 155 جواهر البلاغه
🔑نکته طلایی:
در امر و نهی و تمنی و استفهام، گاهی جواب اینها فعل مضارع می آید.👇🏻
⬅️یک مرتبه واو یا فاء سر آن فعل مضارع داخل میشود=> منصوب میشود به «أن» مقدره
⬅️یک مرتبه هم واو یا فاء بر سر فعل مضارع داخل نمیشود=> در این صورت مجزوم شده به «إن» مقدره
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
📚 جواهرالبلاغة ، صفحه ۷
💠الثالث: الغرابة:
📚کلمه غریبه، کلمه ای است که معنای آن نزد مردم و فصحا آشنا نیست و خود کلمه نیز نزد عموم مردم مانوس نیست و استعمال ندارد.
⬅️ کلمه غریبه بر دو قسم است:
☑️ الف) برای آن لفظ غریبه، یک معنایی وضع شده ولی مردم این لفظ را در آن معنا استعمال نمیکنند.
مورد الف، بر دو قسم است:
در صورت مراجعه به کتب لغت مُفصّل(که بنای آنها بر این است که هر لغتی که در عرب وضع شده، معنای آنها را ذکر کند، اعم از اینکه غریب باشد یا نباشد.):
✔️ ۱_بعضی از الفاظ غریبه، در کتب مفصل آمده و با مراجعه به آنها فهمیده میشود.
🚫 ۲_ولی برخی از الفاظ غریبه، در لغت نامه های مفصل هم پیدا نمیشود.
☑️ ب) کلمهای که معنا ندارد و شنوندگان می بایست با استفاده از قرینه برای آن معنا بتراشند.
یعنی برای فهم آن لفظ می بایست آن را تأویل و تخریج و توضیح دهند.
=>بنابراین در مورد ب، لفظ موضوع له ندارد.
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
📚 جواهرالبلاغة ، صفحه ۸
💠فصاحت در کلام:
فصاحت حسن در کلام است که با سه چیز حاصل میشود:
✔️۱_موافق با قیاس نحوی باشد.
✔️۲_تلفظ به آن کلام آسان باشد.
✔️۳_معنای کلام برای مخاطب به آسانی قابل فهم باشد.
✅نکته مهم:
برای فصاحت کلام، به اضافه سه صفت فوق، باید تمام مفردات کلام هم فصیح باشند.
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
✅نکته:
ملاک تشخیص اینکه کدام کلام تنافر دارد و یا تنافر ندارد ذوق سلیم است.
⬅️بنابراین ملاک معرفت مشقت و سختی، ذوق سلیم است.
⚠️تذکر:
اعم از اینکه تنافر به سبب در کنارهم بودن کلماتی که متقارب الحروف اند،
یا اینکه تنافر به جهت تکرار یک کلمه خاص باشد یا علت دیگری داشته باشد.
#توضیح
●متقارب الحروف اعم از اینکه:
یا حروف حلقی در کنارهم بيايند.
یا حروف شفوی(لبی) در کنارهم بيايند.
و...
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
📚 جواهرالبلاغة ، صفحه ۹
🔸هرگاه کلمهی عَلَمی موصوف واقع شود و ابن را صفت بياوريم و ابن هم اضافه شود به کلمه عَلَمی و بین منعوت و ابن هم فاصله ای نباشد:
=>قاعده بر این است که از ابن، الف بیفتد و از علم منعوت، تنوین می افتد.
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
📚 جواهرالبلاغة ، صفحه ۱۰
✅ کلام فصیح، کلامی است که حسن باشد، تلفظ آن آسان باشد، معنای آن فهمیده بشود، موافق قیاس نحوی باشد و کلمات آن نیز فصیح باشد.
🔸توضیح:
۱. تلفظ آن آسان باشد=تنافر کلمات نداشته باشد.
۲. معنای آن فهمیده بشود= تعقید لفظی و معنوی نداشته باشد.
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI
#در_محضر_استاد
#تقریرات_جواهر
🔸 «فَعلان»های وصفی که مونث آنها با تاء است، در لغت عرب، فقط ۱۴ مورد است که منصرفاند. غیر از این ۱۴ مورد، هر وزن «فَعلان» دیگر غیرمنصرف است.
📚الحدائق الندیة[جلد ۲_ صفحه ۲۶۵ و ۲۶۶]
🆔 @OSTADFOTOUHI_TAGHRIR
🆔 @OSTADFOTOUHI