💢گزارش تصویری (نشست ۴۶۵) بنیاد قم پژوهی 👆 بازدید از بافت تاریخی شهر قم: محله عربستان، کوچه‌نو و محله تاریخی اسحاقیه "آقا سید اسماعیل" بررسی تحولات تاریخی محله با رویکرد کالبدی و اجتماعی بازدید از خانه تاریخی آیت‌آلله فیض 🌐http://www.qompajoohi.ir/ 🆔 telegram.me/qompajoohi https://eitaa.com/ghompajoohi

💢 تالاب‌های قم با قطع حقابه‌ها تبدیل به کانون گرد و غبار می‌شود 🔸 مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم گفت: ده درصد از مساحت استان عرصه‌های تالابی است که با قطع حقابه‌ها همه تبدیل به کانون گرد و غبار شده و خواهد شد. 🔸 هنوز تفکراتی وجود دارد که ورود آب به تالاب را هدر رفت آب می‌داند. 🔸 در خصوص حقابه‌های زیست محیطی استان دچار عقب ماندگی در تصمیم‌گیری از نهاد‌های بالادستی شده است که باعث از بین رفتن تنوع زیستی هم خواهد شد؛ تنوع زیستی که هیچ جایگزینی ندارد.      🌐 Qom.IRIBNews.ir      🆔 @QomIRIBNews

💢 منابع آبی قم تنها برای نیمی از جمعیت امروز استان کفایت می‌کند 🔸 مدیرکل مدیریت بحران استانداری قم گفت: موقعیت منابع آبی در استان قم برای پانصد هزار نفر بوده در حالی که جمعیت فعلی بیش از یک میلیون نفر است و این باعث فشار به منابع آبی زیرزمینی شده است. 🔸 بازدهی بخش کشاورزی استان ۳۵ درصد است که این میزان با مصرف آب صرفه اقتصادی هم ندارد. از این رو حکمرانی آب منجر به بحران کم‌آبی شده است که در صورت بی‌توجهی منجر به مشکلات امنیتی هم خواهد شد؛ مثل مسئله‌ای که در اصفهان رخ داد.      🌐 Qom.IRIBNews.ir      🆔 @QomIRIBNews

بازدید گروهی از بافت تاریخی قم به منظور بازدید از خانه تاریخی فیض واقع در محله اسحاقیه (آسید اسماعیل) به عنوان یکی از بناهای فاخر دوره قاجار که به ثبت ملی رسیده است برنامه‌ریزی و هماهنگ گردید که ابتدا از محله عربستان به عنوان یکی از مدخل‌های ورودی به بافت تاریخی شهر قم که در گذشته دستخوش تغییرات اساسی کالبدی گردیده است، بازدید شود. این محله با احداث بلوار و زیرگذر عماریاسر دچار آسیب بنیادین شده است. بناها در بافت‌های تاریخی مثل دانه‌های تسبیح می‌مانند که معابر و بافت محلات (کوچه ها و پس کوچه ها) به مثابه نخ تسبیح آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد و جدا کردن هریک از هم باعث از هم‌گسیختگی محلات می‌شود. از این رو غلبه رویکرد دانه محوری به بافت (صرفا حفظ بناهای تاریخی) باعث ایجاد آسیب‌های اساسی در محدوده این محلات می‌شود و یکی از این آسیب‌ها مهاجرت اهالی اصیل و بومی از این محلات به جاهای دیگر به همین علت (یعنی گسیختگی بافت) است. سابقا در طرح تفصیلی اجرای محور ۲۴ متری استاد فقیهی به عنوان رینگ محدوده هسته مرکزی شهر پیشنهاد گردیده بود. این رینگ از ابتدای محله آغاز و بخش عمده‌ای از بافت و بناهای ارزشمند محله عربستان، کوچه‌نو و باجک را تخریب می‌کرد. نمونه شاخص آن تخریب ساختمان فاخر بانک مسکن در ابتدای خیابان باجک بود. بعد از جلسات متعدد کارشناسی و اخذ مشاور ذی صلاح در حوزه مرمت شهری و قرار گیری در محدوده بافت تاریخی در تاریخ ۱۶ بهمن سال ۱۳۹۵ در نهایت شورای عالی معماری و شهرسازی با احداث این محور مخالفت کرد. البته باید به این موضوع اشاره کرد این محله و محلات دیگر بافت تاریخی به دلیل کمبود سرانه خدمات شهری (فضای سبز، پارکینگ و ...) در وضع فعلی دچار آسیب هستند. از این رو برای رفع آسیب نیازمند تهیه طرح ویژه برای محدوده و استفاده از ظرفیت‌های موجود محلات مزبور است. بدین منظور می‌توان از اهالی محل به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌های این محلات استفاده کرد. گفتنی است بافت تاریخی شهر قم به عنوان یکی از ناشناخته‌ترین بافت‌های ارزشمند ثبتی کشور است. به همین لحاظ می‌توان با معرفی آثار تاریخی و اجتماعی و فرهنگی موجود در بافت تاریخی به عنوان یکی از ظرفیت‌های گردشگری کشور از منافع مادی و معنوی پایدار آنها بهره برد. چند نکته در بافت گردی مزبور شایان گفتن است: ۱.بازدید از بافت تاریخی با استقبال اقشار فرهیخته شهر روبه‌رو شد. ۲. بافت تاریخی قم با وجود آسیب‌های فراوانی که به علت جهالت و سودجویی‌های آنی و ناپایدار دیده است هنوز ارزش‌های انسانی و کالبدی خود را حفظ کرده است. ۳. بازدید از بافت کوچه‌نو به دلیل کمی وقت به زمان دیگر موکول شد. ۴. در صورتی که خط آسمان در اطراف تیمچه بزرگ مخدوش نشده و تجانس در پیرامون آن به هم‌ نریخته و هم‌چنین خانه‌های تاریخی محله آقا سید اسماعیل (پشت تیمچه) حفظ شده بود، امکان ثبت جهانی تیمچه بزرگ دور از دسترس نبود. دانسته است ثبت جهانی آثار، فواید بی‌شمار اقتصادی و فرهنگی در پی دارد. ۵. معمار و سازنده مسجد و آب‌انبار محله عربستان و آب‌انبار و مسجد آقا سید اسماعیل واحد و موسوم به میرزا ابوالقاسم معمارباشی بوده است. ۶. خانه تاریخی فیض که از اعاظم خانه‌های تاریخی قم و شاید فاخرترین خانه تاریخی این شهر محسوب می‌شود، با وجود ثبت ملی از هیچ‌گونه عنایت میراث فرهنگی برخوردار نبوده است. ۷. بی‌توجهی و نگاه ناکارشناسانه و ناحرفه‌ای و از روی سودجویی مادیِ صرف و زودگذر به بافت تاریخی - که قراین و امارات متعددی موید این نگاه است - و مصوبات ناپخته و لحظه‌ای در این خصوص ، به‌شدت هویت این شهر مذهبی و تاریخی و میراثی را در معرض نابودی قرار داده است. به نظر می‌رسد با نابودی بافت تاریخی ممکن‌‌ است هویت شهر به شکل بازگشت ناپذیر و برای همیشه از بین برود. 🌐http://www.qompajoohi.ir/ 🆔 telegram.me/qompajoohi https://eitaa.com/ghompajoohi

جلسۀ این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۴۶۶) 🔸 موضوع: تاریخ شفاهی: خاندان دانشپور در فرش قم 🔹 با حضور: حاج عباس دانشپور و جمعی از پیشکسوتان فرش قم ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۲/۳/۲ساعت ۱۹/۳۰ ↙️ مکان: میدان رسالت – موسسه آموزش عالی طلوع مهر شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است. 🔷 ارتباط با #قم_پژوهی 🔸 تلگرام | ایتا 🔹 سایت قم پژوهی (آخرین اخبار و اطلاعیه ها)

🔸در بنیاد قم‌پژوهی؛ اسناد فارسی میانه قم بررسی شد ۱۹دی: در نشست علمی ۴۶۴ بنیاد قم‌پژوهی، صحّت منابع و محتوای کتاب تاریخ قم مورد تایید قرار گرفت. چهارصد و شصت و چهارمین نشست بنیاد قم‌پژوهی با موضوع «نگاهی به اسناد فارسی میانه قم (سده نخست هجری) با حضور وبیناری «نیما آصفی» دانشجوی دکتری زبان‌های باستانی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، «پژوهشگر میهمان در دانشگاه لیدن هلند»، در موسسه آموزش عالی طلوع مهر برگزار شد. در این جلسه کارشناس علمی نشست گفت: اسناد پهلوی مشهور به بایگانی پهلوی Archive Pahlavi نشان می‌دهند اطلاعات کتاب تاریخ قم در مورد شخصیتی به نام یزدانفاذار کاملا درست بوده و این نشان می‌دهد اطلاعات کتاب تاریخ قم بسیار قابل اعتماد هستند. وی در خصوص تقسیم بندی زبان فارسی به فارسی کهن، فارسی میانه و فارسی نو گفت: هرچند که تغییرات زبانی شیب ملایمی دارد و به یک‌باره تعییر نمی‌کند و نمی‌شود به‌خوبی تقسیم‌بندی کرد اما می‌توان به طور قراردادی زبان فارسی پیش از حمله اسکندر به ایران را زبان‌پارسی باستان نامید که همان زبان شاهان هخامنشی بوده و به خط میخی کتیبه‌هایی از آن زبان برجای مانده است. زبان فارسی میانه را می‌توان در بازۀ زمانی پس از حملۀ اسکندر تا زمان فتح ایران به دست اعراب قرار داد و پس از این را فارسی نو نامید. اسناد بایگانی پهلوی به دوره میانه تعلق دارند. ادامه خبر را اینجا بخوانید: http://qompajoohi.ir/?p=10378

📣 #آوای_سه_شنبه #شش_دقیقه_با_گردشگری ‎📻 موضوع این هفته: "سفرهای ناصرالدین شاه به قم - قسمت پنجم" (توصیف دریاچه حوض سلطان - بخش اول) ‎کاری از موسسه گردشگری #آوای_فطرت ‎📻 #پادکست_آوای_فطرت ‎پل‌های ارتباط با ما: ‎🟩 سایت: http://avayefetrat.ir ‎🟪اینستاگرام: @AvayeFetrat ‎🟦تلگرام: @AvayeFetrat ‎🟧کست باکس: https://castbox.fm/vc/5313071

📣 #آوای_سه_شنبه ‎‌#شش_دقیقه_با_گردشگری ‎📻 موضوع این هفته: "سفرهای ناصرالدین شاه به قم _ قسمت ششم" (توصیف دریاچه حوض سلطان- بخش دوم) ‎کاری از موسسه گردشگری #آوای_فطرت ‎📻 #پادکست_آوای_فطرت ‎پل‌های ارتباط با ما: ‎🟩 سایت: http://avayefetrat.ir ‎🟪اینستاگرام: @AvayeFetrat ‎🟦تلگرام: @AvayeFetrat ‎🟧کست باکس: https://castbox.fm/vc/5313071

🎥 حدود شش ماه از افتتاح بند رودخانه شور، می‌گذرد؛ طرحی که به گفته کارشناسان محیط زیست باعث کم شدن حق آبه تالاب مره می‌شود. تالاب مره با سی و سه هزار هکتار وسعت، حدود صد هزار هکتار از اراضی استان را از خطر ریزگردها نجات می‌دهد، اما حالا خود در معرض خشک شدن تدریجی قرار گرفته است. 🆔 @QomIRIBNews

مقصر اصلی بند رودخانه شور مقصر نیست. مقصر سد نهب و سد بالاخانلو در استان قزوین است که آبگیری آنها شروع شده و عنقریب رودخانه شور خشک خواهد شد. سد بالاخانلو در بویین زهرا فوری فوری باید متوقف شود. محسن موسوی خوانساری ۱۴۰۲/۰۳/۰۵

🎥 مدیر کل حفاظت محیط زیست: برداشت از حق آبه تالاب‌ها بدون کار مطالعاتی دقیق آثار مخربی بر محیط زیست خواهد داشت/ بند رودخانه شور با این حجم برداشت مورد تایید ما نیست. 🆔 @QomIRIBNews

🎥 معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری: برداشت آب به صورت روزانه از رودخانه شور را رد می‌کنم/ این اقدام در راستای بیابان‌زدایی صورت گرفته است. 🆔 @QomIRIBNews

💠 مصوبه سفر اول رییس جمهور به قم در مورد مدیریت یکپارچه حوضه آبریز دریاچه نمک چرا تاکنون اجرا نشده است؟ ✍️ محسن موسوی خونساری از جمله مصوبات سفر رییس جمهور در سال ۱۴۰۰، مدیریت یکپارچه حوضه آبریز قم بود. در واقع هدف از این مصوبه آن بود که فعالیت‌ها برای احیای دریاچه نمک قم از یک طرف و استفاده از امکانات خدادادی دریاچه نمک قم از طرف دیگر به صورت یکپارچه مدیریت شده و از فعالیت‌های جزیره‌ای اجتناب گردد، ولی متاسفانه طی دو سال اخیر عملا اجرای مصوبه هیات دولت در سال ۱۴۰۰ به جایی نرسیده است. مهم‌ترین، مشکل‌ترین و حیاتی‌ترین قسمت این مصوبه، مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه آبریز دریاچه نمک بوده که متاسفانه ابدا به نتیجه‌ای نرسیده است. اجرای این قسمت از مصوبه به رهاسازی حق‌آبه دریاچه نمک از رودخانه‌های قمرود، قره‌چای ساوه، جاجرود و شور بستگی دارد که نه تنها آبی به بهانه خشکسالی رها نشد بلکه به‌سرعت در حال خشک کردن تنها رودخانه جاری استان قم یعنی شور هستند. سد نهب در تاکستان استان قزوین و بالادست یکی از شاخه‌های رودخانه شور سال گذشته آبگیری شد و مقام مسئولی از استان قم اعتراض نکرد. مجددا به‌سرعت در حال ساخت سد بالاخانلو در بویین زهرا و یکی دیگر از سرشاخه‌های رودخانه شور هستند، ولی هیچ اعتراضی نسبت به این امر دیده نمی‌شود. اگر سد بالاخانلو به بهره‌برداری برسد تحقیقا تالاب مره خشک شده و دریاچه نمک قم آن حداقل رطوبتی که به جهت جریان آب رودخانه شور داشت را هم از دست داده به‌سرعت به سمت پخش غبار نمکی در منطقه خواهد رفت. مدیران و مسئولان قم باید دقت کنند که حق‌آبه محیط‌زیست در حالت سال خشک، سال نرمال و ترسالی به تناسب کم یا زیاد می‌شود نه اینکه به طور کامل قطع گردد. نکته دیگر اینکه اگر ما اهالی قم و مدیران استان قم قادر نباشیم که حق‌آبه زیست‌محیطی دریاچه نمک قم را از رودخانه‌ای که در استان خودمان جاری است اخذ نکنیم، چگونه می‌توانیم حق‌آبه دریاچه نمک را از رودخانه جاجرود یا رودخانه کرج طلب نماییم. لذا پیشنهاد مشخص اولیه آن است که حق‌آبه دریاچه نمک قم از رودخانه قمرود و سد ۱۵ خرداد توسط شرکت آب منطقه‌ای قم به میزان سی میلیون متر مکعب فقط در بهمن و اسفند به سمت دریاچه نمک جاری شود و جدا هرگونه رهاسازی آب در بهار و تابستان با انگیزه حق‌آبه دریاچه نمک ولی عملا برای کشاورزی اجتناب شود. نکته پایانی اینکه ستادی در استانداری قم صرفا برای فرمان به رهاسازی آب از سد ۱۵ خرداد تشکیل شود و فقط در بهمن و اسفند دریچه‌های خروجی سد ۱۵ خرداد گشوده شود تا آب جاری شده بتواند حداقل به دشت مسیله رسیده و حاشیه دریاچه نمک را مرطوب کند. به موازات این مورد، باید تلاش شود تا حق‌آبه دریاچه نمک از سد الغدیر ساوه و رودخانه قره‌چای و از سد ماملو و رودخانه جاجرود نیز گرفته شده تا بتوان مجددا اکوسیستم دریاچه نمک قم را احیا کرد. مسلما بعد از احیای این دریاچه مهم می‌توان امیدوار بود که فعالیت‌های کشاورزی، مرتع‌داری، اقتصادی، معدنی، صنعتی و گردشگری رونق بیشتری خواهند یافت و در غیر این صورت باید به‌زودی شاهد بیابانی شدن اطراف دریاچه، بخش قمرود، قنوات و حاجی آباد باشیم که این نیز مهاجرت گسترده مردم این منطقه را به سمت شهر قم به دنبال خواهد داشت. ۱۴۰۲/۰۳/۰۶ 🔷 ارتباط با #قم_پژوهی 🔸 تلگرام | ایتا 🔹 سایت قم پژوهی (آخرین اخبار و اطلاعیه‌ها)

جلسۀ این هفته بنیاد قم‌پژوهی (نشست ۴۶۷) 🔸 موضوع: بازدید از بافت تاریخی شهر قم: محلات شادقلی خان، ملا محمود، گذر قلعه و بررسی جایگاه و نقش مرحوم آقا (حاج سید صادق مجتهد قمی) در تحولات اجتماعی و فرهنگی شهر در دوران قاجار به همراه بازدید از خانه‌های تاریخی روحانی 🔹 با حضور: - آقای سیدمحسن محسنی (پژوهشگر و قم پژوه) - مهندس محمد امیدواریان (پژوهشگر بافت تاریخی و مدرس دانشگاه) ↙️ زمان: سه‌شنبه ۱۴۰۲/۰۳/۰۹ ساعت ۱۸ ↙️ مکان: بلوار عماریاسر، جنب مجتمع تجاری زمزم، محوطه پیرامون آب‌انبار تاریخی شادقلی خان شرکت برای عموم علاقه‌مندان آزاد است. 🔷 ارتباط با #قم_پژوهی 🔸 تلگرام | ایتا 🔹 سایت قم پژوهی (آخرین اخبار و اطلاعیه ها)

💢 کاشی‌نبشت کوچه اشراقی خیابان صفائیه مجاور آزمایشگاه بوعلی از معدود کاشی‌نبشت‌های معابر در قم پیش‌تر تصویر یکی دوتا از این کاشی‌نبشت‌ها در کانال قم پژوهی منتشر گردید که سپس از روی دیوارها محو گردید. (یا تخریب یا برداشته شد؟). ای کاش شهرداری این کاشی‌نبشت‌ها را به منظور جلوگیری از تخریب یا سرقت برای موزه خود جمع آوری کند و کاشی‌نبشت‌های نو را جایگزین کند. خاندان اشراقی از خاندان‌های قدیمی و سرشناس قم‌اند. سیدمحسن محسنی ۱۴۰۲/۰۳/۰۶ 🔷 ارتباط با #قم_پژوهی 🔸 تلگرام | ایتا 🔹 سایت قم‌پژوهی (آخرین اخبار و اطلاعیه‌ها)

🔸 بی‌توجهی به آب‌انبار روستای دولت‌آباد قم به بهانه کم بود بودجه 🌐 Qom.IRIBNews.ir 🆔 @QomIRIBNews