#درست_بنویسیم
🗨چک نویس یا چرک نویس؟
🧾ما پیش از پاک نویس کردن یک متن، چک نویس تهیه می‌کنیم یا چرک نویس؟
🏓بررسی کلمه چک نویس
🗨چک واژه‌ای فرانسوی است که با املای cheque نوشته می‌شود و در معنای حواله و برات به کار می‌رود. همچنین املای check هم در زبان انگلیسی رایج است و به معنای بررسی کردن و کنترل کردن است. این کلمه معمولا با علامت تیک هم نشان داده می‌شود.
💌شاید تا همین‌جا پاسخ سوال خود را یافته باشید؛ زیرا پیشوندِ نویس که فارسی است نمی‌تواند به کلمات غیرفارسی بچسبد و معنای تازه‌ای پیدا کند. بنابراین کلمه چک نویس در معنای نوشته‌ای که همراه با خط‌خوردگی و غلط‌های مختلف است، نادرست است.
🧾به یاد داشته باشید که از کلمه پیش نویس هم می‌توانید به عنوان مترادف چرک نویس استفاده کنید. 🧑💻
📝و اما چرک نویس...
💌چرک نویس به نوشته‌ای گفته می‌شود که پیش‌نویس یک متن اصلی باشد. چنین نوشته‌هایی ممکن است با خط‌خوردگی فراوان و ظاهری نامرتب همراه باشند در نتیجه به آن چرک نویس گفته شده است.
🗨رواج کلمه چک نویس به جای چرک نویس می‌تواند دو عامل داشته باشد👇
📝۱- حذف واج «ر» برای سهولت تلفظ به خاطر قرار گرفتن دو حرف ساکن «ر» و «ک» در کنار هم.
📝2- شاید در معنا افراد فکر می‌کردند که از آنجایی که پیش‌نویس یک متن نیاز به کنترل و بررسی دارد، از کلمه چک انگلیسی (در معنای بررسی و کنترل) استفاده کرده‌اند که نادرست است.
🏓 امیدواریم این پست برای شما مفید بوده باشد و در کنار هم بتوانیم با به کار بردن شکل صحیح کلمات به حفظ و اعتلای زبان فارسی کمک کنیم.
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#آشنایی_با_ترفندهای_پژوهشی
#درست_بنویسیم
🗨چک نویس یا چرک نویس؟
🧾ما پیش از پاک نویس کردن یک متن، چک نویس تهیه می‌کنیم یا چرک نویس؟
🏓بررسی کلمه چک نویس
🗨چک واژه‌ای فرانسوی است که با املای cheque نوشته می‌شود و در معنای حواله و برات به کار می‌رود. همچنین املای check هم در زبان انگلیسی رایج است و به معنای بررسی کردن و کنترل کردن است. این کلمه معمولا با علامت تیک هم نشان داده می‌شود.
💌شاید تا همین‌جا پاسخ سوال خود را یافته باشید؛ زیرا پیشوندِ نویس که فارسی است نمی‌تواند به کلمات غیرفارسی بچسبد و معنای تازه‌ای پیدا کند. بنابراین کلمه چک نویس در معنای نوشته‌ای که همراه با خط‌خوردگی و غلط‌های مختلف است، نادرست است.
🧾به یاد داشته باشید که از کلمه پیش نویس هم می‌توانید به عنوان مترادف چرک نویس استفاده کنید. 🧑💻
📝و اما چرک نویس...
💌چرک نویس به نوشته‌ای گفته می‌شود که پیش‌نویس یک متن اصلی باشد. چنین نوشته‌هایی ممکن است با خط‌خوردگی فراوان و ظاهری نامرتب همراه باشند در نتیجه به آن چرک نویس گفته شده است.
🗨رواج کلمه چک نویس به جای چرک نویس می‌تواند دو عامل داشته باشد👇
📝۱- حذف واج «ر» برای سهولت تلفظ به خاطر قرار گرفتن دو حرف ساکن «ر» و «ک» در کنار هم.
📝2- شاید در معنا افراد فکر می‌کردند که از آنجایی که پیش‌نویس یک متن نیاز به کنترل و بررسی دارد، از کلمه چک انگلیسی (در معنای بررسی و کنترل) استفاده کرده‌اند که نادرست است.
🏓 امیدواریم این پست برای شما مفید بوده باشد و در کنار هم بتوانیم با به کار بردن شکل صحیح کلمات به حفظ و اعتلای زبان فارسی کمک کنیم.
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#آشنایی_با_ترفندهای_پژوهشی
#درست_بنویسیم
💠 است، هست، می باشد؛ کدام درست است؟
💎 اگر شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که تفاوتی میان کاربرد است و هست قائل نیستند؛ باید بدانید که تنها نیستید. 😔 زیرا از نظر بسیاری از فارسی زبانان و تعدادی از محققان زبان و ادبیات فارسی مانند دکتر خسرو فرشیدورد، تفاوتی میان افعال "است و هست" وجود ندارد. اما با دقت در معنا و کاربردی که از این دو کلمه در طول زندگی زبان فارسی به دست ما رسیده؛ درمی‌یابیم که این دو فعل چندان شبیه به هم نیستند.
💠 این تفاوت را می‌توان از ریشه این دو فعل، کاربرد و معنای آن نیز فهمید.
♻️ تفاوت ریشه
💎 است: به عنوان یک فعل اسنادی نقطه پایان جملات اسمیه است و به طور مشخص، ربط دادن چیزی را به چیز دیگر به مخاطب نشان می‌دهد. اما هست؛ فعل مستقلی است که از مصدر هستن به معنای وجود داشتن شکل گرفته است.
♻️ تفاوت معنا و کاربرد
💠 شاید بهترین راه تشخیص برای استفاده صحیح هست یا است، توجه به معنای آن است. مثلاً وقتی می‌خواهیم درباره وجود داشتن خدا صحبت کنیم؛ می‌گوییم، خدا هست. در صورتی که که اگر گفته شود خدا است، ابهامی در ذهن ایجاد می‌شود که خدا چه چیزی است؟ در کجاست؟ و این عبارت تنها در صورتی کامل می‌شود که صفتی به آن نسبت داده شود. مثلاً خدا مهربان است.
💎 با مشخص شدن تفاوت معنای این دو فعل به نظر می‌ر‌سد که تمایز این دو، چندان هم دشوار نیست اما گاهی اوقات تفاوت در اراده معنا یا جملات طولانی می‌تواند سبب گمراهی باشد. برای روشن‌تر شدن این موضوع، به پرسش زیر دقت کنید.
🌱آب در کوزه است؟
🌱آب در کوزه هست؟
💠 در جمله اول، تأکید جمله بر روی موقعیت آب است که می‌تواند پاسخ به سوال آب در کجاست؟ باشد. اما در جمله دوم، صرفاً بودن یا نبودن آب در کوزه را از ما پرسیده شده است.
💎 بنابراین در حین ویرایش یک متن و برای تشخیص صحیح، بهتر است به معنای جمله در بافت متن دقت کافی داشته باشیم.
♻️ صرف افعال هست و است
💠 فعل هست به صورت هستم، هستی، هست، هستیم، هستید، هستند صرف می‌شود اما فعل است باید از طریق پسوندهای َم، ی، است، یم، ید و َند به کلمه قبل از خود اضافه شود. مانند؛
گرفتارم؛ گرفتاری، گرفتار است، گرفتاریم، گرفتارید، گرفتارند.
💎 همچنین باید توجه داشت که گاهی در صیغه جمع مجبور می‌شویم است را به شکل جمع به کار ببریم. پس به جای استند می‌نویسیم؛ هستند.
♻️ املای صحیح "است"
💠 از آنجایی که حفظ استقلال کلمات، مبنای نگارش زبان فارسی قرار داده شده؛ در صرف و نگارش فعل است باید به دو نکته توجه کرد.
الف) اگر کلمه قبل از است، مختوم به صامت باشد به هیچ وجه به همدیگر نمی‌چسبد. مثال:
🌱 املای درست کلمات فارسی چگونه است؟
ب) اگر کلمه قبل از است مختوم به مصوت بلند باشد؛ الف در است می‌تواند حذف شود و به کلمه پیش از خود بچسبد.
🌱 او سیاستمداری سودجوست به جای او سیاستمداری سودجو است.
♻️ آیا استفاده از فعل "می‌باشد" به جای است و هست، درست است؟
💎 فعل "می‌باشد" از سوی بسیاری از نویسندگان و برای جلوگیری از تکرار فعل است و هست به کار می‌رود. حتی در آثار بزرگان ادب فارسی نیز چنین کاربردی از می‌باشد به چشم می‌خورد. برای مثال سعدی در بیت زیر، هنر نمی‌باشد را در معنای هنر نیست به کار برده است.
🌱 تا توانی دلی به دست آور
🌱 دل شکستن هنر نمی باشد!
💠 اگرچه امروزه استفاده از می‌باشد به معنای است یا هست در میان نویسندگان و روزنامه‌نگاران رایج شده است؛ اما این کار چندان توصیه نمی‌شود؛ به دلایل زیر:
1- در گفتار روزمره از فعل "می‌باشد"، استفاده نمی‌شود. برای مثال فارسی زبانان در محاوره نمی‌گویند:
🌱 بفرمایید؛ غذا روی میز می‌باشد.
2- فعل می‌باشد، مضارع اخباری از مصدر باشیدن است 😳 و در زبان فارسی، صیغه‌های دیگر این فعل هیچ‌گاه استفاده نمی‌شود و تنها در جایی به کار می‌رود که دارای وجه فعل التزامی باشد؛ مانند:
🌱 اگر بازار شلوغ و سرد باشد، برای خرید به آنجا نخواهم رفت.
3- از طرفی، "باشد" در برخی متون به معنای بادا نیز به کار رفته است که گویای آرزومندی و امیدواری برای انجام چیزی است.
🌱 در قیامت همه را چشم بسویی و مرا
🌱 چشم سوی تو و گوشم به سلامت باشد.
4- استفاده از "می‌باشد" سبک و لحن هر متن را دچار سختی و سنگینی می‌کند و توصیه می‌شود تنها در شعر و آن هم به ضرورت قافیه به کار گرفته شود.
♻️ نتیجه‌گیری
🌿 "است" معمولا برای نسبت دادن چیزی به چیزی به کار می‌رود.
🌿 "هست" معنای وجود داشتن دارد.
🌿 می‌باشد گاهی به جای دو فعل قبلی استفاده می‌شود، اما استفاده از "می‌باشد" چندان زیبا نیست و توصیه نمی‌شود.
🚫 یکبار دقت کنید و برای همیشه تفاوت این سه واژه را به خاطراتتان بسپارید! 🚫
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#درست_بنویسیم
💎«پیشخان» درست است یا «پیشخوان»؟
💠۱) «پیشخان» به‌معناي جسمِ مکعب‌مستطیل یا شیشه‌ای است که فروشنده یا مسئولِ جایی، پشتِ آن می‌ایستد و جنس به مشتری عرضه می‌کند یا به مراجعان خدمات می‌دهد.
💎 واژۀ «پیشخان» در اصل به‌معنای فضای سرپوشیدۀ جلوِ خانه بوده‌است؛ «خان» به مفهومِ خانه است و ربطی به «خوان» (سفره) ندارد.
💠 کتاب‌های «غلط ننویسیم» و «فرهنگ درست‌نویسی سخن» تأکید کرده‌اند که املای «پیشخان» به همین صورت درست است، نه به شکل «پیشخوان».
💎 علامه دهخدا و دکتر محمد معین، هر دو املا را صحیح مي‌دانند (بنا به اشتباه مصطَلح‌بودن).
💠 ازآنجاکه «پیشخان» در نظر فرهنگ‌نویسان بزرگ، کثرت استعمال داشته، قاعدتاً ضبطِ ارجح است.
💎 بنابراین: 👈 دفتر پیشخان خدمات دولتی
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#آشنایی_با_ترفندهای_پژوهشی
#درست_بنویسیم
💎«خدمتگذار» درست است یا «خدمتگزار»؟
💠 املای صحیح این واژه «خدمتگزار» می‌باشد، و «خدمتگذار» اشتباه است.
💎 معنی «گزاردن» در فرهنگ دهخدا: ادا کردن، انجام دادن، بجا آوردن چنانکه 👈 در نماز، طاعت، حق، شکر، شغل، کار، مقصود، فرض، فریضه، حج می باشد.
💠 معنی «گذاشتن» در فرهنگ دهخدا: نهادن، هشتن، قرار دادن، وضع کردن، برجای نهادن چنانکه در گذاشتن اشیا کاربرد دارد. 👌
💎 بنابر این 👈 خدمتگزار یعنی کسی که خدمت انجام می دهد و با خدمتکار مترادف است. لذا این کلمه نباید به صورت خدمتگذار نوشته شود.
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#آشنایی_با_ترفندهای_پژوهشی
#درست_بنویسیم
💎 اتاق یا اطاق؟ 🤔 رقابت ت و ط در املای فارسی
💠 ت و ط در زبان فارسی. تپش یا طپش؟ کدام کلمه را باید با ت نوشت؟ کدام کلمه را باید با ط نوشت؟ اتاق درست است یا اطاق؟ تهران یا طهران؟ اتو یا اطو؟ تپش یا طپش؟
💎 شاید بتوان حرف ط را جنجالی‌ترین حرف در املای فارسی دانست. 👈 این حرف ویژه زبان عربی است و عباس اقبال آشتیانی در مقاله از طهران تا تهران می‌گوید: کلماتی که با این حرف نوشته می‌شوند عربی هستند و اگر ریشه عربی ندارند؛ در فارسی به غلط با ط نوشته می‌شوند.
💠 مطابق با نظر آشتیانی، تعداد دیگری از محققان زبان و ادبیات فارسی هم بر این باورند که در زبان عربی، وقتی واژه‌ای صدای ت دارد و از زبان دیگری وارد می‌شود؛ آن را با ط می‌نویسند تا بیگانه بودن آن مشخص شود.
💎 از این رو، به دلیل ارتباط تنگاتنگ زبان فارسی و عربی، تعدادی از این اسامی با املای ط، وارد زبان فارسی شده و مورد استفاده قرار گرفته است که احتمالا به علت فخر نویسندگان ایرانی به عربی‌دانی اتفاق افتاده.😳
💠 در صورتی که اگر این اسامی به طور مستقیم از زبان مبدأ وارد زبان فارسی شده بود؛ باید با حرف ت نوشته می‌شد.
🔹حال کدام کلمات با ط و کدام یک با ت نوشته می‌شوند؟
💎 برای تشخیص املای صحیح کلماتی که در آنها ط به کار رفته است؛ به چند شیوه باید توجه کرد:
♻️ توجه به ریشه کلمه
بر اساس این اصل، اگر ریشه کلمه فارسی باشد؛ باید با ت نوشته شود. مانند: 🌱 اتو، تاس، تاس کباب، تپیدن، تپش، تراز، استخر، تاول، تباشير، تبرزين، تپانچه، تشت، ترخون، تنبور. 👌
همچنین اگر کلمه‌ای از زبان‌های ترکی، انگلیسی یا فرانسه وارد زبان فارسی شده باشد؛ با ت نوشته می‌شود: اتاق، اتراق، باتلاق، تالار 👈ترکی 🌱 استبل، امپراتور 👈 انگلیسی🌱 باتری، بلیت 👈 فرانسه🌱
♻️ توجه به معنا و بافت جمله
گاهی در تشخیص املای صحیح کلمات باید به معنای جمله دقت کرد. برای نمونه به کلمات تی و طی دقت کنید. اگر این کلمه به معنای وسیله‌ای که با آن زمین را می‌شویند به کار رفته باشد، تی نوشته می‌شود 🌱 واگر به معنای در طول و یا پیمودن به کار رود؛ طی صحیح است. 🌱
به سختی توانستم لک خون را با تی از زمین پاک کنم.
تلاش کردم تایپ ده‌انگشتی را طی یک ماه یاد بگیرم.
💠 مثال دیگر، کلمات تایر و طایر است که برای انتخاب املای صحیح، نیازمند دقت در بافت جمله هستیم؛ زیرا تایر به معنای لاستیک و طایر نام یکی از پادشاهان عرب است همچنین طائر در عربی به معنی پرنده است.
♻️ شناسایی اسامی خاص
اسامی خاص مانند مکان‌ها و افراد نیز با ت نوشته می‌شود. مانند: 👈 اترار، تالش، اتریش، ایتالیا، پترزبورگ، پتر كبير، تبرستان، ترابلس، تسوج، توس، تهماسب، تهمورث، تیسفون، ختا و لوت.
تَبس و تارُم دو اسم خاص فارسی هستند که همیشه به صورت طبس و طارم نوشته شده‌اند و چنانچه با ت نوشته شود؛ ممکن است مخاطب را دچار سردرگمی کند.
💎 برخی اسامی خاص نیز از عربی وارد زبان فارسی شده است و املای آنها به گونه‌ای با ط مصطلح و رایج شده که اگر با ت نوشته شود؛ قابل فهم نخواهد بود. بنابراین در فارسی امروز نیز به همان صورت به کار می‌رود که عبارتند از؛ 👈 افلاطون، ارسطو، سقراط، بقراط
#پژوهش
#تایپ_تحقیق
#درست_نویسی
#آشنایی_با_ترفندهای_پژوهشی