📇 خلاصه تفسیر آیه اول- سوره مبارکه #ممتحنه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸در شان نزول آمده حركتى از ناحيه يكى از مسلمانان صادر شد كه هر چند به قصد جاسوسى نبود ولى اظهار محبتى به دشمنان اسلام محسوب مى شد، لذا آيات فوق نازل شد و به مسلمانان هشدار داد كه از تكرار اينگونه كارها در آينده بپرهيزند.
🔹لذا مى فرمايد: اى كسانى كه ايمان آورده ايد! دشمن من و خود را دوست خويش قرار ندهيد" (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَ عَدُوَّكُمْ أَوْلِياءَ) يعنى آنها فقط دشمنان خدا هستند كه با شما نيز عداوت و دشمنى دارند، با اين حال چگونه دست دوستى به سوى آنها دراز مى كنيد؟!
🔸 شما نسبت به آنها اظهار محبت مى كنيد در حالى كه آنها نسبت به آنچه از حق براى شما آمده (اسلام و قرآن) كافر شده، اند، و رسول خدا و شما را به خاطر ايمان به خداوندى كه پروردگار همه شما است از شهر و ديارتان بيرون مى رانند؛ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَ قَدْ كَفَرُوا بِما جاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ.
🔹آنها هم در عقيده با شما مخالفند، و هم عملا به مبارزه برخاسته اند، و كارى را كه بزرگترين افتخار شما است، يعنى ايمان به پروردگار، براى شما بزرگترين جرم و گناه شمرده اند، و به خاطر همين شما را از شهر و ديارتان آواره كردند، با اين حال آيا جاى اين است كه شما نسبت به آنها اظهار محبت كنيد، و براى نجاتشان از چنگال مجازات الهى به دست توانمند رزمندگان سپاه اسلام تلاش كنيد؟! اگر شما براى جهاد در راه من و جلب خشنوديم هجرت كرده ايد پيوند دوستى با آنها برقرار نسازيد (إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهاداً فِي سَبِيلِي وَ ابْتِغاءَ مَرْضاتِي) .
🔸اگر به راستى دم از دوستى خدا مى زنيد و به خاطر او از شهر و ديار خود هجرت كرده ايد، و طالب جهاد فِي سَبِيلِ اللَّهِ و جلب رضاى او هستيد اين مطلب با دوستى دشمنان خدا سازگار نيست.
شما مخفيانه با آنها رابطه دوستى برقرار مى سازيد، در حالى كه من آنچه را پنهان يا آشكار مى كنيد از همه بهتر مى دانم! (تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَيْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ)
🔹بنا بر اين مخفى كارى چه فايده اى دارد با علم خداوند به غيب و شهود.
و در پايان آيه به عنوان يك #تهديد قاطع مى فرمايد:" هر كس از شما چنين كارى كند از راه راست منحرف و #گمراه شده است" (وَ مَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ).
🔸هم از راه معرفت خدا منحرف گشته كه گمان كرده چيزى بر خدا مخفى مى ماند، و هم از راه ايمان و اخلاص و تقوى كه طرح دوستى با دشمنان خدا ريخته، و هم تيشه به ريشه زندگانى خود زده است كه دشمنش را از اسرارش با خبر ساخته و اين بدترين انحرافى است كه ممكن است به شخص مؤمن بعد از وصول به سرچشمه ايمان دست دهد.
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه ششم سوره مبارکه #ممتحنه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸 در آيه مورد بحث بار ديگر روى همان مطلبى تكيه مى كند كه در نخستين آيه تكيه شده بود، مى فرمايد:" براى شما مسلمانان در برنامه زندگى آنها اسوه و الگوى نيكويى بود، براى آنها كه اميد به خدا و روز قيامت دارند" (لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ).
🔹نه تنها برائت و بيزاريشان از بت پرستان و خط كفر، بلكه دعاهاى آنها و تقاضاهايشان در پيشگاه خدا كه نمونه هايى از آن در آيات قبل گذشت نيز براى همه مسلمانان سرمشق است.
🔸اين سرمشق را تنها كسانى مى گيرند كه دل به خدا بسته اند، و ايمان به مبدء و معاد قلبشان را روشن ساخته، و در طريق حق به حركت در آمده اند.
🔹بدون شك اين تأسى و پيروى نفعش قبل از هر كس به خود مسلمانان باز مى گردد لذا در پايان مى افزايد:" هر كس سرپيچى كند و #طرح_دوستى با #دشمنان خدا بريزد، به #خودش ضرر زده، و خداوند نيازى به او ندارد، چرا كه او از همگان بى نياز و شايسته هر گونه حمد و ستايش است" (وَ مَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ).
🔸زيرا طرح دوستى با دشمنان خدا آنها را تقويت مى كند، و #قوت_آنها باعث #شكست خود شما است، و اگر آنها بر شما مسلط گردند بر صغير و كبير رحم نخواهند كرد
🔹برنامه هاى عملى، هميشه مؤثرترين برنامه ها است، چون عمل حكايت از ايمان عميق انسان به گفتارش مى كند، و سخنى كه از دل برآيد لا جرم بر دل نشيند.
🔸هميشه وجود الگوها و سرمشقهاى بزرگ در زندگى انسانها، وسيله مؤثرى براى تربيت آنها بوده است، به همين دليل، پيامبر و پيشوايان معصوم مهمترين شاخه هدايت را با عمل خود نشان مى دادند، و لذا هنگامى كه سخن از" سنت" به ميان مى آيد، گفته مى شود سنت عبارت است از" قول" و" فعل" و" تقرير" معصوم، يعنى پيشوايان معصوم سخن و عمل و سكوتشان همه حجت و راهنما است، و نيز به همين دليل است كه عصمت در تمام پيامبران و امامان، شرط است تا الگوهايى در همه زمينه ها باشند.
🔹قرآن نيز بر اين مساله مهم، صحه گذارده، الگوها و سرمشقهايى در همه زمينه ها براى مؤمنان معرفى مى كند، از جمله در آيات مورد بحث، دو بار از ابراهيم و يارانش سخن مى گويد، و در سوره احزاب، شخص پيامبر ص به عنوان الگو و اسوه، به مسلمانان معرفى مى نمايد.
🔹(بايد توجه داشت،" اسوه" معنى مصدرى دارد، و به معنى تاسى كردن و پيروى عملى است، هر چند در استعمالات روزمره فارسى به معنى كسى است كه مورد تأسى قرار مى گيرد).
🔸در جنگ پر مخاطره احزاب، در ايامى كه مسلمانان، سخت در بوته آزمايش قرار گرفته بودند، و حوادث كوبنده نيرومندترين افراد را به لرزه در مى آورد، خداوند پيامبر ص را به عنوان الگو و اسوه اى از استقامت و پايمردى و ايمان
و اخلاص، و آرامش در ميان طوفان، معرفى مى كند، و البته اين امر منحصر به ميدان" احزاب" نبود كه در همه جا پيامبر ص سرمشق عظيمى براى مسلمانان محسوب مىشد.
🔹شعار" كونوا دعاة الناس باعمالكم و لا تكونوا دعاة بالسنتكم":
" مردم را به اعمال خويش دعوت به سوى خدا كنيد نه به زبان خود" كه از حديث امام صادق ع گرفته شده، دليل بر اين است كه همه مسلمانان راستين نيز به نوبه خود بايد الگو و اسوه براى دگران باشند، و با زبان عمل، اسلام را به دنيا معرفى كنند كه اگر اين كار مى شد، اسلام دنياگير شده بود!
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه۱۲- سوره مبارکه #ممتحنه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸 در این آیه روى سخن را به پيامبر ص كرده، مى فرمايد:" اى پيامبر! هنگامى كه زنان مؤمن نزد تو آيند و با اين شرائط با تو بيعت كنند كه چيزى را شريك خدا قرار ندهند، دزدى نكنند، آلوده زنا نشوند، فرزندان خود را به قتل نرسانند، و تهمت و افترايى پيش دست و پاى خود نياورند، و در هيچ دستور شايسته اى نافرمانى تو نكنند، با آنها بيعت كن و طلب آمرزش نما، كه خداوند آمرزنده و مهربان است" (يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَكَ الْمُؤْمِناتُ يُبايِعْنَكَ عَلى أَنْ لا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئاً وَ لا يَسْرِقْنَ وَ لا يَزْنِينَ وَ لا يَقْتُلْنَ أَوْلادَهُنَّ وَ لا يَأْتِينَ بِبُهْتانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَ لا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ).
و به دنبال اين ماجرا پيامبر ص از آنها بيعت گرفت.
🔹در مورد چگونگى بيعت بعضى نوشته اند كه پيامبر ص دستور داد ظرف آبى آوردند، و دست خود را در آن ظرف آب گذارد و زنان هم دست خود را در طرف ديگر ظرف مى گذاردند، و بعضى گفته اند پيامبر ص از روى لباس با آنها بيعت مى كرد.
🔸نکته قابل توجه اين كه در آيه فوق شش شرط براى بيعت زنان ذكر شده كه آنها بايد همه را پذيرا شوند:
1⃣ ترك هر گونه شرك و بت پرستى- اين شرط اساس اسلام و ايمان است.
2⃣ ترك سرقت و شايد بيشتر ناظر به اموال شوهر باشد، چرا كه وضع بد مالى آن زمان، و سختگيرى مردان، و پائين بودن سطح فرهنگ، سبب مى شد كه زنان از اموال همسران خود سرقت كنند، و احتمالا به بستگان خود دهند.
3⃣ ترك آلودگى به زنا، چرا كه تاريخ مى گويد: در عصر جاهليت انحراف از جاده عفت بسيار زياد بود.
4⃣ عدم قتل اولاد كه به دو صورت انجام مى شد، گاه به صورت" سقط جنين" بود و گاه به صورت" وئاد" (زنده به گور كردن دختران و پسران)
5⃣ ترك بهتان و افترا- بعضى آن را چنين تفسير كرده اند كه فرزندان مشكوكى را از سر راه برمىداشتند، و مدعى مى شدند كه اين فرزند از همسرشان است (اين امر در غيبتهاى طولانى شوهر بيشتر امكان پذير بود). هر چند گستردگى مفهوم آيه هر گونه افتراء و بهتان را شامل مى شود.
تعبير" بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ" (پيش دست و پاهايشان) ممكن است اشاره به همان فرزندان سرراهى باشد كه به هنگام شير دادن در دامان آنها قرار مى گرفت و طبعا پيش پا و دست آنها بود.
6⃣ نافرمانى نكردن در برابر دستورات سازنده پيامبر (ص) اين حكم نيز گسترده است، و تمام فرمانهاى پيامبر را شامل مى شود هر چند بعضى آن را اشاره به بعضى از اعمال زنان در جاهليت مانند نوحه گرى با صداى بلند بر مردگان و پاره كردن گريبان و خراشيدن صورت و مانند آن دانسته اند ولى منحصر به اينها نيست.
❗️ در اينجا اين سؤال پيش مى آيد كه چرا بيعت با زنان مشروط به اين شرائط بود، در حالى كه بيعت با مردان، تنها بر اسلام و جهاد بود.
در پاسخ مى توان گفت: آنچه در مورد مردان در آن محيط از همه مهمتر بوده، همان ايمان و جهاد بوده است، و در مورد زنان، چون جهاد، مشروع نبود، شرائط ديگرى ذكر شده كه مهمتر از همه بعد از توحيد امورى بوده كه زنان در آن جامعه گرفتار انحراف، از آن بودند.
@qurantehran
#قرائت_روزانه_قرآن_کریم
🌺صفحه ۵۴۹ مصحف شریف
🌸 سوره مبارکه #ممتحنه
━═🌸━⊰🍃💔🍃⊱━🌸═━
🌼 رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ🌼
@qurantehran