ا ﷽ ا 🔸اگر حضرت حمزه و جعفر علیهما السلام زنده بود آن دو نفر(دو خلیفه غاصب) را می کشتند 🛑 عَنْ سَدِيرٍ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ فَذَكَرْنَا مَا أَحْدَثَ النَّاسُ بَعْدَ نَبِيِّهِمْ "صلی الله علیه و آله و سلم "وَ اسْتِذْلَالَهُمْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ" علیه السلام "فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ أَصْلَحَكَ اللَّهُ فَأَيْنَ كَانَ عِزُّ بَنِي هَاشِمٍ وَ مَا كَانُوا فِيهِ مِنَ الْعَدَدِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ: وَ مَنْ كَانَ بَقِيَ مِنْ‏ بَنِي هَاشِمٍ إِنَّمَا كَانَ جَعْفَرٌ وَ حَمْزَةُ فَمَضَيَا وَ بَقِيَ مَعَهُ رَجُلَانِ ضَعِيفَانِ ذَلِيلَانِ حَدِيثَا عَهْدٍ بِالْإِسْلَامِ عَبَّاسٌ وَ عَقِيلٌ وَ كَانَا مِنَ الطُّلَقَاءِ 👌أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ حَمْزَةَ وَ جَعْفَراً كَانَا بِحَضْرَتِهِمَا 👈مَا وَصَلَا إِلَى مَا وَصَلَا إِلَيْهِ 👈 وَ لَوْ كَانَا شَاهِدَيْهِمَا #لَأَتْلَفَا #نَفْسَيْهِمَا. 🔰 از سدیر صیرفی منقول است که: ما نزد امام باقر علیه السلام بوديم ياد كرديم از آنچه مردم پس از پيغمبرشان رسول اکرم پديد آوردند و تا چه اندازه امیر المومنین را خوار شمردند، يكى از حاضران گفت: خداوند بهبود ببخشد تو را، عزت بنى هاشم كجا رفت؟ كجا بودند آن همه افراد دلاور بنى هاشم؟ امام باقر "علیه السلام "در پاسخ او فرمودند: در آن روز چه كسى از رادمردان بنی هاشم مانده بود؟ مردان بنى هاشم همانا جعفر بن ابی طالب و حمزة بن عبد المطلب بودند كه در گذشتند، و دو مَرد ناتوان و زبون و تازه مسلمان از بنى هاشم مانده بودند كه عباس و عقیل بودند و اين هر دو از طلقاء بودند 👌اما به خدا قسم كه اگر حمزه و جعفر زنده بودند مخالفان به آنچه كه رسيدند نمی‌رسيدند 👈و اگر آنان شاهد آن دو ( دو خلیفه غاصب ) بودند آن ها را می‌کشتند. 📚:الکافی ج8 ص189 حضرت #امام_علی علیه السلام حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب ☘صلوات بر فاطمه الزهرا سلام الله علیها ▪️پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: 🔸ای فاطمه! هرکس بر تو صلوات بفرستد، خداوند او را می آمرزد و در هرجای بهشت که باشم، او را به من ملحق می‌سازد. 🔹يَا فَاطِمَةُ مَنْ صَلَّى عَلَيْكِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ أَلْحَقَهُ بِي حَيْثُ كُنْتَ مِنَ الْجَنَّةِ. 📚كشف‌الغمة، ج‏۱، ص: ۴۷۲. #حدیث #حدیث_منتخب حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ⚜خوشحالی «عایشه بنت ابوبکر» در دو جا طبق منابع اهل سنت!👇 ✅طبق منابع اهل سنت «عایشه» دو جا ابراز خوشحالی کرده است! 1⃣هنگام شهادت #حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها :👇 ✍عالم اهل سنت ابى يعقوب يوسف بن إسماعيل لمعانى معتزلی حنفی(متوفی سال ۶۰۶ ه.قمری) که یکی از اساتید حنفیِ ابن ابی الحدید است، می‌ نویسد : 📋«ثُمَّ مَاتَتْ فَاطِمَةُ(س) فَجَاءَ نِسَاءُ رَسُولِ الله(ص) کُلُهُنَّ إلَىٰ بَنِی‌ هَاشِمٍ فِی الْعَزَاءِ إلَّا عَائِشَةُ فَإنَّهَا لَمْ تَأتَ وَ أظْهَرَتْ مَرَضَاً وَ نُقِلَ إلَىٰ عَلِیٍّ(ع) عَنْهَا کَلَامٌ یَدُلُّ عَلَى السُّرُورٍ» ♦️پس از شهادت حضرت فاطمه(س) تمام همسران رسول خدا(ص) برای تسلیت گفتن، نزد بنی هاشم آمدند، اما عایشه نیامد و خود را به مریضی زد. به امیرالمومنین(ع) نیز اخباری رسید که عایشه از شهادت حضرت فاطمه(س) ابراز خوشحالی کرده است.(۱) 2⃣هنگام شهادت #امام_علی_علیه_السلام :👇 ✍ابوالفرج إصفهانی(متوفی سال ۳۵۶ه.قمری) دانشمند پرآوازه و مقبول نزد اهل سنت، در كتاب مقاتل الطالبيين با سند صحيح از ابوالبختری نقل می کند و می نویسد : 📋«لَمَّا اَن جَاءَ عَائِشَةَ قَتْلَ عَلِیٍّ(علیه السلام) سَجَدَتْ» ♦️وقتی خبر شهادت امام علی(ع) به عائشه رسيد، سجده شکر به جا آورد‌.(۲) 📚منابع : ۱)شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۹، ص۱۹۸ ۲)مقاتل الطالبيين أبوالفرج اصفهانی، ج۱، ص۱۱ منبع :تاملی در تاریخ اسلام حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها حضرت #امام_علی علیه السلام #عایشه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب ☘بوى بهشت 🌹پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: 🌟 «... فَفَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ فَکُلَّمَا اشْتَقْتُ إِلَى رَائِحَةِ الْجَنَّةِ شَمِمْتُ رَائِحَةَ ابْنَتِی فَاطِمَة(سلام الله علیها)؛  🖤 فاطمه(سلام الله علیها) حوریه اى است به صورت انسان که من هرگاه مشتاق بوى بهشت می شوم، دخترم فاطمه(سلام الله علیها) را می بویم.» 📚التوحید، شیخ صدوق، ص 117 #حدیث #حدیث_منتخب حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : فقه روایی(فقه روایت محور) #وسائل_الشیعه /جلد/۱ 🔸#جلسه /۲۳ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۹/۲۷ 📚موضوع جلسه: جلد اول وسائل الشیعه آل البیت ابواب /مقدمه العبادات باب /۱۱ صفحه:۶۴ 🎤هاشمی #حدیث_خوانی #فقه_روایی #کلاس_وسائل_الشیعه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : #حدیث #اصول_کافی /جلد/۵ دارالثقلین تصحیح استاد ولی 🔸#جلسه /۲۳ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۹/۲۷ 📚موضوع جلسه: معاشرت با مردم ابواب /کتاب العِشره باب /۲۴/۲۵/۲۶ صفحه:۶۳۶ 🎤هاشمی #کافی #حدیث_خوانی #کلاس_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘اینگونه راحت و آسوده باشیم قال الصادق علیه السلام: 🔅اَرْوَحُ الرَّوْحِ اَلْیَأسُ مِنَ النّاسِ 🔸 بهترین آسودگی،نا امیدی از مردم است. 📚 کافی: ج ۸، ص ۲۴۳، ح ۳۳۷ #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘سید مرتضی : 🔸«ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی» ملقب به «سید مرتضی»، «شریف مرتضی»، «علم الهدی»، «ذو الثمانین» «ذو المجدین»، فرزند ابواحمد حسین، فرزند موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم فرزند امام موسی بن جعفر (علیه‌السّلام)، در ماه رجب سال ۳۵۵ ق، در شهر بغداد، دیده به جهان گشود. 🔸سید مرتضی مانند پدر و برادرش سیدرضی، مدتی نقیب طالبیان بود و در بغداد زندگی می‌کرد و نزد خلفای عباسی و حاکمان آل بویه از احترام خاصّی برخوردار بود. وی همچنین مدتی امیرالحاج و نیز عهده‌دار دیوان مظالم بود. 🔸علامه حلی او را معلم شیعه امامیه خوانده اسـت مـردی جـامع بوده است هم ادیب بوده و هم متکلم و هم فقیه. آرا فقهی او مورد توجه فقها اسـت 🔸 كـتـاب مـعـروف او در فقه، یكی انتصار است و دیگر كتاب جمل العلم و العمل او و برادرش سید رضی، نزد شیخ مفید تحصیل كرده اند. 🔸او حـوزه درسـی بـسـیـار غـنـی داشـتـه است و در علوم متنوعه تدریس داشته است و هر یک از شـاگـردان او شهریه معینی داشته‌اند، چنانچه هر یک از تلامذه را به فراخور حال خـود شـهـریه می‌داده است. 🔸این عالم فرزانه، سرانجام پس از عمری پربار و انجام کارهایی بزرگ و ارزنده، در حدود هشتاد سالگی، در روز یکشنبه ۲۵ ربیع الاول ۴۳۶ ق، در شهر بغداد، به جوار حق شتافت. منبع: دانشنامه اسلامی فقه #اعلام #رجال #سید_مرتضی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : فقه روایی(فقه روایت محور) #وسائل_الشیعه /جلد/۱ 🔸#جلسه /۲۴ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۹/۲۸ 📚موضوع جلسه: جلد اول وسائل الشیعه آل البیت ابواب /مقدمه العبادات باب /۱۱/۱۲ صفحه:۶۷ 🎤هاشمی #حدیث_خوانی #فقه_روایی #کلاس_وسائل_الشیعه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : #حدیث #اصول_کافی /جلد/۵ دارالثقلین تصحیح استاد ولی 🔸#جلسه /۲۴ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۹/۲۸ 📚موضوع جلسه: معاشرت با مردم ابواب /کتاب العِشره باب /۲۶/۲۷/۲۸ صفحه:۶۴۰ 🎤هاشمی #کافی #حدیث_خوانی #کلاس_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘ثمره کمال عقل 🔅امیرالمؤمنین علیه السلام: 🔹إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ، نَقَصَ الْكَلَامُ 🔸 هنگامى كه عقل كامل گردد سخنكم مى شود. 📚حکمت 71 نهج البلاغه #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۱ 👌حجت الاسلام والمسلمین حیدری فطرت 📍استاد حیدری فطرت در این جلسه ابتدا توضیحاتی پیرامون جایگاه و شخصیت شیخ کلینی بیان کردند.  📍شیخ طوسی در کتاب فهرست، کلینی را ثقه عارف بالاخبار و در رجال او را با تعبیر جلیل القدر ستوده است. 📍مرحوم نجاشی تعبیر بالاتری دارد: 👈شيخ أصحابنا في وقته بالريّ، و وجههم. 👈و كان أوثق النّاس في الحديث و أثبتهم. 📍علامه مجلسی نیز از شیخ کلینی و کتاب کافی با عظمت خاصی یاد میکند: الشيخ الصدوق، ثقة الإسلام، مقبول طوائف الأنام، ممدوح الخاص والعام، محمّد بن يعقوب الكليني، حشره اللّه مع الأئمّة الكرام؛ لأنّه كان أضبط الاصول وأجمعها، وأحسن مؤلّفات الفرقة الناجية وأعظمها 📍درباره نامگذاری کتاب کافی به نظر میرسد این نامگذاری توسط خود شیخ کلینی انجام نشده است اما در آثار شاگرد شیخ کلینی، ابو غالب زراری و بعد از او شیخ صدوق، شیخ مفید، ابن غضایری و شیخ طوسی همین نام را برای کتاب استفاده کردند اما در مقابل نجاشی با تعبیر یسمی بالکافی از آن یاد میکند.   📍اولین بار شهید ثانی از کافی شریف در کنار فقیه و تهذیبین، با تعبیر کتب اربعه یاد کردند. 📍درباره شخصیت شیح کلینی و جایگاه او نیز تعابیر ویژه ای به کار رفته است.  📍استاد حیدری فطرت پس از بیان این مقدمات موضوع بحث خویش را اعتبار و حجیت کافی در گذر زمان دانستند که هدف از آن ترسیم جایگاه کافی در طول زمان است.  📍کتاب کافی در اوایل قرن چهارم تالیف شده است و به گزارش نجاشی 20 سال تالیف آن به طول انجامیده است. 👌برخی از همین نکته در بحث اعتبار کتاب استفاده می کنند.   📍کافی شریف پس از تالیف مورد توجه راویان قرار گرفته است به طوریکه شیخ صدوق در فقیه، شیخ طوسی در مشیخه و نجاشی بیش از ده راوی را در مسیر انتقال این کتاب نام میبرند که در نوع خود منحصر به فرد بوده و نشانگر توجه زیاد به این کتاب از زمان تالیف آن است.   📍شیخ صدوق در مقدمه کتاب فقیه از کافی به عنوان یکی از منابع خود و از کتب مشهوری که به محتوای آن عمل میشود نام برده و روایات زیادی را از آن نقل میکند. 📍شیخ طوسی هم در تهذیب تنها 1500 روایت را به صورت مستقیم از محمد بن یعقوب کلینی نقل میکند. 👌این موارد نشانگر بهره های فراوان میراث حدیثی از کافی است.  📍در قرن هفتم با به وجود آمدن نظام اعتبار سنجی تازه تاسیس حله که مبنای آن سند است، کتاب کافی با دیگر کتب حدیثی در یک جایگاه مساوی قرار میگیرد. 👈در این دوران علامه حلی اولین نگاه های تردید آمیز به کافی را در خلاصه الاقوال و منتهی المذهب که در اواخر قرن هفتم نگاشته شده است، روا میدارد.  👈👈بعد از این دوران، اخباری گری ظهور پیدا کرد. 👈👈👈اخباری گری که در حقیقت واکنش به مکتب حله بود از اعتبار کتب اربعه و گاهی از اعتبار کتب مشهوره سخن میگفتند. ادامه👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

👆ادامه 👇 📍مشهور است که دوران اخباری گری با وحید بهبهانی به پایان میرسد و چنین پنداشته میشود که وحید بهبهانی در ادامه مکتب حله قرار دارد درحالیکه مطالعه آثار او نشان میدهد که ایشان هر دو تفکر را تعدیل کرده است و کارهای رجالی او با مکتب حله تطابق ندارد. ✔️پژوهشگران رجالی همچنان معتقدند که کارهای او نوعا خوب است و تعلیقه ایشان بر منهج المقال فوق العاده است.  ✔️✔️برای نمونه وجید بهبهانی در بررسی سندی یک روایت گوید: هذه الرواية لا تقصر عن الصحيح لو لم يكن أقوى منها لوجودها في الكتب المعتبرة عن الكليني و الصدوق و الشيخ مع أنّ الكليني و الصدوق قالا في أوّل كتابيهما ما قالا. 📍بعد از وحید بهبهانی محدث نوری در خاتمه مستدرک کامل ترین دفاع را از کافی انجام میدهد دارد. 👌محدث نوری با تمسک به دلایلی چون: ▪️مدح کلینی، ▫️عرضه کتاب بر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یا سفرای ایشان، ▪️اوثقیت و اثبتیت کلینی، ▫️و مهمتر از همه تمسک به مقدمه کتاب سعی در اثبات حجیت احادیث کافی دارد و در پایان به شبهات مطرح پاسخ میدهد. 👌👌مطالب محدث نوری محور گفتگوهای اندیشمندان بعد از او در اثبات و یا نفی حجیت همه روایات کافی است.   👌👌👌در همین دوران، مرحوم محقق همدانی نیز چنین مشی کرده و مینویسد: لأنّ اعتماد المشايخ المتقدّمين على النقل عنهم و أخذ الأخبار منهم و التلمّذ عليهم يزيد على قولهم في كتب الرجال: فلانّ ثقة .....ليس المدار عندنا في جواز العمل بالرواية على اتّصافها بالصحّة المصطلحة، و إلّا فلا يكاد يوجد خبر يمكننا إثبات عدالة رواتها على سبيل التحقيق لو لا البناء على المسامحة في طريقها و العمل بظنون غير ثابتة الحجّيّة، بل المدار على وثاقة الراوي، أو الوثوق بصدور الرواية و إن كان بواسطة القرائن الخارجيّة التي عمدتها كونها مدوّنة في الكتب الأربعة، أو مأخوذة من الاصول المعتبرة مع اعتناء الأصحاب بها و عدم إعراضهم عنها.... لأجل ما تقدّمت الإشارة إليه جرت سيرتي على ترك الفحص عن حال الرجال، و الاكتفاء في توصيف الرواية بالصحّة كونها موصوفة بها في ألسنة مشايخنا المتقدّمين الذين تفحّصوا عن حالهم. 📍پس از آن، مرحوم آقای خویی با نقد مطالب خاتمه مستدرک به همان نظام تسویه میان کتاب کافی و دیگر کتب حدیثی باز میگردد.  📍در عصر حاضر پیرامون حجیت کافی دو دیدگاه انتقادی و دفاعی وجود دارد.  🔹در نگاه انتقادی برخی به نقد مبانی حجیت کافی پرداختند که کاملترین نمونه آن معجم الرجال محقق خویی است. 👌برخی دیگر به تصحیح احادیث و جداسازی احادیث صحیح کتاب کافی همت گماشتند و دسته سوم برای نخستین بار در تاریخ حدیث شیعه به موضع نگاری پرداخته و به صراحت برخی احادیث کافی را مجعول شمردند.  🔸در مقابل در نگاه دفاعی از کافی برخی مانند استاد شب زنده دار با استفاده از دانش اصول، حجیت احادیث کافی را اثبات میکنند و برخی مانند آیت الله سیستانی از تاریخ کتاب محور حدیث شیعه برای اثبات حجیت کافی استفاده میکنند. 📍اعتبار رجالی برآمده از حس و دفاع میدانی از کافی که در آن به نقد و پاسخ به کتب و مقالاتی که پیرامون احادیث موضوع کافی نگاشته میشود را نیز میتوان در این دسته گنجاند. استادحیدری فطرت مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘استمرار در کارها 🔅الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام: 🔹إنّي لاَُحِبُّ أن اُداوِمَ عَلَى العَمَلِ، و إن قَلَّ. 🔸من دوست دارم كه بر عمل مداومت داشته باشم، گر چه آن عمل اندك باشد. 📚 الكافي: 2/82/4. #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۲ 📝 شرح شناسی الکافی 👌حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی 📍برای مقدمه بحث لازم است بدانیم که کتاب کافی در میان جوامع متقدم حدیثی نه تنها در جامعه شیعی بلکه در جهان اسلام از نظر حجم احادیث و گستردگی محتوا بی نظیر است بنابراین کسی که می خواهد این کتاب را شرح کند باید فقیه، متکلم و رجالی باشد. 👈افزون بر اینکه کافی متضمن احادیث اخلاقی نیز هست و شارح در این زمینه نیز باید زبردست باشد. 📍مطابق گزارش های در دسترس، اولین شرح بر کافی را ملا امین استرآبادی(متوفی ۱۰۳۶ ق) نگاشته است. 📍از سوالات مطرح این است که چرا تا چند سده بعد از نگارش کافی، شرحی بر این کتاب نگاشته نشده است در حالی که اهل سنت در این زمینه جلوتر از ما هستند و شروح بیشتری بر بخاری نگاشتند؟ 👌در پاسخ می توان گفت: ▫️کافی از یک سو حدود شانزده هزار حدیث دارد، درحالیکه بخاری حدود سه هزار و هفتصد حدیث غیر تکراری نقل کرده است و ▪️از سوی دیگر تنوع احادیث موجود در کافی و اساسا عمق احادیث اهل بیت (علیهم السلام) که از مقایسه روایات توحیدی شیعه با اهل سنت روشن می شود کار شرح نویسی بر کافی را دشوار کرده است. ▫️همچنین از نقش تعداد جمعیت اهل سنت و در نتیجه تعداد بیشتر عالمان و محدثان به همان نسبت جمعیتی در سنجش با شیعیان و انزوای سیاسی شیعه در بسیاری از حکومت ها نیز نباید غافل بود. 📍کتاب کافی افزون بر شروح رسمی، شروح غیر رسمی نیز دارد بدین معنا که فقیهان شیعی کافی را بخصوص تا قبل از رواج کتاب وسایل الشیعه یکی از منابع مهم خود تلقی می کردند و در مباحث فقهی خود ناگزیر از توضیح و شرح احادیث آن بودند. 👌به همین گونه، کتب اعتقادی و کلام نقلی شیعی نیز شرح احادیث اعتقادی کتاب کافی به شمار می آیند. 📍وافی فیض کاشانی را نیز می بایست شرح غیر رسمی کافی حساب کرد. 📍بیانات فیض کاشانی همچنان در دروس قوی حوزوی حلال مشکلات حدیثی شمرده میشود. 📍در میان شروح رسمی کافی، الرواشح السماویه میرداماد (متوفی 1040 ق) دومین شرح کافی است که هرچند جامع نیست اما حاوی نکات خوبی است. 📍از ویژگی های میرداماد ابداع احتمالات نو در خوانش عبارت است که در موارد مشکل الحدیث و اختلاف نسخه قابل توجه است. 📍بعد از آن شرح ملاصدرا ( متوفی 1050 ق) قرار دارد که کامل نیست و تنها بخشی از اصول را شرح کرده است. 📍پس از ملاصدار، ملاصالح مازندرانی (متوفی 1086 ق) شرح جامعی بر کافی نگاشته است که از بهترین شروح کافی است که می بایست به آن مراجعه شود. 📍ملاصالح داماد مجلسی اول بود و تنها بخش اصول کافی و روضه آن را شرح کرد. ◽️پس از او فرزندش ملا محمد هادی (متوفای ۱۱۲۰ ق) فروع را هم شرح کرد . ◾️این دو بزرگوار در دانش های مختلف مانند ادبیات، کلام و فقه زبردست بودند. 📍الصافی شرح دیگر کافی است که بزرگ و مفصل نیز هست. 🔹نویسنده این شرح، خلیل بن قاضی قزوینی (متوفی 1089 ق) از دانشمندان اخباری است. 🔸شرح او به لحاظ علمی دارای قوت است. 🔹ایشان همه کافی را به فارسی شرح کرده است که در کنگره کلینی دو جلد آن چاپ شد. 🔸وی شرحی هم به عربی با نام شافی دارد. 🔹شرح دیگری که در کنار شرح ملا صالح مهمترین شروح محسوب میشود شرح علامه مجلسی (متوفی 1111ق ) به نام مرآة العقول است. 📍علامه مجلسی قصدش شرح همه کافی بود اما عمرش کفاف نداد و بخش هایی از فروع کافی مانند کتاب زکات به وسیله دامادش میرمحمدصالح خاتون آبادی( متوفی 1126ق) تکمیل شد. 👌اکنون این شرح، جامع است و به حمد الهی همه آن به دست ما رسیده است. 📍درباره ارتباط میان شروح کافی باید گفت: ملاصالح در شرح خود از میرداماد استفاده کرده ولی گاه نظرات او را نپذیرفته است. ✔️علامه مجلسی هم از شرح ملاصالح استفاده کرده است. 📍بلحاظ تاریخی علامه مجلسی هم زمان سه کتاب ملاذ الاخیار، بحارالانوار و مرآه العقول را می نوشته است لذا 👈دو کتب بحارالانوار و مرآه العقول متناظر یکدیگر هستند. 👌از بررسی ناقص ما بر می آید که گاه عبارات مرآه العقول بهتر از عبارات بحار الانوار است. 🔴 ادامه در پیام بعد #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

👆ادامه از پیام قبل👇 📍از سوالات پر تکرار این است که چرا علامه مجلسی با وجود عملش به احادیث ضعیف السند، روایات کافی را بررسی سندی کرده است و اگر وی آن ها را ضعیف میداند چرا به شرح آن احادیث میپردازد. ✅ پاسخ این است که ضعف سند نزد ایشان و بسیاری دیگر از عالمان به معنای ضعف حدیث نیست. 👈حدیث ضعیف السند در پرتو قرینه ها می تواند قوت متن بیابد و معتبر گردد. 👈👈خود ایشان نیز به گونه ای دیگر به این مساله پاسخ داده است: «أنّ وجود الخبر في أمثال تلك الأصول المعتبرة ممّا يورث جواز العمل به، لكن لا بدّ من الرجوع إلى الأسانيد لترجيح بعضها على بعض عند التعارض، فانّ كون جميعها معتبرا لا ينافي كون بعضها أقوى.» 📍در پایان این بخش می گوییم در کتاب الذریعه شیخ آقا بزرگ تهرانی و کشف الحجب و الاستار اعجاز حسین و نیز کتاب های منتشره کنگره شیخ کلینی (ره) و پایگاه اینترنتی حدیث نت متعلق به به دارالحدیث می توان اطلاعات بیشتری درباره شروح کافی یافت. 📍استاد مسعودی در ادامه به برخی ویژگی های مشترک شروح کتاب کافی پرداختند: 🔸1) توجه به نسخه شناسی متن از جمله ویژگی های مشترک که در شروح کافی به چشم می خورد بررسی نسخه های مختلف حدیث است. 🔹نمونه بررسی نسخ را میتوان پیرامون عبارت «یخرّ فیها» در این روایت: عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَا عَلِمْتُمْ فَقُولُوا، وَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَقُولُوا: اللَّهُ أَعْلَمُ؛ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَنْتَزِ عُ الْآيَةَ مِنَ الْقُرْآنِ يَخِرُّ فِيهَا أَبْعَدَ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ» و نیز پیرامون عبارت «لا یتهجم» در روایت: قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ص يَقُولُ عَظِّمُوا أَصْحَابَكُمْ وَ وَقِّرُوهُمْ وَ لَا يَتَجَهَّمُ بَعْضُكُمْ بَعْضاً در کتاب وافی مشاهده کرد. 🔸2) واژه پژوهی: 👈شروح کافی مشحون از بحث های مفصل پیرامون معنای واژه ها است. 👈👈در مرآه العقول و شرح ملاصالح این مثالها بسیار زیاد است. برای نمونه می توان واژه پژوهی ذیل روایت: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): «إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى» در شرح ملاصالح را مشاهده کرد. 🔹3) توجه به معنای اصطلاحی افزون بر واژه پژوهی، برای فهم درست لازم است با معانی اصطلاحی نیز آشنا بود و به آن دقت کرد. ✅برای مثال شروح متعدد کافی برای اصطلاح «الکذب المفترع» حدود ده احتمال بیان کرده اند. 🔸4) توجه ساختار نحوی جملات از جمله مواردی که در شروح به طور مشترک وجود دارد توجه به ساختار نحوی جمله است، به ویژه در مواردی که عدم شناخت صحیح از ساختار سبب کج فهمی می شود. 👌نمونه این توجه را در بیان نقش عبارت «وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم» در روایت زی می توان مشاهده کرد: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُحْرِمُ يَذْبَحُ الْبَقَرَ وَ الْإِبِلَ وَ الْغَنَمَ وَ كُلَّ مَا لَمْ يَصُفَّ مِنَ الطَّيْرِ وَ مَا أُحِلَّ لِلْحَلَالِ أَنْ يَذْبَحَهُ فِي الْحَرَمِ وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم‏ 🔹5) توجه به فضا و زمان صدور حدیث و نیز احادیث مشابه که جای بحث مفصل و طولانی دارد . استاد مسعودی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب ☘زیارت کربلا 🔸امام صادق علیه‌السلام: مَا مِنْ أَحَدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا وَهُوَ يَتَمَنَّى أَنَّهُ مِنْ زُوَّارِ الْحُسَيْنِ لِمَا يَرَى مِمَّا يُصْنَعُ بِزُوَّارِ الْحُسَيْنِ مِنْ كَرَامَتِهِمْ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى احدى نيست در روز قيامت مگر آنكه آرزو مى‏‌كند از زوّار امام حسين علیه‌السلام باشد، زيرا مشاهده مى‏‌كند با ايشان چه معامله‏‌اى شده و چه كرامتى حق تبارک‌وتعالى در بارۀ آن‌ها منظور مى‏‌فرمايد. 🔹(وسائل الشیعه/ ج14/ص424) #حدیث #حدیث_منتخب #زیارت حضرت #امام_حسین علیه السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۳ 📝 جایگاه شناسی الکافی در اعتقادات حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی 📍استاد سبحانی این چنین بیان داشتند که کتاب کافی یک استثنای بزرگ در تاریخ حدیث، کلام و اندیشه و میراث ما است. 👌 کتابی که تکرار پذیر نیست. 📍اینک به ابعادی از کافی که بُعد اعتقادی دارد اشاره میکنم و سرفصل هایی بیان می شود که هر کدام موضوع یک تحقیق جدید است. 📍اولین ویژگی کافی جایگاه منحصر به فرد آن است. 📍کتاب کافی یک استثنایی بزرگ در تاریخ اندیشه و میراث شیعه است که در طول قرون توانسته است جایگاه خود را حفظ کند و همواره مورد تمجید اندیشمندان شیعی قرار داشته است. 📍ویژگی دوم کافی جامعیت آن است. 📍درحالیکه دیگر کتب اربعه شیعه تنها به فقه پرداختند، کافی افزون بر فقه شامل اعتقادات، اخلاق، سبک زندگی و ... است. 📍در حوزه اعتقادات پس از کافی تک نگاری های شیخ صدوق دیده می شود اما تا قرن دهم و نگارش آثار حدیثی مدرسه اصفهان مانند وافی فیض کاشانی و بحارالانوار هیچ کتاب اعتقادی حدیثی به ساختارمندی کافی وجود ندارد. 📍در دوره های متاخر هم کتب نوشته شده الگو گرفته از کتاب کافی است. 📍نظم، ترتیب و ساختار منسجم کافی نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد. 📍در مقایسه توحید کافی با توحید صدوق هم میتوان به این انسجام و ساختار خوب کافی پی برد. 📍ساختار کافی ساختاری منطقی و کاملا قانع کننده است و به تعبیر خود مرحوم کلینی علم، بصیرت و یقین آفرین است. 📍ویژگی دیگر کتاب کافی توجه به همه منابع معرفتی و جمع میان آن ها است. 📍شیخ کلینی با آگاهی از وجود دو زیر گروه محدثان و متکلمان و نیز با آگاهی از طیف های مختلف ذیل هرکدام از این دو گروه با هوشیاری توانسته است از همه آنها نقل حدیث کرده و در چینش احادیث به گونه ای عمل کند که احساس تعارض نشود. 📍شیخ کلینی در بحث استطاعت با اینکه خود استطاعت مع الفعل را قبول دارد اما روایات زراره را که معتقد به استطاعت قبل الفعل است را نقل می کند اما شیخ صدوق اساسا روایات استطاعت مع الفعل را نقل نمی کند. 🔶نمونه دیگر این است که شیخ کلینی با این وجود که برای هشام بن حکم جایگاه خاصی قائل است تاجاییکه از دیدگاه او در متن کافی برای تبیین احادیث استفاده می کند، از جریان مقابل هشام که متهم به غلو بوده و مورد بی مهری بزرگانی چون نجاشی و شیخ طوسی نیز قرار داردند هم حدیث نقل میکند. 📍ویژگی دیگر شیخ کلینی پاسخ گویی به چالش های زمانه است. 👈از یک سو شیخ کلینی رساله ای در رد قرامطه نگاشته است و از سوی دیگر کتاب کافی او در پاسخ به چالش های موجود در عصر او است. 📍کلینی بر خلاف برقی و حسن بن صفار در قم می زیسته است که در آن شیعه در اقلیت بود. 📍در آن دوران هم به طور کلی جریان عقل گرای مایل به معتزله رشد پیدا کرده و در سوی دیگر برخی متمایلین شیعه زیرساخت فکری معتزلی داشتند که نتیجه این جریانات حرکت به سمت واگرایی در حوزه حدیث است. 📍ویژگی دیگر کافی که در ادامه ویژگی سابق است این نکته است که با وجود اینکه کافی کتابی در پاسخ به نیازهای عصری نوشته شده است اما تاریخمند نیست و شیخ کلینی با هوشمندی بالا توانسته است نظام فکری منسجمی در کافی عرضه کند. به همین خاطر کتاب کافی در نقطه مقابل کتابی مانند اکمال الدین که با وجود نفیس بودن آن کتابی تاریخی تلقی میشود. 📍استاد سبحانی در ادامه جلسه به خوانش گزینشی مقدمه کتاب کافی پرداختند. 📍شیخ کلینی در قسمت اول مقدمه که قبل از عبارت « و اما بعد» قرار دارد در حدود سه صفحه به حمد و ثنای خداوند پرداخته که 👌 در حقیقت اعتقاد نامه او است. 📍در ادامه کلینی در ترسیم چالش موجود در عصر خود که سبب درخواست آن شخص برای نگارش این کتاب شده است را اینطور توصیف می کند که به سبب جهالت مردم علم در حال رخت بر بستن است و همین امر نیز سبب به وجود آمدن مذاهب فاسده شده است« و َلِهذِهِ الْعِلَّةِ انْبَثَقَتْ عَلى أَهْلِ دَهْرِنَا بُثُوقُ هذِهِ الْأَدْيَانِ الْفَاسِدَةِ، وَالْمَذَاهِبِ المُسْتَشْنَعَةِ» 👈مراد از جهل نیز عدم العلم نیست بلکه بد فهمی است بدین معنا که جامعه در این زمان علم را از معارف اهل بیت (علیهم السلام) اخذ نمیکردند. 👌برای مثال از اتکای افراطی به عقل در این دوران گلایه شده است «وَالْاتِّكَالِ عَلَى عُقُولِهِمْ فِي دَقِيقِ الْأَشْيَاءِ وَجَلِيلِهَا» 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135.

👆ادامه از قبل 👇 📍سپس ایشان چهارچوب فکری خود را بیان میکند و اعتقادات را نیز از فقه جدا نمیکند بلکه معتقد است از توحید تا اخلاق و احکام همگی باید چنین ویژگی داشته باشند: «وَالشَّرْطُ مِنَ اللّهِ- جَلَّ ذِكْرُهُ- فيمَا اسْتَعْبَدَ بِهِ خَلْقَهُ أَنْ يُؤَدُّوا جَمِيعَ فَرَائِضِهِ بِعِلْمٍ وَيَقِينٍ وَبَصِيرَةٍ لِيَكُونَ الْمُؤَدِّي لَهَا مَحْمُوداً عِنْدَ رَبِّهِ، مُسْتَوْجِباً لِثَوَابِهِ وَعَظِيمِ جَزَائِهِ وَالْأَمْرُ فِي الشَّاكِّ- المُؤَدِّي بِغَيْرِ عِلْمٍ وَبَصِيرَة- إِلَى اللّهِ جَلَّ ذِكْرُهُ، إِنْ شَاءَ تَطَوَّلَ‌ عليْهِ، فَقَبِلَ عَمَلَهُ، وَإِنْ شَاءَ رَدَّ» 📍پس از اینکه کلینی هدف خود را دستیابی به یقین و بصیرت ترسیم می کند چینش کتاب کافی را آغاز می کند. 👌به نظر ما در نحوه چینش روایات کافی، نظم و انسجام خاصی وجود دارد که رسیدن به یقین و بصیرت را هموار می سازد. 📍ایشان در مقدمه عقل و علم را کنار هم می آورد. 📍این نکته مهم است که در نظر ایشان عقل و علم دوگانگی ندارند و اینطور نیست که عقل و علم هرکدام به تنهایی قابل اتکا باشند. 📍ایشان نفرمود من با کتاب عقل کافی را شروع کردم بلکه علم را هم به آن ضمیمه کرده است زیرا فهم کلینی این است که در دستکاه معرفت پایه اساسی عقل است اما عقلی که به تربیت عالم ربانی باشد. 📍دو گانه عقل و علم در تمام کتاب اصول کافی اجرا شده است. 📍در ادامه استاد سبحانی نحوه پیاده سازی دستگاه معرفتی شیخ کلینی را در دو کتاب نخست اصول کافی نشان دادند. 📍در اصول کافی بعد از کتاب عقل و علم، کتاب التوحید قرار دارد که نخستین باب آن «باب حدوث العالم و اثبات المحدث» است بدین معنا که ابتدا شیخ کلینی به ادله عقلی اثبات صانع میپردازد اما در همین بخش روایتی نقل میکند که انسان برای اثبات صانع نیازمند عالم ربانی است. 📍در کتاب الحجه نیز همین طور است زیرا اولین باب «باب الاضطرار الی الحجة» است که اثبات نیازمندی به حجت از طریق عقل است. 📍ایشان کتاب التوحید که با اثبات عقلی صانع آغاز کرد را با بَابُ الْهِدَايَةِ أَنَّهَا مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ‌ خاتمه میدهد. 📍در بحث جبر و اختیار نیز که همچنان از مشکلات دستگاه های فکری مختلف است و بیشتر افراد یا قائل به جبر شده و یا تن به تفویض دادند، شیخ کلینی دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) مبنی بر نفی جبر و تفویض و اثبات امر بین المرین را گزارش کرده و روایتی نقل میکند که در راستای نظام فکری او است. 🔷عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ عليه السلام، قَالَ: سُئِلَ عَنِ الْجَبْرِ وَالْقَدَرِ، فَقَالَ: «لَا جَبْرَ وَلَا قَدَرَ، وَلكِنْ مَنْزِلَةٌ بَيْنَهُمَا فِيهَا الْحَقُّ؛ الَّتِي بَيْنَهُمَا لَايَعْلَمُهَا إِلَّا الْعَالِمُ، أَوْ مَنْ عَلَّمَهَا إِيَّاهُ الْعَالِمُ 📍نکته دیگر دقت مرحوم کلینی در چینش ابواب است. 👈برای نمونه پرسشی وجود دارد که چرا مرحوم کلینی بعد از بحث اسماء و صفات خداوند، افعال الهی را با بداء آغاز کرده است؟🤔 ✅پاسخ این است که با دقت در روایات معلوم میشود بداء در نگاه روایات تنها محو موجود نیست بلکه به تعبیر امام صادق (علیه السلام) اثبات ما لم یکن نیز می‌باشد، یعنی هر فعلی که از حق تعالی صادر می‌شود مصداق بداء است. 📍نمونه دیگر چینش هدفمند ابوابی است که بیان کننده ارتباط فعل خداوند با سرنوشت و خط کمال و انحطاط انسان است. 👌کلینی ابتدا «بَابٌ فِي أنَّهُ لَايَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي السَّمَاءِ وَ الْأَرْض الا بسبعة‏» را آورده که در آن چنین نقل شده است: «لَا يَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ إِلَّا بِهذِهِ الْخِصَالِ السَّبْعِ: بِمَشِيئَةٍ، وَ إِرَادَةٍ، وَ قَدَرٍ، وَ قَضَاءٍ، وَ إِذْنٍ، وَ كِتَابٍ، وَ أَجَلٍ، فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَقْدِرُ عَلى‏ نَقْضِ وَاحِدَةٍ، فَقَدْ كَفَر» 📍پس از آن به ترتیب: بَابُ الْمَشِيئَةِ وَ الْإِرَادَةِ‌، بَابُ الِابْتِلَاءِ وَ الِاخْتِبَارِ‌، بَابُ السَّعَادَةِ وَ الشَّقَاءِ‌، بَابُ الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ‌ را قرار داده است. 📍بعد از اتمام این ابواب، باب الجبر و القدر و الامر بین الامرین را ذکر می‌کنند تا معلوم شود که خداوند در باب خیر و شر و سعادت و شقاوت انسان چگونه دخالت دارد؟ استاد محمد تقی سبحانی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135