🔻تاملی در مسمومیت دانشآموزان؛ هیستری جمعی (Mass Hysteria) پدیده ای مرموز میان دختران نوجوان | بخش اول
✍ یحیی حمدی
▫️این مفهوم از قرن سیزدهم وارد ادبیات پزشکی شد و با افزایش موارد گزارش شده از دهه هشتاد میلادی به نام های بیماری جمعی روان زاد (Mass psychoogenic illness) و بیماری جمعی جامعه زاد (Mass sociogenic illness) مورد توجه صاحب نظران روانشناسی و جامعه شناسی نیز قرار گرفت.
هیستری جمعی یا هیستری فراگیر (Epidemic Hysteria) تظاهری از اختلال تبدیلی است که بیشتر زمانی رخ می دهد که افراد جامعه همزمان تحت یک محرک تنش زا (Stressor)واقع می شوند. این اپیدمی از طریق دیدن و کنش اجتماعی منتشر می شود
متخصصانی که آن را مطالعه کرده اند معتقدند روند این بیماری بیشتر ذهنی است یعنی در ذهن شروع می شود نه در جسم اما علائم فیزیولوژیکی نیز در آن رخ می نماید بدون آن که منشا جسمی داشته باشد.
بنابراین در هیستری جمعی، فرد دارای علائم فیزیولوژیکی است که در غیاب علت فیزیکی بیماری بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد و واکنشی جسمی به پریشانی روان است.
از نظر سایمون وسلی استاد کینگز کالج لندن؛ هیستری جمعی یک مفهوم جامعهشناختی است که به پدیده مضطرب شدن تودههای مردم در مورد تهدیدی درک شده - معمولاً غیر واقعی یا اغراقآمیز - اشاره دارد که با عباراتی فاجعهآمیز توسط رسانهها به تصویر کشیده میشود. به اینجا بروید
از نظر ویژگی های اپیدمیولوژیک و نشانه های بالینی تا کنون دو نوع از آن شناسایی شده است:
الف) نوع اضطرابی(Mass AnxietyHysteria)؛ که شروع حادی داشته و بهبودی آن نیز سریع اتفاق می افتد و مبتلایان معمولا در معرض ناگهانی یک عامل اضطراب زا قرار می گیرند و با نشانه های فیزیولوژیکی مثل درد شکم، درد قفسه سینه، سرگیجه، سردرد، تهوع، تپش قلب همراه است
ب) نوع حرکتی(mass motor hysteria)؛ شروع و بهبودی تدریجی دارد و با تنش قبلی همراه است و با نشانه هایی مثل تشنج، فلج بخشی از بدن و یا سایر نشانه هایی که عملکرد حرکتی بدن را مختل می کند همراه است.
رابرت بارتولمو (Robert Bartholmew)، جامعه شناس پزشکی در کتاب خود (Little Green Men, Meowing Nuns and Head-Hunting panics: A Study of Mass Psychoogenic illness and Social Delusion) نشان می دهد هیستری جمعی بیشتر در میان زنان رخ می نماید و گسترش پیدا می کند.که می تواند علت آن باشد که زنان بیشتر در معرض موقعیت های استرس زا هستند اما این روند در سالهای اخیر به سمت دختران نوجوان میل کرده است.
بر اساس تحقیقات منتشر شده؛ هیستری جمعی معمولا در محیط های بسته مانند مدرسه و یا مراکز شبانه روزی بروز می کند و در هفتاد درصد موارد در بین دختران بوده است اختلال بیشتر در گروه سنی 12 تا 14 سال بروز می کند و به دنبال آن افراد خردسال تر نیز مبتلا می شوند. ( ن.ک به پور افکاری؛ ۱۳۶۷)
از سال 1872 تا 1972 جمعا 78 مورد از این اپیدیمی ها در دنیا گزارش شده است. تعداد این گزارش ها در سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است و بروز برخی از آنها با رسانه ها و شبکه های اجتماعی مرتبط است.
مواردی از هیستری جمعی در کشورهای مختلف از جمله جامائیکا، هنگ کنگ، آلمان، سنگاپور، انگلستان، هند، افغانستان، آمریکا و ایران گزارش شده است.
در ایران تاکنون چهار مورد هیستری جمعی گزارش شده است؛ اولین مورد آن در منطقهای معدنی در فاصله یکصد کیلومتری کرمان در بهمن 63 روی داد؛ اپیدمی از یکی مدرسه راهنمایی دخترانه شروع شد و به سرعت در طی چند روز به دبستان و دبیرستان دخترانه منطقه سرایت کرد به طوری که 74 مورد بیمار به ثبت رسید این اپیدمی از نوع اضطرابی بود که ظرف دو هفته کنترل شد.
دومین مورد در پائیز 71 در روستایی در فاصله 40 کیلومتری شهر رابور کرمان گزارش شده است؛ دو هفته پس از شروع سال تحصیلی جدید 26 دانش آموز دختر واکسن کزار دریافت کردند و چهار روز بعد اولین مورد اپیدمی بروز کرد. در طی چند روز تعداد موارد به 9 نفر افزایش یافت. شکل بالینی این اپیدمی عمدتا تشنج کاذب بود.
سومین مورد؛ در سال 1373 از یکی از روستاهای یزد گزارش شد، این اپیدمی در فاصله بین دو روز ملی، ریشه کنی فلج اطفال اتفاق افتاد، بدین ترتیب که، دو هفته بعد از انجام اولین روز ملی ریشه کنی فلج اطفال در ۱۷ نفر از دانش آموزان دختر یک مدرسه راهنمایی، یک بیماری با تابلوی فلج اندام فوقانی بروز کرد و سپس چهار دانش آموز دختر 9 ساله از یک دبستان در روستای مذکور، همان علائم را پیدا کردند در حالی که هیچ منشا جسمی توسط پزشکان تشخیص داده نشد( گزارش آن با عنوان گزارش یک مورد هیستری جمعی توسط دکتر محمد علی حرازی و دکتر سید منصور رضوی در مجله پژوهش در پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی _سال 21، شماره 3، مهر-آذر 1376 _ منتشر شده است )
ادامه دارد...
#جامعهشناسی_پزشکی
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology
🔻تاملی در مسمومیت دانشآموزان؛ هیستری جمعی (MassHysteria) پدیده ای مرموز میان دختران نوجوان | بخش دوم
✍ یحیی حمدی
▫️ادامه بخش اول:
چهارمین مورد هیستری جمعی ایران در نوزدهم فروردین سال 81 در روستای اسلام آباد (در فاصله 37 کیلومتری جنوب شرقی سردشت از توابع آذربایجان غربی) رخ داد بدین ترتیب که اولین مورد اختلال در یک دانش آموز دختر دوره راهنمایی پدیدار گشت و طی چند روز به باقی دانش آموزان مدرسه سرایت کرد و در مدت کوتاهی به 64 نفر رسید. این دختران دانش آموز از درد، محدوديت حرکتی و تعریق کف دست، تورم و اریتم سرتاسر دست تا نوک انگشتان شکوه می کردند.
علائم در اکثریت قریب به اتفاق بیماران در دست راست بود اما جالب اینکه یک دانش آموز چپ دست، علائم را در دست چپ داشت.
تیم های کارشناسی متعدد پزشکی به منطقه اعزام شدند و تعدادی از بیماران برای بررسی بیشتر و انجام آزمایش های تکمیلی به ارومیه و سپس به تهران اعزام شدند اما منشأ فیزیکی و جسمی برای آن پیدا نشد و با اقدامات مداخله ای توسط روانپزشکان؛ این اپیدمی در مدت سه ماه کنترل شد ( گزارش کامل آن با عنوان گزارش یک مورد هیستری جمعی از استان آذربایجان غربی توسط دکتر رحیم خلیل زاده و دکتر محمدرضا انوشه از اساتید گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در مجله پزشکی این دانشگاه_ سال سیزدهم، شماره سوم، پائیز 1381_ منتشر شده است)
از موارد اخیر هیستری جمعی در دنیا به سه مورد اشاره می شود؛ در پاییز سال 2001، کودکان در مدارس ابتدایی و راهنمایی در سراسر آمریکا با یک پدیده عجیب روی پوست خود مواجه شدند؛ جوش هایی روی پوست آنها ظاهر می شد اما فقط زمانی که در مدرسه بودند. در خانه این جوش ها به سرعت ناپدید می شدند. محققان آن را واکنشی روان تنی به حوادث 11 سپتامبر و بازنمایی رسانه ها و هراس ناشی از آن دانستند.
در سال 2006، در پرتغال؛ انبوه نوجوانان با نشانه های سرگیجه، جوش های پوستی و مشکلات تنفسی در سراسر این کشور به بیمارستانها مراجعه کردند اما پزشکان هیچ دلیل فیزیکی برای آن پیدا نکردند در نهایت متخصصان روانپزشکی به نتیجه جالبی دست پیدا کردند؛ اینها همان نشانه هایی بود همسان با شخصیت سریال محبوب پرتغالی توت فرنگی با قند (Morangos com Açúcar) که برای نوجوانان ساخته شده بود تجربه می کرد. به همین دلیل این پدیده به عنوان ویروس توت فرنگی با قند شناخته شد.
در سال 2012؛ در شهرکوچک LeRoy در اطراف نیویورک، دختران نوجوان با نشانه هایی شبیه سندروم تورِت (Tourette Syndrome) مثل تیک های غیرقابل کنترل اندامی و کلامی راهی مراکز درمانی شدند اما پزشکان نتوانستند دلیل روشن جسمی برای آن بیابند.
این همه گیری زمانی شروع شد که دختری ویدئویی از خود با این نشانه ها را در یوتیوب منتشر کرد در حالی که پیش از آن در سلامت کامل بود. پس از انتشار آن در فضای مجازی در بسیاری از دختران نوجوان این نشانه ها بروز کرد. علاوه بر آنها یک پسر نوجوان و یک خانم سی وشش ساله نیز آلوده شدند.
آن خانم توضیح داد که پس از اطلاع از داستان دختر؛ این نشانه ها در او بروز کرده است و بیشتر دختران نوجوان نیز گفتند که پس از مشاهده فیلم و نیز دوستانشان تیک اندامی و کلامی پیدا کرده اند.
بنابراین این پرسش مطرح می شود که آیا هیستری جمعی یک اپیدمی ذهنی است که منجر به بروز نشانه های مرضی در بدن می شود و از طریق کنش های اجتماعی (دیدن و تعامل) منتشر می شود؟ این پرسش هنوز محل بحث و مجادله است، اما اگر چنین باشد که به نظر می رسد هست رسانه ها و شبکه های اجتماعی محملی برای انتشار چنین ویروس هایی هستند.
در مورد اخیر مسمومیت دختران دانش آموز در ایران؛ ابتدا این پدیده در برخی مدارس قم و سپس بروجرد، تهران و برخی دیگر از شهرها بروز کرد .
بر اساس اعلام مراجع رسمی (وزارت کشور و وزارت بهداشت) در بررسی های بالینی و آزمایشگاهی وجود مواد سمی و خطرناک در هیچیک از دانشآموزان مراجعهکننده به مراکز درمانی یافت نشده است. در کمتر از پنج درصد مراجعین مواد محرکی یافت شده که منجر به بدحالی دانشآموزان و بروز علائمی شده است که هیچکدام منجر به مخاطرات و عوارض پایدار نشده است.
ادامه دارد...
#جامعهشناسی_پزشکی
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology
🔻تاملی در مسمومیت دانشآموزان؛ هیستری جمعی (MassHysteria) پدیده ای مرموز میان دختران نوجوان؛| بخش سوم
✍ یحیی حمدی
▫️ادامه بخش اول و بخش دوم:
بر اساس مشاهدات میدانی راقم این سطور و گفتگو با برخی پزشکان معالج، در حالی که برخی مبتلایان مثلا از تنگی نفس و کمبود اکسیژن می گویند که درصد اکسیژن خون آنها عادی و نرمال است اما نشانه های تنگی نفس را در ظاهر دارند و به سرعت نیز بهبود می یابند.
با این حال شاهد پروپاگاندای شدید رسانه ای هستیم به صورتی که رسانه های فارسی زبان خارج از کشور با قطع برنامه های عادی به پوشش آن پرداخته و بیست و چهار ساعته مشغول بازنمایی آن به صورت اغراق آمیز هستند. به دنبال آنها رسانه های داخلی و چهره های مشهور ( سلبریتی ها) با ضریب دادن به آن بدون بررسی به گسترش شایعه می پردازند و موجب بروز اضطراب در میان خانواده ها و توده مردم شده اند.
گرچه از برخی گروهک های تروریستی خاصه گروهک نفاق با توجه به سابقه سیاه آنها هیچ چیز بعید نیست و ممکن است در ابتدای این امر دخالت ها و دست های آنها در کار باشد اما ضریب دادن و حالت اپیدمی بخشیدن به آن، چنان که پیش تر در موارد هیستری جمعی در برخی کشورها نشان داده شد کار شبکه های اجتماعی (چهرههای فضای مجازی) و رسانه های تبهکار مثل بی بی سی، سعودی اینترنشنال و... است که با پمپاژ شایعات منجر به بروز اضطراب و در پی آن هیستری جمعی می شوند و هدف آنها همان است که در شورش زن زندگی آزادی، آن را دنبال می کردند یعنی تعطیلی روال عادی زندگی در ایران و مختل کردن زندگی مردم.
به نظر می رسد بر اساس یافته هایی که تا کنون منتشر شده است ( فراوانی علائم مسمومیت در میان دختران نوجوان که بیشتر در سنین دوازده تا چهارده سال قرار دارند و بروز اولیه میان آنها و سپس سرایت به سایر گروهها و عدم وجود علت پاتولوژیک در بررسی های آزمایشگاهی، بررسی موارد مشابه در دنیا و مشخصات اپیدمیولوژیک) اپیدمی مسمومیت دختران دانشآموز هماهنگ با گزارش های هیستری جمعی و از نوع اضطرابی (Mass AnxietyHysteria) است و از آن، غیر از موارد اندک قریب پنج درصد ( که باید مداخله امنیتی صورت پذیرد ) می توان به هیستری جمعی تعبیر کرد و راهکار مقابله با آن را نیز در راهکار های کنترل هیستری جمعی جستجو کرد.
پایان
پ.ن: برای مطالعه بیشتر و نیز آشنایی با موارد هیستری جمعی در دنیا که در مطلب به آنها استناد شد به اینجا بروید
#جامعهشناسی_پزشکی
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology