هدایت شده از پژوهشگاه و رویدادهای بین المللی
📷 گزارش تصویری
🇮🇶🇮🇷 سمینار فلسفی «روابط فلسفی ایران و عراق، تجربه های گذشته و چشم اندازهای آینده» در بیت الحکمه بغداد با حضور دکتر مختار شیخ حسینی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و دکتر شریف لک زایی مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 کشیش مسیحی: امید دارم که شفاعت حضرت زهرا(س) در روز قیامت شامل من هم بشود.
@FarsMaaref
پرفسور کریستوفر پاول کلوهسی(لندن) از سخنرانان اولین کمیسیون تخصصی همایش مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت بودند.
✅ پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار میکند
🌀 مناسک اسلامی - شیعی از منظر علوم شناختی دین: پیوند دین، مغز، بدن و جامعه
🎙ارائهدهنده:
👤دکتر محمدامین سرایی
🎙 دبیر علمی:
👤 دکتر عیسی موسیزاده
📆 زمان: چهارشنبه 14 آذر 1403
⏰ ساعت: 16 تا 18
⏹ مکان: پردیسان،انتهای بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه3، تالار کوثر
🌐 لینک ورود به جلسه:
dte.bz/philconf
🔗 لینک ثبت نام جهت دریافت گواهی:
🌐events.isca.ac.ir/sama/1391
🔘 مهلت ثبت نام: چهارشنبه 14 آذر | ساعت 16
☎️ پیشتیبانی دریافت گواهی: 02531156868
🔘 کانال پشتیبانی و آموزش دریافت گواهی:
https://eitaa.com/events_isca
⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
علوم شناختی و فناوری های عصبی: *اثر دکارت و تأثیر آن بر فلسفه و علوم شناختی*
1⃣ ریشههای فلسفی
رنه دکارت، که به عنوان پدر فلسفه مدرن شناخته میشود، در قرن ۱۷ میلادی زندگی میکرد. او به دنبال یافتن حقیقتی غیرقابل انکار بود و به همین دلیل به روش شکگرایی متوسل شد. او همه چیز را زیر سوال برد، حتی وجود خود را. اما در نهایت به این نتیجه رسید که تنها چیزی که نمیتواند شک کند، آگاهی و تفکر خودش است. این نقطه شروعی برای فلسفه جدید بود.
2⃣ تأثیر بر علوم شناختی
اثر دکارت به ما این امکان را میدهد که درک کنیم چگونه آگاهی و تفکر بر رفتار ما تأثیر میگذارد. در علوم شناختی، پژوهشگران به بررسی فرآیندهای ذهنی میپردازند و سعی میکنند بفهمند چگونه ما اطلاعات را پردازش میکنیم، یاد میگیریم و تصمیم میگیریم.
به عنوان مثال، تحقیقات نشان دادهاند که ما معمولاً به صورت ناخودآگاه و تحت تأثیر احساسات و تجربیات گذشتهمان تصمیمگیری میکنیم. این نشان میدهد که آگاهی ما از تفکر و احساساتمان میتواند به ما کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیریم.
3⃣ تأثیر بر روانشناسی
در روانشناسی، مفهوم دکارت به ما کمک میکند تا بفهمیم چگونه تفکر و احساسات ما با یکدیگر در تعامل هستند. نظریههای مختلفی وجود دارد که به بررسی این تعامل میپردازند، مانند نظریههای شناختی-رفتاری که بر این باورند که افکار ما میتوانند بر احساسات و رفتارهای ما تأثیر بگذارند.
4⃣ کاربردهای عملی
اثر دکارت میتواند در زندگی روزمره ما نیز کاربرد داشته باشد. با آگاهی از تفکرات و احساساتمان، میتوانیم تصمیمات بهتری بگیریم و به بهبود کیفیت زندگیمان کمک کنیم. به عنوان مثال، اگر متوجه شویم که در حال تصمیمگیری تحت تأثیر احساسات منفی هستیم، میتوانیم لحظهای توقف کنیم و به تفکر منطقیتری بپردازیم.
5⃣ چالشها و انتقادات
با وجود تأثیرات مثبت اثر دکارت، برخی از فیلسوفان و دانشمندان انتقاداتی به این مفهوم دارند. به عنوان مثال، برخی بر این باورند که تمرکز بیش از حد بر تفکر و آگاهی میتواند ما را از جنبههای دیگر وجود انسانی، مانند احساسات و روابط اجتماعی، دور کند.
در نهایت، اثر دکارت نه تنها به ما کمک میکند تا درک بهتری از خود و دنیای اطرافمان پیدا کنیم، بلکه میتواند به ما در تصمیمگیریهای بهتر و بهبود کیفیت زندگیمان کمک کند. این موضوع میتواند به بحثهای عمیقتری درباره فلسفه، شناخت و روانشناسی منجر شود و ما را به سمت درک عمیقتری از وجود انسانی هدایت کند!
#اثر_دکارت
#علوم #شناختی
آنچه راجع به #مغز 🧠 و #شناخت ما می گویند👇
🆔 @cognitive20th
علوم شناختی و فناوری های عصبی: 📖 *نظریه دوگانگی دکارت*
دوگانگی ذهن و بدن، که به عنوان "دوگانگی دکارت" نیز شناخته میشود، نظریهای است که به تفکیک و تمایز بین ذهن (روح) و بدن (ماده) اشاره دارد.
1⃣ *تعریف دوگانگی*
دوگانگی به معنای وجود دو نوع متفاوت از موجودیت است:
☝️ *ذهن* : این بخش به تفکر، آگاهی، احساسات و تجربیات درونی اشاره دارد. ذهن غیرمادی است و نمیتوان آن را با ابزارهای فیزیکی اندازهگیری کرد.
✌️ *بدن:* این بخش به جسم و تمام فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی اشاره دارد. بدن مادی است و تحت قوانین فیزیکی و شیمیایی عمل میکند.
2⃣ *فلسفه دکارت*
دکارت در تلاش برای درک وجود انسان و رابطه بین ذهن و بدن، به این نتیجه رسید که:
☝️ *ذهن و بدن مستقل هستند.* او اعتقاد داشت که ذهن و بدن دو موجودیت جداگانه هستند که به طور مستقل از یکدیگر عمل میکنند. این بدان معناست که فعالیتهای ذهنی (مانند تفکر و احساس) نمیتوانند به طور مستقیم بر فعالیتهای فیزیکی بدن تأثیر بگذارند و بالعکس.
✌️ *تعامل بین ذهن و بدن:* دکارت به این موضوع پرداخت که چگونه این دوگانگی میتواند به تعامل بین ذهن و بدن منجر شود. او بر این باور بود که این تعامل در غدهای به نام "پینهال" (pineal gland) در مغز اتفاق میافتد، جایی که ذهن میتواند بر بدن تأثیر بگذارد و برعکس.
3⃣ *استدلالهای دکارت*
دکارت برای توجیه نظریه دوگانگی خود از چندین استدلال استفاده کرد:
☝️ *شک و آگاهی:* او با استفاده از روش شک، به این نتیجه رسید که وجود ذهنی که فکر میکند، غیرقابل انکار است. این آگاهی از خود به او این امکان را داد که وجود ذهن را به عنوان یک واقعیت مستقل از بدن در نظر بگیرد.
✌️ *تجربههای ذهنی:* دکارت به تجربیات ذهنی و احساسات اشاره کرد که نمیتوانند به طور مستقیم با فرآیندهای فیزیکی بدن مرتبط شوند. به عنوان مثال، احساسات و تفکرات میتوانند وجود داشته باشند حتی زمانی که بدن در حالت خواب یا بیحرکت باشد.
4⃣ انتقادات به دوگانگی
دوگانگی دکارت با انتقادات زیادی مواجه شده است:
☝️ *مسئله تعامل:* یکی از انتقادات اصلی این است که اگر ذهن و بدن دو موجودیت مستقل هستند، چگونه میتوانند با یکدیگر تعامل کنند؟ این سؤال به *مسئله تعامل* معروف است و هنوز هم یکی از چالشهای بزرگ در فلسفه و علوم شناختی است.
✌️ *نظریههای جایگزین:* برخی از فیلسوفان و دانشمندان نظریههای جایگزینی مانند مادیگرایی (که بر این باور است که همه چیز از جمله ذهن، نتیجه فرآیندهای فیزیکی است) و نظریههای شناختی (که به بررسی فرآیندهای شناختی و ارتباط آنها با مغز میپردازد) را پیشنهاد کردهاند.
5⃣ *تأثیرات دوگانگی*
دوگانگی ذهن و بدن تأثیرات عمیقی بر فلسفه، روانشناسی و علوم اعصاب داشته است. این نظریه به بحثهای گستردهای در مورد ماهیت آگاهی، هویت شخصی و رابطه بین ذهن و بدن منجر شده است. همچنین، این نظریه به توسعه نظریههای جدید در زمینه روانشناسی و علوم شناختی کمک کرده است.
#نظریه #دوگانگی #دکارت
#فلسفه
#علوم #شناختی
آنچه راجع به #مغز 🧠 و #شناخت ما می گویند.👇
🆔 @cognitive20th
به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی، نشست علمی مناسک اسلامی - شیعی از منظر علوم شناختی دین با ارائه دکتر محمدامین سرایی در تالار کوثر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در ادامه گزارش این نشست علمی تقدیم می گردد:
نشست علمی «مناسک اسلامی-شیعی از منظر علوم شناختی دین: پیوند دین، مغز، بدن و جامعه» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در ابتدای این نشست علمی که به صورت حضوری و مجازی برگذار گردید، دبیر جلسه با طرح اولیه موضوع نشست علمی، به معرفی اجمالی # علوم_شناختیِ_دین و # علوم_اعصاب_دین (نورو تئولوژی) پرداخته و گفتند:
علوم شناختیِ دین (Cognitive science of religion) شاخهای جدید از علوم شناختی است که به دنبال پاسخ به این مساله است که دین (باورهای پایه دینی) چرا و چگونه به ذهن انسان وارد شده است؟ و از قابلیتهای علوم شناختی برای توضیح و آشکار کردن چگونگی بازنمایی و پردازش باورها، احساسات، عواطف و اعمال دینی در ذهن و مبنای شناختی آنها استفاده می¬کند. خلاصه اینکه علوم شناختی دین رویکردی است «علمی» به دین که میکوشد تبیینهای علمی در خصوص باورها و رفتارهای دینی ارائه دهد و با توسل به ویژگیهای طبیعی ذهن انسان و تبیین نحوهی عملکرد آن، فرایند طبیعی شکلگیری، تقویت و شیوع باورهای دینی را تبیین کند. لذا در علوم شناختی دین در مورد صدق و کذب و محتوای باور دینی (که مربوط به قلمرو معرفت¬شناسی هستند) بحث نمیشود، بلکه در مورد مکانیسمهای تولید باور دینی سخن گفته میشود و مراد از باور دینی در اینجا نیز الهیاتی نیست، بلکه باورهای پایه است؛ مانند دوگانه نفس و بدن یا باور به غایتمندی که اساسی و پایه هستند و متفاوت با باورهای الهیات محسوب میشوند.
علوم اعصاب دین (نورو تئولوژی) تلاشی است برای توضیح تجربه و رفتار دینی با ابزار عصب شناسی که مطالعه همبستگی پدیده های عصبی با تجربیات ذهنی معنویت و فرضیه هایی برای توضیح این پدیده را مورد تاکید قرار می¬دهد. علوم اعصاب دینی می¬گوید مبنای عصبی و تکاملی برای تجربیات ذهنی که به طور سنتی به عنوان مسائل روحانی یا مذهبی دسته بندی میشوند وجود دارد. محققان در این زمینه تلاش می کنند توضیحاتی عصب پایه برای تجارب مذهبی ارائه دهند. از مباحث مهم در علوم جدید که حوزه دینداری را با چالش جدی مواجه ساخته و به نظر می رسد در آینده ای نزدیک به عنوان موضوع شاخص در مباحث فلسفه دین قرار بگیرد، موضوع عصب شناسی و ارتباط آن با دینداری، خداباوری و خداناباوری است. علوم شناختی دین )که عمدتاً بر تجارب دینی افراد تمرکز دارد( در این خصوص بر دو دسته از نظریات کلی تاکید دارد: دستهی نخست: نظریاتی که بر تناظر و همبستگی بین عملکردهای عصبی و انواع تجارب دینی تاکید دارد و مغز را عضوی برای تمام تجارب اعم از فیزیکی، روانی و معنوی می¬دانند. این دسته نظریات مبتنی بر نگرشی هستند که تجارب دینی را ریشه در عملکردهای عصبی افرد سالم می¬دانند. بنابر این نظریات و ایده¬های این دسته، حاصل مطالعه روی افرادی است که سالم به حساب میآیند. دستهی دوم: نظریاتی هستند که با وجود تاکید بر تناظر و همبستگی بین عملکردهای عصبی و انواع تجارب دینی، تجارب دینی و معنوی را ریشه در عملکردهای غیر عادی مغز در افرد ناسالم می¬دانند و معتقداند که چنین تجربیات و باورهایی حاصل اختلال در کارکرد مغز هستند. مطالعات این دسته عمدتاً یا روی بیماران صورت گرفته است و یا روی مغز افراد سالمی که مورد تحریک الکتریکی قرار گرفته است.
در ادامه آقای دکتر محمد امین سرائی؛ دکتری روانشناسی و پژوهشگر حوزه علوم شناختی ایراد سخن کرده و به مرور برخی از جدیدترین یافتههای پژوهشی در علوم شناختی دین، به ویژه در ارتباط با مناسک اسلامی-شیعی پرداختند. ایشان بیان کردند، بررسیهای اخیر در زمینهی عصبشناسی نشان میدهند که برخی مناسک دینی، همچون نماز و ذکر، دارای تأثیرات قابل توجهی بر فعالیتهای مغزی و فرآیندهای شناختی انسان هستند. این یافتهها، نشاندهنده تعاملات پیچیده میان دین و مغز انسان است که میتواند به درک عمیقتری از تأثیرات معنوی مناسک دینی منجر شود. همچنین، ایشان به مطالعه مناسک جمعی، مانند نماز جماعت، اشاره کرده و اثرات آن بر ذهن افراد، سیستم قلبی-عروقی و ارتباطات اجتماعی افراد را مورد بررسی قرار دادند. به نظر ایشان این مناسک جمعی، به دلیل ایجاد احساس همبستگی اجتماعی و تأثیرات فیزیولوژیک، دارای اثرات عمیقی بر سلامت جسمانی و روانی افراد هستند.
دکتر سرائی در بخش دیگری از بیانات خود به دستهبندی هاروی وایتهاوس در باب مناسک پرداختند و مناسک با شدت هیجانی بالا، همچون محرم، را از نظر تأثیرات جامعهشناختی و فیزیولوژیک تحلیل کردند و اینطور نتیجه گیری کردند که یافتههای علمی نشان میدهند این نوع مناسک میتوانند اثرات پایداری بر افراد و جوامع داشته باشند و باعث تقویت اتحاد اجتماعی و بهبود بهزیستی کلی افراد شوند.
پایان
🔰 دومین پنل تخصصی «ناگفتههایی از مکتب فلسفی اصفهان»
🌷 ملاحسن لنبانی و تحفة الکمال او/ دکتر محمد سوری، رئیس پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🌷 بررسی در انتساب رساله الأصل الأصیل به ملارجبعلی تبریزی/ مهدی عسگری، پژوهشگر فلسفه و کلام اسلامی
🌷درنگی در خوانش تحفه الکمال از روایات اهل بیت علیهم السلام/ دکتر محمد هادی توکلی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
🌷دبیر علمی: دکتر علی کرباسیزاده، دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان و مدیر خانه حکمت
🔹 پنجشنبه ۲۲ آذر
🔹 ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ صبح
🔸اصفهان، خیابان حافظ، دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، ساختمان شماره۲، سالن شهید آیت الله رئیسی(ره)
🔸مشاهده برخط: m8r.ir/1001
🏷 ثبت نام گواهی: m8r.ir/e532
🇮🇷 پژوهشکده الهیات و خانواده
🇮🇷 دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان
🌐 eitaa.com/joinchat/309461000C26df2b53cf
🌀اخلاق حکمرانی در اسلام و مسیحیت
🎙 ارائهدهندگان:
👤حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لکزایی
👤 کشیش سانی توماس کوکاراولایل
🎙 دبیرعلمی:
👤 حجتالاسلام و المسلمین محمد صحاف کاشانی
📅 زمان: دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳
⏰ ساعت: ۱۲:۳۰ تا ۱۴
◀️ مکان: قم، شهرک پردیسان، خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی
🔗 لینک ورود به جلسه:
🌐 dte.bz/philconf
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
معاونت راهبردی ریاست جمهوری با همکاری پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی و پژوهشکده اندیشه دینی معاصر برگزار میکند:
نشست «وفاق ملی و دین؛ ظرفیتها و موانع»
ذیل همایش بایستهها و ابعاد مفهومی وفاق ملی
با حضور استادان گرامی:
سیدصادق حقیقت
غلامرضا بهروزلک
محسن مهاجرنیا
دبیر نشست: رضا تاران
مکان: قم، پردیسان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار شهید حاج قاسم سلیمانی.
زمان: شنبه ۱ دی ١٤٠٣، ساعت ۱۰ تا ۱۲
لینک حضور مجازی:
dte.bz/philconf
پژوهشکده فلسفه و کلام
معاونت راهبردی ریاست جمهوری با همکاری پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی و پژوهشکده اندیشه دینی معاصر برگز
این نشست علمی تا لحظاتی دیگر در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی برگزار خواهد شد.
✅ صدوپانزدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی نقدونظر منتشر شد
🔹 به همّت پژوهشکده فلسفه و کلام و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صدوپانزدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «نقدونظر» مربوط به پاییز 1403 منتشر و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرس http:jpt.isca.ac.ir بارگذاری گردید.
🔹 «فهم منشاء خودآیینی انسان در فلسفه دکارت از طریق مبانی دین مسیحیت و الهیات توماسآکوئینی» نوشته محسن باقرزاده مشکیباف؛ «بررسی دیدگاه کندی در نظریۀ صدور و خلق از عدم» به قلم مهدی عسگری، یوسف دانشور نیلو، سیدجمالالدین میرشرفالدین (شرف) و محمد کیوانفر؛ «تحلیل گسترۀ قاعدۀ لطف در اندیشۀ اصولیون» اثر مهدی نصرتیان اهور از جمله مقالات این شماره است.
🔹 همچنین «بررسی و نقد مبانی ابن تیمیه در استنباط عقاید دینی از منابع نقلی» نوشته محمدجواد حسینزاده؛ «روششناسی مطالعۀ زیستجهان آسیبدیدگان جریانها و فرقهها» به قلم علی محمدی هوشیار؛ «بررسی روشهای روایی، اجتهادی، تلفیقی در دستیابی به جداول ترتیب نزول سور قرآن» اثر محسن قمرزاده، خدیجه احمدی بیغش و عطیه سادات یزدیخواه و «تحلیل ابعاد فرامادی انسان در قرآن کریم» نوشته محمدصالح کریمی و غلامحسین اعرابی از دیگر مطالبی است که در این شماره منتشر شده است.
⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
نشست علمی «مناسک اسلامی-شیعی از منظر علوم شناختی دین: پیوند دین، مغز، بدن و جامعه» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست علمی که به صورت حضوری و مجازی برگذار گردید، دبیر جلسه با طرح اولیه موضوع نشست علمی، به معرفی اجمالی # علوم_شناختیِ_دین و # علوم_اعصاب_دین (نورو تئولوژی) پرداخته و گفتند:
علوم شناختیِ دین (Cognitive science of religion) شاخهای جدید از علوم شناختی است که به دنبال پاسخ به این مساله است که دین (باورهای پایه دینی) چرا و چگونه به ذهن انسان وارد شده است؟ و از قابلیتهای علوم شناختی برای توضیح و آشکار کردن چگونگی بازنمایی و پردازش باورها، احساسات، عواطف و اعمال دینی در ذهن و مبنای شناختی آنها استفاده می¬کند. خلاصه اینکه علوم شناختی دین رویکردی است «علمی» به دین که میکوشد تبیینهای علمی در خصوص باورها و رفتارهای دینی ارائه دهد و با توسل به ویژگیهای طبیعی ذهن انسان و تبیین نحوهی عملکرد آن، فرایند طبیعی شکلگیری، تقویت و شیوع باورهای دینی را تبیین کند. لذا در علوم شناختی دین در مورد صدق و کذب و محتوای باور دینی (که مربوط به قلمرو معرفت¬شناسی هستند) بحث نمیشود، بلکه در مورد مکانیسمهای تولید باور دینی سخن گفته میشود و مراد از باور دینی در اینجا نیز الهیاتی نیست، بلکه باورهای پایه است؛ مانند دوگانه نفس و بدن یا باور به غایتمندی که اساسی و پایه هستند و متفاوت با باورهای الهیات محسوب میشوند.
علوم اعصاب دین (نورو تئولوژی) تلاشی است برای توضیح تجربه و رفتار دینی با ابزار عصب شناسی که مطالعه همبستگی پدیده های عصبی با تجربیات ذهنی معنویت و فرضیه هایی برای توضیح این پدیده را مورد تاکید قرار می¬دهد. علوم اعصاب دینی می¬گوید مبنای عصبی و تکاملی برای تجربیات ذهنی که به طور سنتی به عنوان مسائل روحانی یا مذهبی دسته بندی میشوند وجود دارد. محققان در این زمینه تلاش می کنند توضیحاتی عصب پایه برای تجارب مذهبی ارائه دهند. از مباحث مهم در علوم جدید که حوزه دینداری را با چالش جدی مواجه ساخته و به نظر می رسد در آینده ای نزدیک به عنوان موضوع شاخص در مباحث فلسفه دین قرار بگیرد، موضوع عصب شناسی و ارتباط آن با دینداری، خداباوری و خداناباوری است. علوم شناختی دین )که عمدتاً بر تجارب دینی افراد تمرکز دارد( در این خصوص بر دو دسته از نظریات کلی تاکید دارد: دستهی نخست: نظریاتی که بر تناظر و همبستگی بین عملکردهای عصبی و انواع تجارب دینی تاکید دارد و مغز را عضوی برای تمام تجارب اعم از فیزیکی، روانی و معنوی می¬دانند. این دسته نظریات مبتنی بر نگرشی هستند که تجارب دینی را ریشه در عملکردهای عصبی افرد سالم می¬دانند. بنابر این نظریات و ایده¬های این دسته، حاصل مطالعه روی افرادی است که سالم به حساب میآیند. دستهی دوم: نظریاتی هستند که با وجود تاکید بر تناظر و همبستگی بین عملکردهای عصبی و انواع تجارب دینی، تجارب دینی و معنوی را ریشه در عملکردهای غیر عادی مغز در افرد ناسالم می¬دانند و معتقداند که چنین تجربیات و باورهایی حاصل اختلال در کارکرد مغز هستند. مطالعات این دسته عمدتاً یا روی بیماران صورت گرفته است و یا روی مغز افراد سالمی که مورد تحریک الکتریکی قرار گرفته است.
در ادامه آقای دکتر محمد امین سرائی؛ دکتری روانشناسی و پژوهشگر حوزه علوم شناختی ایراد سخن کرده و به مرور برخی از جدیدترین یافتههای پژوهشی در علوم شناختی دین، به ویژه در ارتباط با مناسک اسلامی-شیعی پرداختند. ایشان بیان کردند، بررسیهای اخیر در زمینهی عصبشناسی نشان میدهند که برخی مناسک دینی، همچون نماز و ذکر، دارای تأثیرات قابل توجهی بر فعالیتهای مغزی و فرآیندهای شناختی انسان هستند. این یافتهها، نشاندهنده تعاملات پیچیده میان دین و مغز انسان است که میتواند به درک عمیقتری از تأثیرات معنوی مناسک دینی منجر شود. همچنین، ایشان به مطالعه مناسک جمعی، مانند نماز جماعت، اشاره کرده و اثرات آن بر ذهن افراد، سیستم قلبی-عروقی و ارتباطات اجتماعی افراد را مورد بررسی قرار دادند. به نظر ایشان این مناسک جمعی، به دلیل ایجاد احساس همبستگی اجتماعی و تأثیرات فیزیولوژیک، دارای اثرات عمیقی بر سلامت جسمانی و روانی افراد هستند.
دکتر سرائی در بخش دیگری از بیانات خود به دستهبندی هاروی وایتهاوس در باب مناسک پرداختند و مناسک با شدت هیجانی بالا، همچون محرم، را از نظر تأثیرات جامعهشناختی و فیزیولوژیک تحلیل کردند و اینطور نتیجه گیری کردند که یافتههای علمی نشان میدهند این نوع مناسک میتوانند اثرات پایداری بر افراد و جوامع داشته باشند و باعث تقویت اتحاد اجتماعی و بهبود بهزیستی کلی افراد شوند.
پایان
گزارش پیشنشست همایش ملی وفاق در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پیشنشست همایش ملی وفاق با عنوان: «وفاق ملی و دین؛ ظرفیت ها و موانع» با حضور دکتر سید صادق حقیقت(استاد تمام پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی)، دکتر غلامرضا بهروزی لک(استاد تمام دانشگاه باقرالعلوم) و دکتر محسن مهاجرنیا(دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) شنبه (1 دی 1403) - ساعت 10 تا 12 در تالار شهید حاج قاسم سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
این نشست که با همکاری معاون راهبردی ریاست جمهوری، پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و با حضور جمعی از پژوهشگران و با دبیری دکتر رضا تاران برگزار شد.
دکتر غلامرضا بهروزی لک با استناد به آیه ۲۱۳ سوره بقره « كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ» بر این باور بود که انسانهای متحد و واحد به سبب جهل و سهمخواهی قدرتمندان متکثر شدهاند. از نگاه بهروزیلک میتوان با استناد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت اصل مصلحت و با پذیرش تکثر و در نظر گرفتن ارزشهای اسلامی میتوان به وفاق رسید. به باور او نباید در مفهومپردازی فریفته پرسشهای مدرن بود و باید وفاق را در دانشهای و سنت اسلامی دنبال کرد.
به باور دکتر سیدصادق حقیقت برداشت واحدی از مفهوم وفاق ملی وجود ندارد. به باور او دانشواژههاي علم سياست به دليل رواج عمومي و عاميانهاي كه دارند، شفافيت خود را از دست ميدهند و دستخوش ابهامات گوناگون ميشوند. مسئله ديگري كه باعث نوعي ابهام در واژگان (علوم سياسي) ميشود، عدم توجه به پيشينه تاريخي آنهاست. حداقل سه دليل براي اهميت فوق-العاده مفاهيم در تحليل سياسي وجود دارد: ميل تحليـل سياسـي به عموميتسازي، اشتراك زبان علم سياست با زبان عاملان سياست و سياستمداران حرفهاي، و عجين شدن مفاهيم سياسي با عقايد ايدئولوژيك. وقتي مفاهيم سياسي تقدس پيدا كنند، با آرمانهاي ايدئولوژيك پيوند ميخورند و بنابراين، همۀ افراد، دموكرات و آزاديخواه خواهند بود. آشفتگی مفاهیم در خصوص ایران را باید در اموری همانند مسائل ذیل جستجو نمود: فقر منابع اصلی، معضل ترجمه، جعل اصطلاح و كاركرد ناقص مراجع ذيصلاح. به شكل مشخص، فرهنگستان زبان و ادب فارسي و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در كاربرد صحيح واژگان در جامعۀ ما مسئوليت مستقيم دارند. به باور حقیقت مفهوم وفاق ملی مفهومی مدرن است و مانند غالب مفاهیم سیاسی، وقتی به دین عرضه می¬شوند، به درجاتی با آن سازگاری دارند؛ و بنابراین دین کمتر مفهومی را به شکل مطلق رد یا قبول می¬کند. علت این امر آن است که وقتی مفهوم مدرن شاخص¬گذاری می¬شود، برخی از شاخص¬ها ممکن است با دین همخوانی بیشتری داشته باشد. بنابراین، اگر مفهومی قابل تحویل به شاخص نباشد، چه بسا از سوی دین به طور کلی قبول یا رد شود. مفاهیمی همانند وفاق ملی به خودی خود، و صرف نظر از نسبتش با دین، طیفی و دارای مراتب است از این رو میتوان وفاق ملی را با مفاهیم اسلامی ظرفیت سنجی کرد.
به باور دکتر محسن مهاجرنیا تقویت هویت ملی و اسلامی بهعنوان اصلیترین رکن وفاق ملی و اولین رکن است، اگر حس افتخار به هویت ایرانی _ اسلامی در میان مردم تضعیف شود، زمینه برای نفوذ فرهنگهای بیگانه فراهم خواهد شد. ترکیب ارزشهای دینی و تاریخی میتواند هویتی به نام «ایران اسلامی» ایجاد کند که عامل اصلی انسجام و همبستگی در کشور است. به باور او مشروعیت نظام سیاسی، دومین عنصر اساسی برای ایجاد وفاق ملی است و مشروعیت به دو منبع الهی و مردمی تقسیم میشود، مشروعیت باید از طریق حمایت مردمی و همچنین پایبندی به قوانین الهی تقویت شود. اگر نظامی نتواند رضایت عمومی را جلب کند، پایههای مشروعیت آن متزلزل خواهد شد.
مهاجرنیا با بیان اینکه قدرت نفوذ معنوی و اخلاقی حاکمیت نیز سومین رکن از ارکان مهم وفاق ملی است، ابراز کرد: نفوذ حاکمیت باید از طریق ایجاد اعتماد و تقویت عشق به دولت در دلهای مردم شکل گیرد. این نفوذ نباید صرفاً فیزیکی و مبتنی بر اجبار باشد. مهاجرنیا مشارکت را چهارمین رکن وفاق معرفی کرد و گفت: حضور فعال مردم در تصمیمگیریها و امور جامعه بهعنوان یکی از پایههای کارآمدی و وفاق ملی است. جامعهای که مردم آن احساس کنند در امور کشور مشارکت واقعی دارند، بهمراتب از انسجام و همبستگی بیشتری برخوردار خواهد بود. وی ادامه داد: ادغام نیازها و آرمانهای مردم در راستای منافع ملی، پنجمین عنصر است و ادغام به معنای ترکیب ایدهها و نیازهای مختلف جامعه برای تحقق اهداف مشترک است. این فرآیند باعث میشود ملت به قدرتی واحد برای دستیابی به اهداف کلان تبدیل شود. مهاجرنیا با بیان اینکه توزیع عادلانه قدرت آخرین
عنصر وفاق ملی است، گفت: توزیع مناسب قدرت میان اقشار، نهادها و احزاب مختلف از تمرکزگرایی جلوگیری کرده و موجب تقویت اعتماد عمومی به نظام میشود.
مهاجرنیا در پایان سخنان خود وفاق ملی را تنها راهحل چالشهای امروز کشور دانست و تأکید کرد: با تحقق شش عنصر کلیدی یعنی عدالت، شایستهسالاری، قانونگرایی، امانتداری در قدرت، نظارتپذیری و اخلاقمحوری میتوان به سمت کارآمدی نظام اسلامی و ایجاد وفاق ملی حرکت کرد و انشاءالله این وفاق، بستری مناسب برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی خواهد بود.
🔰کارگاه آشنایی با هوش مصنوعی و کارکرد آن در تبلیغ دین
❇️ ویژه طلاب و مبلغان برادر با ظرفیت محدود
🎙مدرس کارگاه:
👤 دکتر وحید شریفی
🗓 زمان: شنبه و یکشنبه 15 و 16 دی ماه 1403
⏰ ساعت: 13 الی 16
شیوه ثبت نام: ارسال عنوان «هوش مصنوعی» به آیدی ahmadi1889@
🏢 مکان: مشهد-دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- طبقه دوم- اتاق جلسات
⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir