چلیپا، صلیب و #درخت_کریسمس ✍🏻 معصومه سلامی 🔶 چلیپای ایرانی و یا همان نقش معروف به چهارلنگه (بازوبندی) در نقش گره‌ ایرانی‌ست که این نقش از کنار هم قرار گرفتن شمسه هشت‌پر ایرانی به وجود می‌آید. 🔹نقش چلیپا به دو صورت شکسته و ساده طراحی می‌شود که قدمت استفاده از این نقش در تاریخ ایران، به هفت هزار سال قبل از میلاد مسیح(ع) و به یافته‌های باستان‌ ‌شناسان در خوزستان برمی‌گردد. 🔸چلیپای شکسته در اصل نمادی از چهار عنصر اصلی بوده که با چرخش حول مرکز به آمیزش این چهار عنصر اصلی می‌انجامد که از این جهت به گردونه خورشید یا مهر یا چرخش زندگی معروف است. 🔹چلیپای ساده که نقشی شبیه به علامت مثبت است، چهار جهت اصلی را نشان می‌دهد و در کل دارای خصلت بصری استواری و تعادل است. 🔸برای ایرانی‌ها چه در دوره‌ی باستان و چه بعد از آن، عدد چهار نماد تکامل و توازن و عدل بود و بسیار محترم شمرده می‌شد. 🔹گفته می‌شود که جهت عمود این نقش، نماد نزول رحمت از سوی خداوند و خط افقی آن نماد توازن خلقت بوده است. گاهی هم به عنوان نماد جهت‌های چهارگانه و سیطره خداوند به مخلوقات شمرده می‌شود. 🔸به هر صورت این نماد که با احتمال قوی معنای مذهبی و اعتقادی داشته، در بسیاری از نقوش ایرانی از هخامنشی، اشکانی و ساسانی تا دوره‌‌های ایلخانی و صفوی و معاصر، روی بناها و آثار هنری ایران دیده می‌شود. 🔹در مورد ارتباط این نقش با صلیب باید به تبادلات فرهنگی و هنری ایران و روم و جان‌مایه‌های فکری مشترک بین این دو پرداخت. 🔸طبق پژوهش‌ها، ایرانیان در دوران باستان و قبل از ورود زرتشت، از آیینی به نام آیین مهر پیروی می‌کردند که شامل نوع خاصی از جهان‌بینی نسبت به جهان هستی بوده است که در آن مهر نماد روشنایی و منجی شمرده می‌شد. 🔹آیین مهر رفته رفته در مناطق اروپای کنونی نفوذ بسیار زیادی پیدا کرد و به آیینی به نام میترائیسم بدل شد. بعدها و با ورود مسیحیت، بسیاری از کسانی که به مسیحیت گرویدند قبل از آن، بر آیین مهر بودند. 🔸به این صورت، تعلقات به نمادها و تفکرات آیین مهر به بسیاری از مردم دنیا، از جمله مسیحیان منتقل شد. از این جهت نقش صلیب که یکی از نمادهای اصلی مسیحیان است را علاوه بر حالت چوبه دار حضرت مسیح(ع) به ریشه فکری مهر ایرانیان نسبت می‌دهند. 🔹احتمال دیگر فرضیه نقش‌مایه چلیپا برای صلیب، این است که استفاده از نقش صلیب در مسیحیت به دورانی برمی‌گردد که بعد از حدود سه دهه دین مسیحیت توسط کنستانتین روم شرقی رسمی شد، و مسیحیان در دوران تبادلات فرهنگی و هنری با ایرانیان بودند. 🎄علاوه بر نقش چلیپا، بعضی از مراسمات مسیحیت را هم به تفکرات مهری نسبت می‌دهند‌. مثلا از غسل تعمید یا استفاده از درخت کریسمس می‌توان نام برد که برگرفته از نماد درخت زندگی مهری‌ها بوده و حالا مسیحیت آن را به عنوان نماد زندگی در روز عید در نظر می‌گیرد. یا تاریخ ولادت نامشخص حضرت مسیح که به صورت قراردادی تاریخ تولد مهر (منجی) یا روشنایی در شب اول زمستان (یلدا) و در روز ۲۵ دسامبر در نظر گرفته‌ شده است. 🆔 @Qasas_school