حوزه و پدیده‌های نوظهور مجازی؛ #متاورس 🔹 متاورس هنوز یک #فرضیه است و به‌عنوان پدیده‌ای غالب بر جوامع شناخته نمی‌شود. تمام اتفاقاتی که ما اکنون در فضای مجازی به آن دسترسی داریم، مسیری را در #فیلم_ها و #رمان_ها طی کرده است؛ خودِ #اینترنت در بسیاری از فیلم‌‌ها و داستان‌‌های علمی-تخیلی به تصویر کشیده شد و بعدها وارد جامعه شد. 🔹 متاورس، نسل بعدی اینترنت خواهد بود. در فضای مجازی فعلی که فضای مجازیِ دوبعدی است، دو حس #بینایی و #شنوایی انسان فعال است. متاورس قرار است به سراغ حواس دیگر انسان برود و آنجا حس #لامسه هم موضوعیت پیدا می‌کند. حتی #بویایی و #چشایی انسان هم می‌تواند در این فضا فعال شود. چهار #کلیدواژه مهم در فهم متاورس: 1️⃣ واقعیت مجازی 2️⃣واقعیت افزوده 3️⃣بلاک‌چِین 4️⃣ تکِن‌‌های غیرمثلی 🔹سه #مفهوم_کلیدی در متاورس ▫️حضور: در فضای مجازیِ فعلی، شما حضور ندارید ولی در متاورس، حضور دارید! ▫️تعامل‌‌‌پذیری: این نوع تعامل در فضای مجازیِ فعلی وجود دارد. ▫️ استانداردسازی: استانداردسازی، تعامل بین پِلَت‌فُرم‌‌ها و سرویس‌‌ها را در سراسرِ متاورس فراهم می‌کند. 🔸 لبه‌های مماس فقه و متاورس در فقه، موضوع‌‌‌شناسی ما درباره متاورس کامل نیست. ناسا ۲۰ عالم دینی و فیسبوک ۵ عالم دینی برای پیدا کردن راه چاره برای لبه‌های مماسِ متاورس با دین استخدام کرده است. ▫️ چند مسئله که باید در متاورس بحث شود، #حریم خصوصی، #مالکیت، و #سلطه_و_سلطنت است. یکی دیگر از نکات در رابطه با متاورس، دایره #تکلیف است. اگر ضرورت‌‌ها آنقدر زیاد شود که تخصیص اکثر به وجود بیاید، دایره تکلیف کوچک می‌شود. 🔸 لبه‌های مماس فرهنگ و متاورس - تمام #چالش‌_های_فرهنگی که ما در فضای مجازی داریم، در متاورس تشدید می‌‌شود. - در متاورس، شما «#حس_بی_مکانی» دارید؛ دیگر مشخص نیست به کجا تعلق دارید. - #لذت، عنصر اصلی متاورس خواهد بود در این فضا انسان احساس «#فقدان_هویت» می‌کند و اساساً فقط #تنوع مفهوم دارد. ▫️ تحولات آنقدر سریع هستند که ما نباید در مقابل آنها #موضع_انفعالی داشته باشیم و فقه ما صبر کند که مسئله وارد شود، بعد پاسخ بدهد. با این رویکرد، نگاه فقه به مسائل، همیشه به چشم #آسیب است؛ یعنی مسئله چه آسیب‌‌هایی برای من ایجاد می‌‌کند و من فقط بگویم انجام بده یا انجام نده. ✅ به نظر می رسد حوزه در مواجهه با این پدیده‌ها چند مرحله را طی می‌کند: الف. احتمال عقلایی وقوع ب. شناخت ج. مطالعه د. استفاده 🔹 به‌طور کل #فقه_نظام بر #فقه_حکومتی، #فقه_معاصر، #فقه_مستحدثه و مانند اینها اولویت دارد؛ چرا که فقه باید نظام بسازد تا بتواند رقابت کند. نظام عینیت‌یافته مبتنی بر فلسفه غرب و یا به‌عبارتی، امتداد عینی #فلسفه_غرب که در فضای مجازی یا متاورس عینیت پیدا کرده است، اکنون رقیب حوزه است. حوزه اگر مدعی ست که فقه می‌تواند #سبک_زندگی بسازد، باید نظام جایگزین را ارائه دهد. شاید بتوان نظام سیاسی ولایت فقیه را به‌عنوان مثالی خوب برای نظام‌سازی فقهی در تقابل با نظام‌های #سوسیالیستی، #مارکسیستی، #لیبرالیستی و مانند آن تلقی کرد. ✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/hawzah-metaverse/ 🖋 به قلم #دکتر_احمد_اولیایی، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دکتری فرهنگ و ارتباطات 🆔 @piramoonhawzah