به مناسبت دهه کرامت ( بخش چهارم) بازپژوهی داده های میراث رضوی در کتاب ذیل تاریخ بغداد (3 ) حضرت رضا ( ع ) و پاسخ به پرسشهای اعتقادی در عنفوان جوانی در مدینه ✍️علی راد ابن نجار با استناد به روایت حاکم نیشابوری , تصریح دارد که امام رضا ( ع ) در دوران جوانی خود با پوشش ویژه ای در مسجد النبی در مدینه در ناحیه روضه شریفه ( حد فاصل میان منبر و مرقد نبوی ) به طور مستمر در روزها می نشست و به پرسش های پیچیده اعتقادی رایج در قرن دوم هجری پاسخ می داد. بر پایه این روایت تاریخی عموم مردم و مشایخ نامدار مدینه در این جلسات علمی حضرت رضا ( ع ) حضور می یافتند و پرسش های خود را از آن حضرت جویا می شدند و ایشان نیز با استناد به آیات قرآن , احادیث امام علی ( ع) و ادله عقلی به هر یک از آن پاسخ می داد . متن ذیل برخی از این پرسش ها و پاسخ های حضرت رضا ( ع ) را روایت می کند : حدثنا أبو عبد الله الحافظ قال : سمعت أبا الحسن عبد الله بن محمد بن علي بن الحسين بن جعفر بن موسى بن جعفر بمدينة رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم في الروضة يقول : سمعت أبي يذكر عن آبائه : أن علي بن موسى كان يقعد في الروضة وهو شاب ملتحف بمطرف خز فتسأله الناس ومشايخ العلماء في المسجد فسئل عن القدر فقال : قال الله عز وجل : * ( إن المجرمين في ضلال وسعر * يوم يسحبون في النار على وجوههم الله عز وجل : * ( إن المجرمين في ضلال وسعر * يوم يسحبون في النار على وجوههم ذوقوا مس سقر * إنا كل شئ خلقناه بقدر ) * [ القمر : 47 ، 48 ] [ قال علي ] الرضا : كان أبي يذكر عن آبائه : أن أمير المؤمنين علي بن أبي طالب يقول : الله تعالى خلق كل شئ بقدر حتى العجز والكيس ، وإليه [ . . . ] وبه الحول والقوة . ( ابن نجار بغدادی , ذیل تاریخ بغداد , ج 4 , ص 139 ) این روایت مرجعیت علمی و دینی حضرت رضا ( ع ) را در دوران جوانی ایشان گزارش می کند و به نظر می رسد به دوره حیات پدر بزرگوارشان وبه پیش از به امامت رسیدن ایشان در سال 183 هجری اشاره دارد . @OstadRad

📣انجمن علمی دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س) با همکاری گروه پژوهشی مطالعات میان رشته ای علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا سلام الله علیها و انجمن‌های علمی برتر کشور برگزار می‌کند: 🔴 وبینار « جایگاه تعالیم دینی در مکتب شهید سلیمانی (با رویکرد تحلیل محتوا) » 🔴 ارائه دهنده: سرکار خانم دکتر شیردل 🌱دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س) 🌱 عضو هیئت علمی دانشگاه کوثر 🌱عضو گروه پژوهشی مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث ⏰ زمان: ۲۷ اردیبهشت، ساعت ۱۰ ⚠️ظرفیت محدود⚠️ لینک شرکت در وبینار: https://www.skyroom.online/ch/alzahrafarhangi/ssaqh12 ✨انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران✨ @QuranHadith_elmi_farabi

#انجمن_علمی نخستین کنگره بین المللی علم و الهام از قران با حضور رئیس محترم دانشگاه تهران و شخصیت های برجسته علمی و اجرایی داخلی و خارجی روز یکشنبه 30 اردیبهشت در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار می گردد.به همکارانی که در این نشست حضور پیدا کنند از سوی معاونت فرهنگی و اجتماعی گواهی معتبر اعطاء خواهد شد.وسیله رفت و آمد از دانشکدگان فارابی مهیا شده است.ساعت حرکت اتوبوس 6 صبح می باشد.افراد علاقمند به شرکت در کنگره به آیدی زیر اطلاع دهند. @SHokooh75 #دانشکدگان_فارابی ✨انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران✨ @QuranHadith_elmi_farabi

به مناسبت دهه کرامت ( بخش پنجم) بازپژوهی داده های میراث رضوی در کتاب ذیل تاریخ بغداد (4 ) گفتمان کاوی تاریخی حدیث کفر انگاری مخلوق بودن قرآن (1) ✍️علی راد از دیگر اخبار ابن نجار بغدادی در کتاب ذیل تاریخ بغداد از امام رضا ( ع ) حدیث نفی انگاره مخلوق بودن قرآن کریم و تکفیر شخص باورمند به این انگاره است . این حدیث را حاکم نیشابوری از طریق مشایخ خود از ابوصلت هروی از امام رضا ( ع ) روایت کرده است . متن این حدیث چنین است : أخبرنا الحاكم أبو عبد الله ، حدثنا أبو أحمد إسحاق بن محمد بن علي بن خالد الهاشمي بالكوفة ، حدثنا القاسم بن أحمد العلوي الحسيني ، حدثني أبو الصلت عبدالسلام بن صالح ، حدثني علي بن موسى الرضا قال : من قال القرآن مخلوق فهو كافر ( ابن نجار بغدادی , ذیل تاریخ بغداد , ج 4 , ص 139 ) . یک. راوی و مسئله راوی این حدیث ابوالصلت هروی به تعبیر مزی , خادم علي بن موسى الرضى ، أديب , فقيه , عالم بود, او از مشایخ متعددی حدیث , فقه و کلام فرا گرفت و راویان متعددی نیز از او نقل حدیث کردند . شماری از اخبار دوران حضور امام رضا ( ع ) در خراسان از طریق وی گزارش شده است زیرا در این بازه زمانی در مرو حضور داشت . ابوالصلت هروی در روزگار مامون عباسی وارد مرو شد و مامون او را فراوان تکریم می کرد و از پیروزی او در مناظرات با متکلمان خرسند می شد . یکی از مسائل کلامی بسیار مهم و پُر از چالش و تنش روزگار اباصلت مسئله خلق قرآن بود . معتزله , جهمیه و .... بر حادث و مخلوق بودن قرآن اصرار داشتند ولی اهل حدیث به ویژه ابن حنبل به قدیم بودن و غیر مخلوق بودن قرآن اعتقاد داشتند. بر پایه برخی از داده های تاریخی اباصلت هروی به مخلوق بودن قرآن اعتقاد داشت ولی از اظهار آن اجتناب می ورزید زیرا جهمیه نیز بر همین اعتقاد بود و اهل حدیث نیز ایشان را تکفیر می کردند . دو. پیشینه مسئله دوران مامون تا واثق عباسی دوره اقتدار جریان فکری معتزله است که توانستند در سطح کلان اجتماعی برای خود گفتمان ویژه و موثری ایجاد کنند . معتزله مامون عباسی را در مسئله مخلوق بودن قرآن با خود هم رأی ساختند و این تا دوره واثق عباسی تداوم یافت و در واقع مذهب اعتزال به مذهب دولت عباسی تبدیل شد و عقاید مردم بر پایه معیارهای اعتزالی سنجیده می شد و مخالفت با آن پیامدهای جدی داشت . واثق عباسی پرداخت فدیه برای آزاد سازی اسیران مسلمان در جنگ با کفار را مشروط به کسانی دانست که به مخلوق بودن قرآن اعتقاد و اقرار داشته باشند. واثق عباسی به محمد بن ابی لیث قاضی مصر دستور داد تا از همه مردم مصر درباره خلق قرآن آزمون بعمل آورد و او نیز همه را به شرکت در آن فراخوان داد . شماری زیادی از مردم فرار کردند و مخالفان با آزمون به زندان افکنده شدند . قاضی مصر دستورداد که در تمامی مساجد مصر جمله « القرآن مخلوق » نوشته شود ولی فقهای مالکی و شافعی مردم را از حضور در مساجد منع کردند . به دنبال آن مردم بغداد علیه واثق شوریدند و احمد بن نصر خزاعی آنان را به عزل واثق تحریک و تشویق نمود لذا واثق خود او را در سامراء به قتل رساند و دستور داد مدتی جنازه او در سامراء و بغداد به همراه نوشته ای با موضوع جرم او در کنارش آویخته شد «هذا الرأس الکافر المشرک الضال .... » . دوره متوکل عباسی دوره واگرایی از اندیشه معتزله و پایان دادن به محنه خلق قرآن و تثبیت اندیشه اهل حدیث در این مسئله بود .👇👇 @OstadRad

به مناسبت دهه کرامت ( بخش ششم) بازپژوهی داده های میراث رضوی در کتاب ذیل تاریخ بغداد (4 ) گفتمان کاوی تاریخی حدیث کفر انگاری مخلوق بودن قرآن (2) ✍️علی راد سه. چالش ها و تعارضات حدیث اباصلت هروی روایت ابن نجار از امام رضا ( ع ) در کفر انگاری پنداره مخلوق بودن قرآن با چالش های تاریخی – کلامی مواجه است : یک . جریان تفتیش عقیده خلق قرآن در سال 218 هجری ( شانزده سال پس از شهادت امام رضا (ع) ) آغاز گردید روایت ابن نجار نمی تواند ناظر و در پیوند با موضع گیری حضرت رضا ( ع ) با محنة خلق قرآن تفسیر شود دو . دیدگاه کلامی مدرسه اهل بیت ( علیهم السلام ) مخلوق و حادیث بودن قرآن کریم است لذا ظاهر روایت امام رضا ( ع ) با این دیدگاه در تعارض است . سه . تعارض با دیگر روایات رضوی در تاکید بر مخلوق بودن ما سوی الله همانند حدیث « وليس الخالق إلا الله عز وجل وما سواه مخلوق » . چهار. راهکارهای حل تعارض و برون رفت از چالش برای برون رفت از این چالش ها فرضیه های ذیل مطرح است : یک. مخدوش بودن اعتبار صدوری روایت ابن نجار دو. صحت صدور روایت و تقیه امام رضا (ع) سه . معناشناسی تاریخی واژه مخلوق از لغت تا گفتمان پنج. نقد فرضیه ها و راهکارهای حل تعارض با توجه به مسند بودن روایت ابن نجار , وثاقت ابا صلت هروی , عدم تقیه امام رضا ( ع ) در مسئله قرآن به عنوان اصلی ترین رسالت نهاد امامت در حراست از قرآن , هم سویی با گفتمان غالب دو فرضیه اوّل و دوّم پذیرفتنی نیست . شایان گفتن است که پیشینه مسئله خلق قرآن بسی کهن تر از ظهور معتزله در عصر مامون است و روایت رضوی ناظر به گفتمان پیش از مامون عباسی و خارج از بوم کلامی – حدیثی خراسان است که توسط جعد بن درهم و جهم بن صفوان آغاز شده بود در مدارس فکری عراق و شام در حال نقد و نظر بود . شش. ادله رجحان فرضیه معناشنای تاریخی از این رو فرضیه سوّم از اتقان بیش تری برخوردار است ولی با این توضیح که مصطلح مخلوق در اندیشه اعتزالیون از اوصاف موجود حادث در تقابل با قدیم است و چنین معنایی از مخلوق درباره قرآن صادق نیست زیرا قدیم ازلی فقط خداوند است و ماسوی الله حادیث و مخلوق خداوند هستند. معنای لغوی مخلوق چیز مندرس , کهنه و زوال پذیر و ساختگی و دروغین است لذا فقیهان امامیه از مخلوق خواندن قرآن منع کردند : « كلام الله تعالى ، فعله ، وهو محدث ، وامتنع أصحابنا من تسميته بأنه مخلوق لما فيه من الإيهام بكونه منحولا » آن گونه که در حدیث امام صادق (ع ). آمده است : « فإنه سئل عن القرآن فقال : لا خالق ولا مخلوق ، ولكنه كلام الله تعالى ووحيه وتنزيله ». معنای لغوی مخلوق با ویژگی اعجاز لفظی و محتوایی قرآن در تناقض است لذا امام رضا ( ع ) باورمندی به این انگاره درباره قرآن را نیز نفی می کند و در دیگر احادیث خود به حقانیت , تازگی , طراوت , مانایی , فرا تاریخی و جاودانگی قرآن تاکید اکید دارد . باورمندی به مخلوق بودن قرآن به معنای اخیر اعتقاد به نفی معجزه صادق نبوت رسول خدا ( ص ) و نفی خاتمیت نبوت است لذا چنین باوری از مصادیق کفر است . از سوی دیگر امام رضا ( ع ) در حدیث « والقرآن كلام الله لا تجعل له اسما من عندك فتكون من الضالين » از وضع و جعل اسامی واوصاف برای قرآن به شدّت نهی می کند که از جمله این نام ها وصف مخلوق برای قرآن است که معتزله بدان اصرار داشتند ولی به کژتابی مفهوم آن التفات نداشتند. درباره پیشینه و دیرینه مسئله خلق قرآن یاد آوری این مهم ضروری است که این چالش ریشه در عصر اموی دارد و نباید آن را برایند اندیشه معتزله در عصر عباسی تاریخ گذاری کرد . جعد بن درهم ( ح 50 – 120 ق ) نخستین شخصی است که در دوران هشام بن عبدالملک اموی ( 72 – 125 ق ) در دمشق درباره خلق قرآن اظهار نظر کرد لذا به عنوان اولین نظریه پرداز در مسئله خلق قرآن شناخته می شود زیرا در انتساب صفت تکلم به خداوند تردید داشت و آن را نفی می کرد و به تاویل آیات قرآن کریم در موضوع مکالمه خداوند با پیامبرانی چون موسی و ابراهیم و دیگران بود که بر مذاق اهل حدیث و ظاهر گرایان بسیار سخت و تلخ نمود . اندیشه جعد بن درهم در انتساب صفت خلق و صنع برای انسان مورد نقد امام صادق ( ع ) قرار گرفت و او از پاسخ به ایرادت و اشکالات امام عاجز ماند و ناگزیر فرار نمود . جعد در کوفه اندیشه های خود را ترویج داد و در این شهر بود که جهم بن صفوان ترمذی ( 128 ق ) اندیشه خلق قرآن را از وی فرا گرفت و در نهایت جعد بن درهم در روز عید قربان به دست امیر کوفه به قتل رسید . پژوهشگران بن مایه های یهودیت گرایی از جمله باورمندی به خلق تورات در اندیشه های لبید بن اعصم یهودی - استاد استادان جعد - , گرایش به اندیشه های صابیئن حران و مانویان – زنادقه عراق را در اندیشه های جعد بن درهم مطرح کرده اند . 👇👇 @OstadRad

به مناسبت دهه کرامت ( بخش هفتم) امام رضا ( ع ) ترجمان عدالتِ وحیانی (1) بازپژوهی عدالت در احادیث عیون اخبار الرضا(ع) ✍️علی راد عدالت به معنای حد وسط و گریز از افراط و تفریط و نهادن هر چیزی در جایگاه شایسته و بایسته خود از مفاهیم شناخته شده در میراث دینی و بشری است . عدالت چالش و مطالبه انسان در طول تاریخ بوده و هست از این رو ادیان و علوم ناگزیر از اهتمام به آن بوده اند . عدالت و عدالت‌گستری بیشترین فراوانی در گزاره ها و آموزه‌های ادیان ابراهیمی را دارد و از جایگاه مهم تر و برتری برخوردار است. دانشیان علوم انسانی و اجتماعی نیز هماره تاریخ علم به عدالت اندیشیده و درباره آن اظهار نظر کردند اما تا کنون نظریه فراگیر و جهان شمولی از عدالت ارائه نشده است . در ادیان ابراهیمی عدالت‌ستیزی و عدالت‌گریزی به عنوان یک جریان منحط و از اوصاف طاغوت است و تهی شدن جامعه از عدالت نشان‌دهنده ظلم فراگیر از سوی صاحبان قدرت و اندیشه است که به عنوان پیشران طاغوت ایفای نقش می کنند از این رو هماره عدالت قربانی جریان های زر , زور و تزویر بوده و هست که داعیه عدالت داشته ولی عدالت را در آستان قدرت نا مشروع به مسلخ برده اند . عدالت‌‌پژوهی امروزه در گفتمان علمی به یک گرایش مطالعاتی و پژوهشی تبدیل شده و مورد اهتمام جدی پژوهشگاه ها و اندیشکده های علمی در سطح جهان است لذا استخراج و تبیین نظریه عدالت اسلام شیعی ضرورت اجتناب ناپذیر گفتمان علمی معاصر است. نظریه عدالت اسلام شیعی , همان نظریه الهی – وحیانی است که در قرآن و سنّت اصیل و ناب نبوی منعکس شده است و ائمه شیعه در گفتار و رفتار خود آن را تبیین و تداوم بخشیده اند . این نظریه از طریق باز پژوهی میراث امامان شیعه میسور است به ویژه امامانی که فرصت بیشتری برای کنش گری اجتماعی یافته و با نهاد قدرت و سیاست در پیوند بودند که از جمله ایشان به امام رضا ( ع ) می توان اشاره کرد . استنباط نظریه عدالت در میراث امام رضا (ع) از دو شیوه تحلیل مضامین پایه و نظام مفاهیم عدالت در احادیث رضوی و استنطاق رفتار و عمل امام رضا (ع) برای اکتشاف مولفه های عدالت بهره جست . امام رضا (ع) به دلیل قرار گرفتن در موقعیت ولایتعهدی مامون , فرصت کم نظیری پیدا کرد تا سویه های از عدالت را در رفتار و گفتار خود تبیین نمایید ؛ بخش مهمی از گزاره های عدالت در بیان نظری و عملی امام رضا (ع) در کتاب عیون اخبار الرضا (ع ) بازتابیده است که حاوی تقریباً یک سوم از مجموعه احادیث حضرت رضا ( ع ) است . در این کتاب شیخ صدوق تلاش دارد تا احادیثی از امام رضا ( ع ) با معیارهای محتوایی چون علو مضمون و جامعیت در محتوا را آن حضرت را گزارش کند لذا عنوان عیون را بر تارک این کتاب نهاده است تا به برگزیدگی , برجستگی , غرر بودن و ممتار بودن احادیث منتخب او در این اثر اشاره نماید . •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad

🔰 انا لله و انا الیه راجعون 🔻آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب و مردمی ایران به همراه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، آیت الله آل هاشم امام جمعه تبریز، دکتر رحمتی و دیگر همراهان در جریان سقوط بالگرد در ارتفاعات شمال شرقی تبریز به شهادت رسیدند. ◾️ضمن عرض تسلیت به محضر بقیةالله الاعظم ارواحنا فداه، امام خامنه ای(حفظه الله) و ملت شریف و مقاوم ایران اسلامی و خانواده‌های داغدارشان، برای همه این عزیزان غفران الهی و علو درجات را مسئلت داریم. #شهید_جمهور

این قاب تکمیل شد💔 شهادتت مبارک مَرد خدمت ... 😭😭

انا لله و انا الیه راجعون خبر تلخ و بهت آور شهادت آیت‌الله “سیدابراهیم رئیسی” رئیس جمهوری اسلامی ایران و هیات همراه موجی از حزن و اندوه در جامعه ایران و به طور خاص در دانشگاهها بوجود آورد.بی شک توفیق خدمت به بندگان خدا و گذشتن از سرمایه جان در این مسیر، نصیب هر کسی نمی گردد و حتما این افتخار،جز به نظر و لطف و کرم خاص الهی نبوده است.اینک پرونده پر از تلاش شبانه روزی و خستگی ناپذیری او در جلوی دیدگان ما است. امید است که مسئولان اجرایی کشور به تاسی از آن سید بزرگوار کمر خدمت بیشتر به ملت بزرگ ایران ببندند و در راه تعالی این مرز و بوم تا پای جان تلاش نمایند.این مصیبت بزرگ را به ملت ایران و همه همکاران دانشگاهی خود تسلیت و تعزیت میگویم و از درگاه الهی برای ایشان و همراهان ارجمندشان رحمت و مغفرت و برای بازماندگان عزا دیده، صبر و اجر فراوان طلب میکنم. حمید زارع رئیس دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

⏪ برگی از خاطرات با شهید خدمت دکتر رحمتی : بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی دفتر قم چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰ میزبان دکتر مالک رحمتی قائم مقام تولیت معزز آستان قدس رضوی بودم. بدون هیچ خبر قبلی و تشریفات و کاملا عادی آمده بود تا چندین پروژه را در قم دنبال کند . در این سال که کرونا شیوع داشت ابایی از مسافرت و بازدید از طرح ها و پروژه ها در خارج از مشهد نداشت و مدام در تردد بود . در این سفر برای بازدید از ساختمان جدید آستان قدس رضوی در قم و پیگیری برخی از مشکلات آمده بود . در نشستی صمیمانه در روند برنامه ها و فعالیت های دفتر آستان قدس رضوی در قم گرفت , قول مساعد برای تسریع برخی از مسائل را داد و در نهایت نیز انجام داد؛ تصویب جایگاه این دفتر در ساختار آستان قدس رضوی و تخصیص ردیف بودجه برای آن از جمله پیگیری های ایشان بود . او را خدوم , فهیم , جهادی , مصمم , ولایت مدار , فروتن و متواضع یافتم . روحش شاد و یادش گرامی باد . علی راد @OstadRad

⏪ بازدید دکتر مالک رحمتی قائم مقام محترم تولیت آستان قدس رضوی از ساختمان بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در قم. ۳ آذر ۱۴۰۰ @OstadRad

📜برگی از خاطرات با خادم الرضا علیه السلام حجت الاسلام دکتر رئیسی در دوران تولیت حرم رضوی بارها به قم می آمدند، بدون هیچ تشریفات، ساده و بی آلایش، بدون هیچ انتظار، خیلی پی گیر بود که ارتباط آستان قدس رضوی با حوزه علمیه قم، مرجعیت و نخبگان حوزه و دانشگاه برقرار شود و حمایت می کرد، آرزو داشت پژوهشگاه جامع و بزرگی در قم راه اندازی کند، شخصا در جلسات هم اندیشی، رونمایی و ... دفتر قم شرکت میکرد. نگاهی بلند و آینده نگر داشت و درک متعالی از جایگاه علم، پژوهش، کتاب داشت. جدیت توام با لطافت در گفتار و فروتنی در رفتار ویژگی برجسته و پیوسته او بود. روحش شاد و یادش گرامی باد. علی راد @OstadRad

آیت‌الله رئیسی در فاصله ۱۰ روز، دو سفر استانی به قم دارند؛ اولی در قامت رئیس جمهور دومی در قامت شهید جمهور.. آنهایی که در سفر قبلی فرصت استقبال نداشتند سه‌شنبه (امروز) رو از دست ندهند این بار عمیق‌تر درد دلتان را خواهند شنید 😭 🕊ساعت ۱۶ عمود ۱۸ بلوار پیامبراعظم (ص) ............................................ #شهیدجمهور #سید_شهیدان_خدمت #عالم_مجاهد

➖شب جمعه است یادت نکنم میمیرم #شب_زیارتی #صلی_علیک_یا_ابا_عبد_الله 🛑..عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ ثُوَیْرٍ قَالَ: کُنْتُ أَنَا وَ یُونُسُ بْنُ ظَبْیَانَ وَ الْمُفَضَّلُ بْنُ عُمَرَ وَ أَبُو سَلَمَهَ السَّرَّاجُ جُلُوساً عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیهِ السَّلامُ، وَ کَانَ الْمُتَکَلِّمُ مِنَّا یُونُسَ وَ کَانَ أَکْبَرَنَا سِنّاً. فَقَالَ لَهُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ، إِنِّی کَثِیراً مَا أَذْکُرُ الْحُسَیْنَ عَلَیهِ السَّلامُ، فَأَیَّ شَیْ‏ءٍ أَقُولُ؟ فَقَالَ: «قُلْ: «صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ» تُعِیدُ ذَلِکَ ثَلَاثاً، فَإِنَّ السَّلَامَ یَصِلُ إِلَیْهِ مِنْ قَرِیبٍ وَ مِنْ بَعِید.» 🔰از «حسین بن ثُوَیر» نقل شده است: من و «یونس بن ظَبیان» و «مفضّل بن عمر» و «ابو سلمه سرّاج» نزد امام صادق (علیه‌السلام) نشسته بودیم. از بین ما، یونس که از همه ما بزرگتر بود، سخن می‌گفت. یونس به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کرد: فدایتان شوم، من خیلی یاد امام حسین (علیه‌السلام) می‌افتم. (در چنین حالتی) چه بگویم؟ حضرت فرمودند: بگو: «صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ» این را سه بار تکرار کن؛ چراکه سلام، به ایشان می‌رسد، چه از نزدیک و چه از دور.» 📚الكافي، ج۴، ص۵۷۵

سید بن طاووس در نگاه اشتروتمان ؛ از فقیه سیاستمدار تا عارف ادعیه نگار؟ درنگی در کتاب های تاریخ حدیث شیعه معاصر ایران ✍️علی راد در برخی از کتاب های تاریخ حدیث رایج و مرسوم در حوزه و دانشگاه درباره علی بن موسی بن جعفر ( ۵۸۹ - ۶۶۴ ق ) معروف به سید بن طاووس , چنین مشهور شده است که وی یک محدّث ادعیه نگار با رویکردهای عرفانی خاص خود بود و این تصویر از شخصیت سید بن طاووس چنان برجسته می شود که از باب تداعی معنا میان سید بن طاووس و دعا نوعی باهم آیی اعتباری پدید آمده است . هر چند این بُعد برجسته از شخصیت سید بن طاووس قابل انکار نیست و واکاوی دقیق نقش تاریخی- فرهنگی سید بن طاووس در تاریخ مکتب ادعیه نگاری شیعی و اسلامی , چرایی و چند و چون روی آورد سید بن طاووس به گردآوری و تصنیف ادعیه شیعی در کتاب اقبال الـأعمال به پژوهش های فاخر و ممتازی نیازمند است اما انحصار تصویر سید بن طاووس به ادعیه نگار شیعی و برجسته ساختن آن و غفلت از دیگر ابعاد شخصیت علمی , فرهنگی , فقهی , اجتماعی و سیاسی او چندان درست و دقیق نمی نماید. اما اینکه از چه زمانی و چگونه این تصویر از سید بن طاووس در کتاب های تاریخ حدیث ایران معاصر شکل گرفت ؟ دو فرضیه ذیل قابل بیان است : الف) تصویر اشتروتمان از سید بن طاووس به نظر می رسد که این دیدگاه متاثر از تصویری است که خاورشناس مشهور رودلف‌ اِشْتْرُتْمان‌ (به آلمانی: Rudolf Strothmann) اسلام شناس آلمانی تبار درباره سید بن طاووس در مقایسه وی با خواجه نصیر الدین طوسی ارائه می کند . در نگاه او خواجه طوسی مرد سیاست و عمل است و نقطه مقابل او سید بن طاووس است که نماد تسلیم و سکوت , عرفان و عزلت و گمنامی است . ب). موج دعا خوانی و عرفان گرایی در ایران سده معاصر در چند دهه اخیر توجه به عرفان و دعا در فرهنگ ایرانی به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است . در این گفتمان به شخصیت های دارای اثر و نظر در عرفان و دعا بیش ترین گرایش در میان اقشار مختلف مردم پدید می آید . سید بن طاووس , آثار دعایی و اندیشه های عرفانی او در این فضای عرفانی و معنوی ایران مورد اهتمام قرار گرفت و در ذهن و زبان حدیث پژوهان نیز اثر گذاشت اما تاثیر آن به مانند اثر گذاری دیدگاه خاورشاسان از سید بن طاووس نبود. اتان کلبرگ در پژوهش خود درباره کتابخانه سید بن طاووس ( جستار زندگی و اندیشه ) دیدگاه اشتروتمان را مبالغه آمیز می خواند و تلاش می کند که آن را ناظر به دوره پیش از حمله مغول و قبل از سقوط خلافت عباسیان تاریخ گذاری کرده و برای تایید به شواهدی از دنیاگریزی سید بن طاووس , اجتناب از اختلاط با حکام و همانند آن استناد می جوید و در واقع اندکی از مبالغه اشتروتمان می کاهد ولی آن را نفی نمی کند اما این داوری چندان دقیق و استوار نمی نماید . درخواست های مکرر خلیفه عباسی از سید بن طاووس برای پذیرش مناصب اجتماعی و سیاسی گویای این مهم است که سید بن طاووس فقط شخصیت حدیث نگار نبود بلکه از وجاهت اجتماعی ویژه ای برخوردار بود . پس از سقوط خلافت عباسیان با حمله مغول , سید بن طاووس با تحلیل ژرف از عدالت و تقدم آن بر کفر و ایمان در عرصه های کلان اجتماعی و سیاسی توانست از گسترش خونریزی افسار گسیخته هلاکو مانع شود ؛ فتوای سید بن طاووس در برتری سلطان عادل کافر بر سلطان ظالم مسلمان از عهده فقیهی تراز بر می آید که با کلان پارادایم سیاست و مدیریت در اسلام در شرایط و موقعیت های مختلف آشنایی عمیق و دقیق داشته باشد , از ظاهر گرایی و نص بسندگی اخباری مسلک فاصله گرفته باشد و با درک عمیق مقاصد عالی شریعت اسلام امت و جامعه اسلامی را در موقعیت های بسیار خطرناکی چون حمله مغول از خطر حتمی و هلاکت قطعی نجات بخشد ؛ در پرتو این درک عمیق از فقاهت سید بن طاووس است که سخن علامه حلی شاگرد وی قابل فهم است که استادش سید بن طاووس را فقیهی بسیار فرازمند و کم نظیر می دانست لذا سید بن طاووس را صرفاً نمی توان عارف عزلت گرا و ادعیه نگار دانست هر چند که همانند خواجه نصیر طوسی نیز در عرصه سیاست و کلام اندیشه ورزی نکرد. •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• @OstadRad