🎶آسنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
در این بخش به تعریف مفاهیم کاربردی و مهم در لحن قرائت قرآن کریم خواهیم پرداخت.
نخستین مفهوم #نُت است.
نت ها که در موسیقی عربی #درجه نام دارند همان الفبای موسیقی هستند، یعنی همانگونه که با استفاده از حروف الفبا می توانیم بنویسیم، بخوانیم و بفهمیم، برای بیان کلمه ها، جمله ها و القای مفاهیم موسیقایی از الفبای آن بهره می گیریم.
تعداد الفبای موسیقی شامل ۷ صدای مطبوع شناسایی شده است که همه اصوات موسیقایی از آن ها و یا صداهایی بین آنها درست شده اند.
اسامی این درجات(نت ها) به شرح ذیل است:
#درجه_راست(Do)
#درجه_دوکاه(Re)
#درجه_بوسلیک(Mi)
#درجه_جهارکاه(Fa)
#درجه_نوا(Sol)
#درجه_حسینی(La)
#درجه_نیم_ماهور(Si)
تمامی مقاماتی که تا کنون با آنها آشنا شده ایم از این درجات و یا زیر شاخه های آنها بوجود می آیند.
❇️ادامه دارد...
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#درجات_موسیقی
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅#فواصل یا درجات فرعی(زیرشاخه های درجات اصلی)
در درس هفته گذشته به حروف الفبای لحن(درجات) پرداختیم. اما این سوال مطرح است که آیا تمامی مقامات و آهنگ ها از این ۷ صدا یا درجه، ساخته می شود؟
پاسخ:
خیر. برای ساختن یک مقام یا آهنگ می بایست صداهای بیشتری داشته باشیم که در درس قبل با عنوان زیر شاخه های درجات اصلی از آن یاد کردیم.
این زیر شاخه ها، فواصل مابین صداهای اصلی هستند.
برای بیان این مفهوم با استفاده از مقایسه بین موسیقی و ریاضیات یک مثال میزنیم.
همانگونه که در ریاضیات آموخته ایم بین اعداد طبیعی بینهایت عدد وجود دارد. در موسیقی نیز بین دو درجه یا صدا، بینهایت صدا وجود دارد. اما تفاوت آن با ریاضیات این است که در لحن از تمامی این صدا ها مثل اعداد استفاده نمیکنیم و تنها چند صدای آن در ساخت آهنگ یا مقام، مورد استفاده قرار میگیرد.
بنابراین کار ما در لحن نسبت به ریاضیات بسیار آسانتر خواهد بود چون با اعداد(درجات) کمتری سروکار داریم.
این فاصله ها یا اعداد مواد سازنده و وجه تمایز مقام ها در خلق ملودی های غیر یکسان هستند.
به عنوان مثال اگر بین درجات Do و Re را به چهار قسمت مساوی تقسیم کنیم این گونه خواهد بود:
Do....1/4....1/2....3/4....Re
در موسیقی عربی برای هر کدام از این سه صدای موجود در بین درجات اصلی نامي نهاده شده است که خالق یک مقام یا آهنگ متمایز و جدید است که در آینده به صورت مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.
برای نمونه در مثال بالا، نام عدد ۱/۴ #نیم_زیرکولاه، ۱/۲ #زیرکولاه و ۳/۴ #تیک_زیرکولاه نامیده می شود.
بدین ترتیب با یادگیری فواصل موجود بین درجات صوتی یا همان زیر شاخه های درجات اصلی میتوانیم مقامات غیر همسان خلق نماییم.
❇️ادامه دارد...
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#درجات_موسیقی
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅دیوان و سُلَّم
همانگونه که قبلا اشاره شد الفبای لحن شامل ۷ نت یا ۷ درجه صوتی است. حال سوالی که مطرح است این است که در تلاوت قرآن چگونه با ۷ صدا که گستره ی بسیار محدودی است میتوانیم فراز های مختلف و نغمات گوناگون خلق کنیم؟
پاسخ این است که برای خواندن، نمی توان صرفا به ۷ درجه صوتی بسنده کرد و نیازمند اصوات بیشتری هستیم. بدین منظور در موسیقی یا لحن قرآنی به جای استفاده از الفبای غیر هم نام، از الفبای هم نام یا تکرار همان ۷ صدای اصلی استفاده می کنیم. به عبارتی صداهای بالاتر یا پایینتری که برای خواندن به آنها نیازمندیم تکرار همان ۷ صدایی است که آموختیم.
با این توضیح برای مثال اگر اولین درجه صوتی در تلاوت مان را Do انتخاب کنیم و ۷ درجه صوتی بالاتر بخوانیم به درجه Si می رسیم. حال برای قرائت ۱ درجه بالاتر(نت ۸) مجددا از درجه Do (تکرار نام درجه ۱) بهره می گیریم.
به فاصله اولین درجه تا هشتمین درجه صوتی #دیوان یا #اکتاو گفته می شود.
مطلب بعدی که باید به آن اشاره کنیم نحوه نوشتن حروف الفبای موسیقی یا لحن است. همانگونه که برای نگارش در زبان فارسی یا انگلیسی نیازمند به خط زمینه یا کرسی هستیم در موسیقی نیز به این خطوط نیاز داریم.
در نگارش فارسی ۱ خط، در نگارش انگلیسی ۲ خط و در نگارش موسیقی ۵ خط مورد استفاده قرار میگیرد.
به خطوطی که درجات لحن یا موسیقی روی آن نوشته میشود #سُلّم یا #خطوط_حامل گفته می شود.
سلم همانند نردبان عمل میکند و درجات صوتی را بالا یا پایین می برد.(تصویر شماره ۱)👇
با بالا رفتن صدا یا پایین آمدن صدا امکان افزوده شدن به خطوط سلم یا خطوط حامل وجود دارد.(تصویر شماره ۲)👇
❇️ادامه دارد...
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#درجات_موسیقی
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅#بُعد و فواصل بین درجات اصلی
پس از فراگیری درجات الحان قرآنی به مطلب مهمی که در درس دوم نیز به آن اشاره شد باز می گردیم و آن فاصله ی میان درجات (نت) های موسیقایی است.
قبلا اشاره کردیم که برای ساختن مقامات و خلق نغمات غیر همسان نیازمند اصوات بیشتری غیر از اصوات اصلی هستیم که بخشی از آن ها در فواصل مابین درجات اصلی قرار گرفته اند.
همانگونه که برای اندازه گیری بین دو نقطه یا مثلا فاصله بین دو شهر و... به یکا یا واحد اندازی نیازمندیم در موسیقی نیز برای اندازه گیری فاصله میان درجات نیازمند یکا یا واحد اندازه گیری هستیم که به آن #بعد یا پرده گفته می شود. برای نمونه این طور می گوییم که: به طور طبیعی بین درجهDo و Re یا Re و Mi به مقدار یک پرده فاصله وجود دارد و بین درجه Mi و Fa نیم پرده وجود دارد!!!(برای درک این مفهوم به توضیحات تکمیلی که در ادامه خواهد آمد مراجعه کنید👇)
اگر این فواصل به نصف(۱/۲) یا ربع(۱/۴) افزایش یا کاهش یابند گفته می شود نصف پرده یا ربع پرده تغییر داشته ایم.
در علم موسیقی عربی یا لحن قرآنی برای این افزایش یا کاهش به شرح ذیل نامگذاری و برای آن شکلی طراحی شده است:
کاهش صدا به مقدار نیم پرده را #بِمُل می نامیم که اگر این کاهش به مقدار ربع پرده انجام شود می گوییم #نصف_بمل صدا پایین تر یا بم ترشده است و افزایش صدا به مقدار نیم پرده را #دیِز می نامیم که اگر این افزایش به مقدار ربع پرده انجام شود می گوییم #نصف_دیز صدا بالاتر یا زیر تر شده است.
تصویر زیر علامت های تغییر فاصله درجات را در موسیقی فارسی نشان می دهد👇
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#درجات_موسیقی
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅ تعریف #جنس
همانطور که قبلا اشاره شد موسیقی شرقی و به طور خاص موسیقی عربی بر مبنای درجات و شناخت صحیح آنها بنا نهاده شده است. با این توضيح و با استفاده از درس های گذشته به بیان مفاهیم ذیل می پردازیم.
در موسیقی عربی هر مقام مشتمل بر ۸ درجه صوتی یا همان یک دیوان (اکتاو) است. این ۸ درجه یا صدا را به ۲ قسمت ۴ تایی تقسیم می کنیم (به توضیحات تکمیلی توجه کنید👇).
این صداهای ۴ تایی #جنس یا دانگ نامیده می شود. بنابراین هر مقام از دو جنس یا ۲ دانگ تشکیل می شود. جنس اول(اصوات ۱ تا ۴) #جنس_الجزع یا جنس الادنی و جنس دوم #جنس_الفرع یا جنس الاعلی نام دارد.
باید گفت مقام های لحنی(اصلی یا فرعی) حاصل فرم های ترکیبی از این دو جنس یا دیگر اجناس با یکدیگر هستند. #گام متشکل از دو جنس است و بر اساس فضای لحنی مقام ها، انواع اتصال دو جنسِ یک گام متفاوت خواهد بود.
❇️ادامه دارد...
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#جنس
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅درجات پر کاربرد در لحن
همانطور که در درس های قبل اشاره شد موسیقی قرآنی و ساخت آهنگ ها مبتنی بر شناخت و بهرهبرداری از اصوات و درجات بنا نهاده شده است. با توجه این مساله برخی از درجات از اهمیت ویژه تری برخوردار هستند که به این خاطر بر روی آنها نام هایی نهاده شده است که به شرح ذیل به آنها اشاره میکنیم:
#درجه_رکوز(تونیک): درجه اول مقام که محل استقرار و آغاز آن است را درجه رکوز می نامند.
مثلا در مقام بیات این درجه نت Re و در مقام راست نت Do می باشد.
#درجه_شاهد(نت شاهد): درجه ای از یک لحن که بیش از سایر درجات آن شنیده می شود و ملودی حول محور آن شکل میگیرد.
این درجه در خلق ردیف ها کاربرد دارد.
#درجه_غماز(دومینانت): این درجه نقش فراوانی در انتقال آسان از یک مقام به دیگر مقامات دارد و معمولا درجه پنجم بعد از رکوز است. در برخی موارد هم درجه ۳ یا ۴ به عنوان غماز دانسته شده است.
#درجه_اکتاو: این درجه همان درجه هشتم بعد از رکوز است. همان طور که قبلا اشاره کردیم این درجه چیزی جز همان درجه اول اما در فرکانس دو برابر نیست. از کاربردهای این درجه می توان به استفاده در #اوج_گیری در #قرائت_تحقیق اشاره نمود.
❇️ادامه دارد...
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#درجات_پرکاربرد
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss
﷽
🎶آشنایی با #مبانی_مفاهیم_لحن
✅مفهوم #تصویر
گاه در قرائت قرآن کریم توسط قاریان لازم می شود یک آهنگ یا قسمتي از آن متناسب با استعداد صوتی قاری از قبیل مساحت و طنین صدا، با فاصله معینی بالاتر یا پایین تر از درجه رکوز مقام اجرا شود.
بالا بردن یا پایین آوردن سطح زیر و بمی یک قطعه لحنی با حفظ فواصل استاندارد آن را در موسیقی ایرانی انتقال و در موسیقی عربی تصویر می نامند.
در واقع کاری که در مرحله تقلید و تطبیق به عنوان تغییر کوک شروع و تثبیت آن توسط معلم صوت و لحن انجام می شود، همین قاعده تصویر یا انتقال می باشد.
❇️پایان بخش دوم
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
#آموزش_صوت_لحن
#نهضت_عمومی_آموزش_فهم_قرآن
#قرآن_برای_همه
#مرآت
#تصویر_انتقال
~┈••••✾•🪴🎼🪴•✾•••┈~
آموزش صوت و لحن
https://eitaa.com/qrnclss