🔻تاملی تئوریک در سیاست خارجی | بخش اول
✍ یحیی حمدی
▫️سیاست خارجی؛ مجموعه موضع گیری ها، اقدامات و تصمیم هایی است که دولت ها نسبت به یکدیگر و یا نسبت به سازمان های بین المللی اتخاذ می کنند و هدف اصلی آنها تامین منافع ملی است (ن.ک به بشیریه، ۱۳۸۶) که شامل کنش ها یا واکنش هایی است که نسبت به همدیگر اعمال می کنند.
معمولا سیاست خارجی در همه کشورها از اصول ثابتی برخوردار است اما در اعمال آن دولت ها می بایست تحولات در عرصه بین الملل را نیز در نظر بگیرند به عبارت بهتر هنر مجریان سیاست خارجی در جمع این دو عامل نهفته است.
هدف اصلی در سیاست خارجی؛ #تامین_منافع_ملی کشورهاست. عناصر اصلی منافع ملی عبارت اند از: استقلال و تمامیت ارضی، حفظ وجهه ملی، امنیت مرزها، استمرار صلح و...
همه این عناصر را می توان در مفهوم #امنیت_ملی جمع کرد که شامل اجزا گوناگون از پیگیری و تامین منافع اقتصادی تا بسط قدرت ملی و تضمین تمامیت کشور را شامل می شود.
برخی تئورسین ها منافع ملی را با مفهوم مصلحت ملی نیز تعریف می کنند یعنی در عرصه بین الملل مصلحت ملی ( کشور) بر هر چیزی ارجحیت دارد.
قانون اساسی ما در اصل های متعدی ( تقریبا در ۲۷ اصل) ترسیم روابط خارجی پرداخته است و رهبر معظم انقلاب نیز در تبیین شاخص های سیاست خارجی سه مفهوم "عزت"، "حکمت" و "مصلحت" را طرح کرده اند.
بنابراین در فرایند تصمیم گیری در این عرصه؛ تصمیم گیران باید با برداشتی که از منافع ملی دارند اهداف را مشخص و امکانات و نحوه کاربردشان را برای نیل به اهداف بسنجند و در پی آن با مکانیزمی که دارند اقدامات خود را سامان دهند.
تصمیم گیری در عرصه سیاست خارجی تحت تاثیر عوامل مختلف داخلی و بین المللی قرار دارند که مهمترین آنها عبارت اند از:
الف) منابع قدرت؛ این منابع بسته به امکان کشورها متفاوت است اما به صورت کلی می توان از آن به این موارد تعبیر کرد: ثروت ملی، جمعیت، موقعیت و مساحت جغرافیایی، منابع طبیعی، تسلیحات و...
ب) بسیج افکار عمومی و انسجام نیروهای سیاسی و نظامی؛ توانایی مدیریت افکار عمومی در جهت خاص و ایجاد کنش فعال و هم ذهنی میان نیروهای سیاسی و نظامی
ج) میزان اطلاعات از اقدام احتمالی طرف مقابل؛ به میزان اطلاعات از مواضع و اقدامات احتمالی دولت های دیگر اشاره دارد نقش نهادهای امنیتی، اطلاعاتی و نیز تحلیل درست در این بخش نقش اساسی دارد.
ادامه دارد...
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology
🔻تاملی تئوریک در سیاست خارجی | بخش اول
✍ یحیی حمدی
▫️سیاست خارجی؛ مجموعه موضع گیری ها، اقدامات و تصمیم هایی است که دولت ها نسبت به یکدیگر و یا نسبت به سازمان های بین المللی اتخاذ می کنند و هدف اصلی آنها تامین منافع ملی است (ن.ک به بشیریه، ۱۳۸۶) که شامل کنش ها یا واکنش هایی است که نسبت به همدیگر اعمال می کنند.
معمولا سیاست خارجی در همه کشورها از اصول ثابتی برخوردار است اما در اعمال آن دولت ها می بایست تحولات در عرصه بین الملل را نیز در نظر بگیرند به عبارت بهتر هنر مجریان سیاست در جمع این دو عامل نهفته است.
هدف اصلی در سیاست خارجی؛ #تامین_منافع_ملی کشورهاست. عناصر اصلی منافع ملی عبارت اند از: استقلال و تمامیت ارضی، حفظ وجهه ملی، امنیت مرزها، استمرار صلح و...
همه این عناصر را می توان در مفهوم #امنیت_ملی جمع کرد که شامل اجزا گوناگون از پیگیری و تامین منافع اقتصادی تا بسط قدرت ملی و تضمین تمامیت کشور را شامل می شود.
برخی تئورسین ها منافع ملی را با مفهوم مصلحت ملی نیز تعریف می کنند یعنی در عرصه بین الملل مصلحت ملی ( کشور) بر هر چیزی ارجحیت دارد.
قانون اساسی ما در اصل های متعدی ( تقریبا در ۲۷ اصل) ترسیم روابط خارجی پرداخته است و رهبر معظم انقلاب نیز در تبیین شاخص های سیاست خارجی سه مفهوم "عزت"، "حکمت" و "مصلحت" را طرح کرده اند.
بنابراین در فرایند تصمیم گیری در این عرصه؛ تصمیم گیران باید با برداشتی که از منافع ملی دارند اهداف را مشخص و امکانات و نحوه کاربردشان را برای نیل به اهداف بسنجند و در پی آن با مکانیزمی که دارند اقدامات خود را سامان دهند.
تصمیم گیری در عرصه #سیاست_خارجی تحت تاثیر عوامل مختلف داخلی و بین المللی قرار دارند که مهمترین آنها عبارت اند از:
الف) منابع قدرت؛ این منابع بسته به امکان کشورها متفاوت است اما به صورت کلی می توان از آن به این موارد تعبیر کرد: ثروت ملی، جمعیت، موقعیت و مساحت جغرافیایی، منابع طبیعی، تسلیحات و...
ب) بسیج افکار عمومی و انسجام نیروهای سیاسی و نظامی؛ توانایی مدیریت افکار عمومی در جهت خاص و ایجاد کنش فعال و هم ذهنی میان نیروهای سیاسی و نظامی
ج) میزان اطلاعات از اقدام احتمالی طرف مقابل؛ به میزان اطلاعات از مواضع و اقدامات احتمالی دولت های دیگر اشاره دارد نقش نهادهای امنیتی، اطلاعاتی و نیز تحلیل درست در این بخش نقش اساسی دارد.
ادامه دارد...
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology
🔻جنگ تحمیلی ۱۲ روزه؛ پایان ایده آلیسم سیاسی | بخش نخست
✍ یحیی حمدی
▫️جنگ ها وقتی روی می دهند تحولاتی بزرگ در پس خود به وجود می آورند که دامنه آن از سیاست های اجتماعی تا اقتصادی را در بر می گیرد. تهاجم اخیر وحوش صهیون به ایران که با پشتیبانی ناتو و آمریکا اتفاق افتاد و مقاومت جانانه ایران تا آنجا پیش رفت که آمریکا همه ملاحظات را کنار گذاشت و مستقیم به جنگ وارد شد..نیز از همین جنگ هاست که در پس آن باید شاهد تحولاتی عمیق حداقل در رویکردهای سیاست خارجی باشیم
هدف اصلی در سیاست خارجی؛تامین منافع ملی کشورهاست که دارای عناصری است که می توان آن را در مفهوم #امنیت_ملی جمع کرد که شامل اجزا گوناگون از پیگیری و تامین منافع اقتصادی تا بسط قدرت ملی و تضمین تمامیت کشور را شامل می شود
در فرایند تصمیم گیری در این عرصه؛ تصمیم گیران باید با برداشتی که از منافع ملی دارند اهداف را مشخص، امکانات و نحوه کاربردشان را برای نیل به اهداف بسنجند و در پی آن با مکانیزمی که دارند اقدامات خود را سامان دهند
تصمیم گیری در عرصه #سیاست_خارجی تحت تاثیر عوامل مختلف داخلی و بین المللی است که عبارت اند:منابع قدرت، بسیج افکار عمومی و انسجام نیروهای سیاسی و نظامی، میزان اطلاعات از اقدام احتمالی طرف مقابل؛ نقش نهادهای امنیتی، اطلاعاتی و نیز تحلیل درست در این بخش نقش اساسی دارد
شناخت دولت ها از وضعیت بین الملل و تحلیل درست از جهان حاکم بر آن تعیین کننده رویکرد آنها در سیاست خارجی است که در نهایت امنیت ملی کشورها را متاثر می کند
اگر دولت - ملتی وضع فعلی و موجود بین الملل را بپذیرد مثلا جهان تک قطبی و اینکه جهان دارای کدخدایی است که برای حفظ حیات لازم است خود را با او هماهنگ کند و یا این که وضعیت موجود بین الملل را ناعادلانه بداند که باید تغییر کند و صحنه بین الملل را مستعد تغییر تلقی کند در کنش او در این عرصه بسیار تأثیرگذار است
بسته به نوع شناخت جهان و وضعیت بین الملل دولت ها حداقل از دو رویکرد پیروی می کنند: رئالیسم و ایده آلیسم
در رئالیسم سیاسی؛ به تامین مصالح ملی به هر قیمتی تاکید می شود و این نیازمند برخورداری از حداکثر منابع قدرت است. بنابراین قدرت و تولید قدرت مساله اساسی در این رویکرد است و از این نظر بدون قدرت نمی توان منافع ملی را تامین کرد
این بیت از علی اکبر گلشن به خوبی این رویکرد را توضیح می دهد: برو قوی شو اگر راحت جهان طلبی | که در نظام طبیعت؛ ضعیف پامال است
اما ایده آلیسم سیاسی به جای قدرت بر حقوق بین الملل و هنجارهای آن؛ارزش های اخلاقی تاکید می کند ایده آلیست ها معتقدند می توان با همکاری؛ صلح و آرامش را در سطح بین الملل پیش برد.از نظر آنها جهان از کشورهایی تشکیل شده است که عضو سازمان ملل هستند و دارای هنجارها و ارزش های بین المللی (حقوق بینالملل) که بر اساس آن می توان گفتگو و تفاهم کرد و ضمانت اجرایی آن نیز سازمان های بین المللی (سازمان ملل، شورای امنیت، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و...) است
در این سالها خاصه از دهه هشتاد؛ ایده آلیسم سیاسی با عملیات رسانه ای هماهنگ و تغییر نظام شناختی جامعه؛ در افکار عمومی هژمون پیدا کرد و به تبع آن مبنای رویکرد سیاست خارجی دولت های ما شد و این در حالی بود که این رویکرد کاملا متضاد با نگرش انقلاب اسلامی مبتنی بر رئالیسم سیاسی است که ریشه در شناخت رهبران انقلاب از عرصه نابرابر بین المللی است به همین دلیل تولید قدرت دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی است
بانیان و دلبستگان ایده آلیسم سیاسی در ایران تجربیاتی مثل به زیر کشیدن برنامه هسته ای با هدف اعتماد سازی،مذاکرات دامنه دار با کشورهای اروپایی( سعدآباد) عضویت در NPT، مذاکره با ۵+۱ و اوج آن برجام را در کارنامه دارند که بعد از انجام تعهدات ایران طرف مقابل از آن معاهده خارج شد در حالی که با ساده انگاری طراحان آن قرار بود امضای کری (وزیر خارجه کدخدا) تضمین باشد. فضای عمومی را آنقدر سنگین می کردند که تا حتی درباره آن در اذهان هم پرسشی مطرح نشود!
و عجیب آنکه بر روی این اسب بازنده هنوز هم بانیان آن شرط بندی می کردند و آن را با قیمت گزاف به افکار عمومی می فروختند. این تجربه گزاف هنوز هم دلیلی بر نادرستی راه طی شده در برجام تلقی نمی شد
گذشت تا در حالی که ما با آمریکا گفتگو می کردیم (عجیب آنکه در ابتدا خوب هم پیش می رفت غافل از آنکه این نه پروسه که پروژه فریب بوده است) و در میانه آن، دشمن صهیونی وحشیانه به ایران شبیخون زد و وقتی ما با اروپایی ها گفتگو می کردیم آمریکا مستقیم به تأسیسات هسته ای ما یورش برد و در حالی که ایران عضو NPT است و با پذیرفتن نظارت حتی بیش از حد آژانس انرژی اتمی کارهایش را پیش می برد؛ اکنون دو دولت دارای سلاح اتمی به یک عضو آژانس و NPT حمله کردند اما آژانس حتی حاضر به محکومیت آن نشد!
ادامه دارد..
📖 جامعه شناسی مردم
✅ @Popular_Sociology