#پرسش_وپاسخ_قرآنی. ❓زمان نزول ايه #اكمال (ايه 3 سوره مائده): روز #عرفه يا #غدير؟ 💮🔶الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا 3 مائده 🔸امروز كسانى كه كافر شده‏ اند از [كارشكنى در] دين شما نوميد گرديده‏ اند پس از ايشان مترسيد و از من بترسيد امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت‏ خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم ↩️ فریقین درباره زمان نزول این آیه تنها دو قول را مطرح کرده اند: نزول آن در حجةالوداع در روز عرفه و نزول آن در غدیرخم؛ 🔸پس باید حوادثی که در این دو روز اتفاق افتاده بررسی شود تا مشخص گردد که مقصود در آیه کدام یک از این دو روز است. ✅ در مصادر شیعی نیز در تفسیر عیاشی از امام صادق(ع) چنین نقل شده است: چون رسول خدا(ص) در روز جمعه در #عرفات اقامت کردند، جبرئیل نزد ایشان آمد و گفت: ای محمد! خداوند به تو سلام می رساند و می گوید: با امت خود بگو « الیوم أکملت لکم دینکم؛ امروز برای شما دینتان را کامل کردم».« واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلام دیناً؛ و نعمتم را بر شما تمام کردم و برای شما اسلام را به عنوان دین پسندیدم و پس از این برای شما چیزی نازل نخواهم کرد». ✅ دسته دوم این روایات دلالت بر نزول آیه در روز #غدیر یا اندکی پس از آن دارد. این روایات در مصادر شیعی با سند صحیح و طرق متعدد نقل شده اند. در مصادر اهل سنت نیز از صحابه ای که شاهد نزول آیه بوده اند، این احادیث روایت شده اند. هر چند برخی از اهل سنت آنها را ضعیف دانسته و یا از مفتریات شیعه شناخته اند، اما این دیدگاه مبنای علمی ندارد؛ چون افرادی که در سلسله سند این روایات آمده اند، از نظر رجال شناسان اهل سنت توثیق شده اند. 👈 شاید بتوان بین دو دسته روایتی که درباره زمان و مکان نزول آیه اکمال است (نزول در عرفه، نزول در غدیر) جمع کرد : آیه اکمال دو بار نازل شده است: یک بار در عرفه و بار دیگر در غدیر و هر دو مرتبط به اعلان ولایت امام علی(علیه السلام) است. برخی از بزرگان فریقین این احتمال را داده اند. علامه طباطبائی نیز احتمال می دهد روز نزول آیه عرفه و روز ابلاغ آن در غدیر باشد. ✅ بررسی علت نزول در متن روایاتی که در مصادر اهل سنت از نزول این آیه در عرفه خبر می دهد ـ به جز روایت خلیلی و حسکانی که در آن علت نزول را ولایت امام علی(علیه السلام) می دانند ـ تصریحی به علت نزول آیه نشده است؛ در آنها مشخص نشده چه حادثه ای در عرفه اتفاق افتاد که موجب نزول این آیه و اوصاف مذکور در آن شد اما در تمام روایات شیعی، اعم از روایاتی که دلالت بر نزول آیه در عرفه و یا دلالت بر نزول آن در غدیر دارد، علت نزول آیه «اعلان ولایت امام علی(علیه السلام)» است. در متن روایاتی که نزول آیه را در غیر عرفه می داند و از شاهدان نزول این آیه یعنی صحابه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) رسیده است، درباره علت نزول این آیه تنها دو امر ذکر شده است. امر نخست «تطهیر خانه خدا از لوث وجود مشرکان» است که از ابن عباس نقل شده است. او می گوید:چون سوره برائت نازل شد و مشرکان از بیت الحرام رانده شدند، مسلمانان بدون شرکت مشرکان حج گزاردند؛ این از اتمام نعمت است که خداوند در این آیه فرموده است: «امروز برای شما دینتان را کامل کردم و نعمتم را برای شما به اتمام رساندم». 🔸امر دیگر «نصب ولایت امام علی(ع)» است که از امام علی(ع)، ابوسعید خدری، زیدبن ارقم، ابن عباس و ابوهریره حکایت شده است. بنابراین، در متن آن دسته از روایات اهل سنت نیز که در آن به علت نزول آیه تصریح شده، اعم از روایاتی که نزول آیه را در #عرفه یا غیر عرفه می دانند، به جز در یک حدیث از ابن عباس، علت نزول آیه اعلان ولایت امام علی(علیه السلام) ذکر شده است. 👈اما در پاسخ حدیثی که تنها از ابن عباس نقل شده و در آن «تطهیر خانه خدا از مشرکان»، علت نزول آیه معرفی شده، می توان گفت: اولاً، احتمال دارد که این روایت در مقام بیان تفسیر آیه یا ذکر یکی از مصادیق اتمام نعمت باشد، نه آنکه علت نزول آیه را بیان کند. ثانیاً، این حدیث مخالف با قول دیگری است که از ابن عباس گذشت. ثالثاً، این حدیث مخالف با ظاهر آیه است که نشان می دهد در آن روز حادثه ای اتفاق افتاده که موجب #اکمال_دین از یک سو و یأس کفار از دین (و نه یأس از مسلمانان) از سوی دیگر شده است. و روشن است که عدم شرکت مشرکان در اعمال حج، موجب اکمال دین و یأس کفار از دین نخواهد بود. 🌸👈پس این امر که آیه اکمال درباره #ولایت_امام_علی(علیه السلام) نازل شده است، ثابت ميشود. 🔖برگرفته از مقاله "پژوهشی درباره مفاد آیه اکمال از دیدگاه فریقین" نویسنده : حجت الاسلام دکتر فتح الله نجارزادگان https://b2n.ir/m53784 @quranpuyan