📝محمد صدرا مازنی 💠دغدغه‌های پژوهشی یک برگزیده(۱) 🔻دیماه سال نودوشش بود. شبی که فردایش نهمین جشنواره‌ی علامه حلی برگزار می‌شد. به رسم همه دوره‌ها نشستی صمیمی با منتخبین جشنواره برگزار شد. محل مراسم هم اردوگاه نرجس خاتون جمکران بود. با حضور آقای میرمعزی معاون محترم پژوهش. جناب آقای حصاری معاون محترم پژوهش حوزه‌ی علمیه خواهران هم حضور داشتند. آقای اسماعیل‌نیا دبیر جشنواره بود. من به عنوان مدیر ترویج پژوهش در نشست حضور داشتم. همه منتخبین صحبت کردند. قابل استفاده بود. من پیشنهادها و نقدهایشان را یادداشت می‌کردم. یکی از برگزیدگان طلبه جوانی بود. سن و سالش و اعتماد به نفس و تسلطش بر مطالب برایم قابل تحسین بود. برگزیده سطح یک جشنواره بود. عنوان اثرش: «صحت تقسیم کلمه به اسم، فعل و حرف در علم صرف» بود. از همه خواستم چکیده‌ی مطالبی که در جلسه ارائه کردند را برای کارشناسی بیشتر به من بدهند. ایشان هم. امروز در لابلای ورقهای اداری نوشته‌اش را دیدم. روی یک برگ خط‌دار کلاسوری به خط خوش دغدغه‌هایش را نوشت. بالای صفحه هم نامش را: مرتضی دشتی اردکانی. طلبه‌ی پایه‌3 مدرسه‌ی علمیه‌ی حقانی. مدرسه‌ای که به مدیریت خوب، همکاران علمی و اجرایی‌اش شناخته شده است. 🔻نظرش این بود که اگر انتظار کار علمی ویژه‌ای از استعدادهای برتر داریم باید فرایند آموزش و پژوهش روشمند‌سازی شود. می‌گفت: به کارگیری مباحث«روش‌شناسی» منجر به ارتقای سطح محتوایی مباحث علمی(هم آموزش و هم پژوهش) و خروج از حالت ارتکازی و ناخودآگاه در فرایند آموزش و پژوهش و خودآگاه‌سازی این دو فرایند می‌شود. بعد منظورش را از روش‌شناسی این‌طور بیان کرده بود که: روش‌شناسی، سرفصل‌هایی است مانند ساختارشناسی، اصول فهم، اصول نقد، روش مراجعه به منابع و نحوه‌ی مواجهه با یک متن علمی و.. 🔻نوشته بود در زمنیه روش‌شناسی دو خلاء داریم: ۱) اولی به جنبه نظری و تئوریک مرتبط است و دیگری خلاء اجرایی است و خلاء اجرایی در دو حیطه‌ی آموزش پژوهش‌محور و پژوهش مدارس تقسیم‌بندی می‌شود. درباره خلاء در زمینه روش‌شناسی نوشته بود: محتواهای تولید شده‌ی موجود پاسخ‌گو نیست. مطلوب این است که نهاد حوزه، کارگروهی ویژه برای تولید محتوا در زمینه روش‌شناسی تشکیل شود. و بعد خیلی مطمئن و با اعتماد به‌نفس، کوتاهی در راه‌اندازی این کارگروه را موجب جای‌گزین شدن مباحث روشی غربی به‌جای تراث علمی حوزه ارزیابی کرده بود. عبارت هشدارگونه‌اش برایم زیبا می‌نمود: بیم این دارم که به جای مباحث روشی مبتنی بر تراث موجود مبانی فلسفی اسلامی، مباحث روشی تولید شده در غرب (که مبتنی بر مبانی فلسفی غرب است) جایگزین شود. بعد از اینکه خلاء اول را توضیح داد، سراغ خلاء دوم رفت و آن را در دو محور تبیین کرد: 🔻الف) متاسفانه هنوز به تعریف واضحی از آموزش پژوهش‌محور نرسیده‌ایم. لازم است از مرحله شعار به مرحله عمل برسیم. راهکار کلیدی، تربیت اساتید است. این امر با طرح‌ها و دوره‌های مقطعی و با مباحثی کلی و مبهم، ممکن نیست. بلکه لازم است به صورت طولانی مدت با دوره‌های تحصیلی و کاربردی مباحث روشی به اساتید آموزش داده شود. (مثلاً اساتید هر مدرسه، به صورت جداگانه آموزش داده شوند.) 🔻ب) غالباً نگاهی که از پژوهش به طلاب جدید‌الورود منتقل می‌شود ناظر به خروجی پژوهش(مقاله و..) وساختار آن خروجی می‌باشد و بخش مهمتر از پژوهش، فرایند و سیر ثبوتی پژوهش است. مطلوب است کارگروهی که در بخش خلاء یک توضیح داده شد، محتوایی از فریند پژوهش(مثل سرفصل‌هایی که برای روش‌شناسی مثال زده شد) تدوین کنند که تمام مدارس، موظف به تدریس آنها به طلاب باشند. با این امر، محتوای روش پژوهش در مدارس به یک انجامی می‌رسد و دیدگاه فعلی اصلاح می‌شود. اشاره دیگرش به ثمره دیگر این امر بود. او نوشته بود: ثمره‌ی دیگر این امر، خروج امر پژوهش از حاشیه به انزوا است. کلمات حاشیه و انزوا دقیق انتخاب شده بود؛ اگرچه من اگر به جای او بودم به‌جای «ثمره» از کلمه «پیامد» استفاده می‌کردم. پیامد به عواقب اشاره دارد. 🔻۲) دغدغه‌سازی در مورد نیازها و خلاء‌های نظام اسلامی و انقلاب: تا وقتی که طلبه با نیازها و خلاء‌های انقلاب آَشنا نباشد، چگونه می‌توان انتظار داشت که نیازهای تئوریک نظام را برآورده کند. متاسفانه طلاب، به علت بی‌اطلاعی از خلاء‌ها و نیازهای نظام، در زمنیه‌هایی فعالیت علمی می‌کنند که بی‌ارتباط با نظام است و حتی گاهی منحر به بی‌تفاوتی آن ها نسبت به نظام و انقلاب می‌شود برای دستیابی به حوزه انقلابی نیاز هست که نهاد حوزه نیازها و خلاءهای نظام را به طلاب پژوهش‌گر منتقل کند. ادامه دارد. #پژوهش #آموزش_پژوهش_محور #استعدادیابی #مسائل_پژوهشی #مسایل_اخلاقی @masaelepazuheshi