#پرسش و #پاسخ قرآني
❓ ❓ ❓ ❓ ❓ ❓ ❓
❓دلیل #تکرار بعضی از آیات در یک سوره چیست؟
♦️در خصوص تكرار ايه #فباي_الاء_ربكما_تكذبان در سوره الرحمان ،نكات جالبي از مقاله تحلیل نشانه شناختی گفتمانی سوره الرحمن (مبتنی بر الگوي تنشی) نوشته حدیث شریفی؛فؤاد نجم الدین منتشر شده در دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن / شماره پنجم ارايه ميشود:👇👇
در گفتمان سوره الرحمن آیه فباي آلاء ربکماتکذبان عامل تحریک حسی انسان به عنوان سوژه حسی- ادارکی و به عنوان مهمترین عنصر حسی- ادراکی حضور دارد. این آیه به طور پی درپی در سوره تکرار میشود.
«قرآن اعتقاد ندارد که #تکرار لزوما مسئله اي پیش پا افتاده است. قرآن سرشار از تکرار مضمون و بیان
است، همانگونه که از کتابی که خود را #مذُکّر می نامد و دغدغه اصلی اش تبیین پیام الهی به شکاکان و معترضین و نیز مومنین و مسلمین است انتظار دیگري نمیرود.تکرار، عقیده اي مذهبی را جلوه اي دو چندان میبخشد.»
.( حري 339 :1386 )
همه انواع تکرار در قرآن حاوي قصد و غرض خاصی میباشد، که تاثیر کلام را در جان شنونده می افزاید، خصوصا در این سوره تکرار لفظ و معانی آیه«فبا ي الاء ربکما تکذبان» نه تنها ملال آور نیست، بلکه شخصیت خفته آدمی را دگرگون میسازد.
قاضی عبدالجبار میگوید که: «تکرار در این جا طرف مورد خطاب را بیشتر به منظور و مراد گوینده میرساند، که این نوعی بلاغت است. اگر کسی خرده بگیرد که چرااین آیه بعد از آیات عذاب تکرار شده است، باید گفت
که این آیات بازدارنده از معاصی و در جهت ترغیب به انجام طاعات است و در واقع مضامین این آیات نیز از نعمتهاي الهی محسوب میگردد و چه بسا که تهدید ووعید خداوند اهمیت بیشتري در مقایسه با سایر نعمتها
داشته باشد» (حجازي، 16 :1383).
👈آیت االله مکارم شیرازي در این خصوص میفرماید:تکرار آیه آن هم در مقطعهاى کوتاه آهنگ جالب و زیبایى بـه سوره داده، و چون با محتواى زیبایش آمیخته مىشود و جاذبه خیره کننده اى پیدا مى کند...
این استفهام، استفهام تقریرى است که در مقام اقرار گرفتن مى آورند... خداوند متعال از بندگانش بعد از ذکر این نعمتها نسبت به یک یک آنها اقرار مى گیرد، و این جمله را در ذکر نعمتهاى دیگر تکرار مي كند
این تکرار نه تنها منافاتى با فصاحت ندارد بلکه خود یکى از فنون فصاحت است. (مکارم، 23 :1387).
👈حجت الاسلام قرائتی نیز در خصوص تکرار دراین سوره میفرمایند: براى ایجاد یک فرهنگ، تکرار
مسایل، مهم و ضرورى است. تکرار، گاهى براى تذکّر و یادآورى نعمتهاى گوناگون است. (قرائتی، 1388:
.(385-183/9
تکرار پی در پی این آیه در سوره به گفتمان سوره ضرب آهنگ خاصی را بخشیده است.
یکی از ابزارهاي ایجاد حساسیت در مخاطب ضرب آهنگ است. ضرب آهنگ نوع حرکت و میزان تاثیر بر مخاطب را در جریان حسی_ادراکی و فضاي تنشی تعریف مینماید. ریتم و آهنگ و نقاط فشار در فرآیند گفتمان، تغییرات تنشی را مشخص میکنند.
بحث ریتم و آهنگ کلام را میتوان در تکرار آیه فباي آلاءربکما تکذبان در سوره الرحمن که نمودي از ضرب
آهنگ کلام است، دید. وجود این آیه باعث ایجاد ریتم و ضربآهنگ تند و یکنواختی در گفتمان سوره میشود
که باعث تثبیت موضوع سوره الرحمن (رحمانیت خدا و تذکر و یادآوري نعمتها) در ذهن و دل مومنان راستین
میگردد.
برای مطالعه دیگر نظرات و پاسخها راجع به این پرسش به لینک زیر مراجعه فرمایید👇
https://goo.gl/9S8yK8
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تعقل در شريعت
با عمومی سازی فهم و عمل به قرآن
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔 @quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#پرسش و #پاسخ قرآني
❓ ❓ ❓ ❓ ❓ ❓ ❓
❓دلیل #تکرار بعضی از آیات در یک سوره چیست؟
تكرار آيه #فباي_الاء_ربكما_تكذبان در سوره رحمان به چه دليل است؟
ترجیع بند پر تکرار
در این سوره کوتاهِ 78 آیه ای (سوره رحمان)، 31 بار ترجیع بند «فبای آلاء ربکما تکذبان» تکرارشده، یعنی تقریبا به اِزاءِ هر دو و نیم آیه یکبار!
چرا ؟🤔🤔
برای جواب به سوال طبیعی فوق بهتر است در ابتدا بدانیم که:
ترجیع بند های قرآن کریم در چهار سوره است :
✔️سوره مرسلات با «ویل یومئذ للمکذبین» (10 بار- بازاء تقریبا هر 4 آیه یکبار)
✔️سوره قمر با «فکیف کان عذابی ونذر ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدّکر» (4 بار – تقریبا بازاء هر13 آیه یکبار)
✔️سوره شعراء با «ان فی ذلک لآیه و ما کان اکثرهم مومنین وان ربک لهو العزیز الرحیم» (8 بار- تقریبا بازاء هر 25 آیه یکبار)
✔️و این سوره با «فبای آلاء ربکما تکذبان» (31 بار- تقریبا بازاء هر دو و نیم آیه یکبار)
✳️اولین جوابِ سوالِ «چرا اینهمه تکرارِ زود به زود؟» این است که صاحب قرآن خواسته توجه خوانندگان قرآن را به موضوعی جلب کند که ترجیع بندِ مذکور سرنخ آن است.
⬅️موضوع چیست؟
موضوع «جِنّ» است.
«کُما» در «آلاء ربکما» اشاره به دو (نوع) مخلوقات دارد که یکی از آنها ما انسانها هستیم – که مفسران اینهمه نعمتهای ذکر شده در این سوره را فقط به ما مرتبط کرده اند - و دیگری نوعی دیگر از مخلوقات است که در آیات 15 و 31 و 33 و 56 و 74 همین سوره مورد تصریح قرار گرفته اند، یعنی جِنّ.
و رازِ اینهمه #تکرار زود به زود این است که آنها نیز مانند ما مخاطب خداوند میباشند و خداوند میخواهد ما این موضوع را بفهمیم!
👈به عبارت دیگر خداوند در نکوهشِ تکذیبگرانِ نعمت ها هر دو نوع را مورد نکوهش قرار داده است.
پایان.
🖊آقای جمال گنجه ای
برای مطالعه دیگر نظرات و پاسخها راجع به این پرسش به لینک زیر مراجعه فرمایید👇
https://goo.gl/9S8yK8
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تعقل در شريعت
با عمومی سازی فهم و عمل به قرآن
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔 @quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛