🏴 ارائه نظریه پدیده اربعین و ابعاد تمدنی آن به جامعه علمی جهان 🔸حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش بین المللی اربعین حسینی که ازسوی کارگروه بین الملل کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین در سالن اجتماعات دفتر نمایندگی بعثه مقام معظم رهبری در كربلا برگزار شد بر لزوم ارائه نظریه پدیده اربعین و ابعاد تمدنی آن به جامعه علمی جهان تأكید كرد. 🔸وی با اشاره به دیدگاه پیتر برگر از جامعه شناسان مشهور غربی كه نظریه جدایی دین از زندگی بشر و از بین رفتن آخرین سنگر فرهنگ عمومی را تا پایان قرن بیستم مطرح می كند، گفت: در دورانی كه سكولاریسم علم و سیاست را فرا گرفته است، مردم كوچه و بازار نیز دین گریز خواهند شد. 🔸عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینكه برگر نظریه دیگری را در پایان قرن بیستم با عنوان «افول عقلانیت و افول سكولاریسم» مطرح می كند، گفت: وی پس از انقلاب اسلامی ایران احساس كرد كه یك بازگشتی از سوی فرهنگ عمومی در كل جهان برخواسته است كه در این زمینه اندیشمندان عراقی تجربه 50 ساله خود را ببینند. 🔸وی افزود: كشورهای اسلامی در حاشیه كشورهای غربی در حال طی مسیر سكولار شدن علم و سیاست و درگیر شدن فرهنگ عمومی و نهادهای علمی در این ماجرا بودند، اما امروز و در ماجرای اربعین بازگشت به دین از دل فرهنگ عمومی مردم برخواسته است كه خود را در سیاست جهانی و در نظام های علمی تحمیل می كند. 🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا تصریح كرد: سیاست جهان اسلام از این حركت مردمی متأثر شده و سمت و سوی آن در حال تغییر است و این نشست به عنوان بخشی از جامعه علمی است كه می خواهد از این فرصت استفاده و حق دینی و معنوی خود را برای ارائه تئوری های مناسب با آن استیفا كند. 🔸وی با بیان اینكه اربعین هدیه ای الهی است كه خداوند آن را از طریق امت اسلامی به جامعه علمی اهدا كرده و از این هدیه، حوزه علمیه نجف و قم و مجامع علمی و دانشگاهی دو كشور باید استفاده كنند، گفت: اربعین پدیده ای بی نظیر در تاریخ بشری است كه ابتدا محقق شده و بعد باید نظریه مناسب آن را ارائه دهیم. 🌀@parsania_net

📌@parsania_net

🏴 اربعین، دخالت مستقیم خداوند در تاریخ 🔸راهپیمایی اربعین با آن عظمتش، دست‌کم ازنظر تعداد شرکت‌کنندگان، پدیده‌ای نیست که تحلیلگران و پژوهشگران اجتماعی بتوانند از کنار آن با غفلت عبور کنند. پدیده‌ای که هرسال بر وسعت و دربرگیری‌اش افزوده می‌شود، حتی پژوهشگران و هنرمندان بیگانه و غیرمسلمان را هم متوجه خود کرده است؛ هر چند اهتمام تحقیقی به این پدیده در حد و اندازه خود این پدیده نیست، اما حرکت‌هایی که در این زمینه انجام گرفته را نمی‌توان نادیده انگاشت. 🔸یکی از تلاش‌های پژوهشی که چند سال پیش در این زمینه انجام شد کنگره‌ای بود با عنوان «لقاءالحسین» که دومین دوره خود را پشت سر می‌گذاشت، در واقع این کنگره شاخه بین‌المللی همایش ملی اربعین بود؛ همایشی که یکی از سخنرانی‌هایش واکنش‌هایی را از سوی اهالی علوم انسانی به دنبال داشت. 🔻حاشیه‌های یک اظهار نظر 🔸حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست برای مطالعه پدیده اربعین بر ضرورت تفکیک سه حوزه تأکید کرده بود؛ تکوین، تشریع و رفتار مردم در این دو حوزه که در تاریخ ظهور می‌کند، او گفته بود: خداوند هدایت تشریعی ائمه معصومین علیهم السلام را در متن تاریخ قرار داده است و هر زمانی که کافران به این حقیقت، می‌خواهند این نور را با فوت دهانشان خاموش کنند با اراده خودش به میدان آمده و همان‌گونه که وعده داده است، نورش را تام می‌کند. 🔸اما یکی از بازتاب‌هایی که این سخنرانی داشت، یادداشتی بود که حجت‌الاسلام علی جعفری با عنوان «تقریری جامعه‌شناختی از علم‌الاجتماع اربعین‌شناختی حمید پارسانیا» منتشر کرد؛ جعفری در این سخنرانی حضور داشته و همان‌طور که از عنوان یادداشتش پیداست، سعی کرده قرائتی از سخنرانی پارسانیا ارائه کند. 🔸او در این یادداشت توضیح می‌دهد که چرا ورود پارسانیا به این مسأله مهم است و اهمیتش را مبنای علم‌الاجتماعی رویکرد پارسانیا قلمداد می‌کند. مبنایی که به‌زعم علی جعفری اولاً می‌تواند پیش‌فرض کلان همه تبیین‌های ما از پدیده‌های اسلامی بزرگ مثل راهپیمایی اربعین، ۲۲ بهمن، اعتکاف، آیین تشییع شهدا و… باشد؛ و ثانیاً راه را برای شکل‌گیری علوم اجتماعی اسلامی و بومی هموار کند. 🔸این مبنا به روایت علی جعفری از سخنرانی حمید پارسانیا، همان شکل سوم دخالت‌های خداوند در مناسبات عالم است که در شکل و شمایل پدیده‌هایی مثل راهپیمایی اربعین ظهور و بروز می‌کند؛ جعفری در توضیح ایده پارسانیا می‌گوید: «ایده نظری دکتر پارسانیا مبتنی بر توضیح نوع سوم دخالت‌های خداوند در مناسبات عالم، علاوه بر دخالت‌های «تکوینی» و «تشریعی» بود که ایشان تحت عنوان «دخالت‌های تاریخی» صورت‌بندی کردند. 🔸از نظر آقای پارسانیا خداوند علاوه بر ورودهای تکوینی از طریق سنت‌های آفرینش و نیز دخالت‌های تشریعی از طریق وحی و نبوت و سلسله امامت نوع سومی از دخالت‌های مستقیم را در تاریخ دارد که برای زنده و برجسته نشان دادن اعلام حقیقت و راه حق اجرا می‌شود. او راه‌پیمایی اربعین را از مصادیق برجسته دخالت مستقیم خداوند در تاریخ می‌داند.» 🔸او سپس اهمیت این مبنا را این می‌داند که پایه علم‌الاجتماعی خاصی را برای شکل‌گیری علوم اجتماعی اسلامی تمهید می‌کند و این علم‌الاجتماع را در عرض فقه، کلام و حکمت، از اقسام «الهیات» برمی‌شمرد و آن را علمی برای تبیین‌های اجتماعی می‌داند، در واقع راهبرد تحقق جامعه‌شناسی اسلامی، مطالعه پدیدارشناختی پدیدارهایی مثل راهپیمایی اربعین است: «در حقیقت نطفه جامعه‌شناسی اسلامی از جامعه‌شناسی این نوع از پدیده‌ها که در میانه‌ای از «دخالت الهی» و «پدیدار اجتماعی» قرار دارند نضج می‌گیرد.» 👈 گزارش تفصیلی در سایت استاد پارسانیا 🌀@parsania_net

حماسه‎ فرهنگ دینی و بی‌تفاوتی ساختار علمی #اربعین #فرهنگ #هویت #علم #دانشگاه #علوم_انسانی_اسلامی #تمدن_اسلامی 📌@parsania_net

🔰محورهای مطالعاتی اربعین 🔸اربعین، باید از سه منظر مورد مطالعه قرار گیرد و این حوزه‌های مطالعاتی نباید با هم مخلوط شوند. 🔸اولین مورد، بُعد معنوی، عرفانی و تکوینی اربعین است؛ همان گونه که تمام عالم ملکوت و باطنی دارد، آنچه که در عاشورا و کربلاست منزلت و مقامی خاص دارد تا جایی که تربیت کربلا دارای آثار مثبت و ایام الهیِ عاشورا دارای خاصیت‌های معنوی فراوان است که اهل سلوک و معرفت از آن خبر دارند و در یوم‌الحق، تمام بواطن آن آشکار خواهد شد. 🔸دومین بُعد ماجرای عاشورا و کربلا، بُعد فقهی است، مناسک عاشورا دارای بُعد فقهی نیز هست؛ در همایش امروز مباحثی را در این زمینه ارائه کردند که شامل شعائر و ابعاد فقهی اربعین است. 🔸سومین مسأله، بُعد اجتماعی و تاریخی مراسم اربعین است که امروز با یک چهره نوینی از این آیین مواجه هستیم. 🔸اربعین به عنوان یک واقعیت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی بیش از تمام گذشتۀ تاریخ خودش را بروز داده است و استقبالی که امروز جامعه اسلامی و جهانی و نیز نظاره‌ای که جامعه استکبار به اربعین دارد، بی‌نظیر است، لذا هر چه در فضای رسانه‌ای سعی در بایکوت خبری اربعین دارند، موفق نمی‌شوند بلکه اربعین قدرت خود را بر جهانیان تحمیل می‌کند. 🔻کنگره بین‌المللی لقاء الحسین 🔻مکان: دانشگاه امام مهدی(عج) شهر نجف 📌@parsania_net

▶️ واقعیت پایدار اجتماعی ایران 📌@parsania_net

🔴 عقبه‌های معرفتی و چالش‌های فرهنگی علم مدرن 🔸وقتی فروید، کنت و دورکهایم وارد یک فرهنگ می شود، دیر یا زود، نوع نگاه خود نسبت به دین را هم بوجود می آورد، تعریفی که کنت از علم دارد دقیقاً با نظریه اش سازگار است، ولی به هیچ وجه با تعریف علم و فلسفه در جهان اسلام یکی نیست، این مساله امروز تبدیل به یک چالش شده است. 🔸آن چیزی که امروز به عنوان مساله برای فعالان در حوزه علوم انسانی مطرح است حضور دانش برای نابود کردن نظریه هایی است که با عقبه های معرفتی در یک فرهنگ دیگر شکل گرفته است، این معارف از مجرای معرفت علمی به درون فرهنگ ما می آیند؛ این امر خود باعث چالش‎های فرهنگی برای ما می شود. 🔸متاسفانه تصور می شود که این مساله تنها در علوم انسانی است، البته این مساله در علوم انسانی خود را بیشتر و پیشتر نشان می دهد ولی بیش از آن که در علوم انسانی باشد در علوم پایه نهفته است؛ در حالیکه علوم انسانی مدرن در حاشیه علوم طبیعی و با مرجعیتی غربی آمد و شکل گرفت و در تعامل با علوم طبیعی نیز در حال عمل است؛ چون علوم انسانی و علوم اجتماعی به سرعت حوزه فرهنگ را اُبژه خود می کند و چالش هاییش نیز به سرعت برای عالِم و جامعه علمی روشن می شود؛ اما در علوم پایه این چالش ها به مراتب با سرعت کمتری خود را نشان می دهد، به همین دلیل فرصت رسوب عمیق تری پیدا می کند؛ از این رو در فرهنگ به صورت بنیادی تری رسوخ می کند. 🔸به اعتقاد من نیاز نیست که علوم اجتماعی متناظر با فرهنگ اسلام تولید شود بلکه باید علوم اجتماعی متناظر با فرهنگ اسلام را ببینیم و دریابیم، البته این دیدن برای حفظ آن نیست بلکه برای شناخت آن است، این علوم در طول تاریخ دائماً در حال تغییر بوده اند و اکنون نیز باید دائماً تغییرات و تحولات متناظر با آن را ببینیم و بشناسیم؛ یکی از تغییرات متناظر با علوم اجتماعی اسلام، درگیر شدن آن با دانشی است که از بخش دیگری از جهان آمده است و بدون تاریخ و جغرافیا، به صورت مطلق به فرهنگ ما آمده است؛ دانش مدرن چشم ما را گرفته است، مگر می توان چشم به روی آن بست. 🔸ابتدا باید عینکی که از آن علوم، اسلام را می بینیم و بررسی می کنیم را ببینیم و بهتر بشناسیم؛ باید عقبه، فلسفه و انگیزه‌ نظریه ای که وارد شده است را به خوبی دریابیم و بدانیم که این نظریه مختص به همه جهان و همه فرهنگ ها نیست و ما اُبژه آن نیستیم، مدیریت دانش در حقیقت قانون بخشیدن به دانش های موجود آکادمیک است؛ مدیریت دانش، گرفتن دانش از حالت تکنوکرات و شتابزده و فرصت دادن برای شناخت دانش های بومی و تاریخی است. 🔻منبع: مهر (متن تفصیلی در سایت استاد پارسانیا ) 📌@parsania_net

🔴 فتنه‌گری با هدف تخریب فرهنگ و اقتدار ایران اسلامی 📌 @parsania_net

🔰 سنجش دین‌داری ایرانیان 🔸ما در سنجش دین‌داری مدل‌هایی که نوعاً به کار می‌بریم مدل‌هایی هستند که جامعه‌شناسان در حوزه علوم اجتماعی در قلمرو جامعه‌شناسی دین به کار برده‌اند و رویکردهای نظری این جامعه‌شناسان رویکردهای مدرن است. آنان وقتی به سنجش دین‌داری می‌پردازند با معنا و نوعی از دین و دین‌داری مواجه هستند که در جهان غرب مطرح بوده که این معنا و مدل بیشتر نگاه فردی به دین دارد و در حوزه زندگی شخصی و فردی دین را می‌بینند. پرسش‌ها و سنجه‌ها هم ناظر به همین مسائل است و نه بیشتر. در ایران هم اغلب از همین سنجه‌ها در سطح و لایه گرایش‌ها و عقاید و گاه هم در سطح مناسک با مقداری تعدیل‌ استفاده می‌شود. ما پیمایش‌هایی را از دهه ۵۰ نسبت‌به وضعیت دین‌داری ایرانیان داشته و داریم. این پیمایش‌ها به‌خوبی نشان می‌دهد که در هیچ زمانی در همان سطوح عقیدتی و مناسکی، وضعیت دین و دین‌داری در ایران روبه افول نبوده و در سال‌های قبل از انقلاب و بعد از انقلاب، دائماً حالت فزاینده‌ای داشته است. یعنی اگر کسی بخواهد ادعا کند که دین وضعیت روبه افولی داشته، هیچ تحلیل و پژوهش میدانی آن را حتی در سطح فردی تأیید نمی‌کند. 🔸مسئله این است که ما در سنجش دین و دین‌داری ایرانیان باید ناظر به معنایی از دین که در ایران وجود دارد یعنی اسلام، تشیع و مانند آن پژوهش کرده و از این زاویه، ابعاد اجتماعی، فرهنگی و تاریخی دین را هم بررسی کنیم. انقلاب اسلامی ایران نقطه عطفی در دین‌داری ایرانیان بود که به‌نوعی منشأ تغییرات و تحولات در جهان اسلام، بلکه فراتر از جهان اسلام، در سطح کشورهای غیراسلامی هم شد. این مسئله آن‌قدر تأثیرگذار بود که نظریه‌پردازان جامعه‌شناسی دین را که مستقیماً به این مسئله می‌پرداختند یا نظریه‌پردازان دیگری که در شاخه‌های دیگر متمرکز بودند را به‌نحوی متوجه خود کرده است؛ نظریات آن‌ها را به چالش کشانده و منشأ پدیدآمدن نظریات جدیدی شده است. نوعاً کسانی هم که در جهان غرب به فرهنگ و حوزه دین و دین‌داری توجهی داشتند، دین را یک فرآیند روبه‌رشد و درتقابل با توسعه مدرن دانسته‌اند. 🔸رویکرد دینی به‌عنوان یک پدیده شخصی و فردی در جهان سکولار لحاظ می‌شد و در آنجا رو به افول بود اما در پایان قرن بیستم، نقطه عطفی به نام انقلاب اسلامی ابتدا در جهان اسلام و در ایران مشاهده شد و مقاومتی سیاسی و اجتماعی در سطح ملی ایجاد کرد. پدیده‌ای که در چارچوب مفاهیم مدرن و غربی نبود؛ یعنی یک حرکت سیاسی بود و هویت دینی هم داشت. انقلاب حضور دین را در عرصه‌‌ای فراتر از زندگی شخصی و قلمرو مناسکی در زندگی عمومی نشان داد. همچنین کاملاً نشان داد که دین در عرصه سیاسی رسوخ دارد. طی قرن بیستم، حرکت‌های سیاسی‌ای که در کشورهای غیرغربی انجام می‌شد، مدل خود را در مفاهیم سیاسی مدرن سکولار و غیردینی، مثل ناسیونالیسم، سوسیالیسم و مانند این‌ها جست‌وجو می‌کردند اما انقلاب اسلامی پدیده جدیدی بود که رخ داد و بعد هم به‌سرعت امواج خود را در کشورهای مختلف و ازجمله در آمریکای لاتین منتشر کرد که به تبع آن بحث الهیات رهایی‌بخش مطرح شد. این سطحی از دین‌داری است که قبل از انقلاب اسلامی ایران وجود نداشت؛ یعنی انقلاب یک نقطه عطف بود که اگر بخواهید آمار پیش و پس از انقلاب را بسنجید، می‌توانید بگویید فراز و فرود وجود داشته است. 🔸ما با سطحی از دین و دین‌داری مواجه هستیم که باید در تعاملات و ساختارهای قدرت اجتماعی، منطقه‌ای و جهانی به آن پرداخت و آن را مدنظر قرار داد. این مسئله ابتدا چندان به چشم مخاطبان این جریان دینی اجتماعی و سیاسی نمی‌آمد. اصلاً فکر نمی‌کردند که این یک واقعیت زنده و قابل تداوم است. این جریان چیزی در حاشیه رقابت‌های شرق و غرب بود اما ناباورانه دیدند تداوم پیدا کرد، موج ساخت، نوع رفتار و مواجهات سیاسی منطقه‌ای قدرت‌های جهانی را به‌گونه‌ای تحت‌تأثیر قرار داد و جهان سکولاری که به هیچ وجه هویت اجتماعی و سیاسی دین را به رسمیت نمی‌شناخت، ناگزیر شد در رقابت با این جریان دینی ایران و جهان اسلام بدل‌های دینی درست کند. این موضوع اصلاً سابقه نداشت. براین اساس گروه‌های سلفی تندرو و بعد داعش به وجود آمد. این‌ها پدیده‌های جدیدی بودند که درتقابل با دین در عرصه سیاسی و با مفاهیم دینی شکل گرفتند. 🔸در اینجا برای سنجش موضوع به مفاهیم و شاخص‌های مربوط‌به مسئله احتیاج داریم. امام رحمةالله‌علیه با احساس اینکه این‌طور تقابل‌ها و حضور سیاسی دین در سطح کلان مطرح می‌شود، مفاهیم اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی را به‌کار برد که به دو نوع دین‌داری حاضر در منطقه اشاره داشت. 👈متن تفصیلی گفتگو در سایت استاد پارسانیا 🌀@parsania_net