#پرسش‌وپاسخ‌قرآنی. 💠❓منظور از اينكه خداوند «ذوانتقام» است و #انتقام ميگيرد چيست؟ ايا در دنياست يا اخرت؟ 🛑قسمت سوم . #انتقام از ماده‌ی "نقم" به معنای انکار یک چیز و عیب‌گیری از آن است.[1] این انکار ممکن است به وسیله‌ی زبان و یا عقوبت‌کردن باشد.[2] #انتقام مراتب مختلفی دارد؛ ممکن است به صورت سرزنش و نکوهش، توبیخ کردن، تنبیه نمودن یا مجازات کردن باشد. اما معنای اصلی "نقم" همان سرزنش همراه با تنفر است به هر نحوی که مناسب حال و مقام باشد.[3] پس در معنای اصلی و ریشه‌ای این لفظ، هرگز معنی عقاب و کیفر نهفته نیست؛ بلکه انکار گاهی با زبان و گاهی با عمل که همان عقاب و کیفر باشد، انجام می‌گیرد و انکار عملی از لوازم معنی انتقام به شمار می‌رود[4] و انتقام در اصطلاح قرآنی همان انکار است که احیاناً ملازم با کیفر بوده و هرگاه کیفر‌دهنده بشر باشد، همراه با تلافی در‌آوردن خواهد بود؛ ولی اگر خدای متعال باشد فقط به معنی کیفر بخشیدن است.[5] 💢👈هدف خداوند از انتقام‌ گرفتن هدف خداوند از انتقام، #اصلاح_زمین_ازفساد است؛ یعنی مفسدانی را که امید هیچ‌گونه خیری از آن‌ها نیست و همه‌ی منافذ نور و هدایت را بر خودشان بسته‌اند، از بین برده و ریشه‌کن می‌کند.[15] پس خداوند انتقام گیرنده از ظالمین به خاطر حق مظلومان است [16]که در قرآن می‌فرماید: «...فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذینَ أَجْرَمُوا وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنینَ»[روم/47] «... ولى (هنگامى که اندرزها سودى نداد) از مجرمان انتقام گرفتیم (و مؤمنان را یارى کردیم) و یارى مؤمنان، همواره حقّى است بر عهده‌ی ما!» می‌توان گفت هرکجا در قرآن و سنت، انتقام به خدا نسبت داده شده، به دلیل تضییع حقی از حقوق دین الهی و شریعت آسمانی است.[18] ⏱🔻 زمان انتقام گرفتن خداوند #انتقام_الهی را از حیث زمان می‌توان به اخروی و دنیوی تقسیم کرد: ↩الف. انتقام اخروی: در برخی از آیات قرآن، زمان انتقام گرفتن خداوند روز قیامت است: «یَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْکُبْرى‌ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ»[دخان/16]« در آن روز که آنها را با قدرت خواهیم گرفت؛ آرى ما انتقام گیرنده‌ایم!» در حقیقت انتقام الهی در عالم آخرت همان عذاب‌های گوناگون خداوند است که هر فرد به اندازه‌ای که استحقاق عذاب دارد، گرفتار آن خواهد شد.[23] ↩ب. انتقام دنیوی: خداوند از برخی در دنیا انتقام می‌گیرد؛ مانند عذاب‌هایی که به عنوان انتقام بر قوم فرعون [اعراف/136] و قوم شعیب[حجر/79] نازل شد یا اینکه برخی اقوام را به انتقام دنیوی تهدید کرده است که خطاب به پیامبر اسلام می‌فرماید: «فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِکَ فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ»[زخرف/41]«و هر گاه تو را از میان آنها ببریم، حتماً از آنان انتقام خواهیم گرفت!» 🔻منظور از بردن پیامبر اسلام(ص) از میان امتش، رحلت آن بزرگوار است و اشاره به این دارد که اگر مردم به راه خود همچنان ادامه دهند، در غیاب پیامبرشان نیز شدیداً آن‌ها را مجازات می‌کنیم.[28] 🔻👈همچنین قرآن کریم یکی دیگر از انتقام‌های دنیوی خداوند را اضلال گناه‌کاران و گمراهان برشمرده و فرموده است:«وَ مَن یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ... أَ لَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِى‌انتِقَام»زمر/36«و هر کس را خداوند گمراه کند، هیچ هدایت‌کننده‌اى ندارد... آیا خداوند توانا و داراى مجازات نیست؟!» 💢عزت و صاحب انتقام‌ بودن خداوند اقتضا می‌کند از کسی که حق را انکار کرده و بر کفر خود اصرار ورزیده، انتقام گرفته شود و انتقامش به این صورت است که او را گمراه کند و راهنمایی نباشد که او را هدایت کند. باید توجه داشت که این گمراه کردن توسط خداوند، به عنوان یک مجازات بوده و گرنه خداوند ابتداءاً هیچ‌کس را گمراه نمی‌کند؛ بلکه اضلال خداوند ثانوی است.[30] #انتقام_در_قران، 🖋نویسنده : مجتبي بيابان پور منابع :[1]. ابن فارس، احمد؛ معجم مقاییس اللغة، ، ج5، ص464. [2]. راغب.المفردات بیروت، ص822. [3]. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ، ج12، ص228. [4]. سبحانی، جعفر؛ منشور جاوید، ج2،صفحه237. [5]. منشور جاوید، ج2، ص238. [15]. صادقی تهرانی، الفرقان ج11، ص267. [16]. همان، ج16، ص102. [18]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج12، ص87. [23]. سبزواری نجفی، محمدبن حبیب الله ؛ الجدید فی تفسیرالقران ج6، ص385 [28]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه‌، ج21، ص71.. [30]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج12، ص262. http://quranpuyan.com/yaf_postst5435_mnZwr-z-ynkh-khdwnd-dhwntqm-st-w-ntqm-mygyrd-chyst.aspx @quranpuyan