🌱
⁉️ اسلام و «علم نجوم»
منظور از علم نجومی که در اسلام از آن نهی شده است چیست؟
.
.
.
⭕ پاسخ:
امام علی (علیه السلام) در خطبه ۷۹ نهج البلاغه نکوهش شدیدی از «علم نجوم» کرده و آن را معادل با کفر شمرده و میفرماید: «أَیُّهَا النَّاسُ، إِیَّاکُمْ وَ تَعَلُّمَ النُّجُومِ، إِلَّا مَا یُهْتَدَى بِهِ فِی بَرٍّ أَوْ بَحْرٍ، فَإِنَّهَا تَدْعُو إِلَى الْکَهَانَةِ وَ الْمُنَجِّمُ کَالْکَاهِنِ وَ الْکَاهِنُ کَالسَّاحِرِ وَ السَّاحِرُ کَالْکَافِرِ! وَ الْکَافِرُ فِی النَّارِ! سِیرُوا عَلَى اسْمِ اللهِ»؛
(اى مردم! از فرا گرفتن علم نجوم [آنچه مربوط به پیشگویى به وسیله ستارگان است] بپرهیزید! جز به آن مقدار که در خشکى یا دریا به وسیله آن هدایت حاصل مى شود؛ چراکه نجوم به کهانت دعوت مى کند و منجّم همچون کاهن است و کاهن همچون ساحر و ساحر همچون کافر است و کافر در آتش دوزخ است! حال که چنین است، به نام خدا به سوى مقصد حرکت کنید).
به یقین، منظور از علم نجوم در اینجا، علم به «احوال نجوم» و حرکات و نزدیکى و دورى آنها از یکدیگر و آگاهى بر اوضاع و احوال آنها نیست؛
زیرا حرکات نجوم و اوضاع آنها در آسمانها از آیات الهى شمرده شده و مردم براى بهرهگیرى از آنها جهت پیدا کردن راهها در شبهاى ظلمانى، در دریا و صحرا تشویق شدهاند.
اصولاً آگاهى بر اسرار عالم آفرینش و تفکّر در خلقت آسمانها و زمین، چیزى نیست که مورد مذمّت قرار گیرد؛ بلکه یکى از برنامههاى «اولى الالباب» و صاحبان خرد و اندیشه است:
«إِنَّ فِی خَلْقِ السَّموَاتِ وَ الاَرْضِ وَ اخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ لَآیَاتٍ لِاُولِی الاَلْبَابِ».(آل عمران، ١٩٠)
بنابراین، آنچه مورد نهى و مذمّت قرار گرفته حتماً چیز دیگری است و آن عبارت است از: «علم به احکام نجوم»؛
یعنى مجموعه پندارها و خیالاتى که زندگى و سرنوشت انسانها را در این کره خاکى با اوضاع و احوال ستارگان پیوند مى داد و بوسیله اوضاع فلکى پیشگویى هایى نسبت به آینده، نه تنها در مسایل عمومى و اجتماعى؛ بلکه در مسایل شخصى و جزیى داشت؛
به همین دلیل سلاطین و شاهان غالباً در دربار خود، براى دستیابى به حوادث آینده، منجّمانى استخدام مى کردند و بسیارى از آنها اوضاع کواکب را، مطابق آنچه میل سلطان بود پیش بینى مى نمودند،
و حتّى تا این اواخر در تقویمها، هنگامى که منجّمانِ سنّتى، مى خواستند اوضاع کواکب را پیش بینى کنند، نخستین پیش بینى آنها این بود که: «اوضاع کواکب دلالت دارد بر سلامتى ذات اقدسِ ملوکانه، قَدَر قدرت و قوى شوکت»،
سپس به ذکر کلّیاتى مى پرداختند که بدون مطالعه اوضاع کواکب نیز براى همه قابل پیش بینى بود، مانند: «از دست رفتن بعضى از بزرگان، اختلاف در بعضى از اصقاع عالم و گرانى بعضى از اشیاء، آفت در بعضى از اشجار، سرد شدن هوا در زمستان و گرم شدن آن در تابستان، عزّت لحوم و دسوم در زمستان» و امثال آن.
البتّه گاه انگشت روى موارد جزیى مى گذاشتند که در پارهاى از مواقع درست از آب در مى آمد و در پارهاى از مواقع غلط. آنچه در روایات اسلامى از آن نهى شده، همین پیشگویىها و ارتباطات است.
🌻
📕 پیام امام امیرالمؤمنین (ع)، ج۳، ص۲۷۷
#نجوم #کواکب
⁉️ @PorsemanShia