💠 مقاله: زمینه‌های شکل‌گیری سنن‌نگاری در سدۀ دوم با تأکید بر عوامل اجتماعی و سیاسی 📖 چکیده: سنت یکی از مهم‌ترین پایه‌های دین اسلام است. از نیمۀ دوم سدۀ اول، سنت در معنای احادیث فقهی و احکام به کار رفته است. نیاز جامعۀ اسلامی به قاعده و روشی برای سامان‌دهی زندگی اجتماعی سرزمین‌های اسلامی، سبب تدوین احادیث فقهی شد. مسئلۀ این پژوهش توجه به زمینه‌های سیاسی و اجتماعی ظهور سبک سنن‌نگاری در سدۀ دوم است. یافته‌ها حاکی است که عواملی چون نگرش فرابومی به حدیث، تخصصی شدن دانش فقه، روابط متقابل فقها با حکومت عباسی و شکل‌گیری مفهوم سنت و جماعت در پیدایش این سبک و آثاری چون سنن اربعه تأثیر داشته است. همچنین از نیمۀ دوم سدۀ دوم ویژگی‌هایی چون تبویب احادیث فقهی، درج کامل سند، اتصال سند به رسول خدا2 و پیرایش سنت از آرا و بلاغات صحابه و تابعین در حدیث‌نگاری بروز نمود. در واقع آثار حدیثی سدۀ دوم را که تحت عنوان سنن نام‌گذاری شده نمی‌توان در زمرۀ کتبی همانند سنن اربعه دانست. این‌گونه آثار صرفاً در گروه مصنفات حدیثی‌فقهی که زمینۀ پیدایش کتب سنن اربعه را فراهم نموده‌ است، قرار می‌گیرد. 📘 مجله: نشریه حدیث پژوهی، پیاپی 27 (بهار و تابستان 1401) 🆔 @ostadmaaref

💠 زمینه‌های شکل‌گیری سنن‌نگاری در سدۀ دوم با تأکید بر عوامل اجتماعی و سیاسی 🖌 نویسندگان: مجید معارف، اصغر قائدان، هادی خواجوی #عوامل_اجتماعی_و_سیاسی_سنن_نگاری #تبویب_احادیث_فقهی #مفهوم_سنت_و_جماعت #حدیث_فرابومی 🆔 @ostadmaaref

#گفتگو ❔ سؤال: 💠 چرا در میان ادعیه و زیارات مختلفی که از معصومان علیهم السلام برای ما به یادگار مانده است، زیارت عاشورا به حدیث قدسی شهرت دارد؟ ✅ پاسخ: 🍃 اساساً حدیث قدسی به حدیثی گفته می‌شود که محتوای آن الهام از جانب خداوند به قلب مبارک پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امام معصوم(علیه‌السلام) باشد. در منطق علمی، همه روایاتی که مسلمانان اعم از شعیه و اهل سنت در کتاب‌های خود نقل کرده‌اند چه در قالب احادیث نبوی و یا احادیث ائمه(علیهم السلام)، نزول آموزه‌های الهی به قلب مبارک آن حضرات(علیهم السلام) بوده است به عبارت بهتر همه این‌ها حدیث قدسی‌اند اما اینکه چرا به برخی روایات، حدیث قدسی گفته می‌شود برای آن است که اگر پیامبر(صلی الله علیه وآله) هنگام سخن بفرمایند: این را خدا گفته است این بخش از روایات حدیث قدسی است و گویی پیامبر(صلی الله علیه وآله) در این میان نقش راوی را دارد. برای مثال در حدیث معروف «سلسله الذهب» که امام رضا(علیه‌السلام) آن را سلسله وار از اجدادشان نقل می‌کنند تا می‌رسند به امیرالمومنین(علیه‌السلام) و پیامبر(صلی االله علیه وآله) و بعد جبرئیل و نهایتاً ذات خدای متعال، یعنی سلسله این سند می‌رسد به خداوند و در اصطلاح علمی به آن حدیث قدسی گفته می‌شود؛ درباره زیارت عاشورا نیز چنین تعبیری وجود دارد و ائمه(علیهم السلام) فرموده اند این فرمایش الهی درباره امام حسین(علیه‌السلام) بوده و از ایشان در مقام تشبیه به «ثارالله» تعبیر می‌کند مثل آنکه گفته می‌شود عیسی(علیه‌السلام) روح الله است. ♻️ بخشی از گفتگوی دکتر معارف با خبر گزاری قدس آنلاین در تاریخ چهارشنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۵: 🌐 http://www.qudsonline.ir/news/463709 🆔 @ostadmaaref

#گفتگو ❔ سؤال: 💠 یکی از اشکال‌هایی که بر زیارت عاشورا از سوی برخی مطرح می‌شود موضوع لعن‌های متعدد این زیارت است، آیا این لعن‌ها پشتوانه قرآنی دارد؟ ✅ پاسخ: 🍃باید توجه داشت اعلام برائت و لعن منطق قرآنی دارد، برخی اشکال می‌کنند چرا در زیارت عاشورا لعن‌های زیادی وارد شده و آیا این با روحیه ائمه(علیهم السلام) سازگاری دارد که این همه ابراز تنفر و لعن نسبت به دشمنان داشته باشند؟ در پاسخ باید گفت لعن نوعی سلاح دفاعی مؤمن است و خدای متعال خود اولین لعن کننده بر شیطان است وقتی تخلف می‌کند و به او می‌فرماید: «وَإِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلَی یَوْمِ الدِّین». باید توجه داشت لعن یعنی محرومیت از رحمت و توفیق و مفهوم عجیب و غریبی ندارد چنان که در قرآن کریم، پیامبر(ص)، مؤمنان و ملائکه مأمور به لعن دشمنان حق و حقیقت اند؛ حتی در آیه 159 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَ الْهُدَی مِن بَعْدِ مَا بَیَّنَّهُ لِلنَّاسِ فی الْکِتَبِ أُولَئک یَلْعَنهُمُ اللَّهُ وَ یَلْعَنهُمُ اللَّعِنُونَ» یعنی خدا، ملائکه و مردم مأمورند به لعن فرستادن به کسی که حقیقت را پنهان می‌کند و اگر کسی حق و حقیقتی را کتمان کند مستحق لعن می‌شود و اگر کسی امام برحق اظهارکننده حق را به قتل برساند یقیناً گناهی نابخشودنی مرتکب شده و مستحق لعن می‌شود. از این رو، مسأله اظهار برائت‌ها و لعن‌های زیارت عاشورا منطق کاملاً قرآنی دارد و اگر قرار باشد پدیده‌ای مانند لعن مورد اشکال باشد باید ابتدا از خدا در این باره سؤال شود. وقتی خداوند کاری را می‌کند برای مؤمنان الگو می‌شود و درباره لعن هم باید گفت سلاح مؤمن و معنایش درخواست محرومیت از رحمت الهی است. 💠💠💠💠💠💠 ❔ سؤال: 💠آیا محورهای زیارت عاشورا به همین موارد ختم می‌شود یا آموزه دیگری در این زیارت برای زائر وجود دارد؟ ✅ پاسخ: 🍃محور دیگر زیارت عاشورا «توسل» است، در این زیارت مؤمن با نزدیکی به امام(علیه‌السلام) و اهل بیت ایشان و تبری جستن از دشمنان سیدالشهدا(علیه‌السلام)، به نوعی حضرت(علیه‌السلام) و اهل بیتشان را وسیله تقرب و نزدیکی به درگاه الهی قرار می‌دهد که این نیز مفهومی قرآنی است، چنان که در آیه 35 سوره مبارکه مائده می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَة؛ ای اهل ایمان، از خدا بترسید و به سوی او وسیله جویید.» 🔺لذا در زیارت عاشورا زمانی که در جبهه سیدالشهدا(علیه‌السلام) و یاران ایشان قرار می‌گیریم و به آن حضرات(علیه‌السلام) سلام می‌دهیم به نوعی آن‌ها را وسیله تقرب خود به درگاه الهی قرار داده‌ایم. ♻️ بخشی از گفتگوی دکتر معارف با خبر گزاری قدس آنلاین در تاریخ چهارشنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۵: 🌐 http://www.qudsonline.ir/news/463709 🆔 @ostadmaaref

🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند: ⚫️ویژه برنامه محرم الحرام ۱۴۴۴ ⚫️ سلسله کرسی های آزاد اندیشی ◾️ فلسفه و عبرت های عاشورا◾️ 🎙نشست سوم باحضور: 🔹دکتر مجید معارف عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ◾️موضوع ارائه: تاثیر حادثه عاشورا در رخداد قیام های ضد اموی (حادثه مدینه_قیام توابین_قیام مختار) 📆 دوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴٠۱ ( ۲۴ محرم) 🕰 ساعت ۱۸:٠٠ 📍محل برگزاری: 🖥 وبینار انجمن‌های علمی دانشجویی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی 🌐http://vroom.um.ac.ir/saftis #انجمن_علمی_علوم_قرآن_و_حدیث #انجمن‌های_علمی_الهیات @quran_hadith_fum 🌼🌿 @Theology_faculty @SSAFUM 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی سلسله کرسی های آزاد اندیشی ◾️ فلسفه و عبرت های عاشورا◾️ 🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد ⚫️ویژه برنامه محرم الحرام ۱۴۴۴ ⚫️ 🎙نشست سوم باحضور: 🔹دکتر مجید معارف عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ◾️موضوع: تاثیر حادثه عاشورا در رخداد قیام های ضد اموی (حادثه مدینه_قیام توابین_قیام مختار) 📆 دوشنبه ۳۱ مرداد ۱۴٠۱ ( ۲۴ محرم) 🆔 @ostadmaaref

#گفتگو 💠 خنثی‌سازی توطئه تبلیغاتی دشمن با اقدامات تفسیری امام سجاد(ع) 🔹پس از رحلت پیامبر(ص) همان طور که در حوزه نقل روایات با رکود مواجه بودیم، در حوزه تفسیر قرآن نیز همین گونه بود. امام سجاد(ع) که با قاریان ارتباط دارد، ایشان را دعوت به قرائتِ همراه با تدبر می‌کرد. خود ایشان نیز هر زمان فرصت داشت، به تفسیر قرآن می‌پرداخت. 🔻 در کتاب مسند امام زین العابدین که به کوشش علامه عطاردی گردآوری و تدوین شده بابی به نام «باب‌القرآن» وجود دارد. در این بخش 122 حدیث تفسیری از قول امام سجاد(ع) ذکر شده است. برخی از این احادیث جنبه احتجاجی دارد؛ احتجاج یعنی در حقیقت یک حجتی برای نقل فضایل اهل‌بیت(ع) است. 🔹 به عنوان نمونه وقتی امام سجاد(ع) پس از واقعه عاشورا وارد شام می‌شود، با شادی اهل شام مواجه می‌شوند؛ زیرا تصور می‌کردند امام حسین(ع) خارجی است و علیه خلیفه وقت قیام کرده است. در چنین شرایطی امام سجاد(ع) با پیرمردی شامی برخورد کرد که به اهل‌بیت(ع) جسارت می‌کرد. به او فرمود: «پیرمرد، قرآن خوانده‌ای؟» گفت:بله. فرمود: آیا این آیه را می‌دانی: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبى‏؛ بگو جز مودت خویشاوندان از شما مزدی نمی‌خواهم». گفت: بله خواندم. فرمود: ای پیرمرد، ما همان ذوی‌القربی هستیم. سپس فرمود آیا این آیه را خوانده‌ای که: «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‏ حَقَّه‏ …؛ حق خویشاوندان را ادا کن.» گفت: خواندم. فرمود: «ما همان «ذوالقربی» هستیم. سپس حضرت به همین ترتیب به آیه تطهیر اشاره کرد. راوی می‌گوید: آن مرد ساکت ماند و از حرفی که زده بود پشیمان شد و گفت: به خدا آیا شما همان‌هایید؟ آن مرد گریه کرد. عمامه‌اش را از سر برداشت، سر به ‌سوی آسمان گرفت و گفت: «خدایا من از دشمنانِ خاندان پیامبر، از جن و انس به درگاهت بیزاری می‌جویم. آنگاه گفت: آیا برای من راه توبه باز است؟ فرمود: «بله اگر توبه کنی خدا می‌پذیرد و با مایی. گفت: توبه کردم. این خبر به یزید رسید، دستور داد او را کشتند. این اقدامات تفسیری و روشنگرانه امام سجاد(ع) باعث بیداری مردم شد و دهان به دهان بین مسلمانان چرخید. ♻️ بخشی از گفتگوی دکتر معارف با خبر گزاری جمهوریت در تاریخ 22 فروردین 1398: 🌐 https://jomhouriat.net/63615 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی معاونت پژوهشی دبیرخانه کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره دانشگاه رازی با همکاری معاونت فرهنگی - اجتماعی برگزار می کند: کرسی علمی - ترویجی👇👇👇 "جایگاه و شخصیت علمی سلمان فارسی با تکیه بر روایات تفسیری" ارائه دهنده:👇👇👇 دکتر عبدالله غلامی استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی ناقد: 👇👇👇 دکتر مجید معارف استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران ناقد:👇👇👇 دکتر محمد مولوی دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) مدیر جلسه:👇👇👇 دکتر علی مرتضوی مهر استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی زمان جلسه: 👇👇👇 شنبه 2 مهر ساعت 10 الی 12 لینک ورود به جلسه:👇👇👇 http://vc4.razi.ac.ir/rjkr0e6zpwpq 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی انجمن علمی تاریخ و تمدن دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند: 🔹 سلسله کرسی‌های آزاد اندیشی 🔻 نشست اول: مقام قرآنی امام حسن مجتبی علیه السلام و فلسفه صلح ایشان با معاویه 👤 با حضور دکتر مجید معارف عضو هیئت علمی دانشگاه تهران 📆 زمان دوشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۲۰ الی ۲۱:۳۰ 🌐 مکان برگزاری وبینار انجمن های علمی الهیات 🔗 http://vroom.um.ac.ir/saftis 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی 🔹 سلسله کرسی‌های آزاد اندیشی 🔻 نشست اول: مقام قرآنی امام حسن مجتبی علیه السلام و فلسفه صلح ایشان با معاویه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 زمان: یازدهم مهرماه 1401 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: حجاب و عفاف در دین یهودیت و اسلام شیعی - تحلیل و مقایسه؛ با تأکید بر تلمود بابلی و من لایحضره الفقیه 📖 چکیده: حفظ سلامت و نظم جامعه، برای حرکت در مسیر صحیح پیشرفت، در هر مکتبی جزو اولویت هاست. یکی از راه های رسیدن به این هدف، حفظ سلامت و نظم فردی و خانوادگی و تحکیم روابط خانوادگی و نظم اجتماعی است. دو دین یهود و اسلام، برای دستیابی به این هدف، حفظ عفاف و حجاب را به پیروان خود توصیه می کنند تا سلامت اخلاقی بر جامعه حاکم شود. حفظ عفاف و حجاب در این دو دین الهی، به هر دو قشر زن و مرد توصیه شده است و هریک در این مسیر، تکالیف ویژه خود را دارند؛ تکالیفی که جدای از حفظ عفت خودشان، به حفظ عفت همسرشان و جامعه ای که در آن حضور دارند نیز کمک می کند. با مطالعه جزییات این توصیه ها، می توان به شباهت های بسیاری میان این دو دین الهی پی برد. این پژوهش، به موضوع عفاف و حجاب در دو دین یهود و اسلام می پردازد و تاکید آن بر مطالب کتاب های فقهی تلمود و من لایحضره الفقیه است که مطالب آنها، تبیین کننده وحی بوده، مورد توجه ویژه ‌فقیهان این دو مکتب می باشند. 📘 مجله: مجله معرفت ادیان بهار 1396 - شماره 30 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (‎22 صفحه - از 7 تا 28 ) 🆔 @ostadmaaref

💠 عفاف و حجاب در دین یهود و اسلام شیعی؛تحلیل و مقایسه؛ با تاکید بر تلمود بابلی و من لایحضره الفقیه 🖌 نویسندگان: طاهره حاج ابراهیمی؛ عاطفه عبدی خان؛ مجید معارف #یهود #زنان #اسلام_شیعی #عفاف #مردان #تلمود #من_لایحضره_الفقیه 🆔 @ostadmaaref

#بیان_استاد 💠 اولويت‌بندی فعاليتها 🔻 انسانها همواره با محدودیتهای مختلفی از درون و بیرون مواجه هستند. این محدودیتها از یک سو و خطر جانشین شدن اهداف نسبی که گاهی ایده‌آل برای بخشی از زندگی محسوب میشوند، از سوی دیگر، لزوم تمرکز بر برخی کارهای مهم و پرهیز از پراکنده کاری‌ها (نهج البلاغه، حکمت375) را آشکار می‌سازد. امام می‌فرماید: «َرْأَیک َلا َیَّتسُع لُِکِّل َشْی ٍء َفَفِّرْغُه لِْلُمهم» (ابن ابی الحدید، 1377: 20/314)؛ فکر تو وسعتی که همه امور را فرا بگیرد ندارد، پس آن را برای امور مهم قرار ده. ضروری است با در نظر گرفتن منابع، نیازها و ارزشها، افراد کارها و اهداف خود را بر اساس معیارهایی نظیر: اهمیت، ضرورت و میزان فوری بودن، سنجیده و اولویت‌بندی نمایند. این امر یکی از مهمترین گامهای مدیریت است و به فرد کمک می‌کند تا با انجام کارها در زمان بایسته و شایسته آن، و تمرکز بر امور عمده و حساس، وقت خود را مدیریت کند. در مقابل بی‌توجهی و انتخاب اهداف فاقد اهمیت نه تنها قدرت بهره‌وری از زمان را سلب می‌کند بلکه می‌تواند فرد را بازیچه و ملعبه ساخته و او را به پایین‌ترین منازل حیوانی کشاند (سید رضی، 1388: نامه 31، خطبه 153، نامه45). بنابراین امیرالمؤمنین افراد را از پرداختن به امور غیر مهم که سبب مهمل گذاشتن هدف والا و مانعی جهت دستیابی به آن است بازداشته و می‌فرماید: «َدْع َما َلا َیْعِنَیک َو ْاشَتِغْل بُِمهِّم َکالَّذی ُیْنجیک»(همان: حکمت34؛آمدی، 1366: حکمت 10941و 10944) آنچه برای تو مهم نیست واگذار و به‌کار مهمی مشغول باش که موجب نجات تو خواهد شد. البته غرض از اولویت‌بندی اهداف تنها مرزبندی و نجات افراد از ناکامی و هلاکت نیست؛ بلکه می‌تواند به فرد کمک کند در صورت نیاز مطابق فوریتهای زمانی عمل نماید. این امر در گزارههای دینی چنان اهمیت دارد که حتی در امور مستحبی که می‌تواند فرد را به موفقیت برساند، سنجش اولویتها از اهمیت کلیدی برخوردار است و ترجیح کارهای اهم بر مهم بنابر آیات قرآن می‌تواند تسهیل و تسریع کننده موفقیت باشد(نک: الزمر/18). منبع: اصول مدیریت زمان و آسیب شناسی آن از منظر امام علی علیه السلام؛ صص 7-8. 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 🔹 انجمن علمی علوم قرآن و حدیث حضرت نرجس سلام الله علیها برگزار می‌کند: 🔻 نقل و نگارش حدیث در صدر اسلام؛ منع یا جواز 🔹 مدرس: دکتر مجید معارف 🔸 زمان: ٢٢ آبان ١۴٠١ - ساعت ١٣ الی ١۵ به صورت مجازی در بستر ادوبی کانکت ویژه اساتید و دانشجویان همراه باصدورگواهی معتبر مهلت ثبت نام از ۱۴۰۱/۸/۱۷ تا۱۴۰۱/۸/۱۹ با ارسال پیامک به شماره ۰۹۳۸۱۰۱۵۷۱۷ مبلغ ثبت نام برای دانشجویان دانشگاه ولی‌عصر(عج) ۲۰هزار تومان و برای سایر دانشجویان ۴۰ هزار تومان می باشد 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: تأملی بر گسترۀ اثرگذاری لهجه‌‌ها، تنوع صوتی و تنغیم در توسعۀ قرائت قاریان و خوانش متن 📖 چکیده: بر اساس روایت‌‌های تاریخی، گوناگونی و اختلاف قرائت قرآن کریم، هم‌بسته با لهجه‌‌ها، گویش‌‌های ناهمسان قبایل و شیوۀ نوشتاری قرآن کریم بوده که در توالی زمانی در معرض دگرگونی‌‌ها ‌قرار ‌داشته است. در دوره‌‌های پسینی، چنین کنشگری در حوزۀ بیانی و لفظی متن وحیانی، افزون بر توسعۀ تنوع قرائات، بستری را برای تنوع خوانش‌‌ها، از جهت فهمی، معناداری و به‌طور کلی تفسیری ایجاد نموده است. این جستار با بهره‌‌مندی از شیوه‌‌های توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر روایت‌‌های تاریخی در پی پاسخ به پرسش چگونگی تأثیرگذاری لهجه‌‌ها، تنوع صوتی در واژگان و تنغیم در گسترش قرائت قاریان پیشینی و پسینی و در ادامه شیوۀ خوانش متن بوده است که تحول و نقش‌‌آفرینی همزه در قرائت قاریان مشهور بر واژه‌‌ها، نمونه‌‌ای بارز برای آن به‌شمار می‌‌آید. در زمانۀ کنونی نیز، با پیدایش نهضت تلاوت معنامحور و توجه ویژۀ آن به شیوۀ بیانی الفاظ، ترکیبات، اداء صوتی، تصویرسازی و تأمل در قرائت، بر معنای آیات تأکید شده که این مسئلۀ در انتقال معنا و فهم عمیق آیات بر مخاطب مؤثر بوده است. 📘 مجله: مجله مطالعات قرائت قرآن، دوره 10، شماره 18، شهریور 1401، (صفحه 31-60) 🆔 @ostadmaaref

💠 تأملی بر گسترۀ اثرگذاری لهجه‌‌ها، تنوع صوتی و تنغیم در توسعۀ قرائت قاریان و خوانش متن 🖌 نویسندگان: احمد خالدی؛ مجید معارف؛ محمد علی ایازی؛ مهدی مهریزی #قرآن #قرائات_معنامحور #قاریان_هفت‌گانه #لهجه #اداء_صوتی #تنغیم 🆔 @ostadmaaref

#برشی_از_یک_کتاب 💠 حقوق زهرا (عليهاالسلام) در كتاب خدا 🔻 مجید معارف خداى متعال در سوره اسراء به رسول خود چنين خطاب مى‌كند: (وَ آتِ‌ ذَا الْقُرْبىٰ‌ حَقَّهُ‌)؛ «حق خويشاوندان را بده». با توجه به تفسير «قربى» در آيه مودت، مراد از «ذى القربى» همان خويشاوندان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) هستند كه نزديك‌ترين مصداق آن فاطمه زهرا (عليهاالسلام) است و اين مطلب، از رواياتى به دست مى‌آيد كه براى تفسير اين آيه بيان شده است. بنابر روايات شيعه و سنى، هنگامى كه اين آيه نازل شد، پيامبر خدا (صلی الله علیه وآله) فاطمه زهرا (عليهاالسلام) را فراخواند و مزرعه فدك را به وى واگذار كرد. از جمله ابوسعيد خدرى نقل كرده است: لمّا نَزَلَ‌ فَاَعطاها فَدكاً. هنگامى كه آيه (وَ آتِ‌ ذَا الْقُرْبىٰ‌ حَقَّهُ‌) نازل شد، رسول خدا(ص) فاطمه(عليهاالسلام) را فراخواند و فدك را به وى بخشيد. «1» 🔸 مانند اين حديث را ابن عباس و ديگران، روايت كرده‌اند. «2» فاطمه زهرا (عليهاالسلام) با چنين پيشينه‌اى مقابل ابوبكر ادعا كرد كه پدرش فدك را به او هبه كرده است؛ اما ابوبكر نپذيرفت و گفت: «من گفته تو را قبول ندارم». در اين هنگام، ام ايمن و يكى از غلامان پيامبر(ص) براى فاطمه(عليهاالسلام) گواهى دادند. «3» ولى دستگاه خلافت، به شهادت اين دو اهميتى نداد. ازاين‌رو، به استناد روايات وارده، رسول خدا(ص) در حيات خود فدك را به فاطمه (عليهاالسلام) بخشيد و آن حضرت نيز در آن تصرف كرد و درآمد سالانه آن را ميان فقرا تقسيم مى‌نمود. «4» 🔹 على (علیه السلام) نيز در نامه 45 نهج‌البلاغه از مالكيت فدك، براى اهل‌بيت (عليهم‌السلام) خبر داده است كه پس از رسول خدا(ص) مصادره گرديد. بَلى كانَتْ‌ فِى أيدِينا فَدكٌ‌ مِنْ‌ كُلِّ‌ ما أظَلَّتْهُ‌ السَّماءُ فَشَحَّتْ‌ عليها نُفوسُ‌ قومٍ‌ وَ سَخَتْ‌ عَنها نُفوسُ‌ قومٍ‌ آخَرينَ‌ و نِعمَ‌ الحَكَمُ‌ اللهُ‌ و مَا اصنَعُ‌ بِفَدَكٍ‌ وَ غَيرِ فَدكٍ‌.... آرى از آنچه آسمان بر آن سايه افكند، فدك در دست ما بود كه مردمى بر آن بخل ورزيده [آن را از ما گرفتند] و مردمى ديگر سخاوتمندانه از آن چشم پوشيدند و بهترين داور خداست؛ مرا با فدك و غير فدك چه كار...؟! «5» آرى، پس از وفات رسول خدا(ص) سردمداران قدرت و خلافت، فدك را غصب و سپس شايع كردند كه رسول خدا(ص) فرموده است: إِنّا مَعاشِرَ الأَنبياءِ لانُورِّث ما تَركناهُ‌ صَدَقةٌ‌. (ما گروه پيامبران، چيزى به ارث نمى‌گذاريم، آنچه از ما باقى مى‌ماند، صدقه است.) «6» 🔻 هدف آنان از اين كار محروم كردن اهل‌بيت(عليهم‌السلام) از پشتوانه اقتصادى‌شان بود. حضرت فاطمه(عليهاالسلام) با تأكيد بر مالكيت فدك، به احتجاج با ابوبكر پرداخت، به اين صورت كه فرمود: با فرض آنكه فدك هبه رسول خدا(ص) نبوده و فقط‍‌ در شمار مواريث پيامبر(ص) باشد، آيا در كتاب خدا وارد شده است كه تو از پدر خود ارث ببرى و من نتوانم ارث ببرم‌؟ «7» هدف حضرت فاطمه (عليهاالسلام) آن بود كه به ادعاى روايى ابوبكر بر ارث نبردن از پيامبر پاسخ دهد؛ زيرا اگر روايتى مخالف صريح آيات قرآن باشد، بى‌اعتبار است و صلاحيت استدلال ندارد. 🌀 پی‌نوشت: 1. تفسير القرآن العظيم، ج3، ص39؛ تفسير عياشي، ج2، ص310 و311 و نيز ر.ك: تفسير نورالثقلين حويزى، ج3، صص153 - 156؛ شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، صص329 - 341. 2. همان. قابل ذكر است كه برخي، مانند ابن كثير، ايراد گرفته‌اند كه به‌دليل مكى‌بودن سوره بنى‌اسرائيل اين روايات اعتبار چنداني ندارد (تفسير القرآن العظيم، ج3، ص39)؛ چون موضوع فدك و واگذارى آن به فاطمه زهرا(عليهاالسلام) يا شخص ديگر، مربوط‍‌ به حوادث جنگ خيبر به بعد است كه در مدينه اتفاق افتاد. در پاسخ بايد گفت: علاوه بر بحث مستثنيات سوره‌هاى مكي (كه آيه يا آياتي از آن در مدينه نازل شده و در كتاب‌هاى علوم قرآني فصلي را به خود اختصاص داده است) مى‌توان از احتمال نزول مكرر يك آيه در مكه و مدينه نيز سخن به ميان آورد. بنابراين بعيد نيست كه آيه (وَ آتِ‌ ذَا الْقُرْبىٰ‌ حَقَّهُ‌ وَ الْمِسْكِينَ‌ وَ...) دو بار نازل شده باشد، يكي در مكه همراه سوره اسراء و ديگرى در مدينه كه براساس آن، رسول‌خدا(ص) فدك را به فاطمه زهرا(عليهاالسلام) واگذار كرد. التمهيد في علوم القرآن، ج1، ص156 كه مى‌نويسد: «اذن فالايه -لعلها- نزلت للمرة الثانية بعد فتح خيبر و بعد ما افاء الله على رسوله والمؤمنين...». 3. ر.ك: مفاتيح الغيب، ج29، ص284. 4. بحارالانوار، ج29، ص133. 5. نهج البلاغه، نامه 45. 6. ر.ك: شرح نهج البلاغه، ابن ابى‌الحديد، ج16، ص218. به نقل از سقيفه و فدك، ابوبكر احمد بن عبدالعزيز جوهرى. 7. الاحتجاج، طبرسي، ج1، ص102. 🆔 @ostadmaaref

#اختصاصی #فایل_صوتی 💠 موضوع: سخنی در سیره زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها ♦️ دکتر مجید معارف 🔹 به مناسبت فرارسیدن شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها 🆔 @ostadmaaref

💠 مقاله: بررسی اثر تربیتی باور به حضور امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در زندگی از منظر قرآن و روایات 📖 چکیده: انسان در زندگی فردی و اجتماعی نیازمند باورهای قوی است تا به پشتوانه آن باورها هرچه سریع تر به سوی کمال و تعالی انسانی راه بپیماید و به سعادتی که همه اولیای الهی برای رسیدن انسان به آن تلاش می کردند، نائل آید. از جمله این باورها اعتقاد به حضور امام مهدی (عج) می باشد. در این پژوهش سعی داریم به تاثیر این باور در حیات مومنان و معتقدان به حضرتش بپردازیم؛ از جمله تاثیرات این باور عبارت است از: حیات و شادابی انسان در باوری عمیق، دور ماندن از القائات شیطان، توانمند شدن در راستای رشد و تعالی، نجات از حیرت و سرگردانی، تخلق به سیره امام(ع)، بهره مندی از نور هدایت، روشن شدن فلسفه زندگی، شکوفایی روح امید و دست یافتن به آرامش، تقویت جهان بینی دینی و رسیدن به حقیقت ایمان. در واقع تنها فردی می تواند به سعادت برسد که در مسیر معرفت و بندگی خدا و شناخت حجت الهی قدم بردارد. این بررسی روایی نشان می دهد که ما می توانیم زندگی خویش را بر اساس تعالیم قرآن و معارف اهل بیت (علیهم السلام) و همچنین اعتقاد به حضور آخرین حجت الهی به گونه ای بنا نماییم تا همواره در مسیر هدایت گام برداشته و از هرگونه انحراف مصون بمانیم. 📘 فصلنامه: بصیرت و تربیت اسلامی، پیاپی 27 (زمستان 1393)، صفحات: 1 تا 24 🆔 @ostadmaaref

💠 بررسی اثر تربیتی باور به حضور امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در زندگی از منظر قرآن و روایات 🖌 نویسندگان: مجید معارف؛ محبوبه کبیر #امام_مهدی(عج) #حضور #باور #معرفت 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی ✅ سلسله نشست های علمی آنلاین "درآمدی به اخلاق قرآنی" 🔴برگزارکننده: انجمن علمی معارف اسلامی دانشگاه شهید بهشتی و دفتر هم اندیشی استادان دانشگاه با همکاری انجمن های علمی دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، شیراز، اصفهان، الزهرا، معارف اسلامی و ادیان و مذاهب ☑️ با حضور دکتر مجید معارف 📅 زمان: ٩ فروردین - ساعت ۱۶:۳۰ 👈سامانه ثبت نام (رایگان): https://b2n.ir/quransbu 👈لینک ورود: https://webinaronline.ir/Link/S2314196092 🌐کانال اطلاعات سایر نشست‌ها: http://eitaa.com/ethicssbu 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی ✅ سلسله نشست های علمی آنلاین "درآمدی به اخلاق قرآنی" 🔴برگزارکننده: انجمن علمی معارف اسلامی دانشگاه شهید بهشتی و دفتر هم اندیشی استادان دانشگاه با همکاری انجمن های علمی دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، شیراز، اصفهان، الزهرا، معارف اسلامی و ادیان و مذاهب ☑️ با حضور دکتر مجید معارف 🔻 موضوع: خاستگاه اعتقادی اخلاق در روایات شیعه 📅 زمان: ٩ فروردین 1402 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 📢انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران با همکاری انجمن علمی دانشگاه های بین المللی مذاهب اسلامی، علامه (ره)، الزهرا (سلام الله علیها)، قم برگزار می‌کند: 🔆 سلسله نشست‌های علمی ماه مبارک رمضان( ۱۴۰۲ شمسی) ✍🏻موضوع: حقیقت لیلة القدر و دعا در ماه رمضان 🎙 سخنران: دکتر مجید معارف (عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران) 📆 یکشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۲ ⏰ ساعت ۲۱ الی ۲۲ 🌐لینک ورود به جلسه: https://www.skyroom.online/ch/csir.ut/ut 📌 انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران 🆔 @scsqh 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 🌀 انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ایران و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران (گروه علوم قرآن و حدیث) برگزار می‌کند: «بزرگداشت روز ملی نهج البلاغه» 🔹 به‌همراه آیین رونمایی از آخرین کتاب دکتر مجید معارف در حوزه نهج‌البلاغه با عنوان: «شناخت حدیث (دفتر سوّم)؛ بارقه‌هایی از تاریخ و معارف نهج البلاغه» 🔹 با حضور محترم: - آيت الله سید جمال الدین دین‌پرور؛ رییس انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ایران - دکتر مجید معارف؛ استاد تمام دانشگاه تهران و مؤلف کتاب «حدیث شناخت؛...» 🔹 سخنرانان: دکتر عبدالهادی فقهی زاده؛ «بزرگداشت نهج البلاغه؛ ضرورت‌ها و پیام‌ها» دکتر محمود واعظی؛ «نهج البلاغه و رسالتهای عصری ما» 🔹 زمان: دوشنبه، ٢١ فروردین ١۴٠٢ - ساعت ۱۵-۱۳ 🔹 مکان: سالن شهید مطهری، واقع در دانشکده الهیات دانشگاه تهران 🔹 لینک‌های ورود به نشست: http://Meeting.tpnu.ac.ir/nahj https://www.skyroom.online/ch/csir.ut/ut 🌐 https://nahjalbalaghah.ir 🆔 @nahjalbalaghah_ir 🆔 @ostadmaaref

#بازتاب_نشست #خبرگزاری_ها نشست "حقیقت لیله القدر و دعا در ماه رمضان" امروز برگزار می گردد. نشست هفتم از فصل سوم سلسله نشست های علمی_تخصصی علوم قرآن و حدیث ویژه ماه مبارک رمضان (۱۴۰۲ شمسی) به همت انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی امروز یکشنبه ۲۰ فروردين با عنوان (حقیقت لیله القدر و دعا در ماه رمضان) با حضور دکتر مجید معارف استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران برگزار می‌گردد. 🌐 خبرگزاری ایسنا: https://www.isna.ir/news/1402012009107/ 🌐 خبرگزاری مهر: https://www.mehrnews.com/news/5750196/ 🌐 خبرگزاری ایکنا: https://iqna.ir/fa/news/4132599/ 🌐 خبرگزاری دانشجو: https://snn.ir/fa/news/1068960/ و... 💠 کانال رسمی دکتر مجید معارف 🆔 @ostadmaaref