کتابشناسی ❇️توحید مفضل در کتابخانه های دنیا رساله های بسیاری هست که به افراد نسبت داده شده و ثابت هم نیست. الان رسائل زیادی، حدود هشت ‏رساله ‏به مفضل بن عمر نسبت داده اند که چاپ شده، یکی هم رساله توحید مفضل است که اگر اضافه کنیم نه تا می شود. ‏ توحید مفضل در فهرست نجاشی هم نیامده است؛ ایشان نوشته کتاب فکِر چون یک قسمت از کتاب توحید اینگونه است که فَكِّرْ يَا ‏مُفَضَّل‏ ...، آقای خوئی و دیگران گفتند: این فَکر همان توحید مفضل است و إلا به اسم توحید در ‏کتاب نجاشی نیامده است.‏ ‏احتمال می دهم این کتاب در قرن 4 در ایام خلافت فاطمیین مصر نوشته شده باشند. لسان ‏این کتاب لسان علوم تجربی است. از ‏سالهای 200 علوم غربی ترجمه شد به جهان اسلام و اخذ و رد. در میان فرق اسلامی فرقه ای که خیلی به علوم طبیعی اعتناء داشت ‏اسماعیلی ها بودند. جابر بن حیان که می گویند پدر علم شیمی است، نیز گفته شده ‏اسماعیلی بوده است.‏ قبل از 298 تا 150 سال تاریخ اسماعیلی ها ابهام دارد چون ائمة آنها در این بازه زمانی ائمة ستر هستند و باعث شد که شیعه و عامة در ‏نسب اساعیلی ها طعن بزنند که این ها از سادات نبودند و اثار روایی آنها موجود نیست. از زمان محمد بن اسماعیل آغاز می‌شود و تا ‏دوران عبیدالله مهدی نیز ادامه دارد. ‏رساله ای هست به ‏اسم رسائل «اِخوان الصّفا و خُلّان الوَفا» در قرن 3 که هنوز ریاضی و فیزیک و ‏‏.. در دنیای اسلام جا نیفتاده بود، هرچند ترجمه شده بود ‏ولی جا نمی افتاد. اسم های مؤلفین این رسائل را مخفی نگه می¬داشتند و یا ‏اسم رمزی می گذاشتند؛ رساله اخوان الصفا نیز از همین گروه بود و ‏این رسائل را به آنها نسبت دادند. اسم پنج نفر ‏از مولفین رسائل ‏اخوان الصفا در کتب اسماعیلیه آمده است و در کتب تاریخ نیست.‏ ‏ اسماعیلیه معتقدند که اخوان الصفا را ائمه ستر نوشته اند. بعد از ‏گرفتن مصر ‏خلافتشان قوی بود و خلافت بغداد را کاملا می لرزاند، یکی از نقاط قوتشان اهتمامشان به فیزیک و امثال آنها بود و لذا ‏احتمال ‏می دهم که توحید مفضل را همین ها جعل کرده باشند. یکی از آقایان بزرگوار هم به نظرم دل خوش بودند که گفتند: ما ‏باید ‏افتخار کنیم که اسم ارسطو را معصوم برده است!‏ اگر کتاب را علان کلینی نقل کرده ‏باشد احتمال دارد متعلق به بعد از تأسیس دولت فاطمی هم باشد. اسماعیلی ها شیعه ‏هایی بودند که ‏تحرک سیاسی داشتند، از علان کلینی به عنوان یک چهره سیاسی و فعال سیاسی نام برده می شود. اگر در دولت فاطمی ها باشد به مراتب ‏کارش مشکل تر می شود و اگر متعلق به ائمه ستر باشد علت جهالت روشن می شود اجمالا.‏ اندلسی ها هم اموی بودند (در آن زمان سه حکومت رسمی مهم بود: ‏فاطمیون مصر، بغداد و اموی ها در اندلس.) در سال 378 هجری ‏به نام حضرت زهرا سلام الله علیها مسجد جامع الازهر را ‏ساختند و مدت های در آن جلسات درس تشکیل می شد و بعدا عنوان ‏حوزوی گرفت و بعدها جامع الازهر یک بخش علوم درست ‏کرد و اسمش جامعة الازهر گذاشتند و حدود 70 سال قدمت دارد. چیزی ‏که فاطمی ها درست کردند جامع الازهر است که مسجد ‏جامع بود نه جامعة و دانشگاه.‏ مرحوم مفضل بن عمر در خط غلو به عنوان یک رمز حساب ‏می شدند و از حالت شخص خارج شده بودند؛ اگر مطلب غلو آمیزی می ‏خواستند بگویند به مفضل نسبت می دادند. کتاب «الهفت و الأظلة يا الهفت الشريف» این ‏کتاب را مرحوم شیخ مفید هم داشته اند. اسم ‏کتاب را « الأشباح و الاظلة » نیز گفته اند. در این کتاب نیز مطالب بی اساسی را به مفضل نسبت داده اند ‏از جمله اینکه مفضل قائل به ‏تناسخ بوده است! در همین کتاب نسبت داده اند که روز عاشوراء جبرئیل رفت پیش عمر سعد و گفت: اترید ‏تقتل رب السماوات و ‏الارض...!‏ خود مفضل فی نفسه خیلی در نقل کلام دقیق نیست، بعد از او دروغ هم به او نسبت داده اند.‏ #توحید_مفضل 🏠@ostadmadadi