📌تجربه، عقل و اراده تا کجا توانایی حقیقت شناسی دارد؟
✅ مرگ متافیزیک از وجوه عقلانیت مدرن است؛ متافیزیک تبدیل می شود به معرفت شناسی وسپس به جامعه شناسی شناخت؛ در کانت روشنگری متوجه این می شود که بفهمد سیستم ذهنی، خود چیست؟ روشنگری درگرو سوژه شناسی است، چون حقیقت ومعرفت متعلق به سوژه است.
✅ اما در جهان اسلام روشنگری به معنای مدرن نیست، علم به معنای مفهوم عقلی صرف معنا پیدا نمی کند؛ در جهان اسلام همواره مرجعیت وحی و نقل وجود دارد؛ عقلانیت در جهان اسلام موضعگیری در مقابل نهی گذشته نداشته و به سوی تجربه گرایی و پوزیتویست تقلیل پیدا نکرد، اما شناخت حسی را هم تکذیب نکرد، علم در جهان اسلام هرگز به علم تجربی افول نکرد.
✅ علم در جهان اسلام هرگر سوبژکتویته نشد، علم فهم تاریخی داشت؛ اما خودش تاریخی نشد، مفسر دارد از منظر خود سؤال میکند و جواب را از متن می گیرد، علم ذات دارد و عالم به ساحت علم راه مییابد، عالم باید در اینجا خود را بسازد تا به ساحت علم راه بیابد.
✅ متافیزیک در عقلانیت اسلامی هرگز به محصول انسانی تغییر و تبدیل پیدا نمیکند، بلکه مبادی اصول موضوعه سایر علوم را تامین میکند.
#حمید_پارسانیا
💠eitaa.com/parsania_net
🔴 کدام عقلانیت؟
🔸جامعه ایرانی اندیشهاش این است که حق را مستقل از انسان میداند و عقل انسان را نوری میداند که میتواند حق را بشناسد؛ عقل حکم نمیکند، اما حکم را میشناسد و این مسئله دانشی را پدید میآورد به اسم فقه.
🔸با حضور پوزیتیویسم که میخواهد جهان را محدود به شناخت تجربی و آزمون بکند، میبینیم که معنای عقل را به دنبال خودش محدود میکند و سبب میشود که حوزه علم نیز محدود شود و دیگر فقه، شریعت و متافیزیک را علم نمیداند، بلکه جزو هیومنیتیز یا انسانیات قرار میدهد.
🔸زمانی که عقلانیت پوزیتویستی افول کرد، رویکرد انتقادی به وجود آمد؛ این رویکرد انتقادی معتقد بود که عقل و علم برساخته است و عدهای میتوانند بر عدهای دیگر مسلط شوند؛ اما عقلانیت جهان اسلام میگوید که من و دیگری هر دو باید تسلیم حق باشیم؛ زیرا آرمان و ارزش و مبدأ و معادی وجود دارد که اگر خواستهها و اهوای انسانی حاکم شود، حتی اگر عقلانیتی هم در افق شناخت تجربی باشد، عقلانیت ابزاری را به اسارت میگیرد و اگر چیزی هم به اسم عقلانیت ابزاری میپذیرد، تحت تأثیر آن خواستهها است.
🔸اصلاً رویکرد اعتقادیای که پس از فروپاشی جریانهای پوزیتویستی شکل میگیرد، رسمیت بخشیدن به اراده هواست و مرجعیت میبخشد به این اراده برای تولید دانش؛ یعنی اراده انسانهاست که دانشها را میسازد، نه اینکه دانش و علم پیشران اراده باشد.
🔸اراده باید بر مدار حقیقت عمل کند و اراده است که عقل را میسازد؛ از اینرو تمدن اسلامی در حاشیه عقلانیت مربوط به خودش شکل میگیرد و یک تمدن ایدئولوژیک نیست، بلکه یک تمدن کاملاً علمی است.
💠eitaa.com/parsania_net
🔴 آسیبشناسی جریانها در حوزه فرهنگ عمومی؛
🔸آفتی که میتواند در هر نظامی وجود داشته باشد و هر جا به وجود آید فشل کننده است؛ مولاامیرالمومنین علی علیهالسلام در خطبه 97 نهج البلاغه از همین مشکل مینالد؛ بیانشان این است که کارگزارن معاویه چگونه در جنگ صفین عمل میکنند که حاضرم یکی از آنها را با 10 نفر از شما جابجا کنم؛ یعنی بحث درباره این که مولا چه کاری را میخواهد و میداند انجام دهد نیست؛ بحث در مورد سیاستهایی که تعیین میکند و توصیه هایی که میکند نیست.
🔸اما این لایه میانی که حالا قدرت است و در آن زمان قدرت قبایل بود و میتوانستند و قدرت مانور داشتند؛ اما یکمرتبه در زمانی که باید اجرا کند و درست در لحظه ای که میخواهد پیروزی رخ دهد؛ با یک این گونه تمردی، پیروزی مسلم را تبدبل به شکست میکنند؛ ببینید در شرایط موجودی که ما به شدت نیاز به یک هماهنگی داریم؛ حوزه اجرای سیاست و حریم سیاستها را نگه داشتن یک مسأله است و بحثهای کارشناسی کردن در جای خودش، یک جای دیگه است.
🔸اما حریم سیاستها را در حوزه فرهنگ عمومی به یکباره در هم ریختن و جریان سازی کردن یک آسیب دیگری است که میتواند وجود داشته باشد؛ نبود این فرهنگ یک خطری است که ما را در لحظه ای که ممکن است در آستانه پیروزی باشیم، همانجا ممکن است ما را به شکست بکشاند.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
💎 #حمیدپارسانیا 💠 سایت 💠 ایتا 💠 اینستاگرام
📌 علت افول در علوم سیاسی
🔻رویکرد پوزیتیویستی در علم، موجب افول آن است و افول در علوم سیاسی ریشه اش به تحولات مبنای عقل برمیگردد، حکمت سیاسی از یونان آغاز میشود و وقتی به جهان اسلام ورود پیدا میکند به صورت حکمت مدنی یا فلسفه سیاسی در آثار ابن سینا و فارابی رخ نشان میدهد، این حکمتها غایت گرا بوده و دانش آن وظیفه تدبیر دارد؛ در واقع جنبههای تجویزی و انتقادی در آن روشن است.
سیاستی که به معنای تدبیر و حکمت است وقتی به معنای قدرت تقلیل می یابد طبیعتا با افول مواجه خواهد شد؛ در واقع عقلی که در فلسفه یونان و اسلام منبع معرفتی بوده به عقل تجربی در علوم سیاسی غربی محدود شده است؛ آنگاه تقابل فیلاسوفی و ساینس در قرن ۱۹ پدید میآید و این تقابل دقیقا علم سیاست است. البته به این معنی هم نیست که علم تجربی است و فلسفه غیر تجربی و عقلی است، این دوگانه را کُنت است که پیش روی ما میگذارد.
🔻اما آن چه که در جهان مدرن در علم سیاست رخ میدهد، دوتا حادثه واقع میشود، یک حادثه کانت است که عقل را سوبژکتیو میکند؛ یعنی عقل دیگر نوری نیست که حقیقت را نشان بدهد، این یک استقلالی است که دیری نخواهد پایید و دیر نپایید، یک صد سالی دوام آورد؛ نوعی رئالیزم و شناخت حقیقتی که وجود دارد مستقل از این عقل سوژهمحور است و واقع را نشان میدهد.
🔻حادثهای که در دکارت رخ میدهد، یک نوع بازگشت به یونان است؛ یعنی وحی و شهود بیارزش میشود، اما عقل مفهومی همچنان حضور دارد، حتی شما در لاک و در لیبرالهای متقدم استدلالهای عقلی میبینید، با وجود این که حسگرا است، برای دفاع از لیبرالیسم به عنوان یک حقیقت از این دفاع میکند؛ اما در غلبه نگاه پوزیتیویستی به علم، علم دیگر نباید راجع به مسائل ارزشی صحبت بکند و بخش سیاست و تدبیر از دانش سیاسی جدا میشود، یک نقش ابزاری پیدا میکند، این مسأله در دانشمند و سیاستمدار وبر خودش را خیلی خوب نشان میدهد.
🔻کتاب دیوید ریچی اعتراف به افول عقل حسی در علوم سیاسی است؛ تراژدی ای که ریچی به آن اعتراف میکند در واقع پیش از آن در حوزه های دیگری از علوم سیاسی رخ داده است، اینکه این نویسنده معتقد به تراژدی است به این علت است که ضعف دانش سیاسی مورد انتظار او، نتوانسته است مراد سیاستمدارانی که آرمانهایی نظیر دموکراسی داشتند را برآورده کند.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
🔴 افول علوم سیاسی
🔸رویکرد پوزیتیویستی در علم، موجب افول آن است و افول در علوم سیاسی ریشه اش به تحولات مبنای عقل برمیگردد، حکمت سیاسی از یونان آغاز میشود و وقتی به جهان اسلام ورود پیدا میکند به صورت حکمت مدنی یا فلسفه سیاسی در آثار ابن سینا و فارابی رخ نشان میدهد، این حکمتها غایت گرا بوده و دانش آن وظیفه تدبیر دارد؛ در واقع جنبههای تجویزی و انتقادی در آن روشن است.
🔸سیاستی که به معنای تدبیر و حکمت است وقتی به معنای قدرت تقلیل می یابد طبیعتا با افول مواجه خواهد شد؛ در واقع عقلی که در فلسفه یونان و اسلام منبع معرفتی بوده به عقل تجربی در علوم سیاسی غربی محدود شده است؛ آنگاه تقابل فیلاسوفی و ساینس در قرن ۱۹ پدید میآید و این تقابل دقیقا علم سیاست است. البته به این معنی هم نیست که علم تجربی است و فلسفه غیر تجربی و عقلی است، این دوگانه را کُنت، پیش روی ما میگذارد.
🔸اما آن چه که در جهان مدرن در علم سیاست رخ میدهد، دوتا حادثه واقع میشود، یک حادثه کانت است که عقل را سوبژکتیو میکند؛ یعنی عقل دیگر نوری نیست که حقیقت را نشان بدهد، این یک استقلالی است که دیری نخواهد پایید و دیر نپایید، یک صد سالی دوام آورد؛ نوعی رئالیزم و شناخت حقیقتی که وجود دارد مستقل از این عقل سوژهمحور است و واقع را نشان میدهد.
🔸حادثهای که در دکارت رخ میدهد، یک نوع بازگشت به یونان است؛ یعنی وحی و شهود بیارزش میشود، اما عقل مفهومی همچنان حضور دارد، حتی شما در لاک و در لیبرالهای متقدم استدلالهای عقلی میبینید، با وجود این که حسگرا است، برای دفاع از لیبرالیسم به عنوان یک حقیقت از این دفاع میکند؛ اما در غلبه نگاه پوزیتیویستی به علم، علم دیگر نباید راجع به مسائل ارزشی صحبت بکند و بخش سیاست و تدبیر از دانش سیاسی جدا میشود، یک نقش ابزاری پیدا میکند، این مسأله در دانشمند و سیاستمدار وبر خودش را خیلی خوب نشان میدهد.
🔸کتاب دیوید ریچی اعتراف به افول عقل حسی در علوم سیاسی است؛ تراژدی ای که ریچی به آن اعتراف میکند در واقع پیش از آن در حوزه های دیگری از علوم سیاسی رخ داده است، اینکه این نویسنده معتقد به تراژدی است به این علت است که ضعف دانش سیاسی مورد انتظار او، نتوانسته است مراد سیاستمدارانی که آرمانهایی نظیر دموکراسی داشتند را برآورده کند.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
🔰نظریه و فرهنگ
❇️ نظریات علمی نسبت به موضوعات مختلف علمی هرگز گسسته از دیگر معارف و بیارتباط با عوامل فرهنگی و تاریخی پیرامونی خود نیستند و ارتباط غیرمعرفتی نظریات علمی به زمینه های صنعتی و اقتصادی پیرامون آنها محدود نمیشود.
❇️ نظریات علمی بیش و پیش از آن که در تعامل بازار، اقتصاد و صنعت قرار گیرد، ریشه در فرهنگ و تاریخی دارد که در آن شکل گرفته است، نسبت نظریه با فرهنگ در شرایطی که نظریه مولود طبیعی محیط فرهنگی خود میباشد، به صورت یک مشکل و مسأله بروز و ظهور پیدا نمیکند و به همین دلیل اغلب مخفی و پنهان میماند ولکن هنگامی که نظریه به گونهای برون زا به فرهنگ و تاریخی وارد میشود که زمینههای معرفتی و غیرمعرفتی آن در آن فرهنگ حضور ندارد، چالش های اجتماعی خود را نشان میدهد و در این هنگام به صورت یک مسأله بروز و ظهور پیدا میکند.
❇️ علم مدرن از مبانی هستی شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی مدرن تغذیه میکند، و جهان غرب در حاشیه اقتدار سیاسی، اقتصادی و نظامی خود و در فرایند روابط سلطه علم مدرن را به دیگر کشورها و از جمله به کشورهای اسلامی صادر میکند و جهان اسلام نیز با مرجعیت علمی جهان غرب به گونهای منفعل و غیرنقادانه، نظریات علمی مدرن را در علوم پایه، مهندسی و انسانی، پذیرفته است.
❇️ نظریات علمی به دلیل این که از مبادی متافیزیکی و معرفتی فرهنگ مدرن بهره میبرند، چالشهای معرفتی خود را با زمینههای فرهنگی جهان اسلام به تدریج آشکار میکند و این امر موجب میشود، تا نسبت بین علم و فرهنگ به عنوان مسأله جدید برای کشورهای اسلامی بروز و ظهور پیدا کند و بدون تردید، چگونگی پاسخ از این مسأله در آینده فرهنگی کشورهای اسلامی اثری مهم و تعیین کننده دارد.
❇️ اگر پاسخ نیز در حاشیه مرجعیت علم مدرن گونهای تقلیدی داشته باشد؛ کاربرد آن بر دامنه مشکل میافزاید، و اگر پاسخ با رجوع به زمینههای فرهنگی و بومی صورتی خلاق و فعال داشته باشد، نشاط و استمرار فرهنگی جهان اسلام را به دنبال میآورد.
💠eitaa.com/parsania_net
🔰جایگاه عقلانیت در سیره امام رضا علیه السلام
✅ امام رضا (علیه السلام) برای عقل به عنوان میزان و معیار شناخت که در دسترس همه انسان ها در همه تاریخ است، نقس ویژهای قائل هستند، ایشان رویکرد و برخورد انتقادی و عقلانی با مواریث گذشتگان اعم از گذشته خود ما یا گذشته دیگران داشتند و شیوه زیست و زندگی و اعتقادات را در نظر می گرفتند که این سلوک، سلوک قرآنی است و کار گذشتگان را صرف تعلق آن به گذشته، رد یا تایید نمی کند.
✅ اگر عقل پیام آور الهی است و همه انسانها از آن بهره دارند، باید در همه فرهنگها اثری از عقل باشد و اگر در فرهنگی، اثری از عقل و عقلانیت نبود آنگاه این باور و اعتقاد که عقل مظهر رحمت رحمانیت الهی برای همه انسان ها است، خدشه دار می شود همانطور که هر فرهنگی ممکن است از عناصر غیرعقلانی برخوردار باشد.
✅ از این رو در مواجهه با میراث دیگر فرهنگها و تمدنها باید ما نیز برخورد انتقادی داشته باشیم و صرف اینکه چیزی از جایی آمده و قدرت و اقتداری را به همراه دارد، دلیل بر پذیرش بی چون و چرای آن نیست، همانطور که ردّ بی چون و چرای آن نیز به بهانه تعلقش به قبل از اسلام یا دیگران، جایز نیست.
💠eitaa.com/parsania_net
📌جایگاه علم در فرهنگ اسلام
🔸به دلیل قدرتى که عقل در شناخت و آگاهى نسبت به قضایا و گزاره هاى دینى دارد و در نتیجه به دلیل تأثیرى که علم در تقویم و پالایش ایمان صحیح و سالم دارد، بین علم و ایمان صحیح، تلازم وجودى برقرار است؛ ولى ملازمه عدمى نیست و بر همین اساس، در بسیارى از متون دینى، ایمان و عبودیت افراد در گرو آگاهى و علم آنها قرار داده شده است؛ مانند: «انما یخشى الله من عباده العلماء»(فاطر/۲۸)؛ به درستى که از بندگان خدا، فقط عالمان هستند که از خداوند سبحان خشیت دارند «ما آمن المؤمن حتى عقل.»(شرح غرر و درر/ج۶)؛ مؤمن تا هنگامى که تعقل نکند ایمان نمى آورد.
🔸على رغم جدایى و نفى تلازم سلبى بین علم و ایمان، تلازمى وجودى بین آن دو برقرار است؛ یعنى: ایمان صحیح و صواب و ایمان یقینى و مستحکم و مصون از تغییراتى که در صور مختلف خیال حاصل مى شود، تنها در صورتى حاصل مى شود که به امرى حقیقى تعلق داشته و با معرفتى یقینى نسبت به آن امر قرین باشد؛ چه، این که ایمان بدون معرفت و علم صحیح، همانند معرفت بدون ایمان خطرناک و آفت زاست.
🔸تلازم وجودى علم و ایمان بدین معنا است که مراتب عالیه ایمان بدون مراتب عالى علم هرگز تحصیل نمى شود و از این جهت در تعقیب ایمان سالم از تحصیل دانش و علم، گریزى نیست و براى دفع این حقیقت هرگز نمى توان به ایمان انبوه جاهلان و یا فسق فراوان عالمان استشهاد ورزید.
💠eitaa.com/parsania_net
مهم است بدانیم این چه انسانی است که انقلاب فرانسه را پدید میآورد یا اینکه این چه انسانی است که میتواند انقلاب معرفتی به وجود آورد، آیا ابتدا تحولات حصولی معرفتی شکل میگیرد یا این که ابتدا این انسان است که دگرگون میشود.
اگر چنین دیدگاهی اتخاذ شود آنگاه انسان جایگاه مهمی در تحلیل انقلاب پیدا میکند؛ آن چنانکه که از آیات قرآن برداشت میشود چنین رویکردی اهمیت بسیاری دارد.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
مهم است بدانیم این چه انسانی است که انقلاب فرانسه را پدید میآورد یا اینکه این چه انسانی است که میت
🌍دعوت امام، دعوت به مهدویت
✅ امام خمینی (قدس سره) نمایانگر اندیشه فیلسوفان مسلمان، حکمت صدرایی و عرفان اسلامی و کلام و فقه شیعی است، امام خمینی، عارف، فیلسوف و فقیهی سترگ است و با ذخیرههای معرفتی دنیای اسلام آشنایی مستقیم و عمیق دارد.
✅ امام خمینی در مقام مرجع دینی و رهبر اجتماعی، نقطه عطف جدیدی را در حرکت تمدنی دنیای اسلام پدید آورد؟ از این جهت اندیشه او میتواند تفسیر مسلمانان را از تحمل و مدارای اجتماعی با صرف نظر از برداشتهای انتقادی کسانی که در حاشیه ذهنیت غربی روزگار می گذرانند، نشان دهد.
✅ امام خمینی معتقد است که علم، انسان را نمیسازد؛ چه بسا که میتواند انسان را به جهنم ببرد؛ چرا که آنچه واقعیت انسان یک جامعه را نشان میدهد، صرف فهم مجموعهای از حقایق نیست.
امام دارای یک نظام اصولی بود که تاریخی از فلسفه و عقلانیت و عرفان را با نبوغ خود و یاری اساتید به سلوک و ایمان و تقوا تبدیل کرده بود؛ آنچنان که امام میگفتند هنگام دستگیری به دست رژیم پهلوی من نبودم که میترسیدم بلکه ترس، وجود آنها را فرا گرفته بود.
✅ باید بررسی کنیم که امام خمینی به عنوان یک فرد با تقوا چگونه به حوزه معنایی لازم دست یافت و چگونه به سهولت با مردم ارتباط برقرار کرد و توانست آن معانی را به دلهای مردم منتقل کند، درست است که انقلاب در شرایطی رخ داد که نظام سیاسی ما در حاشیه نظام سیاسی مدرن تعریف شده بود، اما نه تنها نظام سیاسی ایران بلکه کل جهان اسلام در آن زمان کاملا با نظام سیاسی مدرن درگیر و تحت تاثیر آن دگرگون شده بود.
✅ مردم، امام خمینی را بر اثر پذیرش فرهنگ نسبت به آنچه بود، نایب امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) میدانستند و دعوت امام خمینی را دعوت به سوی مهدویت میدانستند؛ همچنین الگوی مقاومت مردم و امامخمینی در انقلاب عاشورا بود؛ حرکت امام بیشک با مسأله عاشورا پیوند میخورد و گویی آن تقابل یزید و امام حسین (علیه السلام) و آن مقاومتی که در جامعه آرمانی است، در انقلاب اسلامی ایران دوباره زنده میشود.
✅ چنین ارتباطی میان مردم با امام به راحتی شکل میگیرد و دلیل و راه و روش آن هم ویژگیهای خاص امام خمینی با تکیه بر امام حسین (علیه السلام) است؛ امام خمینی با فهم و درک عمیق از لایههای معرفتی و وجودی امام حسین (علیه السلام) و زیست با آن معانی به چنین توان و جایگاه و معارفی دست یافت.
💠eitaa.com/parsania_net
هدایت شده از فکرت
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 فیلم دیده نشده و کامل دیدار «ادوارد شواردنادزه» آخرین وزیر امور خارجه #شوروی با امام خمینی (ره)
● امام خمینی (ره): شما تماما درباره عالم طبیعت صحبت کردید و من میخواستم عالم بعد از موت را به شما نشان بدهم.
#امام_خمینی
#رحلت_امام_خمینی
🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net
41.54M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
♻️ چالشهای نظام آموزشی
🔸علم چرا این معنا را پیدا کرده و عقل به تناسب خود معنای خود را یافته است؟ مفهوم مدرن توسعه با معنایی از علم و عقل پیوند خورده است و این تقسیم بندی از علوم را به دنبال خود آورده است در دنیای اسلام فلسفه جزو علوم نظری بوده است.
🔸به نظر می رسد غفلت از این مسایل باعث شده در سه حوزه آموزش، تکنولوژی و توسعه متوقف شدیم و حوزه عمیق تری که محتوای آموزش را تعیین می کنند، مورد غفلت قرار گرفته اند، حوزه فرهنگ با عمل انسان ساخته و پرداخته میشود، به نظر می رسد حوزه های مهمتری که محتوای آموزش را تعیین می کنند در جامعه ما مورد غفلت واقع شده اند و این حلقه محدود باید شکسته شود.
🔸این مسئله حضور توسعه در زیست جهان ما را نشان می دهد و مشکلات و چالش هایی در پی آن بوجود می آید و به دنبال آن مسئله تکنولوژی مطرح میشود؛ باید دید این توسعه می تواند بومی باشد یا نمی تواند؛ یعنی مسئله به تکنولوژی هم ختم نمی شود و به آموزش میرسد؛ در آموزش هم محتوا از اهمیت برخوردار است.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
💎 #حمیدپارسانیا 💠 سایت 💠 ایتا 💠 اینستاگرام
✍️ درآمدی بر پروژه فکری استاد حمید پارسانیا
#مجتبی_نامخواه
✨در مراسم اهدای سومین دوره جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، در رشته فلسفه علوم اجتماعی برگزیده و مورد قدردانی قرار گرفت.
✨ وی به دلیل خدمات ارزشمند در عرصههای آموزشی، و تألیف آثار متعدد و برجسته خصوصاً در عرصه فلسفه علم دینی، به طور خاص توفیقاتی حاصل کرده و ضمن ارائه دیدگاهی پیشرو و راهگشا در خصوص تعیین مناسبات اسلام و علوم اجتماعی، مدل مشخصی را برای پیوند میان این دو ارائه کرده است که ملاحظه متن فوق خالی از لطف نیست.
✨نوشتن از پروژه ی فکری یک متفکرِ مؤلف، در روزگاری که ترجمه بر تفکر تفوق دارد و جماعتی از طریق ترانسفر متفکر ارتزاق میکنند، امری به نسبت دشوار است. این دشواری اغلب به این دلیل است که در اثر پروپاگاندای ژورنالیستهای حوزه اندیشه، از «پروژه فکری» چیزی ورایِ «واردات اندیشه» مراد نمیشود و اطلاق آن بر کوششهای مولّد نادر است.
حمید پارسانیا از معدود کسانی است که طی سه دهه اخیر کوشیده است فارغ از مشهورات آکادمیک و شئونات حوزوی، «مسئله» داشته باشد؛ به این مسائل بیاندیشد، پاسخهایی «تألیف» و در نهایت منتشر کند؛ بنابراین اگر پروژه فکری را دستکم شامل مؤلفه های فوق بدانیم، حجت الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا صاحب یک پروژه فکری است که از قضا بر مهمترین و موثرترین مسئلههای فکری روزگار ما متمرکز بوده و به تألیف ایدههای نابی منتهی شده است.
✨با این حال چگونه است که این پروژه ذوابعاد و مهم، در کلیت خود مورد تأمل قرار نمیگیرد و گزارشی از آن به دست داده نمیشود؟
✨ حمید پارسانیا مدتهاست ترجیح میدهد پروژه فکری خود را در مدًرَسی در کنج فیضیه، در کلاسهایش در دانشکده علوم اجتماعی، در درسگفتارهایی در متن و در حاشیه نظام آکادمیک، در نشستهایی متعدد و در کتابها و مقالاتی چند دنبال کند؛ بی آنکه کلیت این پروژه موضوع یک گزارش اندیشه باشد.
✨ در حالیکه از باب نمونه نوشتههای منتشر شده در بازتاب پرخاشهای یک مترجم متفکر، تنها در سالهای اخیر، بیش از آثار خود وی است! آیا بسط ید نیروهای حزبی در میدان ژرونالیسم علوم انسانی باعث نشده به جای روایت اندیشه ها، سلبریتیهای متفلس نما و شومنهای در پوستین علم افتاده برجسته شوند؟
💠eitaa.com/parsania_net
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
📜عقل نظری و عملی
🔰"بدان که فلسفه عبارت است از استكمال نفس انسانی به سبب #معرفت و شناخت حقایق موجودات - آنگونه که هستند و #حكم به وجود آنها از روی تحقیق و ثبوت، همراه با براهين، نه از روی گمان و تقلید و پندار - به مقدار طاقت و وسع #انسانی - و اگر خواهی گویم: فلسفه، #عالم را نظمی عقلی، به #قدر #توان بشری می بخشد تا تشبه به باری تعالی حاصل آید و چون انسان موجودی است که همچون معجون از دو #آمیزش به هم رسیده: صورت معنوي امری، و ماده حسی خلقی، و نفسش نیز دوجهت تعلق و تجرد دارد، از این روی حکمت، به حسب ساختار دو نشأه - با به صلاح آمدن دو قوه - منقسم به دوقسم می شود: نظری تجردی، و عملی تعقلی.
💠eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
📌در مقالهای بررسی شد؛
✴️ استراتژی واسازی و امکان تحقق عدالت
✨ همصدا با شهید مطهری و بسیاری دیگر از فلاسفه و متألهین اسلامی، هر مسلمان آگاه و آزاداندیشی با اندکی تفکر و تعقل و مداقه در ادیان دیگر به این نتیجه ضروری خواهد رسید که دین مبین اسلام حاوی تمامی معارف وتعالیمی است که برای سعادت انسان و حرکت در جهت صراط مستقیم لازم است.
✨ ولی نکته مهم در اینجاست که آیا در حقیقت، به تنهایی برای توجیه خوانش های متفاوت هنگام قانونگذاری در مورد مسائل و معضلات جدیدی که مرتبا با پیشرفت علم و تکنولوژی در دنیا مطرح می شوند، کافی است؟
✨ بدین معنی که آیا خصوصیت عدل اسلام راستین _ همیشه و در همه حال _ بیش از همه مورد توجه سیستم قضایی و قوانین موجود است و دیگر نیازی به هیچ گونه بازنگری، بازطراحی و اصلاح و یا به قول دریدا، «واسازی قانون برای گسترش عدالت» برای تمام اقشار، گروهها و طبقات اجتماع وجود ندارد؟
✨ آیا میتوانیم منکر این واقعیت شویم که گاهی هنگام تصمیمگیری در جایی که تلاش داریم به عنوان یک شخص مسئول و پایبند به ارزشهای اخلاقی عمل کنیم، به پارادوکسها و بنبستهای منطقی خاصی که «دریدا» از آن به عنوان «اپوریا» یاد میکند برمیخوریم که عملا در حیطه عقل و احکام منطق قادر به توجیه عادلانه بودن آن تصمیم یا کنش نیستیم؟
✨ آیا زمان آن فرا نرسیده است که تأملی دوباره بر این سخن گهربار و مشهور مولای متقیان حضرت علی علیه السلام داشته باشیم که خطاب به مالک اشتر هنگام زمامداری مصر فرمودند: «عدالت را شمشیر خود قرار بده»؟
آیا این مسئولیت خطیر و بسیار سنگین بر عهده تک تک مسلمانان آگاه نیست که ویژگی بارز عدل و رهایی بخشی اسلام اصیل را در عمل و نه فقط به ادعا محقق سازند؟
✨ اراده آزاد انسان برای دیدن واقعیتهای تلخ جامعه و تفکر درباره آنها، بدون تردید توأم با درد و رنج فراوانی خواهد بود که اگر چه لازمه رسیدن به تعالی نفس است، ولی متأسفانه اکثر قریب به اتفاق اشخاص، آگاهانه یا ناخودآگاهانه از آن میگریزند و حاضر به تحمل بار سنگین مسئولیت در برابر دیگری و دیگریهای نامحدود نیستند.
✨ خلاصه آنکه ایده عدالت غیرممکن فراسوی قانون که بر خلاف نامش از نظر دریدا تحققپذیر و آمدنی است، صرفا با نیروی عقل و منطق قابل دستیابی نیست و نیاز به همراهی کنشی از نوع باور و ایمان و امید دارد؛ فارغ از هرگونه ناخالصی و منفعت اندیشی شخصی.
💠eitaa.com/parsania_net
#عدالت
#حضرت_علی_علیه_السلام
#انقلاب_اسلامی
#مسئولیت
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
✴️ تجربه ایرانی مواجهه با علوم انسانی مدرن
🔹ما در طول تاریخ با فرهنگهای متفاوتی مواجه شدیم و سطوح مواجهه ما تفاوت داشته است؛ با مغول مواجه شدیم و اینها آمدند و لبه مواجهه، شمشیر و قدرت نظامی بود؛ اما ما دست برتر را در رابطه با شناخت هویت فرهنگی آنها داشتیم و به سرعت به لحاظ فرهنگی آنها را هضم کردیم؛ چندان که مغول، کارگزاران این فرهنگ میشوند.
🔹اما در مواجهه جدید؛ نه اینکه نظامی نیست، بلکه مواجهات نخست ما نظامی است؛ یعنی عباس میرزا قدرت توپ و قدرت نظامی آنها را میدید و ابتدا نگاه فنآورانه داشتیم؛ لذا دارالفنون ساختیم؛ اما هنوز هم متأسفانه نگاه فناورانه داریم و توجه به عمق تفاوتهای فرهنگی و لایههای عمیق فرهنگی عجیبی که وجود دارد و هویتهای فرهنگی نداریم!!!
🔹ما حتی از بخش آموزش عالی خودمان، لفظ فرهنگ را حذف کردیم؛ یعنی نسبت فرهنگ را با علم مدرن ندیدیم و هنوز نگاه دارالفنونی داریم؛ گویی هنوز در گامهای نخستین تجربه خودمان هستیم...
💠eitaa.com/parsania_net
#تعریف_علم
#تقسیم_بندی_علوم
#فرهنگ
#هویت
#علوم_انسانی_اسلامی
#گام_دوم_انقلاب
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 #فارابی و #علم مدنی
🔸“…فارابی انجام کارهای حکومتی را «سیاست» می خواند؛ بدین سان #سیاست در علم مدنی او جایگاه مهمی دارد؛ او علم مدنی را فلسفه #عملی یا انسانی می خواند که از فلسفه نظری، شامل #ریاضیات ، علم طبیعی و علم الهی، متمایز است.
🔸نقش علم مدنی نظری، تعیین حدودی است که در آن، علوم و صناعات گوناگون برای مردم ضروری است و آنان را در زندگی منظم یک ملت به کمال غایی خود می رساند، این علم نیز باید مشخص سازد که توسعه علوم و صناعات عالی چگونه به بهترین وجه می تواند عملی شود.
💠eitaa.com/parsania_net
🔸رهبر معظم انقلاب: فارابی بهعنوان یک فیلسوف و دانشمند اسلامی که اصالت قزاقستانی دارد و در ایران هزار سال درباره آثار او تحقیق و مطالعه شده است، میتواند مبنای همکاریهای فرهنگی و تشکیل یک کمیته مشترک علمی میان دو کشور شود.
💠eitaa.com/parsania_net
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰اهمیت بسط و گسترش نظام دانایی انقلاب اسلامی
🔸ما نیاز به بازخوانی و نیاز به شناخت هویت علم مدرن و گفتوگو با او داریم؛ اما مشکل این است که علم مدرن اجازه گفتوگو نمیدهد و تا طلب گفتوگو میکنی، اصلا او به تو اجازه این طلب را نمیدهد و احساس میکند که این مطالبه دارد از یک موضع قدرت اعمال میشود! و اگر انقلاب نتواند نظام دانایی متناسب با خودش را ایجاد کند ـ که این ایجاد هم با اقناع علمی و فعالیت علمی و در یک تعامل فعال علمی با علم مدرن هم باید شکل بگیرد ـ شکست خواهد خورد و البته شکست این انقلاب به معنای شکست خیزش هویت اسلامی در برابر هویت جهان مدرن است؛ اما این شکست به سادگی رخ نخواهد داد و فرهنگی که این قدرت را داشت که این خیزش را ایجاد کرد، این قدرت را دارد که قدمهای بعدی را هم بردارد.
💠eitaa.com/parsania_net
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰تجربه ایرانی مواجهه با علم مدرن؛
🔸مفهوم علم در دو قرن اخیر تطوراتی داشته و متناسب با این تطورات، علوم انسانی نیز معانی گوناگونی یافته و جایگاه متفاوتی در تقسیمبندی علوم پیدا کرده است که همگی در فرهنگ و تاریخ غرب به وجود آمدهاند و در ارتباط وثیق با همان فرهنگ هستند؛ درحالیکه علم در تاریخ و فرهنگ اسلامی، معانی و مصادیق دیگری داشته است.
🔸یکی از مسائل ما این است که علوم انسانی در برخورد یا مواجهه با حوزههای علمیه ما چه تاثیری داشته یا چه ارتباطی را برقرار خواهند کرد؟
💠eitaa.com/parsania_net