علیه دوئالیسم دکارتی
♨️ چالش الیزابت علیه #دوئالیسم دکارتی، به بیان جدید از این قرار است:
هر چیزی که بخواهد علّت حرکت یک اُبژه فیزیکی باشد، یا هرگونه تغییری در آن ایجاد نماید، باید یک جریان انرژی یا انتقال حرکت از سوی علّت به اُبژه فیزیکی شکل بدهد. اما چگونه می تواند یک جریان انرژی از ذهن غیرمادّی به شیء مادّی وجود داشته باشد؟ این از چه نوع انرژی ای می تواند باشد؟ اساساً چگونه یک چیز میتواند از شیئی فرامکان به سوی شیئی مکان مند، جریان یابد؟
♨️ در واقع طبق دیدگاه دوئالیستی، نفس و بدن بنحوی رادیکال از هم متفاوت و متمایز هستند و هیچ ویژگی مشترکی ندارند. به قول گیلبرت رایل، هویّات موجود، یا وجود فیزیکی دارند یا وجود ذهنی.
بدین ترتیب مطابق دیدگاه #دکارت، ویژگیهای بدنی، جنبه های مختلفی از امتداد داشتن یا سه بُعدی بودن دارند؛ حال آنکه ویژگیهای ذهنی، کاملاً متفاوت و فاقد هرگونه بُعد و امتدادند. با این اوصاف، امکان اعمال نیروی علّی بین آنها وجود ندارد.
♨️ هرچند که این تفسیر و تعبیر از علیّت، امروزه با تئوریهای فیزیک جدید درباره نحوه تأثیرگذاری میدانها، کنار گذاشته شده و برخی فیلسوفان نیز تفسیر فوق از علیّت را نفی میکنند.
♨️ دکارت اما در پاسخ به الیزابت مینویسد:
«ما فقط یک نظریه پایه ای (Primitive) از اتّحاد ذهن با بدن داریم که تصویر ما از قدرت ذهن برای تحریک بدن و قدرت بدن برای تأثیرگذاری بر ذهن (و ایجاد احساسات و هیجانات)، بدان بستگی دارد.»
♨️ در واقع دکارت از این موضع دفاع میکند که نظریه اتّحاد ذهن فرافیزیکی با بدن فیزیکی، یک نظریه پایه است؛ نظریهای مبنایی که فینفسه عقلانی است و نمیتواند در قالب واژگانی از دیگر نظریههای پایه ایتر تبیین گردد.
♨️ اما الیزابت قانع نمیشود و بلافاصله میپرسد:
«برای من، تعمیم مادّیت به ذهن، آسانتر از این است که توانایی حرکت کردن و به حرکت درآوردن را بین دو چیز مادّی و فرامادّی بپذیرم.»
♨️ بنظر کیم، این یک جمله مشهور است که میتواند اوّلین ظهور استدلال علّی به نفع #ماتریالسم تلقّی شود. چراکه پاسخ دکارت نمیتوانست الیزابت یا هر کس دیگر را قانع سازد. داعیه دکارت بسادگی در برابر انتقادات، جاخالی میداد و از پذیرش مسئلهای جدّی که پیش روی نظریه #تجرّد_نفس قرار دارد، امتناع میورزید. (See: kim, 2010, Philosophy of Mind, pp.29-31.)
مهمترین مباحث فلسفی درباره ذهن/نفس و علوم شناختی را اینجا ببینید:
@PhilMind