🔰 #معرفی_کتاب | آه سوزان بر صفحات کتاب - ۱
📝 «خط رهبری» به مناسبت ایام اربعین در این یادداشت به قلم «عطیه کشتکاران» به معرفی کتاب مقتل لهوف سیدابنطاووس پرداخته است.
🔸 در کنج یکی از #روضه های زنانه جاگیر شده بودیم. زنهای مشکی پوش در جهات مختلف چپ و راست جوری نشسته بودند که تا جای ممکن با سخنران چشم در چشم نشوند. سخنران روحانی جوانی بود که با استواری و حزن ذکر مصیبت میکرد. هرچه به اوج مصائب #عاشورا نزدیکتر میشد صدای آه و هقهق زنان از گوشه و کنار بیشتر به گوش میرسید. ولی ما هر چند دقیقه یکبار رو برمیگرداندیم و نگاه متعجبمان به هم گره میخورد. روضهخوان یکنفس شور و حرارت به جمع میپاشید و حاضران با دستمالکاغذی و نفسهای بریده آتش برافروخته شده درون را خاموش میکردند.
🔹 بعد از مجلس نمیدانستیم سراغ سخنران برویم، میزبان را سهیم بدانیم یا نظارت نهادهای دینی را خطاب قرار دهیم که بساط شورآفرینیهای بیمورد مجالس #ذکر_مصیبت کم شود، یا سراغ خودمان برویم که بتوانیم نقل قولهای معتبر و غیرمعتبر واقعه عاشورا را از هم بازشناسیم.
🔸 ترجیح من آن بود که از خودم شروع کنم، بنشینم پای صحبتهای منبری شناخته شدهای که فقیه و عارف و مورد احترام همه است: «کسی که برای گریه گرفتن و گرم کردن مجلس حرف نمیزند و عباراتش استوار است و متقن.» ( ۱۳۷۴/۰۳/۱۹، بیانات در خطبه های نمازجمعه)
🔹 این عالم و ذاکر اهل بیت (علیهم السلام) که همه او را به نام سید بن طاووس میشناسند هشت قرن پیش از این دنیا رخت بسته، اما کتابی از خود به یادگار گذاشته که چندین قرن است از شیعیان و محبان حضرت حسین (علیهالسلام) اشک میگیرد و به آنها معرفت میبخشد.
* چرا لهوف مقتل متفاوتی است؟
🔸 #لهوف یعنی آه سوزان، مختصر و جانکاه! اسم کامل کتاب به زبان عربی أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف است، آه و افسوس بر کشتگان کربلا. مقتلنویسی سنت دیرینهای است. مقاتل مهمترین منبع سخنرانها و مداحهاست و به همین دلیل بهخوبی میتوانند سمت و سوی مجالس وعظ و عزا را تعیین کنند.
🔹 مقاتل از آن جهت که میخواهند منبع غیرقابل خدشهای باشند عمدتا حجیم و مفصل نوشته میشوند. این میان اگر مقتلی بتواند با کلمات چکیدهتر بهدرستی از عهده #روایت وقایع عاشورا برآید، مزیت خاصی خواهد داشت. سید بن طاووس که این مشکل را حس کرده بود در مقدمه لهوف میگوید تصمیم گرفت مقتلی بنویسد که حتی بشود در مسافرتها و زیارتها آن را به همراه داشت و فرصت مطالعه آن را پیدا کرد. و در کنار کتب دیگر او با نامهای مصباحالزائر و جناح المسافر قابل استفاده باشد. او برای مختصر شدن کتاب، سلسله اسناد روایات را حذف کرده و تنها آخرین راوی یا منبع روایت را ذکر نموده و از نوشتن مطالب اغراقآمیز خودداری کرده است.
🔸 از این جهت است که #رهبر_انقلاب سال ۷۷ در خطبههای نماز جمعهای که مصادف با روز عاشورا بوده در وصف نگارنده این مقتل گفتهاند: «ایشان اوّلین مقتل بسیار معتبر و موجز را نوشت. البته قبل از ایشان مقاتل زیادی است. استادشان ـ ابن نَما ـ مقتل دارد، «شیخ طوسی» #مقتل دارد، دیگران هم دارند. مقتلهای زیادی قبل از ایشان نوشته شد؛ اما وقتی «لهوف» آمد، تقریباً همه آن مقاتل، تحتالشّعاع قرار گرفت. این مقتلِ بسیار خوبی است؛ چون عبارات، خیلی خوب و دقیق و خلاصه انتخاب شده است.» (بیانات در خطبههای نمازجمعه. ۱۳۷۷/۰۲/۱۸)
🔹سید بن طاووس عالم پراثری است. او حدود پنجاه کتاب نگاشته است. به علت سجایای اخلاقی بسیار، تقوا و مراقبه فراوان و حالات عرفانی سید بن طاووس به او جمال العارفین هم میگفتند و حتی برخی معتقدند که وجهه عرفانی او در تقسیمبندی کتاب لهوف نیز موثر بوده. لهوف کتابی تأثیرگذار، خوشخوان و تأثربرانگیز است. چاشنیهای ادبی در متن این اثر خودنمایی میکند. شیوه این کتاب، نرمنگاری و بهرهگیری از شعر در متن است و به صورت داستانی وقایع را بیان کرده که الگویی برای نویسنده کتاب «روضةالشهداء» نیز بوده است. بیان نرم کتاب موجب شده که بتوان آن را به صورت #مرثیه نیز خواند. این مقتل از سه بخش تقسیم شده که نویسنده هر کدام از آنها را یک «مسلک» نامیده است.
@rahbari_plus