#همایش 💠 دومین همایش ملی «پیشرفت های نوین در عرصه علم و فراعلم» 🔹 با سخنرانی دکتر معارف 🖌 موضوع: علم دینی به اعتبارات گوناگون 🔸 زمان：1398.3.20 ساعت 8 صبح مکان：مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی 🆔 @ostadmaaref

#قاب_تصوير 💠 دومین همایش ملی «پیشرفت های نوین در عرصه علم و فراعلم» 🔻 دکتر عباس نژاد مسئول برگزاری همایش 🆔 @ostadmaaref

💠 چهارمین کارگاه مهارت افزایی اعضای هیأت علمی 🖌 موضوع: اصول و شیوه های تالیف کتب درسی بر اساس استانداردهای سازمان سمت 🔻 مدرس: دکتر مجید معارف ⏱ زمان: 18 تیرماه 1398 🗒 مکان: دانشکده علوم قرآنی تهران #جلسه_اول 🔺 جهت عضویت در کانال دکتر معارف روی آیدی زیر کلیک کنید 🆔 @ostadmaaref

💠 چهارمین کارگاه مهارت افزایی اعضای هیأت علمی 🖌 موضوع: اصول و شیوه های تالیف کتب درسی بر اساس استانداردهای سازمان سمت 🔻 مدرس: دکتر مجید معارف ⏱ زمان: 18 تیرماه 1398 🗒 مکان: دانشکده علوم قرآنی تهران #جلسه_دوم 🔺 جهت عضویت در کانال دکتر معارف روی آیدی زیر کلیک کنید 🆔 @ostadmaaref

#قاب_تصوير 💠 دومین همایش ملی «پیشرفت های نوین در عرصه علم و فراعلم» 🔻 سخنرانی دکتر مجید معارف در این همایش 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.11 🔹 قسمت بیست وششم 🆔 @ostadmaaref

#نشست_تخصصی #فایل_صوتی 💠 ابن مجاهد و قرائات برتر 🔺با سخنرانی دکتر مجید معارف 🔻 تاریخ: 1398.4.29 🔹 مکان: تهران - مجتمع امام خمینی (ره) - مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: عاملي اصفهاني و تعامل با روايات باطني با رويکرد به کتاب مقدمه مرآه الانوار و مشکاه الاسرار 🖌 نویسندگان: مجید معارف، مروجی ليلاالسادات 📖 چکیده: ماز ديرباز محققان شيعه و سنی به بررسی باطن قرآن اهتمام داشته اند و تفسير باطنی کم و بيش حيات خود را در ميان مسلمانان حفظ کرده، و البته تحولاتی نيز پذيرفته است. در طول تاريخ تفسير اماميه، روش برخی مفسران چنين بوده که در کنار تفسير ظاهری، با استفاده از روايات اهل بيت (ع) اشاره ای به بطن آيه نيز داشته باشند، اما کتابی که به طور خاص تمام اين روايات را در خود داشته باشد، کمتر يافت می شود. با وجود اين، برخی صاحب نظران غيرشيعه کتاب مقدمه تفسير مرآه الانوار و مشکاه الاسرار، تاليف ابوالحسن شريف عاملي اصفهاني (قرن 12) را به عنوان «تفسير باطنی» نگاشته شده توسط شيعيان و مرجع مهم آنان انگاشته، و دليلی براي انتساب باطنی گري محض به شيعه قلمداد کرده اند. در اين مقاله، ضمن معرفی کتاب و مولف، به بررسی شبهه فوق پرداخته می شود و مشخص می شود که مولف آن، به هر دو بعد ظاهر و باطن قرآن توجه داشته است؛ ضمن آنکه اثر به دست آمده، صرفا مشتمل بر رواياتی در حوزه باطن پاره ای از آيات است و هرگز معرف تفسير کاملی از قرآن بر پايه رويکرد باطنی نيست. اين کتاب در ميان عالمان شيعی چندان شناخته شده نيست و نمی تواند مرجع تفسيری آنان بوده باشد. ضمنا شبهه انتساب مرآه الانوار و مشکاه الاسرار به عنوان مقدمه تفسير البرهان، وجه علمی مناسبی ندارد. 📘 مجله: حديث پژوهي : پاييز و زمستان 1391 , دوره 4 , شماره 8 ; از صفحه 7 تا صفحه 36. 🆔 @ostadmaaref

عاملی اصفهانی و تعامل با روايات باطنی با رويکرد به کتاب مقدمه مرآه الانوار و مشکاه الاسرار #روايات_باطنی #اماميه #مرآه_الانوار_و_مشکاه_الاسرار #تفسير_باطنی_قرآن_کريم #تفسير_البرهان 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 💠 برنامه تلویزیونی عقیق 🔻 با حضور: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: واقعه غدیر خم ▫️ امشب، ساعت 22، از شبکه چهار سیما 🆔 @ostadmaaref

💠 گفتگوی خبر گزاری ایکنا با دکتر معارف در موضوع: «تبیین شرایط سیاسی و اجتماعی دوره امام کاظم(ع)» 🗒 ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ 🔻متن گفتگو: 🔹 امام کاظم(ع) در فاصله سال ۱۴۸ تا ۱۸۵ هجری عهده‌دار امامت شیعیان بودند. اگر به فضای سیاسی و اجتماعی آن دوره توجه کنیم درخواهیم یافت چند صباحی، مثلاً حدود ۲۰ سال، از دوره خلافت بنی‌عباس گذشته است و امام کاظم(ع) در دوره دومین یا سومین خلیفه بنی‌عباس، عهده‌دار امامت می‌شوند. این دوره زمان استقرار و تثبیت حکومت عباسیان است. عباسیان بعد از سقوط بنی‌امیه نسبتاً جامعه اسلامی را در اختیار خود گرفتند و به فکر حذف رقبای احتمالی افتادند. شهادت امام صادق(ع) هم در همین راستا قابل توجیه است. بنابراین از نظر سیاسی دوره امام کاظم(ع) با دوره استقرار همه جانبه خلافت خلفای عباسی برابری می‌کند. 🔸 در دوران امامت امام کاظم(ع) ما هارون‌الرشید عباسی را داریم که مهم‌ترین خلیفه عصر امام کاظم(ع) است. در عصر هارون‌الرشید جامعه اسلامی در اثر فتوحات به بالاترین حد ممکن گسترش پیدا کرد. ضرب‌المثلی در این زمینه در تاریخ ثبت است که هارون‌الرشید می‌گفت: ای باران ببار که جز بر مملکت من نخواهی بارید. این نشان‌دهنده توسعه همه‌جانبه قدرت بنی‌عباس و بیانگر این امر است که یک امپراتوری بزرگ اسلامی بنا شده بود. خلیفه‌ای با چنین اقتداری نمی‌توانست کسی را در برابر خودش ببیند، مخصوصاً اگر قرار باشد از نظر اعتقادی با او هم‌سو نباشد. به همین دلیل خلیفه عباسی بارها مزاحم امام کاظم(ع) شد و ایشان را برای مدت طولانی به زندان انداخت و شهادت ایشان هم در زندانی در بغداد اتفاق افتاد. همین امر موجب تشکیک در وفات امام کاظم(ع) شد و جریان واقفیه که در شیعه پدید آمد از عوارض منفی کیفیت شهادت غریبانه امام کاظم(ع) بود. 🔹 غرض اینکه امام کاظم(ع) از نظر سیاسی و اجتماعی در جامعه‌ای امامت خود را آغاز کردند که با محدودیت‌های فراوانی مواجه بودند. این محدودیت‌ها در اواخر دوران امام صادق(ع) به تدریج برای شیعیان به وجود آمده بود. امام صادق(ع) در ۲۰ سال اول امامتشان آزادی نسبتاً خوبی داشتند و به نشر معارف شیعی اقدام کردند؛ ولی در سال‌های آخر امامت امام صادق(ع) که با خلافت منصور عباسی مصادف شد محدودیت‌ها شروع شد. امام کاظم(ع) وارث این محدودیت بودند و هرگز آزادی عمل امام صادق(ع) را نداشتند. در عین حال معنای این سخن این نیست که امام کاظم(ع) کاملاً دست‌بسته باشد و با شاگردان خود ارتباط نداشته و به تربیت و آموزش آنها نپرداخته باشد. هرچند از حیث کمیت روایات، اگر ما امام صادق(ع) را از حیث کارنامه حدیثی در بین ائمه(ع) در رتبه اول قرار دهیم و بعد از ایشان، امام باقر(ع) را به عنوان نفر دوم در نظر بگیریم، آنگاه باید امام کاظم(ع) را به عنوان نفر سوم در نظر بگیریم. 🔸 مرحوم عزیزالله عطاردی که از حدیث‌پژوهان معاصر به شمار می‌رود برای هر امامی مسندی تألیف کرده است؛ یعنی مجموعه روایت آن امام را گردآوری کرده است. برپایه تحقیقات ایشان، مسند امام صادق(ع) ۲۴ مجلد است. مسند امام باقر(ع) ۶ جلد و مسند امام کاظم(ع) ۳ جلد است. مسند امام رضا(ع) ۲ جلد است. بعد از امام رضا(ع)، مسند سایر ائمه(ع) هر کدام یک جلد است. این یک منحنی نزولی را در صدور روایت شیعه به ما نشان می‌دهد و ضمناً به ما می‌گوید هرچه دوره امامت به انتهای خودش نزدیک می‌شود، شدت خفقان افزایش پیدا می‌کند و میزان ارتباط شیعیان با ائمه(ع) کمتر می‌شود. با این توصیف امام کاظم(ع) نه مانند امام صادق(ع) مبسوط‌ الید بودند و نه آنچنان دست‌بسته بودند که مانند امام جواد(ع) درصد روایات کمی از ایشان به جا بماند. 🔹 هرگاه آزادی مختصری برای حضرت فراهم می‌شد حضرت به نشر حدیث و تربیت شاگردان خودشان می‌پرداختند. بسیاری از اعاظم شیعه از شاگردان امام کاظم(ع) هستند. سه گروه از اصحاب ائمه(ع) موسوم به اصحاب اجماع هستند. گروه‌های اول و دوم از شاگردان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هستند؛ ولی در گروه سوم، شش نفر از بزرگان شیعه از شاگردان مشترک امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) هستند. این نشان می‌دهد امام کاظم(ع) به سهم خودشان در زمینه تربیت فقها تلاش کردند. اما در سال‌هایی که به زندان افتادند و محدودیت‌ها اعمال شد، طبعاً راهبرد آموزشی ایشان متفاوت شد.

🔸 یکی از مصادیق این راهبرد آموزشی پایه‌گذاری و توسعه نظام ارتباطی به نام نظام وکالت بود. زمانی که ائمه ما احساس کردند رابطه‌شان با مردم دارد کم می‌شود، در هر منطقه‌ای که جمعیتی از شیعیان زندگی می‌کردند یک شخص امین را به عنوان وکیل انتخاب کردند و آنها را واسطه بین خودشان و مردم قرار دادند. این وکلا دو ماموریت اصلی داشتند. یکی اینکه سؤالات مردم را جمع‌آوری کنند و به خدمت امام برسانند و پاسخ‌ها را دریافت کنند. وظیفه دوم آنها این بود که به عنوان نمایندگان مالی امام، وجوهات شرعیه را جمع کنند و امانتدار این وجوه باشند. حال یا باید این وجوه را تحویل امام می‌دادند یا اینکه به اذن امام در مصارفی که امام دستور می‌داد هزینه می‌کردند. 🔹 سازمان وکالت به عنوان یک سازمان ارتباطی بین ائمه و مردم در زمان امام کاظم(ع) از توسعه معناداری برخوردار شد و این سازمان بعد از امام کاظم(ع) به حیات خودش ادامه داد تا اینکه در زمان غیبت، سازمان وکالت به سازمان نیابت ارتقا پیدا کرد. این یکی از راهبردهای امام بود که در اثر آن هم به اداره امور شیعه پرداخته شد و هم از تماس مستقیم مردم با امام کاسته شد و نظام وکالت جایگزین ارتباط مستقیم امام و مردم شد. 🔻 لطفا برای دسترسی به متن این گزارش در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 http://iqna.ir/fa/news/3836511 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی عقیق 🔻 با حضور: دکتر مجید معارف #بخش_اول 🔹 موضوع: وقایع قبل از غدیر ▫️ 1398.5.28 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی عقیق 🔻 با حضور: دکتر مجید معارف #بخش_دوم 🔹 موضوع: وقایع روز غدیر ▫️ 1398.5.28 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی عقیق 🔻 با حضور: دکتر مجید معارف #بخش_سوم 🔹 موضوع: وقایع بعد غدیر ▫️ 1398.5.28 🆔 @ostadmaaref

💠 گفتگوی خبر گزاری ایکنا با دکتر معارف در موضوع: «تبیین شرایط سیاسی و اجتماعی دوره امام کاظم(ع)» 🗒 ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ 🔻متن گفتگو: 🔹 امام کاظم(ع) در فاصله سال ۱۴۸ تا ۱۸۵ هجری عهده‌دار امامت شیعیان بودند. اگر به فضای سیاسی و اجتماعی آن دوره توجه کنیم درخواهیم یافت چند صباحی، مثلاً حدود ۲۰ سال، از دوره خلافت بنی‌عباس گذشته است و امام کاظم(ع) در دوره دومین یا سومین خلیفه بنی‌عباس، عهده‌دار امامت می‌شوند. این دوره زمان استقرار و تثبیت حکومت عباسیان است. عباسیان بعد از سقوط بنی‌امیه نسبتاً جامعه اسلامی را در اختیار خود گرفتند و به فکر حذف رقبای احتمالی افتادند. شهادت امام صادق(ع) هم در همین راستا قابل توجیه است. بنابراین از نظر سیاسی دوره امام کاظم(ع) با دوره استقرار همه جانبه خلافت خلفای عباسی برابری می‌کند. 🔸 در دوران امامت امام کاظم(ع) ما هارون‌الرشید عباسی را داریم که مهم‌ترین خلیفه عصر امام کاظم(ع) است. در عصر هارون‌الرشید جامعه اسلامی در اثر فتوحات به بالاترین حد ممکن گسترش پیدا کرد. ضرب‌المثلی در این زمینه در تاریخ ثبت است که هارون‌الرشید می‌گفت: ای باران ببار که جز بر مملکت من نخواهی بارید. این نشان‌دهنده توسعه همه‌جانبه قدرت بنی‌عباس و بیانگر این امر است که یک امپراتوری بزرگ اسلامی بنا شده بود. خلیفه‌ای با چنین اقتداری نمی‌توانست کسی را در برابر خودش ببیند، مخصوصاً اگر قرار باشد از نظر اعتقادی با او هم‌سو نباشد. به همین دلیل خلیفه عباسی بارها مزاحم امام کاظم(ع) شد و ایشان را برای مدت طولانی به زندان انداخت و شهادت ایشان هم در زندانی در بغداد اتفاق افتاد. همین امر موجب تشکیک در وفات امام کاظم(ع) شد و جریان واقفیه که در شیعه پدید آمد از عوارض منفی کیفیت شهادت غریبانه امام کاظم(ع) بود. 🔹 غرض اینکه امام کاظم(ع) از نظر سیاسی و اجتماعی در جامعه‌ای امامت خود را آغاز کردند که با محدودیت‌های فراوانی مواجه بودند. این محدودیت‌ها در اواخر دوران امام صادق(ع) به تدریج برای شیعیان به وجود آمده بود. امام صادق(ع) در ۲۰ سال اول امامتشان آزادی نسبتاً خوبی داشتند و به نشر معارف شیعی اقدام کردند؛ ولی در سال‌های آخر امامت امام صادق(ع) که با خلافت منصور عباسی مصادف شد محدودیت‌ها شروع شد. امام کاظم(ع) وارث این محدودیت بودند و هرگز آزادی عمل امام صادق(ع) را نداشتند. در عین حال معنای این سخن این نیست که امام کاظم(ع) کاملاً دست‌بسته باشد و با شاگردان خود ارتباط نداشته و به تربیت و آموزش آنها نپرداخته باشد. هرچند از حیث کمیت روایات، اگر ما امام صادق(ع) را از حیث کارنامه حدیثی در بین ائمه(ع) در رتبه اول قرار دهیم و بعد از ایشان، امام باقر(ع) را به عنوان نفر دوم در نظر بگیریم، آنگاه باید امام کاظم(ع) را به عنوان نفر سوم در نظر بگیریم. 🔸 مرحوم عزیزالله عطاردی که از حدیث‌پژوهان معاصر به شمار می‌رود برای هر امامی مسندی تألیف کرده است؛ یعنی مجموعه روایت آن امام را گردآوری کرده است. برپایه تحقیقات ایشان، مسند امام صادق(ع) ۲۴ مجلد است. مسند امام باقر(ع) ۶ جلد و مسند امام کاظم(ع) ۳ جلد است. مسند امام رضا(ع) ۲ جلد است. بعد از امام رضا(ع)، مسند سایر ائمه(ع) هر کدام یک جلد است. این یک منحنی نزولی را در صدور روایت شیعه به ما نشان می‌دهد و ضمناً به ما می‌گوید هرچه دوره امامت به انتهای خودش نزدیک می‌شود، شدت خفقان افزایش پیدا می‌کند و میزان ارتباط شیعیان با ائمه(ع) کمتر می‌شود. با این توصیف امام کاظم(ع) نه مانند امام صادق(ع) مبسوط‌ الید بودند و نه آنچنان دست‌بسته بودند که مانند امام جواد(ع) درصد روایات کمی از ایشان به جا بماند. 🔹 هرگاه آزادی مختصری برای حضرت فراهم می‌شد حضرت به نشر حدیث و تربیت شاگردان خودشان می‌پرداختند. بسیاری از اعاظم شیعه از شاگردان امام کاظم(ع) هستند. سه گروه از اصحاب ائمه(ع) موسوم به اصحاب اجماع هستند. گروه‌های اول و دوم از شاگردان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هستند؛ ولی در گروه سوم، شش نفر از بزرگان شیعه از شاگردان مشترک امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) هستند. این نشان می‌دهد امام کاظم(ع) به سهم خودشان در زمینه تربیت فقها تلاش کردند. اما در سال‌هایی که به زندان افتادند و محدودیت‌ها اعمال شد، طبعاً راهبرد آموزشی ایشان متفاوت شد.

🔸 یکی از مصادیق این راهبرد آموزشی پایه‌گذاری و توسعه نظام ارتباطی به نام نظام وکالت بود. زمانی که ائمه ما احساس کردند رابطه‌شان با مردم دارد کم می‌شود، در هر منطقه‌ای که جمعیتی از شیعیان زندگی می‌کردند یک شخص امین را به عنوان وکیل انتخاب کردند و آنها را واسطه بین خودشان و مردم قرار دادند. این وکلا دو ماموریت اصلی داشتند. یکی اینکه سؤالات مردم را جمع‌آوری کنند و به خدمت امام برسانند و پاسخ‌ها را دریافت کنند. وظیفه دوم آنها این بود که به عنوان نمایندگان مالی امام، وجوهات شرعیه را جمع کنند و امانتدار این وجوه باشند. حال یا باید این وجوه را تحویل امام می‌دادند یا اینکه به اذن امام در مصارفی که امام دستور می‌داد هزینه می‌کردند. 🔹 سازمان وکالت به عنوان یک سازمان ارتباطی بین ائمه و مردم در زمان امام کاظم(ع) از توسعه معناداری برخوردار شد و این سازمان بعد از امام کاظم(ع) به حیات خودش ادامه داد تا اینکه در زمان غیبت، سازمان وکالت به سازمان نیابت ارتقا پیدا کرد. این یکی از راهبردهای امام بود که در اثر آن هم به اداره امور شیعه پرداخته شد و هم از تماس مستقیم مردم با امام کاسته شد و نظام وکالت جایگزین ارتباط مستقیم امام و مردم شد. 🔻 لطفا برای دسترسی به متن این گزارش در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 http://iqna.ir/fa/news/3836511 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: بررسی دیدگاه کلود ژیلیو درباره تعلیم دهندگان پیامبر اسلام 📖 چکیده: درباره‌ قرآن کریم از ابتدای نزول تا امروز شبهات گوناگونی مطرح شده است. یکی از این شبهات تردید در منشأ قرآن کریم و وحیانی بودن آن است. یکی از صورت‌های این شبهه، تعلیم یافتن پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) از افرادی نصرانی یا یهودی است که در زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) شکل گرفت و قرآن کریم در سوره نحل در صدد پاسخگویی به آن بر آمده تا ساحت پیامبر (صلی الله علیه وآله) را از آن پاک نماید. این شبهه پس از گذر قرن‌ها تا امروز باقی است و یکی از مدخل‌های دائرة المعارف قرآن لیدن به آن اختصاص یافته است. کلود ژیلیو در این مدخل تلاش کرده است با نقل گزارش‌های متعدد تاریخی از منابع اسلامی این موضوع را تبیین نماید، اما در نهایت برداشتی که از این روایات تاریخی دارد این شبهه را به اثبات می‌رساند که محتوای سوره‌ای مکی تحت تعلیم و تأثیر تعلیم دهندگان ادعایی پیامبر شکل گرفته است، در حالی که مهم‌ترین دلیل در نفی ادعای او نص صریح آیه 103 سوره نحل و دیگر آیاتی است که بر وحیانی بودن قرآن کریم تأکید دارد. روایات تاریخی نیز تنها از ارتباط پیامبر (صلی الله علیه وآله) با این افراد سخن می‌گویند نه تعلیم یافتن پیامبر از ایشان و برخی از این از ارتباط‌ها جز ساعتی به طول نینجامیده است حتی برخی از آنها پس از بعثت بوده است. 📘 مجله: قرآن پژوهی خاورشناسان - دوره 10، شماره 19، پاییز و زمستان 1394، صفحه 31-45. 🆔 @ostadmaaref

بررسی دیدگاه کلود ژیلیو درباره تعلیم دهندگان پیامبر اسلام #قرآن #دائرة_المعارف_قرآن_لیدن #کلود_ژیلیو #محمد_ص #تعلیم_دهندگان #مکه 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.12 🔹 قسمت بیست وهفتم 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.13 🔹 قسمت بیست وهشتم 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.14 🔹 قسمت بیست ونهم 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.18 🔹 قسمت سی ام 🆔 @ostadmaaref

#برنامه_تلویزیونی #فایل_صوتی 💠 برنامه تلویزیونی #سراج 🔺موضوع: آموزش مقدماتی علوم قرآنی 🔻 تاریخ: 1398.3.19 🔹 قسمت سی و یکم 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: دیدگاه ینبل درباره‌‌ی تاریخ‌گذاری اصطلاح «سنت نبوی» در اواخر قرن اول و نقد آن 📖 چکیده: خوتیر ینبل از جمله حدیث‌پژوهان مهم غربی است که مطالعات حدیثی وی منبع ارجاع بسیاری از حدیث‌پژوهان غربی است. او مفهوم سنت نبوی را در اواخر قرن نخست هجری تاریخ‌گذاری می‌نماید، با این استدلال که نقطه‌ی آغازین یکسان انگاری مفهوم سنت با سنت نبوی اواخر قرن نخست هجری است. وی برای اثبات فرضیه خود به وصیت عمر حین مرگ، صدور فتوی توسط صحابه و تابعین بر اساس رأی شخصی و عدم استناد به سنت پیامبر(ص) و حصر مفهوم سنت نبوی در سنت توسط عمر بن عبدالعزیز استناد می‌کند. این در حالی است که با مراجعه به قرآن و منابع اصیل اسلامی نواقص روشی و محتوایی حدیث‌پژوهی ینبل در این زمینه روشن می‌گردد. با توجه به اعتبار سنت نبوی نزد قرآن و فرمان به لزوم تبعیت از سنت نبوی توسط خداوند متعال و همچنین کاربرد وسیع عبارت سنت نبوی از زمان حیات پیامبر(ص)، نظریه ینبل قابل نقد بوده و در نتیجه این عبارت را در ابتدای قرن نخست تاریخ‌گذاری می‌گردد. 📘 مجله: فصلنامه پژوهش دینی – شماره 35، پاییز و زمستان 1396. 🆔 @ostadmaaref