امروز روز اورمزد از ماه آذر 3762 زرتشتی، آدینه بیست‌وپنجم آبان‌ماه 1403 خورشیدی، پانزدهم نوامبر 2024 میلادی گات ها1 فرازهایی از پیام اشو زرتشت: خشم و نفرت را از خود دور کنید. پروانه ندهید اندیشه‌هایتان به خشونت و ستم گرایش پیدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهید، رادمردان پاک سرشت برای گسترش اشا و درستی، هواخواهان راستی را به سوی منزلگه راستان و پاکان، رهبری خواهند کرد. یسنا هات ۴۸ بند ۷ ——————————– * ———————————— اورمزد روزاورمَزد: – اورمزد نام نخستین روز از هرماه سی‌روزه در گاهشمار زرتشتیان است. – در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) روز آغاز می‌شود. – اورمزد یا «هُرمزد» ویژگی و فروزه خداوندی در دین مزدیسنا و پیام زرتشت است. – اهورامزدا، خداوند جان و خرد، به چم «دانایی و آگاهی بیکران هستی‌مند» است. – در بینش زرتشت، اهورامزدا سرآغاز و سرانجام هستی است. برگردان هر بخش از این واژه: اهو= هستی اهورا= هستی دار، هستی‌مند مَز= بیکران، دامنه دار دا= دانایی، آگاهی ————————— * ——————— King Khusraw Anushirvan Enthroned Page from a Manuscript of the Shahnama Book of Kings of Firdawsi LACMA M.73.5.18 نگاره‌ای از شاهنامه که خسرو یکم را نشسته بر تخت شاهی به تصویر کشیده است. انوشیروان دادگر؛ پادشاه دادگستر و فرزانه ساسانی زندگی و دستاوردهای انوشیروان خسرو انوشیروان، بیست‌ویکمین پادشاه ساسانی نامور به خسرو یکم، پادشاه نامدار دودمان ساسانی بود که پس از مرگ پدرش قباد یکم در سال 531 میلادی بر تخت پادشاهی نشست و تا سال ۵۷۹ میلادی فرمانروایی کرد. او به عنوان یکی از پرآوازه‌ترین پادشاهان ساسانی شناخته می‌شود و به سبب دوران شهریاری بلندمدت و موفقیت‌های نظامی و اداری‌اش، به عنوان “روان جاودان” و “بی‌مرگ” شناخته شد. خسرو انوشیروان در آغاز پادشاهی خود، وضعیت مالیات‌ها را سر و سامان کرد و آرامش نسبی در جامعه ایجاد کرد. سپس به اصلاح امور نظامی پرداخت و برای محدود کردن قدرت خاندان‌های بزرگ شاهی، طبقه جدیدی از بلندپایگان را با عنوان “بزرگان” شکل داد و خاندان‌های پیشین را تضعیف کرد. در دوران پادشاهی خسرو انوشیروان، جنگ‌های بی‌شمار با رومیان و برخی همسایگان انجام داد و با فتح سرزمین‌های پهناور، گستره‌ی فرمانروایی خود را از رود سند در شبه قاره هند تا دریای سرخ در غرب شبه جزیره عربستان گسترش داد. او به عنوان پادشاه دادگر، دوست‌دار فلسفه و حکمت و به عنوان “شاه دادگر” شناخته می‌شود. خسرو انوشیروان پس از 48 سال فرمانروایی در 16 نوامبر 579 میلادی درگذشت و نامدارترین اثر به جا مانده از دوران پادشاهی او، کاخ کسرا در مدائن، نزدیک بغداد، است که ویرانه‌های آن پس از گذشت پانزده سده پابرجاست. دانشگاه گندی شاپور را به او نسبت داده‌اند و برای ورود علم و فرهنگ به ایران ارزش می‌گذاشت. از بزرگمهر خواست در برابر شطرنج بازی هندی‌ها او هم بازی دیگری ابداع کند و همین چالش را با شاه و حکیمان هند بسنجد. بزرگمهر تخته‌نرد را درست کرد. پس بازی را پیش شاه هند برد و هیچ‌کس نتوانست قواعد آن را بفهمد. گفت‌وگوی خسرو انوشیروان با وزیرش بزرگمهر، از جمله مثال‌های بارز دانش و فرزانگی در تاریخ ایران است که فردوسی به زیبایی در شاهنامه بازتاب داده است. در این گفت‌وگو، خسرو انوشیروان به عنوان پادشاهی خردمند و حکیم، از بزرگمهر، وزیر فرزانه‌اش، درباره اهمیت فرهنگ و دانش می‌پرسد و بزرگمهر نیز پاسخ‌هایی بسیار حکیمانه و خردمندانه می‌دهد. بازتاب دانش و خرد در شاهنامه فردوسی در شاهنامه با استفاده از این گفت‌وگو، نگرش آن دوران را به دانش و فرهنگ نشان می‌دهد. او با نمایش ارزش و اهمیت دانش و حکمت در دربار ساسانی، به ستایش از دانش و فرهنگ پرداخته است. گفت‌وگوی خسرو و بزرگمهر این گفت‌وگو نمونه‌ای است از این که چگونه دانش و حکمت در دربار ساسانی ارج نهاده می‌شد و پادشاهان با وزرای خود درباره مسائل مختلف مشورت می‌کردند. بزرگمهر، که به عنوان نمونه‌ای از فرزانگی و حکمت شناخته می‌شود، در پاسخ به پرسش‌های خسرو انوشیروان، با خرد و دانایی پاسخ می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با استفاده از دانش و فرهنگ، جامعه‌ای پیشرفته و آرامش‌بخش ایجاد کرد. در ميان افراد يک ملت آميختگی فرهنگی بهتر از نژادگی ( = گوهر ) است. در پرسش و پاسخ‌های ميان انوشيروان و وزير خردمندش بوذرجمهر چنين می‌خوانيم : ز دانا بپرسيد پس دادگر كه فرهنگ بهتر بود يا گهر چنين داد پاسخ بدو رهنمون كه فرهنگ باشد ز گوهر فزون كه فرهنگ آرايش جان بود ز گوهر سخن گفتن آسان بود گهر بی هنر زار و خوار است و سست به فرهنگ باشد روان تندرست همان گنج و دينار و كاخ بلند نخواهد بدن مر تو را سودمند سخن را سخندان ز گوهر گزيد ز گوهر ورا پايه برتر سزيد سخن ماند از تو همی يادگار سخن را چنين خوار مايه مدار

چنين گفت آن بخرد رهنمون كه فرهنگ باشد ز گوهر فزون فردوسی با بازتاب دادن این گفت‌وگو در شاهنامه، به اهمیت دانش و فرهنگ در دوره ساسانی پرداخته و نشان داده است که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از دانش و حکمت، جامعه‌ای بهتر و پایدارتری ساخت. این گفت‌وگو نمایانگر این است که در دوران ساسانی، دانش و فرهنگ به عنوان اصولی بنیادی در جامعه مورد توجه بودند و پادشاهان و وزرا با همکاری یکدیگر، برای ارتقای این ارزش‌ها تلاش می‌کردند. این روزنگار، که برای دوران درازمدت شهریاری و موفقیت‌های نظامی و اداری خسرو انوشیروان، به عنوان یکی از مهم‌ترین دوران تاریخ ایران شناخته می‌شود، نشان‌دهنده تاثیر بلندمدت او بر تاریخ ایران و جهان است. ————————— * ———————— یادروز 25 آبان‌ماه: سنگ‌نبشته‌های ایران باستان خوانده و ترجمه شدند. (۱۲۲۵ خورشیدی) سر هنری راولینسون موفق به خواندن خطوط میخی سنگنبشته داریوش بزرگ در بیستون شد و آن را ترجمه کرد. این سنگنبشته مربوط به سال ۵۱۹ پیش از میلاد است که حدود جغرافیایی ایران در آن مشخص شده و یک سند مالکیت برای ایرانیان به شمار می‌رود. ایران تنها کشور جهان است که چنین سندی را دارد. علاالسلطنه به اتفاق وزیران کابینه استعفا کرد. (۱۲۹۶ خورشیدی) درگذشت ستارخان مبارز آزادی خواهِ نهضت مشروطه، نامور به سردار ملی. (۱۲۹۳ خورشیدی) ستارخان سومین پسر حاج حسن قره‌داغی در ۲۸ مهر ۱۲۴۵ خورشیدی در روستای بیشک در آذربایجان به دنیا آمد. وی در مقابل قشون عظیم محمدعلی‌شاه پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی و تعطیلی آن که برای دستگیری مشروطه‌خواهان تبریز به آذربایجان گسیل شده‌بود، ایستادگی کرد و بنای مقاومت گذارد. ستارخان مردم را ضد اردوی دولتی فراخواند و خود رهبری آن را بر عهده گرفت و به همراه سایر مجاهدان و باقرخان، سالار ملی، مدت یک سال در برابر قوای دولتی ایستادگی کرد و نگذاشت تبریز به دست طرفداران محمدعلی‌شاه بیفتد. اختلاف او با شاهان قاجار و اعتراض به ظلم و ستم آنان، به زمان کودکی‌اش برمی‌گشت. ترور نافرجام حسین علا نخست‌وزیر دوره پهلوی به دست فدائیان اسلام. (۱۳۳۴ خورشیدی) دولت انگلستان و بسیاری از کشورهای عربی به تلاش محمدرضا شاه برای حفظ بحرین در داخل تمامیت ارضی ایران اعتراض کردند. (25 آبان 1336) همزمان با مراسم سخنرانی شاه و کارتر و اوجگیری تظاهرات ضد شاه از سوی دانشجویان ایرانی، پلیس امریکا از گاز اشک‌آور استفاده کرد، به طوری که در هنگام سخنرانی از چشمان شاه و کارتر اشک‌ جاری شد. (25 آبان 1356) شاه امروز در مصاحبه با هفته‌نامه آبزرور بیان داشت «بدون من، اروپا در کمتر از سه ماه خواهد مرد، بدون من نفتی از تنگه هرمز نخواهد گذشت، بدون من ایران تجزیه می‌شود و زیر پرچم سرخ شوروی درمی‌آید و… (25 آبان 1357) شهادت مدافعان سوسنگرد در نبرد با ارتش متجاوز عراق. (۱۳۵۹ خورشیدی) روز جهانی مدارا و بردباری مرگ واسکو دو گاما، مکتشف، دریانورد و پیشاهنگ استعمار پرتغال. (1524 میلادی) زادروز ژان شاردن، خاورشناس و فیلسوف سرشناس فرانسوی. (1643 میلادی) آزادی اصفهان، پایتخت صفویه از سیطره افغان‌ها و پایان حکومت آنان. (1729 میلادی) انتشار نخستین شماره روزنامه فیگارو در پاریس. (1866 میلادی) ماشین تمبر زنی روی پاکت‌های پستی اختراع شد. (1920 میلادی) سازمان جهانی یونسکو بنیادگذاری شد. (1945 میلادی) آغاز قیام ملت ویتنام علیه سلطه استعماری فرانسه به رهبری هوشی‌مینه. (1945 میلادی) اختراع باران مصنوعی توسط کریک هواشناس آمریکایی که با پخش فرآورده‌های کربنیک در هوا باران ایجاد کرد. (1946 میلادی)

سئوالات کنکور دکتری علوم تربیتی در چند سال اخیر با پاسخ کلیدی

کتاب های تاریخی و ادبی

کتاب های روانشناسی