گفتهاند: روزی کفاشی در حال تعمیر کفشی بود، ناگهان سوزن کفاشی در انگشتش فرو رفت. از شدت درد، فریادی زد، و سوزن را چند متر دورتر پرت کرد. مردی حکیم که از آن مسیر عبور میکرد، ماجرا را دید، سوزن را آورد و به کفاش تحویل داد، و شعری را زمزمه کرد،
“درختی که پیوسته بارش خوری،
تحمل کن انگه که خارش خوری”
این سوزن، منبع درآمد توست. این همه فایده از آن دیدهای، یک روز که از آن دردی برایت آمد، آن را دور میاندازی؟!
به سادگی خوبی ها و نعمت ها را فراموش نکنیم.
که این فراموشی و نادیده گرفتن، علاوه بر کفران نعمت، موجب رنجش و ناآرامی خود ما می شود.
از سوی دیگر ناملایمات را در حد و اندازه خود ملاحظه کنیم.
چرا که بزرگ نمایی مشکلات، قدرت مواجهه ما را کاهش می دهد و در عمل در مقابل مشکلات و موانع شکست بیشتری را تجربه می کنیم.
#انتخاب
#موفقیت
#عزت_نفس
#مثبت_نگری
#قدر_شناسی
#مدیریت_ذهن
#توانمند_باشیم
@POLKHOSHBAKHTI
اگر فرزندانتان را فقط برای کارهای بزرگ تحسین کنید ممکن است استانداردهای شما را خیلی بالا تصور کنند و دچار اضطراب شوند که نمیتوانند در حد انتظار شما ظاهر شوند.
اگر مدام برای کارهای خیلی ساده تحسینشان کنید یا فکر میکنند شما سادهلوحاید یا اینکه آنها را نادان فرض کردید.
و اگر برای همۀ کارهای کوچک و بزرگ آنها را تحسین کنید احتمالاً لوس و خودشیفته بار میآیند.
راه حل: حفظ تعادل در حد انتظار شما از آنها و تشویق متناسب و متعادل تا آنها از خود و تواناییشان برآورد واقعبینانه داشته باشند و بتدریج که بزرگ میشوند، فعالیت و تلاششان با انگیزه درونی صورت گیرد نه لزوما دریافت تشویق و تحسین شما و دیگران،
بپذیرند که در برخی موارد ضعف دارند و اشتباه میکنند و این ایرادی ندارد.
#تربیت
#تحسین
#عزت_نفس
#ارتباط_موثر
#مدیریت_ذهن
#اعتماد_به_نفس
#مدیریت_احساسات
@POLKHOSHBAKHTI
🔲 فرشته یا دیو؟؟
ما انسانها نسبت به هم احساسات متفاوت و متناقضی داریم. فردی را دوست داریم و در عین حال از برخی جنبههایش بدمان میآید.
یا اگر واقعبینانه نگاه کنیم بعضی جنبههای کسی که دوستش نداریم قابل تحسین است.
اما برخی افراد نمیتوانند نسبت به خود یا دیگری ترکیبی از احساس مثبت و منفی داشته باشند.
جهان برای اینگونه افراد پر از فرشته و دیو است نه آدم. آدمها یا خوب خوبند یا بد بد و به همین دلیل خود یا دیگری را یا بسیار بالا میبرند و از او فرشتهگونه یاد میکنند یا بر زمینش میزنند و دیو صفتش میدانند و بر اساس آن با او رفتار میکنند که حاصل آن سردرگمی به خاطر این رفتارهای پیشبینی نشده است.
♦️این ارزندهسازی یا بیارزشسازیهای افراطی و متناوب باعث میشود روابط بین شخصی آشفته، ناپایدار و غیر قابل پیش بینی شود.
🔸آدمها ترکیبی از خوبی و بدی هستند و احساسات خوب و بد همزمان نسبت به هم دارند که میتواند نقش مثبتی در کنترل هیجانها داشته باشد و وجود احساسات خوب نسبت به دیگری، باعث کنترل خشم شود.
🔸اگر خشم و عشق به هم آمیخته نباشند، به تجربه عواطف شدید و ناگهانی منجر میشود و خشم به سادگی به غیظ و خشونت منجر میشود. از سوی دیگر مهر و محبت صِرف نیز به ذوب شدن در دیگری و نفی اراده و استقلال و مسئولیت خود میانجامد.
در حالیکه وقتی عشق و خشم (خوبی و بدی) با هم درآمیخته شوند، هر دو واقع بینانهتر و متعادلتر میگردند.
به عبارت دیگر عشق غیر واقعبینانه را خشم ناشی از آزارهای معشوق تعدیل میکند و خشم غیرواقعبینانه را عشق به معشوق خنثی میکند، چون معشوق بیعیب و دشمن بدون خوبی واقعیت ندارد.
کتاب: از خط تا مثلث تعارض
#خشم
#عزت_نفس
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#مدیریت_تعارض
#مدیریت_احساسات
@POLKHOSHBAKHTI
✍️ انتخابهایی که نباید نادیده گرفت.
چند سطر از یک کتاب:
🔸در بیشتر مواقع افراد مسئول اعمالشان هستند و انتخابهای نادرستشان از منششان سرچشمه میگیرد.
مسئولیتپذیری و آزادی انتخاب از فرایندهای حیاتی روانشناسی مثبتگرا دانسته میشوند.
🔸اگر شرایط را مقصر بدانیم، نقش مسئولیت و اراده افراد کمتر از آنچه هست تخمینزده میشود یا نادیده گرفته میشود.
در مقابل، اگر اعمال افراد را ناشی از منش و انتخاب آنها بدانیم، مسئولیت فردی و اراده اشخاص، بخش عمدهای از دلایل اعمال ما را تشکیل میدهد.
کتاب: از شادکامی تا بالندگی/صفحه: ۲۰۹
#انتخاب
#عزت_نفس
#تصمیم_گیری
#زندگی_عاقلانه
#مسئولیت_پذیری
@POLKHOSHBAKHTI
اگر کسی که او را دوست دارید و یا حتی یک انسان که به شما مراجعه کرده است، با ناراحتی و اندوه نزد شما بیاید و از رنجی که به خاطر اشتباهش میکشد حرف بزند و نگرانی هایش را بیان کند و خود را سرزنش کند.
چه واکنشی نشان میدهید؟ به او چه میگوئید؟
آیا خطایش را به رخش میکشید؟
دائم تصویر اتفاق ناراحت کننده را برای او تکرار میکنید؟
پیوسته یادآوری می کنید که چنین اشتباهی مرتکب شده است؟
سرزنشش میکنید؟
به او بدوبیراه میگویید؟
یا
مهربانانه او را می پذیرید؟
اشکهایش را پاک میکنید،
به او دلداری میدهید،
سعی می کنید موقعیت او را درک کنید،
و به او میگویید که هر کسی ممکن است اشتباه کند، مهم بازگشت و اراده برای جبران است؟
و هر کاری که از دستتان بر بیاید برایش انجام میدهید تا حالش خوب شود و لبخند بزند.
پس چه میشود که وقتی خودمان از اشتباهی رنج میبریم بهجای تکرار افکار ناراحت کننده، سرزنش و بدگوئی به خود،
با خود مهربانی نمیکنیم؟
خود را دلداری نمیدهیم؟
عذر خود را نمیپذیریم و مهربانانه با خود راهی نمی اندیشیم تا مرهمی بر زخم پیش آمده بگذاریم و راهی برای جبران فراهم کنیم؟
چه کسی به شما از خودتان نزدیکتر است؟
چرا به خود حق اشتباه کردن نمی دهید؟
اگر شما برای اصلاح و ساختن خود برنامه نداشتهباشید و مراقبت نکنید، انتظار دارید چه کسی دوستتان داشته باشد و حواسش به شما باشد؟
ما دوبار زندگی نمی کنیم، قدر لحظه های خود را بدانیم و با مهربانی برای خودسازی و بهتر شدن برنامه داشته باشیم.
گاهی ما خود را نمیبخشیم در حالی که خطای مان در حد معصیت خدا نیست...
اما خدای مهربان ما، توبهپذیر است و از بسیاری معاصی به شرط توبه واقعی می گذرد...
نسبت ما در اخلاق الهی چه می شود؟
#عزت_نفس
#مهربانی
#شفقت
#منفی_نگری
#خودسازی
#خود_مراقبتی
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 1️⃣
آیه ۱۱ سوره حجرات میفرماید:
وَلَا تَلْمِـــزُوا أَنْفُسَـكُمْ وَلَا تَنَابَـزُوا بِالْأَلْقَابِ
عیبجویی از خود (self-criticism) و برچسبهای منفی زدن به خود یا گروه خود (negative labeling) دو الگوی ذهنی ناسالم و مخرب هستند که تأثیر زیادی بر عزتنفس، عملکرد فردی و روابط اجتماعی میگذارند.
❶ عیبجویی از خود:
عیبجویی از خود یعنی تمرکز مداوم بر اشتباهات و نقصهای خود، و بزرگنمایی شکستها، و نادیدهگرفتن موفقیتها و توانمندیها.
🟠 پیامدهای اخلاقی و روانشناختی:
🔸کاهش عزتنفس و خودکارآمدی
وقتی افراد (به جا یا بی جا)مدام از خود انتقاد میکنند، حس توانایی مقابله با چالشها را از دست داده و از احساس ارزشمندی خود میکاهند.
طبعا فردی که خود را با برچسبهای عیب جویانه در نظر میگیرد، به مرور ارزش کمتری برای خود و توانایی های خود قائل میشود.
🔸افزایش اضطراب، افسردگی و شرم
عیبجویی مفرط از خود یکی از عوامل زمینهساز افسردگی است.
به خصوص هنگامی که سوژه افکار و گفتگوی تکراری درونی او همین عیب جویی و بدگویی از خود شود.
🔸کاهش انگیزه و ناتوانی در تصمیمگیری و محدودیت در رشد و پیشرفت
افراد خودتخریبگر معمولاً از ترسِ اشتباهِ دوباره، کناره میگیرند و وارد عمل نمیشوند.
به عبارت دیگر فرد با بدگویی و سرزنش خود امکان انگیزه و تصمیم برای هرگونه اصلاح و بازگشت(توبه) را نیز از کار میاندازد.
و از سوی دیگر از امتحان کردن چیزهای جدید و پذیرش چالشها خودداری میکند.
🔸انزوا و تنهایی
خودسرزنشگری میتواند باعث شود فرد از دیگران دوری کند و در نتیجه، دچار انزوا و تنهایی شود.
🔸مشکلات در روابط
عیبجویی از خود میتواند به روابط فرد با دیگران آسیب بزند، و کم کم فرد در روابط خود با دیگران نیز دچار مشکل شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📌همه این موارد هنگامی که از گروه خود، خانواده خود و یا کشور خود عیب جویی میکنیم در همان سطح قابل شکل گیری است.
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 2️⃣
🛠 چند راهکار کاربردی:
🔹 تفکیک «رفتار» از «هویت»
وقتی اشتباهی صورت میگیرد، خود و یا گروه و کشور خود را با برچسب بد و عیبجویانه متهم نکنید.
همانطور که به به کودک خطاکار نمیگوییم تو بدی، بلکه کارش را بد و از خود جدا میکنیم.
مثلا بهجای گفتن «من خطاکارم و کارهای من ارزش ندارند»، بگویید «در این موقعیت اشتباه کردم و برای اصلاح تلاش میکنم».
🔹یادگیری از اشتباه بهجای تحقیر خود
هر اشتباه، فرصتی برای رشد است نه دلیلی برای سرزنش.
اگر کاستی در رفتار و یا عمل خود یا گروه خودی (مسلمانان یا ایرانیان یا...) مشاهده کردید، در پی یافتن یا مشورت و مطالعه برای رسیدن به راه حل و رشد باشید.
خودتحقیری شخصی یا جمعی، فقط بازدارنده است.(مثل: من بدم، یا جنس ایرانی و آدم مسلمان بهتر از این نمی تونه...)
تمرین شفقت به خود (Self-Compassion)
از خود مانند یک دوست مهربان انتقاد کنید، نه مانند یک دشمن بیرحم.
تصورر کنید یک دوست یا فرد محترمی نزد شما از اشتباه و شکست خود میگوید و با ندامت و ناراحتی دچار آزردگی است، چگونه با او برخورد میکنید؟ با توبیخ و سرزنش و بدگویی؟ یا مهربان(رحمن و رحیم) و خطا پوش (کریم الصفح)
همانقدر که مهربان و ملایم با او همراهی و دلجویی میکنید، با خودتان مهربان و شفیق باشید.
❓راستی کدام رفتار به اخلاق الهی نزدیکتر است؟
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
#اخلاق_کاربردی
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 3️⃣
آیه ۱۱ سوره حجرات میفرماید:
وَلَا تَلْمِـــزُوا أَنْفُسَـكُمْ وَلَا تَنَابَـزُوا بِالْأَلْقَابِ
❷ برچسب منفی زدن به خود یا گروه خود
نسبتدادن صفات کلی، ثابت و منفی به خود یا گروه خود (مثل: «ما ایرانیها همیشه عقبایم» یا «من ذاتاً بیعرضهام»).
🟠 پیامدهای اخلاقی و روانشناختی:
🔸تثبیت تصویر منفی ذهنی
پدیده «تثبیت تصویر منفی ذهنی» یا پیشگویی خودتحققگر (Self-fulfilling prophecy) زمانی رخ میدهد که فرد یا گروه، یک باور منفی درباره خود را آنقدر تکرار میکند که همان باور بهتدریج واقعیت پیدا میکند.
به بیان ساده، وقتی کسی مدام به خود بگوید «من بیعرضهام»، احتمال اینکه دست به اقدام نزنَد یا با شکست مواجه شود بیشتر میشود، و همین شکست، از نظر او باور اولیه را تأیید کرده و به عنوان شاهدی برای تثبیت و ماندگاری آن باور (بی عرضه بودن) تبدیل میشود.
🔸کاهش انگیزه تغییر
وقتی فرد خود را با عباراتی مانند «من ذاتاً بیعرضهام» توصیف میکند، ذهن او این ویژگی را «ثابت» و «غیرقابل تغییر» میپندارد. این باور، برخلاف ذهنیت رشد، انگیزه تلاش و بهبود را کاهش میدهد؛ زیرا فرد احساس میکند تلاشی برای بهتر شدن بیفایده است.
پژوهشهای روانشناسی انگیزش نشان میدهند که باور به قابلیت تغییر (mindset) نقش کلیدی در حفظ انگیزه و پشتکار دارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📌همه این موارد هنگامی که از گروه خود، خانواده خود و یا کشور خود عیب جویی میکنیم در همان سطح قابل شکل گیری است.
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 4️⃣
🟠 پیامدهای اخلاقی و روانشناختی(ادامه):
🔸احساس بی ارادگی و تسلیمپذیری در برابر مشکلات
احساس بیقدرتی در برابر مشکلات، نتیجه پدیدهای بهنام درماندگی آموختهشده است. این مفهوم نشان میدهد وقتی فرد بارها در موقعیتهای دشوار شکست میخورد یا احساس میکند اراده و کنترل او بیتأثیر است، بهتدریج باور میکند که تلاش او بیفایده است.
این باور باعثِ تسلیمپذیری، بیانگیزگی و کاهش ابتکار عمل در مواجهه با چالشهای جدید میشود.
🔸خودتبعیضگری
خودتبعیضگری (Internalized Oppression) زمانی رخ میدهد که فرد یا گروهی تحت تبعیض، باورهای منفی جامعه درباره خود را میپذیرد و آن را به درون ذهن خود وارد میکند.
در این حالت، فرد باور میکند که شایستگی، ارزش یا توانمندی کمتری دارد و ممکن است رفتارهای خودمحدودکننده، خودتحقیرکننده یا ضداجتماعی از خود نشان دهد.
این پدیده در روانشناسی اجتماعی بررسی میشود و با احساس شرم جمعی، کاهش عزتنفس و افت تحصیلی یا شغلی در اقلیتها و گروههای بهحاشیهراندهشده همراه است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📌همه این موارد هنگامی که از گروه خود، خانواده خود و یا کشور خود عیب جویی میکنیم در همان سطح قابل شکل گیری است.
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 5️⃣
🛠 چند راهکار کاربردی برای مقابله با برچسبهای منفی به خود:
🔹شناسایی و بازنویسی گفتوگوهای درونی منفی
بازنویسی افکار منفی با افکار واقعبینانه و سازنده، یکی از روشهای اصلی درمان شناختی رفتاری (CBT) است و باعث کاهش اضطراب، افزایش انگیزه و اصلاح تصویر ذهنی از خود میشود.
در این راهکار (که نیازمند تمرین واقعی و تکرار تمرین است.)،
بهجای تعمیم یک اشتباه به کل هویت خود یا گروه خود («من بیعرضهام»)،
به وسیله شناسائی و بازنویسی چالش، تمرکز بر رفتارِ اصلاحپذیر پیدا کرده و قابلیت رشد خود را تجربه میکنیم.
این روش که در مباحث #مدیریت_ذهن قرار دارد{بخشی از درمان شناختی رفتاری (CBT) و ذهنیت رشد (growth mindset)}،
به افزایش عزتنفس، امید و انگیزه یادگیری کمک میکند.
مثال ساده:
❌ «من همیشه تو کار تیمی افتضاحم.» یا «ما هیچوقت پیشرفت نمیکنیم».
✅ «تا حالا تجربه خوبی نداشتم، ولی میتونم یاد بگیرم بهتر کار کنم. همکاری هم مهارتیه، نه ویژگی ذاتی.»
و یا «ما در این زمینه چالش داریم، ولی ظرفیت پیشرفت هم داریم.»
🔹استفاده از زبان رشد
زبان رشد یعنی استفاده از عباراتی که تغییر و پیشرفت را برای فرد ممکن میدانند.
این رویکرد، برخاسته از نظریه ذهنیت رشد است و به افراد کمک میکند شکست را بخشی از مسیر یادگیری ببینند، نه نشانه ناتوانی و درماندگی.
مثال ساده:
❌ «من آدم اجتماعیای نیستم.»
✅ «فعلاً در روابط اجتماعی قوی نیستم، ولی میتونم تمرین کنم و بهتر باشم.»
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
@POLKHOSHBAKHTI
🚫 بدگویی به خود...!! 6️⃣
🛠 چند راهکار کاربردی برای مقابله با برچسبهای منفی به خود (ادامه):
🔹 الگوگیری از موفقیتهای واقعی خود و دیگران
مشاهده موفقیتهای خود یا افراد مشابه، باور به توانمندی و امکان پیشرفت را تقویت میکند.
این روش در روانشناسی با عنوان یادگیری مشاهدهای یا الگوبرداری شناخته میشود و باعث افزایش خودکارآمدی میگردد.
✅ مثال ساده:
❌ «من هیچوقت نمیتونم مثل بقیه موفق باشم.»
✅ «دوست من هم شرایط سختی داشت ولی پیشرفت کرد؛ من هم به امید خدا میتونم قدمبهقدم جلو برم.»
🔹گفتوگوی جمعی مثبت درباره هویت جمعی
نحوه صحبت هر گروه درباره خودش، هویت جمعی را شکل میدهد.
گفتوگوی مثبت باعث تقویت احساس افتخار، انسجام و انگیزه برای رشد میشود. در روانشناسی اجتماعی، این کار به تقویت «هویت گروهی مثبت» کمک میکند و با کاهش خودتبعیضگری همراه است.
چنانکه از جمله توصیههای دینی ما حب به وطن و احترام به ملیت است.
یک نمونه آن توصیه رهبر معظم در مجلس شب عاشورا به مداح مجلس بود که: #ای_ایران_بخوان
✅ مثال ساده:
❌ «ما ایرانیها همیشه عقبایم و به درد پیشرفت نمیخوریم.»
✅ «ما ملتی هستیم که در سختترین شرایط دوام آوردیم؛ توان نهفته بزرگی داریم که باید فعالش کنیم.»
#عزت_نفس
#خودپذیری
#ارتباط_موثر
#منفی_نگری
#مدیریت_ذهن
#زندگی_عاقلانه
#خود_سرزنشگری
@POLKHOSHBAKHTI
🔹نوشتهاند:
انسانها به میزان حقارتشان دروغ میگویند؛
به میزان فرهنگشان اعتماد میكنند؛
به میزان هویت و تربیتشان مهربانی میکنند؛
و به میزان كمبودهايشان به دیگران آزار میدهند
و به سبک افکارشان، خود را رنج میدهند...
#اخلاق_معاشرت
#مدیریت_ذهن
#خود_آگاهی
#عزت_نفس
#صداقت
#تربیت
@POLKHOSHBAKHTI