#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_احساسات #محبت #عرفان_ادبی #عرفان ♦️از ابعاد فرعی عرفان، جوشش احساسات و عواطف است... 🔸عرفان سه بُعد دیگر هم دارد یعنی سه جای دیگر هم ریشه می‌دواند و از حیث ارتباطی با سه جای دیگر هم پیوند می‌خورد. 🔸یکی از ابعاد عرفان، احساسات و عواطف پاک است. هیچ یک از علوم ریاضی، فیزیک، فلسفه، فقه و طب، شما را احساساتی نمی‌کند. یعنی هیچ علمی نیست که احساسات انسان را یک‌باره بشوراند، مگر اینکه به جای دیگری گره بخورد. خود آن علم بِماهُو علم، از آن جهت که مثلاً شیمی یا فیزیک یا طب و امثال این‌هاست، عواطفی را در انسان نمی‌شوراند و برنمی‌انگیزد. 🔸اما در فضای عرفان، هم در بُعد معرفتی آن و فضایی که خداوند را حس و شهود می‌کند، هم در بُعد عمل و حرکت و محبت، یک‌باره چیزی به نام احساسات و عواطف پاک پدید می‌آید. این عواطف عارفانه، محصولی تولید می‌کند که عبارت است از عرفان ادبی؛ یعنی این عواطف و احساسات خودش را در ادبیات نشان می‌دهد، مانند اشعار جناب حافظ: من که مَلول گشتمی از نَفَس فرشتگان قال و مقال عالَمی می‌کِشم از برای تو حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_احساسات #محبت #دعا ♦️تجلی بُعد احساسات، در ادعیه و قرآن و زیارات مشهود است... 🔸تجلی بعد احساسات در متون و ادبیات دینی هم مشهود است. وقتی بحث خداوند و علم و صفات خداوند را در روایات بررسی می‌کنیم، به این معرفت دست پیدا می‌کنیم که خداوند واجب‌الوجود و بی‌نیاز مطلق است، همه به او وابسته‌اند و او خالق هستی است. همین معرفت گاهی احساس را نیز درگیر می‌کند، زمانی که همین روایات، با همین مضامین، در قالب دعا می‌آیند. 🔸دعا چیست؟ دعاهای حضرات معصومین مثل دعاهای ما نیست که از اول تا آخر آن، درخواست باشد که خدایا این را بده، آن را بده و ... . بخش زیادی از دعاهای معصومین گفت‌وگو با محبوب و معرفی محبوب، آن هم در سطح ادراک معصومین است. مثلاً تعابیر دعای کمیل همان مباحث علمی است که خداوند واجب‌الوجود است، خالق کل هستی است، رب‌العالمین است، عالم است، اما ببینید چگونه احساسات انسان را هم برمی‌انگیزد مانند عبارات دعای کمیل: يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ وَ مَالِكَ‏ رِقِّيَ‏ يَا مَنْ بِيَدِهِ نَاصِيَتِي يَا عَلِيماً بِفَقْرِي وَ مَسْكَنَتِي يَا خَبِيراً بِفَقْرِي وَ فَاقَتِي يَا رَبِّ يَا رَبِّ يَا رَب. 🔸دعا علاوه بر اینکه آن معرفت را القاء می‌کند، بُعد محبت و احساسات را هم می‌شوراند. اصلاً در دعا، عقل و قلب دوخت‌ودوز شده است. همان معارف است، اما قلب هم درگیر است. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_احساسات #محبت #معرفت_صحیح #زیارت 🔸حقیقت پیوند زدن عقل و قلب در قرآن هم هست. خداوند واجب‌الوجود و غیر او، ممکن‌الوجودند یعنی نیازمندند. این مطلب برهان فلسفی دارد. حال همین مطلب را در این آیه ببینیم: يا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَميد، «شما فقط و فقط، یک پارچه نیاز به درگاه خداوند هستید و فقط و فقط، خداوند غنی مطلق است و همه چیز را او به شما می‌دهد». این آیه همان برهان فلسفی است، اما اوج گرفته و با قلب دوخت‌ودوز شده. عقل و قلب باهم گره خورده است. 🔸در روایاتِ راجع به اهل‌بیت و صفات امام نیز معارفی دربارۀ جایگاه امام به دست می‌آید از جمله اینکه امام معصوم است، امام در نهایت عبودیت است، علم امام متصل به علم خداوند است، او در صفات و سجایای اخلاقی برجسته است، هم از لحاظ تکوینی و هم از لحاظ تشریعی جانشین خداوند است، تمام علوم انبیاء را دارد. حال همۀ این معارف در قالب زیارت می‌آید. وقتی انسان زیارات ائمه را می‌خواند، اشک او جاری می‌شود. همین که با این وصف می‌خوانیم: السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّه، «سلام بر شما که تمام عبودیت در شما جمع شده است»، اشکمان سرازیر می‌شود. یا جملات زیبای زیارت جامعه که قلب را متحول می‌کند: السَّلَامُ‏ عَلَيْكُمْ‏ يَا أَهْلَ‏ بَيْتِ‏ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعَ‏ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفَ الْمَلَائِكَةِ وَ مَهْبِطَ الْوَحْيِ وَ مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ وَ خُزَّانَ الْعِلْمِ وَ مُنْتَهَى الْحِلْمِ وَ أُصُولَ الْكَرَمِ وَ قَادَةَ الْأُمَمِ وَ أَوْلِيَاءَ النِّعَمِ وَ عَنَاصِرَ الْأَبْرَارِ وَ دَعَائِمَ الْأَخْيَارِ وَ سَاسَةَ الْعِبَادِ وَ أَرْكَانَ الْبِلَادِ وَ أَبْوَابَ الْإِيمَانِ وَ أُمَنَاءَ الرَّحْمَنِ وَ سُلَالَةَ النَّبِيِّينَ وَ صَفْوَةَ الْمُرْسَلِينَ وَ عِتْرَةَ خِيَرَةِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه. 🔸معارف موجود در زیارات همان معارف روایات است ولی با تمام احساسات قلبی بیان شده است و قلب را نیز می‌شوراند. وقتی حداکثر زیبایی دیده شود، حداکثر احساس به طور طبیعی تجلی می‌کند. اصلاً علامت معرفت صحیح این است که احساس و عشق‌ برانگیخته می‌شود. انسان نسبت به کسی محبت می‌ورزد که زیبایی‌ را در او ببیند. پس بُعد احساسات و عواطف، در دعاها و زیارت‌ها جلوۀ بسیار روشنی دارد که این نوع معرفت همراه با عشق، آنجا تجلی می‌کند. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_احساسات #محبت #عرفان 🔸عرفان بدون احساسات نمی‌شود و همۀ عرفا، آن جنبهٔ احساسی را دارند. البته این احساسات در عده‌ای مثل حافظ و باباطاهر بیشتر ظهور کرده، ولی این‌طور نیست که مثلاً ابن‌عربی احساسات عرفانی نداشته باشد. 🔸بعضی افراد خشک و دو دو تا چهارتایی هستند، مثل کارآگاه ژابر در فیلم بینوایان که خیلی عقلانیِ محض بود. این افراد به درد راه خداوند نمی‌خورند. تمام عرفا افرادی مهربان بودند و به اصطلاح، به آنان حُبی می‌گفتند. آن‌هایی که علاوه بر اِشراف بر مسائل عقلی، درون حبی دارند رشد می‌کنند. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بُعد_دستگیری #استاد_شاگردی #عرفان ♦️از ابعاد فرعی عرفان، دستگیری و تربیت است... 🔸همان طور که عرفان، بدون معرفت و عمل و سیر عاشقانه و احساسات نمی‌شود، بدون دستگیری هم امکان ندارد. بُعد چهارم یعنی ربط چهارمی که عرفان پیدا می‌کند، بحث دستگیری، پرورش، تربیت و ترویج معنویت است. به عبارت دیگر رابطۀ مُریدی و مُرادی. اتفاقاً همین بُعد عرفان است که زمینۀ یکی از آفات عرفان را ایجاد می‌کند. عرفان خشک و خالی و بدون تربیت نداریم. عارف می‌گوید: من رسیدم بیایید دست شما را هم بگیرم. یا افراد معمولی می‌گویند: تو که رسیدی بیا دست ما را هم بگیر. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_اصلی_عرفان #ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_احساسات #زیارت_نامه #ادعیه 🔸دو عنصر اصلی در دستیابی به ساحت باطنی وجود دارد: 1. علم و معرفت؛ 2. عملِ بر پایهٔ عشق و محبت. معرفت مدنظر در اینجا، هم معرفتِ به نهایت هستی یعنی خداوند است، هم حد نهایی در معرفت یعنی معرفت شهودی است نه معرفت ذهنی و فکری. 🔸علاوه بر این دو بعد عرفان ابعاد دیگری هم دارد: احساسات و عواطف پاکی که در این مسیر شکوفا می‌شود. هیچ علم دیگری جز عرفان نمی‌تواند احساسات را بشوراند و عرفان ادبی متولد همین امر است. آثاری چون مثنوی مولوی، نَفَحاتُ‌الاُنس جامی و کتب دیگر عرفانی این‌گونه هستند. مباحث علمی و معرفتی گاهی با لسان علمی و معرفتی صِرف گفته می‌شود، گاهی با لسان عواطف و احساسات؛ یعنی همان معارف در قالبی عرضه می‌شود که احساس هم همراه آن است. مثلاً در روایات ما بحث علمی می‌شود دربارهٔ مقام امام و اینکه ائمه تمامی کمالات انبیاء گذشته را دارند، همین بحث در قالب زیارات اهل‌بیت هم مطرح شده است. همان بحث علمی است، ولی قلب را نیز متأثر می‌کند. زیارات عرضه معارف هستند به صورتی که قلب انسان نیز تحریک می‌شود. یعنی عقل و قلب در زیارت پیوند می‌خورد. ادامه دارد... حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_دستگیری #تبعیت_استاد #عنوان_بصری #استاد_کامل #عرفان ♦باید از استاد کامل اطاعت محض داشت، البته پس از شناخت او... 🔸گفتیم از ابعاد دیگر عرفان بحث شاگردی و استادی و تربیت است. در این بحث گفته می‌شود که شاگرد باید مطیع محض استاد باشد، مثل میت در دستان غسال. راه رشد شاگرد هم همین تبعیت محض از استاد است. 🔸عُنوان بصری بیش از 90 سال دارد. برای کسب علم نزد مالک بن انس می‌رفت. مدتی بود محبت امام صادق علیه السلام در دلش ایجاد شده بود تا اینکه روزی به منزل حضرت رفت. امام به او فرمودند من خیلی گرفتارم و وقت ندارم و اذکاری دارم. شما نزد همان مالک برو. عنوان می‌گوید: بسیار غصه‌دار شدم و دیگر از خانه بیرون نیامدم مگر برای نماز واجب. تا اینکه روزی دعا کردم خداوند دل جعفربن‌محمد را بر من نرم کند تا مرا بپذیرد. آن‌قدر محبت او در دل من جا گرفته بود که نزد مالک هم نمی‌توانستم بروم. بالأخره دوباره رفتم و حضرت قبولم کردند. 🔸یکی از دلایل که امام او را ابتدا قبول نکردند همین است که هنوز تکلیفش با خودش روشن نبوده. می‌خواسته از وجود امام مثل دیگران استفاده کند؛ یعنی از دیگران هم علم بگیرد از امام هم بگیرد. حضرت می‌فرمایند نمی‌شود هم اینجا بیایی هم جای دیگر بروی. به عبارت دیگر اگر در مقام تحقیق و تفحص هستی خوب برو تحقیق کن و بسنج، اما اگر تحقیق تمام شده دیگر نزد افراد مختلف رفتن معنا ندارد و باید فقط مطیع استاد بود. وقتی عنوان کاملاً مسیر خود را مشخص کرد و عشق به امام او را از رفتن نزد دیگران بازداشت و فقط قصد شاگردی امام را کرد، امام او را پذیرفتند و فرمودند حالا: اُدْخُلْ‏ عَلَى‏ بَرَكَةِ اللَّهِ. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_دستگیری #تبعیت_استاد #آیت_الله_انصاری_همدانی #علامه_طهرانی 🔸پایهٔ جدی در عرفان بحث استاد و مهم‌تر، بحث خضوع کامل در مقابل استاد است. به همین دلیل ممکن است این بعد عرفان خطرات بسیار به وجود آورد. اساس بدعت‌ها از همین اطاعت تام شروع می‌شود. اتفاقاً اساس رشدها هم از همین اطاعت تام شروع می‌شود. 🔸مرحوم آیت‌الله انصاری همدانی شاگردان زیادی داشتند، ولی هیچ‌کدام مثل مرحوم علامه طهرانی به کمال نرسیدند. دلیل آن هم اطاعت محض ایشان از استاد بود. البته نه اینکه مقامات معنوی شاگردان دیگر ایشان پایین باشد، اما کمال جایگاه خیلی بلندی است که هرکسی نمی‌تواند به آ ن دست پیدا کند. بسیار نادرند افرادی که به کمال برسند. در هر قرنی شاید به تعداد انگشتان دست افرادی جدی در سلوک باشند که به کمال برسند. حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh

#ابعاد_فرعی_عرفان #بعد_پنجم #اخلاق #توحید ♦️از ابعاد فرعی عرفان، ارتباط آن با شریعت است 🔸بُعد پنجم عرفان، ارتباط آن با دین و متون دینی است. یکی از مباحث مطرح در این زمینه، رابطهٔ عرفان عملی با اخلاق است. اخلاق با عرفان عملی تفاوت دارد. اصلاً دغدغۀ عالم اخلاقی یک چیز است و دغدغۀ سالک عرفانی چیزی دیگر. علم اخلاق چه می‌گوید؟ می‌گوید شما نفسی دارید که خصوصیاتی دارد. این خصوصیات، یک سری فضائلی و رذایلی دارد. اعتدال و افراطی و تفریطی دارد . نفس انسانی قوای تحریکی مختلفی دارد، قوهٔ شهویه، غضبیه و عاقله و یک سری قوای ادراکی، قوهٔ وهم، خیال و قوهٔ تعقل. از طرفی این نفس، اعتدال، حد افراط و حد تفریطی دارد. فضائل و رذایلی دارد. اخلاق می‌خواهد این قوای نفس را به اعتدال برساند. قوهٔ شهویه و غضبیه را تحت پوشش عقل عملی ببرد. وهم و خیال  را تحت تربیت عقل نظری قرار دهد. رذایل را بکاهد و فضائل را بیفزاید. 🔸این خیلی خوب است، اما وسط راه است. خیلی از فرهیختگان و آن‌هایی که چشم‌اندازشان وسیع و افق دیدشان برتر است با اخلاق قانع نمی‌شوند. می‌گویند: این فضائل را برای نفس ایجاد می‌کنیم، بعد چه؟ حاق و لُبّ دین، اخلاق نیست. لُبّ دین، چیز دیگری است که اخلاق باید حول آن بچرخد. اخلاق باید باشد اما اخلاق وسط راه است. ادامه دارد... حجت‌الاسلام والمسلمین #استاد_نخاولی برگرفته از جزوه ی #فقه_اکبر مباحث #عرفان_عملی 🌷 ما مسافر سفر بینهایتیم 🆔 splus.ir/rahehagh.com 🆔 eitaa.com/rahehagh