🔻رسانه چگونه اذهان را تسخیر می کند؟ | بخش پنجم
✍ یحیی حمدی
▫️هدف غایی رسانه ها؛ تحت تاثیر قرار دادن مخاطب است و در این راه علم ارتباطات نیز به کمک صاحبان رسانه می آید.
موضوع علم ارتباطات به صورت ساده عبارت است از اینکه چگونه و با چه روش و تکنیک هایی روایت خود را به عنوان واقعیت و حقیقت به مخاطب القا کنیم.
بر این اساس یکی از مهمترین روش ها برای حقنه کردن روایت خود (بر اساس هدف رسانه) به مخاطب پروپاگاندا است.
این روش خاصه در دوره هایی مثل انتخابات که هر طرف می خواهد نظر مخاطبان را به سوی خود جلب کند بسیار کاربرد دارد
پروپاگاندا چیست؟
پروپاگاندا؛ که آن را به جو سازی ترجمه کرده اند نوعی از ارتباط است برای تاثیرگذاری یا متقاعد کردن مخاطب ( جمع یا جماعت همسو) برای پیشبرد یک هدف سیاسی؛ در این روش به مخاطب اطلاعاتی ارائه می شود با این هدف که؛ به جای پاسخ منطقی، یک واکنش هیجانی و احساسی در او ایجاد شود.
در این راستا واقعیتها به صورت گزینشی بیان و بازنمایی میشوند (حتی اگر نادرستی آن بر گوینده روشن و آشکار باشد) تا از سوی مخاطب، واکنش و رفتاری هیجانی_احساسی (نه آگاهانه) سر بزند. نتیجهٔ این امر، تغییر گرایش دلخواه به سوی هدفی است که برای مخاطب، در نظر گرفته شدهاست.
در پروپاگاندا از تکنیک های مختلفی برای فریب بهره برده می شود که در دو ساحت #فرم (استفاده از زبان بدن، لحن، صدای بلند یا آرام، رسا ...) و #محتوا ( استفاده به جا از تکنیک های اقناعی) اجرا می شود.
نکته مهم این است که فرم و محتوا به هم وابستگی دارند و بایستی همخوان باشند و محتوای صحیح و به جا در فرم صحیح انتقال داده شود بنابراین اگر فرم درست و به جا انتخاب شود موثر خواهد و محتوای درست به تنهایی کفایت نمی کند.
بر اساس آنچه که آمد صرفا مروری بر تکنیک های مبتنی بر پروپاگاندا ( بیشترین کارکرد آن در انتخابات و رقابت های شبیه آن است) انجام می شود که شرح آن مجال بیشتری می طلبد که علاقمندان می توانند به منابع تکمیلی مراجعه نمایند.
۱- دوگانه سازی: در موضوع محل منازعه رسانه برای فرد یا تفکر مورد نظر خود؛ یک رقیب (فرد، گروه یا یک مشکل) قرار می دهد
۲- دوگانه سازی کاذب: برای کسب هویت با سوار شدن بر هیجانات یک رقیب برساخت می کند
۳- اهریمن سازی از رقیب: با نسبت دادن صفاتی اهریمنی به رقیب تلاش می شود تا تصویری مخدوش از او ارائه شود
۴- برچسب زنی: یک صفت خوب یا نامناسب به خود و دیگری نسبت می دهند. بیشتر اوقات برچسب زنی همراه با اهریمن سازی است
۵- ساده سازی: به جای استدلال منطقی با ساده سازی از ارائه جواب طفره می رود
۶- توسل به اتوریته ها: توسل به قدرتمندان اعم از سیاسیون، چهره ها و... جهت اثبات حقانیت خود
۷- بهترین دفاع، حمله است: حمله به طرف مقابل به جای پاسخگویی به استدلال فرد
۸- دروغ بزرگ: این تکنیک منتسب به گوبلز است که در آن بیان می شود که مخاطب دروغ بسیار بزرگ را راحت تر باور می کند، دروغ آنقدر بزرگ باشد که به راحتی قابل رد کردن نباشد
۹- توسل به هیجانات عامه: دادن وعده هایی که قابل اجرا نباشد یا در حیطه مسئولیت فرد نباشد
۱۰- توسل به ترس: ترساندن مردم از عواقب اقبال یا رای به یک جناح یا فرد خاص
۱۱- ایجاد حس همزاد پنداری: گریه کردن، بغض، ایجاد حس ترحم در مخاطب
۱۲- توسل به سنت ها: استفاده از سنت های قومی و منطقه ای با هدف جلب رضایت افراد
۱۳- استفاده از تمثیل و استعاره: استفاده از تمثیل و.. جهت ایجاد فهم بهتر در مخاطب
۱۴- ایجاد بدگمانی: بیان یک شبهه که در ذهن مخاطب ایجاد تردید و بدگمانی کند
۱۵- طفره از پاسخ: جواب مورد نظر خود را به سوال دیگر می دهد
۱۶- بزرگ کردن تناقضات: بزرگ کردن تناقضات میان حرف و عمل طرف مقابل
۱۷- ارائه عدد و رقم: استفاده از اعداد و ارقام دقیق و ریز (فارغ از درستی یا نادرستی) برای اثبات ادعای خود
۱۸- کلی گویی و تعمیم ناروا: در پاسخ به پرسش های خرد اقدام به کلی گویی می کند(گرالیت)
آنچه که آمد تکنیک های پروپاگانداست که در بستر رسانه اتفاق می افتد و با آشنایی با آنها مخاطب از فریب در امان می ماند. پس از خواندن این سطور در ذهن تان مناظرات انتخابات را مرور کنید.
پایان
#سواد_رسانه_ای
📖 جامعهشناسی مردم
✅ @Popular_Sociology