#درس_جدید
📚صفحه: 241
💠کنایه
☑️لغتا:
یک چیز را بگویی و چیز دیگر را اراده کنی۔
🔻مثال) زید کثیر الرماد
⬅️کثرت خاکستر را بگویی و اراده کنی کرم زید را.
❇️نکته:
معنای لغوی کنایی شامل تمام مجازات است.
لذا کنایه بالمعنی اللغوی اعم است.
↩️یعنی در هرجایی که یک چیز را بگویی ولی صراحتا نگویی، کنایه لغوی محسوب میشود.
☑️اصطلاحا:
کنایه عبارت است از آن لفظی که اراده میشود به وسیله این لفظ لازم معنای آن لفظ.
↩️یعنی ذکر ملزوم و اراده لازم
🛑شباهت و تفاوت بین مجاز و کنایه:
🔷هردو ذکر ملزوم و اراده لازم است
🔶منتهی در مجاز قرینه مانعه وجود دارد و معنای اصلی نمیتواند اراده شود.
ولی در کنایه میشود در کنار معنای کنایی، معنای حقیقی هم اراده بشود چراکه که قرینه مانعه وجود ندارد و تنها قرینه معینه وجود دارد.
#نکته_توضیحی
⚠️تذکر مهم:
📛در کنایه در یک جا نمیتوان معنای اصلی را در کنار معنای کنایی اراده کرد👇🏻
در جایی که کنایه از یک الفاظی تشکیل شده که اراده معنای حقیقی از این تعبیر محال است؛ حتی اراده لفظ به تنهایی دونَ کنایه، غلط است.
❎لذا چنین لفظی فقط برای کنایه میآید دون اراده معنای اصلی.
#نکته_توضیحی
📚صفحه: 241
#مقدمه
در کنایه تعبیری را می آوری و معنایی را از آن اراده میکنی و فرض این است که معنای کنایی لفظ است.
🔖در کنایه:
✔️۱_مکنی به: همان که گفتی= کنایه
🔻مثل) کثیر الرماد
✔️۲_مکنی عنه: معنای کنایی که از مکنی به اراده کردی.
🔻مثل) کرم
❇️نکته:
مکنی عنه ميتواند صفت یا موصوف یا نسبت باشد.
#توضیح_و_بررسی
📍در مثال)
●زید کریم
🔘۱_زید= موصوف
🔘۲_کرم= صفت
🔘۳_بود کرم برای زید= نسبت
#شروع_بحث
💠کنایه به حسب مکنی عنه بر سه قسم است:
☑️۱_گاهی موصوف با تعبیر کنایی بیان میشود 👇🏻
🔻مثال)
در شهر یک کریم بیشتر نیست:
■جاء کریم البلد.
مراد از کریم، زید است
زید موصوف است و با کنایه بیان شده.
☑️۲_بیان صفت با کنایه.
🔻مثال)
■زید کثیر الرماد
☑️۳_بیان نسبت( بود شیءِِ لشیءِِ) با تعبیر کنایی.
🔻مثال)
کرم در خانه زید است
↩️لازمه اینکه کرم در خانه زید باشد، این است که خود زید، کریم باشد.
#نکته_طلایی
📚صفحه: 241 و 242
❇️نکته:
1⃣در کنایه از موصوف دائما صفتی میآید کنایه از موصوف.
⚠️تذکر مهم:
شرط این است که این صفت فقط در موصوف یافت شود و در غیر آن یافت نشود.
یک وقتی سه صفت وجود دارد که تک تک اختصاص به آن موصوف ندارند ولی هرگاه هرسه باهم باشند، تنها در یک موصوف یافت میشوند و لذا سه تایی باهم میتوانند کنایه از موصوف بیایند.
2⃣در کنایه از صفت هم دائما صفتی میآيد کنایه از صفت.
3⃣در کنایه نسبت، دائما نسبتی کنایه قرار میگیرد از نسبتی.
🛑توجه:
موصوف هیچگاه خودش کنایه قرار نمیگیرد.
#نکته_توضیحی
📚صفحه: 242
💠کنایه از صفت بر دو قسم است
☑️کنایه قریبه:
ذکر ملزوم و اراده لازم بدون واسطه اش.
☑️کنایه بعیده:
ذکر ملزوم و اراده لازم با یک واسطه یا بیشتر را اراده کنی.
#بررسی_و_توضیح
📚صفحه: 243
■ليس کمثله شيءُُ
🛑در کتب نحوی، مشهور گفتنه اند که کاف زائده است.
💯منتهی بلاغیون گفتند کاف زائده نیست!
⁉️چطور ممکن است؟!
✅پاسخ داند که ليس مثله شیء و ليس کمثله شیء، معنایشان واحد است.
منتهی ليس مثله شیء، صریح است ولی لیس کمثله شیء، کنایه است.
کنایه ذکر ملزوم و اراده لازم است.👇🏻
⁉️چگونه لازم و ملزوم درست میشود؟!
🔸داشتن مثل=ملزوم
🔸داشتن مثل مثل= لازم
در صورتی که خداوند( نعوذبالله) مثل داشته باشد، خود خداوند مثل مثلش است!
و چون خداوند مثل مثل ندارد، لازمه اش این است که مثل نداشته باشد.👇🏻
🔹نداشتن مثل مثل=ملزوم= مکنی به
🔹نداشتن مثل=لازم= مکنی عنه
✅آیه شریفه نسبت نداشتن مثل مثل را بیان کرده که کنایه باشد از نسبت نداشتن مثل.
#نکته_توضیحی
📚صفحه: 244 و 245
💠تقسیم کنایه به اعتبار غرض:
☑️تعریضی: گوشه زدن به کسی.
(واسطه ای در آن وجود ندارد )
☑️غیر تعریضی👇🏻
کنایه غیر تعریضی بر اساس واسطه تقسیم میشود به:
✔️۱_تلویح:
یعنی واسطه زیاد باشد و از کنایه لازمه چند واسطه ای اراده شود.
✔️۲_واسطه ای نیست یا اگرم هست یکی است:
🔸الف) اگر لزوم واضح است= اشاره و ایما
🔹ب) اگر لزوم واضح نباشد= رمز